Χαιρετισμός του Υπουργού Παιδείας, Πολιτισμού, Αθλητισμού και Νεολαίας κ. Πρόδρομου Προδρόμου στην Τελετή Αποκαλυπτηρίων Προτομής του Ήρωα Πετράκη Κυπριανού στο Γυμνάσιο Πετράκη Κυπριανού στη Λάρνακα – 24 Ιουνίου 2021
Πετράκης Κυπριανού, υιός του Μιχάλη και της Άννας Κυπριανού, ετών 17, εκ Λάρνακος, έπεσε μαχόμενος για την ελευθερία και την Ένωση, σε μάχη στην Ορά. Στην περιοχή Βάβλας, Οράς, Βαβατσινιάς βρέθηκε ως επικεφαλής επαναστατικής ομάδας, νέος 17 χρονών, αφού προηγουμένως είχε καταδοθεί το κρησφύγετό του μεταξύ Λάγιας και Ακαπνούς. Ένα τέτοιο ήρωα της ελευθερίας τιμούμε σήμερα.
Χαίρομαι ιδιαίτερα, αγαπητοί συγγενείς του ήρωα, που είμαι απόψε εδώ μαζί σας για να αποκαλύψουμε την προτομή του Πετράκη, η οποία επιτέλους τοποθετείται, όπως ταιριάζει, στην είσοδο αυτού του ομώνυμου γυμνασίου.
Χρέος τιμής μας φέρνει εδώ σε αυτή τη σεμνή τελετή και προσωπικά νιώθω χαρά και ικανοποίηση διότι τιμούμε έναν ήρωα της ελευθερίας ο οποίος μπορεί να αποτελέσει μέσα στους δύσκολους καιρούς που ζούμε ένα πρότυπο για τους σημερινούς νέους και τους μαθητές και τις μαθήτριές μας.
Να μου επιτρέψετε όμως ξεχωριστά να χαιρετίσω και να συγχαρώ τον Πρόεδρο της Εφορείας Ελληνικών Εκπαιδευτηρίων Λάρνακας και τον Διευθυντή του Σχολείου, που πήραν την πρωτοβουλία και διοργάνωσαν αυτή την εκδήλωση. Μας δίνουν την ευκαιρία να αποκαταστήσουμε τη μορφή του ήρωα στην είσοδο του σχολείου. Αγαπητέ Πέτρο Χρυσοστόμου σας ευχαριστώ για την πρωτοβουλία και στο πρόσωπό σας και τα υπόλοιπα μέλη της Εφορείας, όπως ευχαριστίες απευθύνω και στον Γιώργο Παπαϊωάννου και τους και τις εκπαιδευτικούς που εργάστηκαν για την τελετή και τη γιορτή που θα ακολουθήσει. Θέλω όμως να συγχαρώ και να ευχαριστήσω και το Συμβούλιο Ιστορικής Μνήμης, στο πρόσωπο του κ. Κ. Κυριακίδη που εκπροσωπεί απόψε τον ΣΙΜΑΕ και τον πρώην πρόεδρο της Εφορείας που μαζί από καιρό μερίμνησαν για να γίνει η προτομή που αποκαλύπτεται απόψε.
Ξεχωριστά όμως θέλω να απευθυνθώ στις μαθήτριες και τους μαθητές αυτού του Γυμνασίου.
Αγαπητά παιδιά,
Καθημερινά μπαίνετε μέσα σε ένα σχολείο για να μάθετε γράμματα, να μορφωθείτε και να αναπτύξετε την προσωπικότητα, τα ταλέντα σας και την ελεύθερη κρίση που πρέπει να χαρακτηρίζει τους σημερινούς νέους και πρέπει να ξέρετε και να θυμάστε ότι αν έχουμε σήμερα τα δικά μας σχολεία και μπορούμε να τα λειτουργούμε ελεύθερα, αυτό το οφείλουμε σε νέους ανθρώπους, αγωνιστές της Ε.Ο.Κ.Α. που πριν από 60 τόσα χρόνια αγωνίστηκαν και κάποιοι θυσιάστηκαν για την ελευθερία, όπως τον δικό σας ήρωα, τον Πετράκη Κυπριανού.
Σε τέσσερις μέρες από σήμερα είναι η γενέθλιος ημέρα του, ημέρα της γιορτής Πέτρου και Παύλου. Αυτό μας θυμίζει ότι ο Πετράκης Κυπριανού δεν πρόλαβε να ενηλικιωθεί. Μέσα του όμως, στην ιδιοσυγκρασία και την προσωπικότητά του, είχε ήδη ζήσει δεκαετίες και αιώνες πολλούς, συναισθανόμενος τις αξίες και τις αρετές του Ελληνισμού και του κυπριακού Ελληνισμού ιδιαίτερα. Είχε ήδη ωριμάσει στα 17 του ένα αδαμάντινο ήθος και μια συνείδηση που συγκεφαλαίωνε αιώνες ολόκληρους αγώνων για την ελευθερία και την ανθρώπινη αξιοπρέπεια. «Μην ανησυχείς μάνα ότι θα με βασανίσουν οι Άγγλοι και θα ομολογήσω επειδή είμαι μικρός», αφηγείται η μητέρα του ότι της έλεγε. «Μην ανησυχείς γιατί ουδέποτε θα συλληφθώ, θα πέσω πολεμώντας» ήταν τα λόγια του στην περήφανη μάνα. Το είπε και το έκανε.
Εκεί στην Ορά, όταν βρέθηκε περικυκλωμένος από ένα ολόκληρο απόσπασμα, παρακίνησε τον συναγωνιστή και φίλο του Γιώργο Κωνσταντίνου να διαφύγει, αφού δεν τον είχαν εκείνο εντοπίσει. Τον παρακάλεσε μόνο να μεταφέρει το στερνό μήνυμά του στη μάνα του: «Να πεις της μάνας μου ότι ο γιός της πεθαίνει με το χαμόγελο στα χείλη. Εκπληρώνω τους πόθους μου. Ήρθε κι εμένα η σειρά μου να θυσιαστώ για την πατρίδα, όπως ο Αυξεντίου». Κι αποφάσισε να ρίξει μία προς μία τις λιγοστές σφαίρες που είχε, με ένα απλό κυνηγετικό όπλο και στη διαφυγή του χτυπήθηκε από τα πυκνά πυρά των Άγγλων και άφησε την τελευταία πνοή του για το όραμα της ελευθερίας, της αυτοδιάθεσης και της ένωσης.
Αυτός ήταν ο Πετράκης Κυπριανού. Που μπορούμε να τον φανταστούμε, μαζί με τους άλλους υπέροχους νέους της γενιάς του, ως ένα από τα «τριακόσια παραπούλια» που ξεπηδούν και πετάσσονται από το κομμένο ίλαντρο, όπως το οραματίστηκε ο Βασίλης Μιχαηλίδης για το μαρτύριο του Αρχιεπισκόπου Κυπριανού στις 9 Ιουλίου 1821. Ήταν μέρος εκείνης της μαγιάς για την οποία μιλά ο Μακρυγιάννης, που πάντα περισσεύει και ζυμώνεται για την ελευθερία του γένους των Ελλήνων.
Nέoι άνθρωποι, με την αδαμάντινη πίστη και το ήθος του Πετράκη Κυπριανού, έκαμαν να ωριμάσει μέσα τους ο καρπός της ελευθερίας και ο πόθος της δικαιοσύνης με μια δύναμη που, χωρίς φθόνο ή μισαλλοδοξία, μετακινούσε βουνά ολόκληρα όπως ήταν και ο όγκος εκείνος της αποικιακής τυραννίδος που κατεκάθισεν πάνω στην ψυχή των Ελλήνων Κυπρίων. H ίδια η ψυχοσύνθεση των αγωνιστών της EOKA δίνει απαντήσεις και για πολλά σημερινά ερωτήματα. Διότι στην προσωπικότητά τους συγκέντρωναν όλα εκείνα τα στοιχεία που έκαμαν το έπος του ενωτικού αγώνα να λαμπρύνει την κυπριακή Ιστορία και να χαρίσει στον κυπριακό Ελληνισμό περηφάνεια που κρατά για πάντα. Πέρα απ’ τη φιλοπατρία και την παλληκαριά οι ήρωες του ενωτικού έπους είχαν βαθιά ριζωμένο μέσα τους εκείνο το ήθος που έκαμε τους Έλληνες Κύπριους νέους να βαδίζουν στον αγώνα και στο μαρτύριο εντελώς φυσικά, σχεδόν με την ίδια φυσικότητα που κάποιοι άλλοι διασχίζουν ένα δρόμο για να πάνε στη δουλειά τους.
Πολλές φορές μπορεί να διερωτόμαστε εμείς οι σημερινοί: πού εύρισκαν τότε οι νέοι της Κύπρου το θάρρος να ρίχνονται ολόψυχα στον αγώνα αψηφώντας τον θάνατο; Πώς μπορούσαν οι νεαροί λυκειόπαιδες να ζηλεύουν τον τιμημένο θάνατο των συμμαθητών τους που είχαν μαρτυρήσει και να διψούν για να ’ρθει η σειρά τους; Πώς οι μανάδες έδιναν έτσι απλά την ευχή τους στο υιό τους που πήγαινε να χαθεί για την Πατρίδα;
Δεν υπάρχει καμμιά περίτεχνη εξήγηση. Ήταν ο χαρακτήρας των νέων εκείνων που χτιζόταν με τα αθάνατα εκείνα υλικά της οικογενειακής και της κοινοτικής παράδοσής μας. Με τις αξίες της ελληνικής παιδείας. Ήταν η ψυχική διάπλαση των ανθρώπων που ζούσαν σ’ ένα κόσμο οικείο και σκέφτονταν πάνω απ’ όλα τι ψυχή θα παραδώσουν. Ήταν η συμφιλίωση του ψυχισμού μας -που κρατάει στις ρίζες του πολιτισμού μας- με εκείνο που γυρεύαμε στον κόσμο μέσα, την ελευθερία και την αξιοπρέπεια του ανθρώπου.
H ευθύτητα, η αρετή, η αφοσίωση στον συλλογικό σκοπό και η ευλάβεια των ανθρώπων, επέτρεψε να ζωντανέψει τ’ όνειρο και του έδωσαν σάρκα και οστά από την ίδια τη σάρκα και τα κόκκαλά τους. Aπ’ τις κορφές του Μαχαιρά και τα κρησφύγετα της Πιτσιλιάς και του Δικώμου, μέχρι τον αχυρώνα και την ιερή σπηλιά του Αυξεντίου κι ακόμα το ανώϊ του Πετράκη στην Ορά, το μεθυστικό άσμα της ελεύθερης ελληνικής ψυχής δεν μπορούσε να κρυφτεί ούτε και να σωπάσει. Ξεχύθηκε σε κάθε ελληνικό σπίτι της Κύπρου, μέθυσε νέους και γέρους, έκαμε τους έφηβους άντρες έκαμε να ροδίσουν τα μάγουλα των κοριτσόπουλων και ν’ ανεμίσει η μαραζωμένη πλεξούδα των γερασμένων μανάδων.
Στην ίδια κολυμβήθρα, την κολυμβήθρα του όρκου των αγωνιστών της EOKA, πρέπει να αναβαπτιζόμαστε αν θέλουμε να κρατήσουμε ψηλά το κεφάλι και να δώσουμε νόημα στην πεζή καθημερινότητα που μας απορροφά, αλλά και για να ανταποκριθούμε στον μεγάλο αγώνα που πρέπει και σήμερα να δώσουμε για την ελευθερία μας. Μέσα σε εντελώς διαφορετικές συνθήκες, με ειρηνικά μέσα και με όπλο μας το διεθνές δίκαιο και την ευφυή διπλωματία, απέναντι στην τουρκική κατοχή.
Δεν νοείται εκπαίδευση χωρίς τη μνήμη. Δεν νοείται παιδεία χωρίς την ιστορική μνήμη. Ερχόμαστε σήμερα, σχεδόν δέκα χρόνια μετά την έναρξη λειτουργίας του Γυμνασίου και εκπληρώνουμε την οφειλή στον ήρωα-μαθητή. Τοποθετείται εδώ στην είσοδο του σχολείου η προτομή του που από χρόνια τώρα είχαν φροντίσει ο ΣΙΜΑΕ και η Εφορεία να κατασκευαστεί. Επιτέλους, σήμερα παίρνει τη θέση της.
Και τα παιδιά που θα περνοδιαβαίνουν αυτό το κατώφλι θα αντικρύζουν τη μορφή του ήρωα για τον οποίο πρέπει αυτό το σχολείο να είναι περήφανο, όπως είμαστε απολύτως βέβαιοι ότι από κάπου εκεί ψηλά και ο Πετράκης Κυπριανού νιώθει περήφανος γι’ αυτό το σχολείο.
