Η αναδρομή στα όσα τραγικά για τον τόπο μας συνέβησαν το καλοκαίρι του 1974 προκαλεί σε όλους μας πόνο και οδύνη. Αυτό ισχύει και τώρα, που απευθύνουμε το ύστατο χαίρε σε ένα ακόμη ήρωα μας που έδωσε ότι πολυτιμότερο είχε, την ίδια τη ζωή του, για την προάσπιση της ελευθερίας και της εδαφικής ακεραιότητας της πατρίδας μας, τον Λοχία Γιαννάκη Γιαννάτζιη του Μιχαήλ και της Κυριακούς, που έφυγαν από τη ζωή το 2014 σε διάστημα 70 ημερών μεταξύ τους, με το πικρό παράπονο της απώλειας του παιδιού τους, χωρίς να μπορέσουν σήμερα να ακουμπήσουν το φέρετρο του και να εναποθέσουν σε αυτό τα δάκρυα της αγάπης τους.
Ευχαριστώ την οικογένεια για την τιμή που μου κάνει να είμαι εδώ σήμερα μαζί της. Είναι μεγάλη η τιμή να μιλάς για έναν ήρωα.
Κυριολεκτικά σαν εφιάλτης παρελαύνουν μπροστά μας, όταν αποχαιρετούμε και τιμούμε ήρωές μας, τα δεινά της τραγωδίας της Κύπρου, η προδοσία του πραξικοπήματος, η εισβολή, η κατοχή, το δράμα των Αγνοουμένων.
Όμως, όσος και αν είναι ο πόνος μας, όση και αν είναι η οδύνη μας, οφείλουμε να ανατρέχουμε σε εκείνα τα θλιβερά γεγονότα που στιγμάτισαν την πορεία μας μέσα στον χρόνο και να αντλούμε τα σωστά διδάγματα. Να προβληματιζόμαστε και να παραδειγματιζόμαστε. Γιατί, πέρα από την απόδοση τιμής και ευγνωμοσύνης στους ήρωες-μάρτυρες του λαού μας, αντλούμε διδάγματα από τη δική τους προσφορά και ανανεώνουμε την πίστη μας για τη συνέχιση και καταξίωση ενός αγώνα που δεν έχει ακόμα δικαιωθεί.
Πόσο μάλλον όταν ο αδικαίωτος αυτός αγώνας συνδέεται με τη θυσία και την εξαφάνιση εκατοντάδων συμπατριωτών μας, και ειδικά με το ιερό μας χρέος να κάνουμε το ανθρωπίνως δυνατόν προκειμένου οι συγγενείς των αγνοουμένων μας να πάρουν όλοι ανεξαίρετα τις απαντήσεις στα αγωνιώδη ερωτήματα τους τόσων χρόνων για την τύχη των τα αγαπημένων τους προσώπων.
Στην περίπτωση μάλιστα του Γιαννάκη, περιγράφεται και μια ιδιαίτερη πτυχή του δράματος που συνδέει τους αγνοουμένους μας με τους δικούς τους ανθρώπους, που ενώ ενημερώθηκαν για τις συνθήκες της θυσίας τους, βιώνουν την τρομερή εμπειρία να μην μπορούν να τελέσουν τις κηδείες τους, ώστε να ησυχάσουν οι ψυχές τόσο των ιδίων όσο και οι δικές τους, σύμφωνα με τις αξίες και τις παραδόσεις της ιεράς μας πίστης.
Είναι συγκλονιστικό γιατί η αρχική ταυτοποίηση το 2017 έγινε μόνο από ένα δόντι που εντοπίστηκε στον τόπο της θυσίας του Γιαννάκη. Αυτό είχε ως αποτέλεσμα να μην μπορεί να τελεσθεί κηδεία του ήρωά μας. Οι προσπάθειες όμως δεν σταμάτησαν ποτέ και πριν από δύο μήνες περίπου ταυτοποιήθηκαν επιπρόσθετα μικρά οστά του, τα οποία επίσης είχαν εντοπισθεί στο χώρο της μεγάλης μάχης και τελικά της θυσίας όλης της ομάδας του Γιαννάκη.
Αυτό είναι το δράμα πολλών συγγενών των αγνοουμένων μας. Ασφαλέστατα το χρέος μας προς αυτούς δεν εκπληρώνεται με την ταυτοποίηση ενός δοντιού ή μερικών οστών. Οι τεράστιες ευθύνες της κατοχικής δύναμης έναντι των αγνοουμένων και των συγγενών τους παραμένουν, και οφείλουμε να αγωνιστούμε μέχρι τέλους για την απόδοσή τους και την ικανοποίηση των συγγενών, όπως ορίζεται και στις αποφάσεις των διεθνών δικαστηρίων.
Θα ήθελα εκ μέρους της Πολιτείας να εκφράσω, για το σθένος και τη δύναμη τους, τη μεγάλη εκτίμησή μας προς τα αδέλφια του Γιαννάκη: Τον Σπύρο, τον Παύλο, τον Χαράλαμπο, τη Μαρία, τον Παρασκευά, τον Κώστα και τον Λούκα. Και μαζί, τη βαθιά ευγνωμοσύνη μας για την προσφορά και τη θυσία του αγαπημένου τους.
Ο Γιαννάκης γεννήθηκε στην Αραδίππου το 1955 και μετά από την αποφοίτηση του από το Δημοτικό Σχολείο ρίχθηκε στη βιοπάλη πολύ μικρός για να βοηθήσει άμεσα την πολυπληθή οικογένειά του. Βοηθούσε τον πατέρα του σε γεωργικές και κτηνοτροφικές δραστηριότητες και βοηθούσε επίσης τον παππού του στο κρεοπωλείο. Διακρινόταν για τον εξαιρετικό χαρακτήρα του και ήταν ένας δραστήριος, φιλήσυχος νέος και τόσο αγαπητός στους φίλους και συγγενείς του.
Ο Γιαννάκης, όταν ξέσπασε η τουρκική εισβολή, υπηρετούσε την στρατιωτική του θητεία με τον βαθμό του Λοχία στον 1ο Λόχο του 286 Μηχανοκίνητου Τάγματος Πεζικού, η έδρα του οποίου βρισκόταν στην Κοκκινοτριμιθιά.
Καθ’ οδόν προς την Κερύνεια, κοντά στο χωριό Κοντεμένος, η μονάδα δέχθηκε επίθεση από την τουρκική πολεμική αεροπορία η οποία διενεργούσε επιθέσεις σε κάθε κινούμενο στόχο της Εθνικής Φρουράς με αποτέλεσμα να υπάρξουν νεκροί και τραυματίες. Μεταξύ των τραυματιών ήταν και ο Διοικητής της Μονάδας Συνταγματάρχης Μπούτος Γεώργιος που υπέκυψε στα σοβαρά τραύματά του μετά από 13 μέρες στην Αθήνα όπου μεταφέρθηκε. Οι πεσόντες από την πρώτη αυτή επίθεση του Αττίλα κατά του Τάγματος ήταν άλλοι έξι αξιωματικοί και οπλίτες, ενώ τραυματίστηκαν 25 ακόμη άνδρες της μονάδας.
Παρά το πλήγμα, οι εναπομείναντες άνδρες του τάγματος, μεταξύ των οποίων και ο Γιαννάκης, συνέχισαν την πορεία τους και, αφού ανασυγκροτήθηκαν στη Μύρτου, έφθασαν στην περιοχή Έξι Μίλι του Καραβά. Οι απώλειες όμως της μονάδας σε οπλισμό, πυρομαχικά και οχήματα ήταν βαριές.
Στις 22 Ιουλίου επιτυγχάνεται εκεχειρία και η μονάδα επιστρέφει στη Λευκωσία, όπου και ανασυγκροτήθηκε παραμένοντας σε επιφυλακή. Και στις 10 Αυγούστου, μετά από νέες διαταγές, μεταβαίνει στην περιοχή Αγίου Ερμολάου, όπου και ακροβολίστηκε. Εκεί, με την έναρξη της δεύτερης φάσης της τουρκικής εισβολής, στις 14 Αυγούστου, το 286 Μηχανοκίνητο Τάγμα Πεζικού ενεπλάκη σε μάχες με τα τουρκικά στρατεύματα σε μια προσπάθεια να κρατηθεί η περιοχή.
Με το πρώτο φως της επόμενης μέρας, οι Τούρκοι εξαπολύουν σφοδρά πυρά. Ο 1ος λόχος αμύνεται και κρατάει τις θέσεις του μέχρι τις 10 το πρωί, οπόταν, λόγω του κινδύνου αποκοπής των ανδρών από τα τουρκικά άρματα που διαφάνηκε ότι αυξήθηκαν, αποφασίστηκε η μετακίνηση τους προς τα πίσω και η ανασύνταξη τους.
Την επομένη, οι άνδρες κατόπιν οδηγιών επανήλθαν στις αρχικές τους θέσεις και συνέχισαν να βάλλουν κατά των εισβολέων.
Μόλις οι Τούρκοι το αντιλαμβάνονται αυτό, εξαπολύουν νέα επίθεση με όλμους και πολυβόλα, ενώ μαζί αρχίζει να επιτίθεται και η τουρκική πολεμική αεροπορία. Ο εχθρικός κλοιός γίνεται όλο και πιο στενός. Οι σαράντα άνδρες του λόχου μένουν εκεί αψηφώντας όλους τους κινδύνους. Και όταν πλέον τα τουρκικά άρματα όλο και πλησίαζαν, από τον διοικητή του λόχου λαμβάνεται απόφαση σύμπτυξης στην περιοχή Κοντεμένου.
Μέσα σε αυτό το καμίνι του πολέμου, δύο από τους άνδρες της ομάδας, ο Νίκος Παντελή και ο Γαβριήλ Μουσκή, τραυματισμένοι, δεν μπορούσαν να ακολουθήσουν τους υπόλοιπους. Χρησιμοποίησαν, λίγο μετά, τον δρόμο που ακολούθησαν οι υπόλοιποι άνδρες του 286 Μ.Τ.Π., χωρίς να τους συναντήσουν.
Οι δύο τραυματισμένοι άνδρες έφθασαν τελικά στο χωριό Κοντεμένος, όπου και διανυκτέρευσαν σε εγκαταλειμμένη οικία. Συνελήφθησαν το επόμενο πρωί από τούρκους στρατιώτες και αργότερα αφέθηκαν ελεύθεροι κατά την ανταλλαγή αιχμαλώτων.
Ο Γιαννάκης και η ομάδα του, έφθασαν στο ύψωμα Λαπάτσα στην περιοχή Σκυλλούρα, όπου και εγκλωβίστηκαν από τα τουρκικά στρατεύματα. Δεν παραδόθηκαν όμως και, σαν νέοι Λεωνίδες στις δικές τους Θερμοπύλες, έπεσαν όλοι πολεμώντας, περικυκλωμένοι από πολυπληθέστερα τουρκικά στρατεύματα, πλήρως εξοπλισμένα και με επιθέσεις πολεμικών αεροπλάνων και όταν πλέον τους εξαντλήθηκαν τα πολεμοφόδια.
Οι ανδρείοι του 286 Μ.Τ.Π. γνώριζαν το επικείμενο τέλος. Γνώριζαν την υπεροπλία του εχθρού και μπορούσαν να προβλέψουν την επερχόμενη καταστροφή. Εχθρός τους ήταν μόνο ο χρόνος. Κάθε λεπτό αντίστασης μετρούσε, και κάθε σπιθαμή εδάφους που συγκρατούσαν γινόταν μια πατρίδα.
Έγραψαν με τη θυσία τους ακόμη μια λαμπρή σελίδα στους αγώνες για υπεράσπιση της ελευθερίας της πατρίδας μας, και τίμησαν τον όρκο του Έλληνα αξιωματικού και στρατιώτη και τον μετέτρεψαν σε προσωπικό συμβόλαιο τιμής.
Οστά ανδρών της ομάδας εντοπίστηκαν την περίοδο 2005, 2008 και 2010 στην περιοχή Σκυλλούρας, στο ύψωμα που έπεσαν, στο πλαίσιο του προγράμματος εκταφών και αναγνώρισης λειψάνων της Διερευνητικής Επιτροπής Αγνοουμένων.
30 συνολικά άνδρες του 286 Μηχανοκίνητου Τάγματος Πεζικού συγκαταλέχθηκαν στον κατάλογο των αγνοουμένων, ενώ 10 αναφέρθηκαν ως πεσόντες στο πεδίο της μάχης και 54 τραυματίστηκαν.
Οι απώλειες ήταν οπωσδήποτε βαριές. Αλλά μέσα στο σκηνικό της προδοσίας και της καταστροφής, οι άνδρες του Τάγματος ανταποκρίθηκαν με τις δυνάμεις που διέθεταν στο καθήκον τους με ηρωισμό και αυταπάρνηση.
Συμπατριώτισσες, Συμπατριώτες,
Σε συνθήκες ενότητας, σύνεσης και υπευθυνότητας θα πρέπει να συνεχίσουμε όλοι μαζί τον αγώνα μας, τόσο για τη διακρίβωση και της τελευταίας περίπτωσης των αγνοουμένων μας, όσο και για την εξεύρεση μιας δίκαιης και βιώσιμης λύσης του εθνικού μας προβλήματος, η οποία να επανενώνει τη χώρα μας χωρίς κατοχικά στρατεύματα και ξένες εξαρτήσεις.
Το περιεχόμενο της λύσης αυτής ορίζεται από τα ψηφίσματα και τις αποφάσεις των Ηνωμένων Εθνών και δεν μπορεί να αμφισβητείται με τις προκλητικές και απαράδεκτες θέσεις που προβάλλει η Τουρκία και το εγκάθετο καθεστώς της στην κατεχόμενη γη μας.
Μέχρι να καταργηθεί και να σβήσει το σύμβολο του διαχωρισμού που είναι χαραγμένο στον Πενταδάκτυλο, θα συνεχίσουμε να αγωνιζόμαστε για την απελευθέρωση και επανένωση της πατρίδας μας.
Ελληνίδες, Έλληνες
Σήμερα γράφουμε τον επίλογο της τραγικής ιστορίας ενός ακόμα άξιου τέκνου της Πατρίδας μας.
Περήφανοι θα αισθάνονταν σήμερα για τον λεβεντονιό τους οι γονείς του Γιαννάκη, ο πατέρας του Μιχάλης και η μητέρα του Κυριακού, που έφυγαν από την ζωή με τον καημό της εξακρίβωσης της τύχης του.
Αγαπητά Αδέρφια του ήρωά μας, Σπύρο, Παύλο, Χαράλαμπε, Μαρία, Παρασκευά, Κώστα και Λούκα,
Αγαπητοί και σεβαστοί συγγενείς,
Τα λόγια μπορούν να δώσουν, μόνο για λίγο, βάλσαμο στην πονεμένη σας ψυχή. Πίσω από τη σημερινή τελετή, προβάλλουν χρόνια ανείπωτου πόνου και δυστυχίας, χρόνια που πέρασαν με πολλά ερωτηματικά και μεγάλο παράπονο.
Η Κύπρος υποκλίνεται μπροστά σας. Και για σας προσεύχεται την εκ του Θεού παρηγοριά και για τον δικό σας άνθρωπο, τον ήρωά σας, της ψυχής του το γαλήνεμα. Σήμερα πρέπει να νιώθετε περήφανοι για τον άφθαστο ηρωισμό και το μεγαλείο της ψυχής του αγαπημένου σας αδερφού, όπως νιώθουμε όλοι.
Αποχαιρετούμε σήμερα τον Γιαννάκη Γιαννάτζιη και τιμούμε με ευγνωμοσύνη την μνήμη του. Ο Γιαννάκης έπεσε στις επάλξεις του καθήκοντος και προς αυτόν και όλους τους συμπολεμιστές του, όπως και σε όλους όσους έδωσαν την ζωή τους για την ελευθερία και την ανεξαρτησία της Κύπρου μας, οφείλουμε πολλά. Οφείλουμε την ύπαρξη μας ως Κυπριακή Δημοκρατία καθώς και την αξιοπρέπειά μας ως ελεύθεροι άνθρωποι.
Αιωνία ας είναι η μνήμη και η δόξα του Λοχία του 286 Μ.Τ.Π. Γιαννάκη Γιαννάτζιη του Μιχάλη και της Κυριακούς.
Αιωνία και τιμημένη.
