Αλέξης Γεωργούλης: “Η τέχνη ήταν ένα καταφύγιο πάντα αλλά περισσότερο από ποτέ στην εποχή μας “

O Αλέξης Γεωργούλης είναι ηθοποιός και μέλος τους Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου με την Ομάδα της Ευρωπαϊκής Αριστεράς. Είναι μέλος της Επιτροπής Πολιτισμού και της Επιτροπής Αναφορών του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου. Είναι ιδρυτικό μέλος της διακοινοβουλευτικής ομάδας “Ομάδας Φιλίας Πολιτιστικών Δημιουργών” στο Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο και συμμετέχει στην Ειδική Επιτροπή για την Αντιμετώπιση του Καρκίνου όπως και στην Ειδική Επιτροπή για Ανθρώπους με Αναπηρία.
Με κίνητρο την αγάπη του για τον πολιτισμό και την επιθυμία του να αποκτήσει ένα πιο σημαντικό ρόλο στην Ευρωπαική Ένωση, αποφασίζει να αναλάβει ένα σπουδαίο ρόλο σε μια σκηνή, αλλά όχι θεατρική ….αποφασίζει να προσφέρει στον πολιτισμό από τη θέση του ευρωβουλευτή, έχοντας ως όπλο του την αγάπη, την αισιοδοξία και την πίστη ότι κάνοντας τον άλλον να γελάσει μπορείς να του μεταφέρεις μία αλήθεια. Με αφορμή τα όσα έχει πετύχει από την θέση του Ευρωβουλευτή, αλλά και την σημαντική του συμβολή στη δημιουργία του Ευρωπαϊκού Παρατηρητηρίου για τον πολιτισμό, το SkalaTimes κουβεντιάζει μαζί του για όλα όσα τον έβαλαν στον δρόμο της πολιτικής, τα κοινά που μπορεί να έχει η πολιτική με την υποκριτική, το πόσο κοντά πιστεύει ότι είμαστε στην Ευρώπη που ονειρευτήκαμε, τους «ήρωες» της ζωής και πολλά άλλα που δεν γνωρίζαμε γι’αυτόν.

Της Στέλλας Παπά

Κύριε Γεωργούλη, μέσα στην πανδημία COVID-19 , γεννήθηκε το Ευρωπαϊκό Παρατηρητήριο για τον Πολιτισμό, που σκοπό έχει να αποτελέσει έναν κόμβο δεδομένων και πολιτικών για τους Δημιουργικούς και Πολιτιστικούς τομείς της Ευρώπης. Η ιδέα του γεννήθηκε μετά από δική σας ερώτηση προς το Ευρωκοινοβούλιο για την Έλλειψη δεδομένων σχετικά με τους τομείς του πολιτισμού και της δημιουργίας (ΤΠΔ). Να μας πείτε λίγα λόγια για την δημιουργία του Παρατηρητηρίου;
Όταν οδηγηθήκαμε στο κλείσιμο όλων των χώρων τέχνης και πολιτισμού, χρειαζόμασταν στοιχεία για να εκτιμήσουμε τις επιπτώσεις που θα έχουν αυτά τα μέτρα για τον καλλιτεχνικό κόσμο. Αποδείχθηκε τελικά ότι αυτό δεν ήταν καθόλου εύκολο εγχείρημα, γιατί δεν συλλέγονται συστηματικά στατιστικά στοιχεία για τις καλλιτεχνικές δραστηριότητες και τους ανθρώπους που ασχολούνται με αυτές.
Αντιμέτωπος με αυτό το τεράστιο κενό, σκέφτηκα ότι, μέχρι να ξεκινήσει η επίσημη συγκέντρωση δεδομένων, θα ήταν δυνατόν να αναπληρωθεί κάπως αυτή η έλλειψη
δημιουργώντας στην ιστοσελίδα μου έναν χώρο όπου θα αναρτάται κάθε μελέτη και
έρευνα που εντοπίζουν οι συνεργάτες/τριές μου σχετικά με τον πολιτισμό και τους
ανθρώπους του. Σε αυτό το υλικό προστίθενται και πληροφορίες για τις ευκαιρίες
χρηματοδότησης που προσφέρει η Ευρωπαϊκή Ένωση για δράσεις πολιτισμού, που
ιδίως τώρα τις χρειάζονται οι καλλιτέχνες/ιδες. Νομίζω ότι αυτή η πρωτοβουλία έχει
βοηθήσει αρκετά.

Αλήθεια, η πολιτική πώς προέκυψε; Σας είχε περάσει ποτέ από τον μυαλό να ασχοληθείτε με την πολιτική;
Το βασικό μου κίνητρο ήταν η αγάπη μου για τον πολιτισμό και η επιθυμία μου να αποκτήσει σημαντικότερο ρόλο στην ευρωπαϊκή πραγματικότητα. Η τέχνη ήταν ένα καταφύγιο πάντα αλλά περισσότερο από ποτέ στην εποχή μας, που οι εξωφρενικά γρήγορες αλλαγές που ζούμε δημιουργούν ένα αίσθημα ανασφάλειας για το μέλλον.
Παράλληλα η τέχνη είναι μια γέφυρα που ενώνει τους λαούς, που βοηθά στην κατανόηση του Άλλου, άρα και στην αποδοχή του Άλλου. Πάντα με ενδιέφερε η βελτίωση της κατάστασης στον χώρο του πολιτισμού. Βέβαια, ομολογώ υπήρξε ένα συγκεκριμένο γεγονός που με ώθησε να ασχοληθώ με την πολιτική κι αυτό, όπως έχω αναφέρει σε αρκετές συνεντεύξεις μου, ήταν η ίδρυση του ΕΚΟΜΕ (Εθνικό Κέντρο Οπτικοακουστικών Μέσων και Επικοινωνίας), το οποίο και πέτυχε να εξασφαλίσει σημαντική χρηματοδότηση για τις καλλιτεχνικές παραγωγές, μεταφέροντας κονδύλια από άλλου είδους δράσεις που δεν είχαν χρησιμοποιηθεί πλήρως. Αυτό με έκανε να συνειδητοποιήσω ότι είναι εφικτό, ακόμη και σε συνθήκες μνημονίων, να βρεθούν λύσεις αν κάποιο πολιτικό πρόσωπο το θέλει και το προσπαθήσει πραγματικά. Αυτό επιθυμώ και κάνω ό,τι μπορώ για να το καταφέρω, να βοηθήσω να βρεθούν λύσεις και να γίνουν καλύτερα τα πράγματα στον χώρο του πολιτισμού.

Η πολιτική και η υποκριτική έχουν κάποια κοινά;
Καταρχάς τόσο οι πολιτικοί όσο και οι ηθοποιοί είναι δημόσια πρόσωπα, που εκτίθενται στο κοινό και βέβαια και στην κριτική του. Αλλά υπάρχει και μια βαθύτερη συνάφεια. Και οι μεν και οι δε για να κάνουν καλά τη δουλειά τους πρέπει να νικήσουν τον εγωισμό τους. Οι πολιτικοί γιατί πρέπει να βάζουν το κοινό καλό πάνω από τις προσωπικές τους επιθυμίες και φιλοδοξίες και οι ηθοποιοί γιατί πρέπει να αφήσουν τον εαυτό τους στην άκρη, για να μπουν βαθιά στον ρόλο που καλούνται να υποδυθούν.

Τι σας έλειψε πιο πολύ από τη ζωή σας ως ηθοποιός;
Πρώτον, μου έλειψε η επαφή με το κοινό. Ξέρετε, αναπτύσσεται μια ιδιαίτερη σχέση μεταξύ ηθοποιού και κοινού και αυτό μου έχει λείψει. Μετά είναι ότι η δουλειά μου ως ηθοποιός με γεμίζει πολύ, μπορώ να πω ότι λειτουργεί ως ψυχοθεραπεία.
Προσπαθώντας να μπεις σε ένα ρόλο, μαθαίνεις να βλέπεις τα πράγματα μέσα από τα
μάτια ενός άλλου. Ακόμη βιώνεις καταστάσεις που στην πραγματική ζωή δεν τις έχεις ζήσει. Αυτό όλο σε πλουτίζει εσωτερικά και σε κάνει καλύτερο άνθρωπο, σε κάνει να έχεις μεγαλύτερη κατανόηση για τον συνάνθρωπό σου.

Ποιο ήταν το πρώτο πράγμα που σας εντυπωσίασε στο Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο;
Στην πρώτη συνάντηση που κάναμε όλες οι πολιτικές ομάδες μαζί είχε ταυτόχρονη μετάφραση. Είδα λοιπόν κάποιον να μιλά στα γερμανικά και να του απαντά κάποιος άλλος στα πορτογαλικά. Δίπλα μου μιλούσε κάποιος στα γαλλικά και διαφωνούσε κάποιος άλλος στα ισπανικά… Ακουγόντουσαν όλες οι γλώσσες συγχρόνως αλλά αυτό δεν εμπόδιζε καθόλου τη συζήτηση. Μου έκανε μεγάλη εντύπωση. Αυτή η πρώτη συζήτηση μου φανέρωσε πώς παρά την πολυμορφία της Ευρώπης (που αποτελεί έναν πλούτο που δεν πρέπει να χάσουμε), μπορούμε να λειτουργήσουμε ως μία οντότητα. Αυτή την ομαλή συνύπαρξη και συνεργασία παλεύουμε να
ενισχύσουμε και μέσα από το πρίσμα του πολιτισμού, συμβάλλοντας στο όραμα της
ολοκλήρωσης της Ένωσης.

Κύριε Γεωργούλη, η Ευρώπη είναι “η Ευρώπη των λαών” που έχουμε ονειρευτεί;
Δεν έχει ακόμη προσεγγιστεί αυτό το όραμα. Απέχουμε από την «Ευρώπη των λαών» αρκετά έως πολύ. Όμως είναι ένας στόχος που μπορούμε να τον πετύχουμε, δεν πρέπει να αποθαρρυνθούμε. Νομίζω καθοριστικό θα είναι να καταφέρουμε να αυξήσουμε τη δύναμη του Ευρωκοινοβουλίου, γιατί οι Ευρωβουλευτές εκλέγονται άμεσα από τους πολίτες και μιλούν εξ ονόματός τους, εκφράζουν τις επιθυμίες τους. Άρα, αν έχει το Ευρωκοινοβούλιο μεγαλύτερη εξουσία, οι λαοί μέσω των βουλευτών τους θα επηρεάζουν περισσότερο τα πράγματα. Θα είναι μια πρόοδος σημαντική προς την «Ευρώπη των λαών».

Τι χρειάζεται σήμερα η Ευρώπη;
Η Ευρωπαϊκή Ένωση πρέπει να γίνει πιο ανθρώπινη και λιγότερο γραφειοκρατική. Και πρέπει να αποκτήσει ένα πιο κοινωνικό πρόσωπο, να δείξει πραγματικό, έμπρακτο ενδιαφέρον για όσους και όσες έχουν λιγότερες ευκαιρίες, να θέσει αληθινά ως προτεραιότητά της την κοινωνική συνοχή. Επίσης, πρέπει να προασπιστεί τις αξίες του Διαφωτισμού πάνω στις οποίες έχει θεμελιωθεί: τα ανθρώπινα δικαιώματα, την ισότητα, την ισονομία, την ελευθερία έκφρασης, την ανεξιθρησκεία, τον σεβασμό στο διαφορετικό. Δεν μπορεί η Ένωση να δείχνει ανοχή σε φαινόμενα σαν αυτό του Ορμπάν. Το κράτος δικαίου είναι θεμέλιος λίθος της, στηρίζει όλο το οικοδόμημα, δεν μπορεί να αφαιρεθεί. Αλλιώς θα καταρρεύσει η Ένωση ή θα γίνει κάτι που δεν θα έχει καμία σχέση με το όραμα της Ευρώπης των λαών που λέγαμε πριν.

Παραλληλίσατε ποτέ στο μυαλό σας κάποια στιγμή από τη ζωή σας στις Βρυξέλες με κάποια σκηνή θεάτρου ή στούντιο γυρισμάτων; Αν ναι τότε ποια;
Όχι, δεν θυμάμαι να μου έχει τύχει ποτέ αυτό. Μέχρι στιγμής οι εμπειρίες μου από την πολιτική είναι μοναδικές, πολύ διακριτές από όσα έχω ζήσει στον καλλιτεχνικό χώρο.

Με τους Κύπριους Ευρωβουλευτές έχετε σχέσεις;
Έχω άριστες σχέσεις. Πώς θα μπορούσε να συμβεί διαφορετικά; Μας συνδέουν τόσα.
Όχι μόνο η γλώσσα. Με τους περισσότερους έχουμε γνωριστεί και συνεργαστεί αρκετές φορές, είναι όλοι πολύ αξιόλογοι.

Όταν θα έρθει η ώρα να φύγετε από τις Βρυξέλες τι πιστεύετε πως θα κρατήσετε από την εμπειρία σας ως Ευρωβουλευτής;
Όταν έρθει αυτή η ώρα, θα μπορώ να σας πω. Είναι νωρίς ακόμη.

Ποιον άλλο ξένο συνάδελφό σας θα θέλατε να δείτε στα έδρανα του Ευρωπαϊκού
Κοινοβουλίου;
Σημασία δεν έχει τι θέλω εγώ αλλά τι θέλουν οι ευρωπαϊκοί λαοί. Αυτοί εκφράζουν τις επιθυμίες τους με την ψήφο τους και πρέπει να είναι απολύτως σεβαστές οι προτιμήσεις τους.

Ποιο από τα πράγματά σας θεωρείτε ως θησαυρό σας;
Τα πράγματα που θεωρώ πολύτιμα ως θησαυρό δεν είναι πράγματα, δηλαδή υλικά αντικείμενα. Είναι οι αναμνήσεις, οι εμπειρίες οι θετικές και οι αρνητικές που μας ωριμάζουν, τα βιώματά μου και ιδίως το δέσιμο και τα συναισθήματα που έχω για τους ανθρώπους που παίζουν ξεχωριστό ρόλο στη ζωή μου, τους ανθρώπους που αγαπάω.

Τι σας λείπει πιο πολύ από την Ελλάδα όταν είστε στο εξωτερικό;
Συνήθως όταν είμαι στο εξωτερικό είμαι κυρίως για δουλειά, οπότε αυτό που μου λείπει είναι η δυνατότητα για ανάπαυλα και στιγμές ανεμελιάς παρέα με τους φίλους και τις φίλες μου που είναι στην Ελλάδα.

Η Κύπρος μας σας έλειψε;
Τελευταία φορά που ήμουν στην Κύπρο ήταν σε μια περιοδεία. Έχω πολύ ωραίες αναμνήσεις από την Κύπρο κι έχω πολλούς φίλους εκεί. Βέβαια και μου έχει λείψει και με την πρώτη ευκαιρία θα ήθελα να την επισκεφθώ ξανά.

Πιστεύετε στους ήρωες; Ποιους θεωρείτε ήρωες; Ποιος είναι ο δικός σας
ήρωας;
Ο ήρωας είναι μία παρεξηγημένη έννοια, γιατί για να κάνεις ηρωικές πράξεις χρειάζεται και αρκετή τρέλα, αλλιώς πώς να κάνεις υπερβάσεις; Πάντως από τους ανθρώπους που έχουν πραγματικά ζήσει σε αυτόν τον πλανήτη, δηλαδή όχι από τους επινοημένους ήρωες της μυθολογίας ή της λογοτεχνίας και του θεάτρου, για μένα ο σημαντικότερος, αυτός που περισσότερο θαυμάζω εγώ και με μια έννοια είναι ο ήρωάς μου, είναι ο Πυθαγόρας. Θεωρώ ότι είναι σημαντικότερος φιλόσοφος όλων των εποχών.

Ποιος είναι ο αγαπημένος θεατρικός συγγραφέας του Αλέξη Γεωργούλη;
Ο Αριστοφάνης, ο οποίος μπόρεσε να περάσει τα μηνύματά του αξιοποιώντας τη δύναμη του γέλιου. Είναι πολύ ισχυρά εργαλεία η κωμωδία και η σάτιρα. Πιστεύω ότι αν θες να πεις μία αλήθεια σε κάποιον άνθρωπο και να την καταλάβει, μπορείς να το πετύχεις καλύτερα αν τον κάνεις να γελάσει.

Βιβλία διαβάζετε; Ποιους συγγραφείς;
Από Έλληνες συγγραφείς ξεχωρίζω τον Καζαντζάκη, επειδή έχει έναν μοναδικό τρόπο να μεταλαμπαδεύει την κληρονομιά και την παράδοση των γραμμάτων μας, έχοντας μια δική του, διαχρονικά κοφτερή ματιά. Όσο απλοϊκό και να σας φανεί, ένα από τα βιβλία που με άγγιξε πολύ στην παιδική μου ηλικία και το συστήνω σε όλα τα παιδιά να το διαβάσουν αλλά και στους ενήλικες είναι «ο Μικρός Πρίγκηπας» του Αντουάν ντε Σαιντ-Εξυπερύ, επειδή παρουσιάζει με έναν τρόπο μοναδικό την αξία της αγάπης και της φιλίας, της αφοσίωσης σε όποιον/α αγαπάμε πέρα από κάθε εγωισμό. Είναι ένα μήνυμα πανανθρώπινο, που δεν γνωρίζει σύνορα,ένα μήνυμα που τόσο ανάγκη έχουμε σήμερα.

Πού και πώς φαντάζεστε τον εαυτό σας σε μερικά χρόνια;
Δεν μπορώ να μιλήσω για το απώτερο μέλλον αλλά για το κοντινότερο ελπίζω να με δω πιο …αδύνατο και με περισσότερο ελεύθερο χρόνο.

Κύριε Γεωργούλη, στην Κύπρο υπάρχει άνοδος της ακροδεξιάς, στις τελευταίες εκλογές αύξησαν τα ποσοστά τους και κατάφεραν να έχουν διπλάσια σχεδόν νούμερα. Θα θέλατε
ως πολιτικός να μας το σχολιάσετε λίγο αυτό;
Είναι αλήθεια λυπηρό. Ζήσαμε πριν κάποια χρόνια αντίστοιχο φαινόμενο και στην Ελλάδα. Αλλά τελικά ο κόσμος κατάλαβε. Πιστεύω ακλόνητα ότι ο πολιτισμός είναιτο σημαντικότερο αντίδοτο ενάντια στον φασισμό. Ο φασισμός χωρίζει τους ανθρώπους, σπέρνει μίσος, ενώ ο πολιτισμός ενώνει τους ανθρώπους, κάνει τον άνθρωπο από άγριο ήμερο, από ξενοφοβικό τον κάνει αλληλέγγυο. Ελπίζω ότι και στην Κύπρο θα συνειδητοποιήσουν οι πολίτες ότι η άκρα δεξιά δεν είναι απάντηση σε κανένα πρόβλημα. Το φαινόμενο του φανατισμού όπως και του φασισμού προκύπτει από την έλλειψη πληροφόρησης, ο κόσμος πορώνεται με ψέματα και αναλήθειες και
μετά διαλέγει τα άκρα.

Θέλουμε να κλείσουμε με το δικό σας μήνυμα στον κόσμο της Κύπρου που σας αγαπά και σας παρακολουθεί.
Η πανδημία ανέδειξε τη σημασία της αλληλεγγύης, που δίνει δύναμη. Θα το ξεπεράσουμε κι αυτό με αισιοδοξία, αγάπη και πολιτισμό.