Άρθρο του Άντρου Γ. Καραγιάννη
Δήμαρχου Δερύνειας
Η συνεχιζόμενη κλιματική αλλαγή αλλά και η πανδημία του κορωνοϊού έχουν αναγκάσει αρκετούς καταναλωτές να αλλάξουν τις διατροφικές τους συνήθειες. Η εμπειρία της πανδημίας έχει αποδείξει ότι αρκετός κόσμος άρχισε πλέον να ενδιαφέρεται πραγματικά για το τι καταλήγει στο πιάτο του, ενώ πολλοί δίνουν ιδιαίτερη έμφαση στην ποιότητα και στην προέλευση των προϊόντων.
Μέσω της Πράσινης Συμφωνίας, η Ευρωπαϊκή Επιτροπή δρομολόγησε αρκετές στρατηγικές όπως η «Από το αγρόκτημα στο πιάτο» και η «Βιοποικιλότητα», με στόχο τη μετάβαση σε μια νέα κοινή γεωργική πολιτική. Μέχρι το 2030 η Ευρωπαϊκή Ένωση θα πρέπει να μειώσει αισθητά τη χρήση λιπασμάτων, φυτοφαρμάκων, αντιβιοτικών και να αυξηθεί η οικολογική παραγωγή.
Η αγροοικολογία εντάσσεται στη στρατηγική «Από το αγρόκτημα στο πιάτο» και στοχεύει στην περαιτέρω αξιοποίηση της φύσης για παραγωγή γεωργοκτηνοτροφικών προϊόντων. Όπως αναφέρεται σε σχετική γνωμοδότηση της Ευρωπαϊκής Επιτροπής των Περιφερειών (ΕΕτΠ), η αγροοικολογία μειώνει αισθητά τα αποτυπώματα άνθρακα στη γεωργία, ευνοεί την ανάκτηση της βιοποικιλότητας, διασφαλίζει τη γονιμότητα του εδάφους και εξασφαλίζει υγιεινή και προσιτή διατροφή. Η αγροοικολογία αποτελεί τη νέα γεωργική πολιτική του μέλλοντος, χρησιμοποιώντας γεωπονικές πρακτικές που προκύπτουν από καινοτόμες τεχνικές, τεχνογνωσία και έρευνα. Ήδη αρκετοί νέοι αγρότες, ασχολούνται με την αγροοικολογία και την προώθηση της αγροοικολογικής μετάβασης, χρησιμοποιώντας πιο φιλικά προς το περιβάλλον φυτοφάρμακα.
Μέσω της αγροοικολογίας δημιουργούνται επίσης αρκετές μικρομεσαίες γεωργικές επιχειρήσεις συμβάλλοντας έτσι στην αύξηση της απασχόλησης νέων αγροτών και τη μόνιμη εγκατάσταση τους στην επαρχία. Μέχρι σήμερα ακούγαμε για τη γεωργία, κτηνοτροφία και τη βιολογική καλλιέργεια, όμως η αγροοικολογία βρίσκεται ένα βήμα πιο μπροστά. Η αγροοικολογία αναπτύσσεται σε ζωντανά, εύφορα εδάφη, απαλλαγμένα από φυτοφάρμακα που ευνοούν την υγεία και ποιότητα των φυτών και είναι πιο ανθεκτικά στα ακραία καιρικά φαινόμενα.
Η αγροοικολογία εστιάζει σε γεωργικές πρακτικές που αφορούν το φύτεμα δέντρων και φραχτών από θάμνους γύρω από τα αγροτεμάχια, την καλλιέργεια ψυχανθών για δέσμευση αζώτου στο έδαφος, την ανάμειξη ειδών και ποικιλιών στο ίδιο χωράφι, την ανάκτηση των τοπικών σπόρων αγροκτήματος που είναι καλύτερα προσαρμοσμένοι στο έδαφος και το κλίμα.
Όσον αφορά την κτηνοτροφία η Ευρωπαϊκή Επιτροπή και ο αρμόδιος Ευρωπαίος Επίτροπος για τη Γεωργία Janusz Wojciechowski ανησυχούν για την εντατική κτηνοτροφία, αφού ορισμένες γεωργικές περιοχές έχουν καταστεί πραγματικά εργοστάσια κρέατος. Πολλοί καταναλωτές άρχισαν να μειώνουν την κατανάλωση κρέατος και να εντάσσουν στο διατροφολόγιο τους περισσότερα φρούτα και λαχανικά ενώ οι καταναλωτές κρέατος ενδιαφέρονται πιο πολύ για προϊόντα που προέρχονται από μικρές κτηνοτροφικές μονάδες και από ζώα που βόσκουν στη φύση. Τα ζώα όμως, θα πρέπει να απολαμβάνουν πολύ καλές συνθήκες διαβίωσης και να μην ταλαιπωρούνται κατά τη μεταφορά τους στο σφαγείο.
Κάθε χρόνο παγκοσμίως σφάζονται δύο δισεκατομμύρια χερσαία ζώα, σύμφωνα με τον συγγραφέα Αλέξη Παπάζογλου. Η σφαγή γίνεται σε μεγάλα εργοστάσια – σφαγεία και όχι στα μικρά σφαγεία στο αγρόκτημα, όπως θα απαιτούσε η νέα αγροοικολογική προσέγγιση.
Η εφαρμογή της γεωργικής πολιτικής και της αγροοικολογίας περνά από την τοπική αυτοδιοίκηση, η οποία καλείται να στηρίξει την τοπική παραγωγή, την κατάρτιση και επιμόρφωση των νέων και νεοεισερχόμενων αγροτών. Τα τοπικά και βιολογικά προϊόντα θα πρέπει να διατίθενται στις λαϊκές αγορές και στα τοπικά παντοπωλεία, ενώ οι τοπικές αρχές θα πρέπει να διασφαλίζουν και να προστατεύουν την εύφορη γη από τη μόλυνση των λυμάτων και τη μαζική οικιστική και τουριστική ανάπτυξη.
Αν πραγματικά επιθυμούμε μέχρι το 2050 να απαλλαγούμε από τα ορυκτά καύσιμα και να σώσουμε τον πλανήτη, θα πρέπει να εστιάσουμε σε ένα αγροοικολογικό μετασχηματισμό, συμπεριλαμβάνοντας τις πράσινες και φιλικές προς το περιβάλλον καλλιέργειες με μηδενικές εκπομπές άνθρακα. Οι αγροτικές περιοχές θα πρέπει να διατηρηθούν ζωντανές, για να συνεχίσουν να προωθούν την αγροοικολογία και τον αγροτουρισμό μέσω των τοπικών, ποιοτικών και υγιεινών προϊόντων.
