Ανακοίνωση της Επιτρόπου Προστασίας των Δικαιωμάτων του Παιδιού σχετικά με τα νέα μέτρα, την υποχρεωτική χρήση μάσκας προσώπου και την προσκόμιση αρνητικής διάγνωσης τεστ από μαθητές του Δημοτικού, για παρουσία στους σχολικούς χώρους, λόγω της πανδημίας
Τα νέα μέτρα τα οποία ανακοινώθηκαν από τον Υπουργό Υγείας ημερομηνίας 24/11/2021 για αντιμετώπιση της πανδημίας, με τις όποιες μεταγενέστερες τροποποιήσεις που ακολούθησαν: υποχρεωτική χρήση μάσκας προσώπου, προσκόμιση αρνητικής διάγνωσης τεστ για τους μαθητές του Δημοτικού, για παρουσία στους σχολικούς χώρους, δημιούργησαν ανησυχία και προκάλεσαν την αντίδραση μερίδας γονιών.
Ως Επίτροπος Προστασίας των Δικαιωμάτων του Παιδιού παρακολουθώ κάθε μέτρο που λαμβάνεται για αντιμετώπιση της πανδημίας και αφορά σε παιδιά και παρεμβαίνω αναλόγως εκεί όπου κρίνω ότι πλήττονται τα δικαιώματα του παιδιού από Κυβερνητικές αποφασίσεις ή πολιτικές.
Η πολυδιάστατη σημασία του σχολείου, το οποίο πέρα από την παροχή γνώσεων, προσφέρει ένα περιβάλλον στο οποίο τα παιδιά αποκτούν τα εφόδια και εκείνες τις δεξιότητες που χρειάζονται για την ολόπλευρη ανάπτυξή τους (κοινωνική, σωματική, πνευματική, ψυχική, ηθική) οδήγησε όλες τις χώρες της Ευρώπης, και αυτό διαφάνηκε και στις συναντήσεις του Ευρωπαϊκού Δικτύου Επιτρόπων για το Παιδί που συμμετείχα, να θέσουν ως κύριο στόχο: να παραμείνουν τα σχολεία ανοιχτά και ασφαλή. Ας αναλογιστούμε την πραγματικότητα: που είναι ενώπιον μας, η αποχή από τη σχολική κοινότητα, το κλείσιμο των σχολείων υπήρξε παράγοντας χαμένων εμπειριών, απομόνωσης, ανασφάλειας και αστάθειας, στοιχεία που όπως οι επιστήμονες μας εξηγούν επέφεραν σημαντικές ψυχοκοινωνικές επιπτώσεις στα παιδιά.
Η επίτευξη του στόχου, σχολεία ανοιχτά και ασφαλή επέβαλε και επιβάλλει την ανάγκη λήψης των κατάλληλων εκείνων μέτρων, προσαρμοσμένων στα επιδημιολογικά δεδομένα της εκάστοτε χρονικής περιόδου. Κατά τη λήψη αποφάσεων που αφορούν παιδιά, επιβάλλεται να επιμετρούνται και να συνυπολογίζονται όλοι οι υπαρκτοί, μεγαλύτεροι ή μικρότεροι, κίνδυνοι, και αναλόγως να λαμβάνονται τέτοια μέτρα προς διασφάλιση του συμφέροντος του παιδιού και την ολόπλευρη προστασία των δικαιωμάτων του.
Μέτρα που βεβαίως δεν πρέπει να εφαρμόζονται οριζόντια αλλά σε κάθε περίπτωση να αναζητούνται και/ή εξετάζονται εναλλακτικοί τρόποι προστασίας κατά περίπτωση και τα οποία θα λαμβάνουν υπόψη τις ιδιαιτερότητες κάθε παιδιού ή/και ομάδας παιδιώνπ.χ. παιδιά με αναπηρίες) ώστε, πρωτίστως, να διασφαλίζονται η Αρχή του Συμφέροντος του Παιδιού και η Αρχή της Μη Διάκρισης.
Σε κάθε περίπτωση όμως η απόφαση για κάθε νέο μέτρο που λαμβάνεται, δεν επιτρέπεται να θυματοποιεί τα ίδια τα παιδιά και στη συγκεκριμένη περίπτωση, παιδιά των οποίων οι γονείς δεν συγκατατέθηκαν ή δεν θα συγκατατεθούν στην εφαρμογή των μέτρων. Χρειάζεται να αναζητηθούν παιδαγωγικοί ή άλλοι τρόποι από τη σχολική κοινότητα ούτως ώστε να επιτευχθεί το επιθυμητό αποτέλεσμα.
Θα πρέπει να εμπιστευτούμε τα παιδιά μας. Τα παιδιά έχουν επίγνωση της πολιτικής, κοινωνικής, υγειονομικής κατάστασης και η προστασία ή η απομάκρυνση τους από το κοινωνικό γίγνεσθαι λειτουργεί σε βάρος της ολόπλευρης ανάπτυξης της προσωπικότητας τους και εν τέλει της διασφάλισης του συμφέροντός τους. Μπορούμε να τα εμπιστευθούμε, να εμπιστευτούμε τις ικανότητες προσαρμογής αλλά και συμβολής τους στην πανανθρώπινη προσπάθεια που καταβάλλεται τα τελευταία δύο χρόνια για περιορισμό της πανδημίας. Τα παιδιά ήδη απέδειξαν πολλά: ακολουθούν τα υγειονομικά πρωτόκολλα με συνέπεια, διατηρούν την κοινωνική αποστασιοποίηση και εφαρμόζουν τους κανόνες ατομικής υγιεινής. Οι όποιες ανησυχίες από την κοινότητα των ενηλίκων σχετικά με τη μάσκα (ορθή χρήση, επιπτώσεις στη μαθησιακή διαδικασία, δυσκολίες λόγω παρατεταμένης χρήσης) ή/και τη διενέργεια διαγνωστικής εξέτασης για ανίχνευση του κορωνοϊού είναι κατανοητές. Εντούτοις, με στενή συνεργασία όλης της σχολικής κοινότητας (γονιών, εκπαιδευτικών, παιδιών) είμαι βέβαιη ότι μπορεί να γίνει κατορθωτό. Η ενθάρρυνση και η εφαρμογή ομαδικών, δημιουργικών, φιλικών προς το παιδί, δραστηριοτήτων συμβάλλουν στην καλλιέργεια κουλτούρας κατανόησης και σεβασμού της αξίας της Δημόσιας Υγείας, η οποία είναι απαραίτητη για τη λειτουργία των σχολείων. Μέσα σε τέτοιο κλίμα προσκαλώ τις σχολικές μονάδες να δημιουργήσουν ευφάνταστους τρόπους συνέργειας με τα παιδιά ώστε συλλογικά να λειτουργήσουν προς την ίδια κατεύθυνση.
Από τη μεριά μου και στα πλαίσια των καθηκόντων μου θα παρακολουθώ στενά την εφαρμογή και τον αντίκτυπο των υπό αναφορά μέτρων και θα παρέμβω όπου και όταν το κρίνω αναγκαίο[1].
Λευκωσία, 26 Νοεμβρίου 2021
[1] Όλες οι μέχρι σήμερα σχετικές παρεμβάσεις μου βρίσκονται αναρτημένες στην ιστοσελίδα του Γραφείου μου, www.childcom.org.cy στον σύνδεσμο «Χρήσιμες πληροφορίες για παιδιά για τον COVID-19».
