Στις τελευταίες θέσεις η Κύπρος όσον αφορά την εκπαίδευση στην ανάγνωση και γραφή στη γραφή Braille και την παραγωγή υλικού στη γραφή αυτή
Με ψήφισμα που υιοθέτησε η Γενική Συνέλευση των Ηνωμένων Εθνών στις 18 Δεκεμβρίου, 2018, η παγκόσμια κοινότητα όρισε την 4η Ιανουαρίου ως την Ημέρα της γραφής Braille, παρέχοντας μοναδική ευκαιρία στους ειδικούς και στους ίδιους τους τυφλούς να ενημερώνουν την κοινωνία για τα ζητήματα που τους απασχολούν καθώς και για την τεράστια σημασία που έχει γι’ αυτούς η παραγωγή έργων στη γραφή Braille, διασφαλίζοντάς τους ίσες ευκαιρίες ανάγνωσης και πρόσβασης στη γνώση.
Εφευρέτης του συστήματος ανάγνωσης και γραφής των τυφλών, μιας τακτικής παράστασης που περιλαμβάνει σειρά από 6 «ανάγλυφες κουκκίδες» ανά ζεύγη σε 3 σειρές που με κατάλληλους συνδυασμούς αντιπροσωπεύουν γράμματα του αλφαβήτου, αριθμούς, σημεία στίξεως και άλλα ειδικά σύμβολα είναι ο Loui Braille, ο οποίος γεννήθηκε στη Γαλλία, στις 4 Ιανουαρίου 1809 και μετά από ένα ατύχημα που είχε στην παιδική ηλικία, έχασε την όρασή του.
Κατά τη διάρκεια φοίτησης του στο Ινστιτούτο Τυφλών Νέων, εμπνευσμένος από την στρατιωτική κρυπτογραφία, δημιούργησε ένα σύστημα (κώδικα Braille) καταρρίπτοντας πολύ έγκαιρα το μύθο, ότι οι τυφλοί δεν είναι σε θέση να διαβάζουν και να γράφουν γρήγορα και αποτελεσματικά.
Η απλότητα της ιδέας, δίνει τη δυνατότητα στους τυφλούς να διαβάζουν με την αφή τα βιβλία, περιοδικά, κείμενα και συγγράμματα που έχουν στη διάθεσή τους οι συνάνθρωποι τους που έχουν την όρασή τους.
Η προώθηση και διάδοση της γραφής Braille ανάμεσα στους τυφλούς και την κοινωνία γενικότερα δεν είναι ωστόσο στις προτεραιότητες της κυπριακής Πολιτείας: Σημαντικά έγγραφα που αφορούν άμεσα τους πολίτες με οπτική αναπηρία, όπως είναι η Σύμβαση των Ηνωμένων Εθνών για τα Δικαιώματα των Ατόμων με Αναπηρίες, δεν είναι διαθέσιμα στη γραφή Braille. Επιπρόσθετα, καθ’ όν χρόνο η ανθρωπότητα αγωνίζεται να προστατεύσει τους πολίτες της από την παγκόσμια ανθρωπιστική κρίση, η χώρα μας παρέλειψε να θέσει στη διάθεση των πολιτών με οπτική αναπηρία σημαντικές οδηγίες και τις σχετικές πληροφορίες για τα μέτρα προστασίας που λαμβάνονται από την πολιτεία. Οι τυφλοί εξακολουθούν, επίσης, τα τελευταία χρόνια να είναι αποκλεισμένοι από αναγνωστικό υλικό σε προσβάσιμη γι’ αυτούς μορφή.
Αποτέλεσμα των πολιτικών που ακολουθούνται από τα αρμόδια Υπουργεία και κρατικές Υπηρεσίες στα ζητήματα αυτά, είναι ότι οι τυφλοί που εκπαιδεύτηκαν στην ανάγνωση και γραφή της γραφής braille τα τελευταία δέκα χρόνια μετρούνται στα δάκτυλα του ενός χεριού, ενώ οι χρήστες της γραφής μειώθηκαν σε ποσοστό που πλησιάζει το 50%. Ως αποτέλεσμα η χώρα μας είναι καθηλωμένη και βυθίζεται ολοένα και περισσότερο στις τελευταίες θέσεις ανάμεσα στις χώρες κράτη μέλη της Ευρωπαϊκής Ένωσης όσον αφορά την εκπαίδευση τυφλών και εκπαιδευτών στη γραφή Braille και το ποσοστό παραγωγής βιβλίων και άλλου υλικού στη γραφή αυτή. Ως αποτέλεσμα, οι τυφλοί υπόκεινται σε σοβαρές παραβιάσεις των δικαιωμάτων τους στην εκπαίδευση, προεπαγγελματική και επαγγελματική κατάρτιση, ελευθερία έκφρασης και άποψης, πρόσβασης στη γνώση, στην πληροφόρηση και στην επικοινωνία, σε συστήματα διά βίου μάθησης, και τη συμπερίληψη τους στην κοινότητα γενικότερα, όπως επιτάσσει η Σύμβαση καθώς και ο στόχος 4 των Στόχων Βιώσιμης Ανάπτυξης του Οργανισμού Ηνωμένων Εθνών, που εστιάζει στη συμπερίληψη και στην ισότιμη ποιότητα εκπαίδευσης και προώθηση ευκαιριών της διά βίου μάθησης για όλους.
Με την ευκαιρία της Παγκόσμιας Ημέρας της γραφής Braille, η Παγκύπρια Οργάνωση Τυφλών, ως επίσημα αναγνωρισμένη οντότητα στη χώρα μας που παρέχει στους τυφλούς και τα εντυποανάπηρα άτομα γενικότερα εκπαίδευση, επιμόρφωση, προσαρμοσμένη ανάγνωση ή πρόσβαση σε πληροφορίες, σε μη κερδοσκοπική βάση, καλεί την Πολιτεία να προχωρήσει τάχιστα στην ουσιαστική υποστήριξη της Οργάνωσης, ώστε να ανοίξει ο δρόμος για την παραγωγή και κυκλοφορία βιβλίων στη γραφή Braille καθώς και άλλου αναγνωστικού υλικού σε προσβάσιμη μορφή για τους τυφλούς.
Η Παγκύπρια Οργάνωση Τυφλών δράττεται της ευκαιρίας να καλέσει όσους κατέχουν εξουσία στην Κυπριακή Πολιτεία και ασκούν πολιτική, να διασφαλίσουν ότι οποιοδήποτε υλικό ανάγνωσης είναι διαθέσιμο στους πολίτες να μετατρέπεται σε μορφή προσβάσιμη, συμπεριλαμβανομένης και της γραφής Braille, ώστε κανένας να μη μείνει πίσω, διασφαλίζοντας για όλους ίσες ευκαιρίες ανάγνωσης και πρόσβασης στη γνώση και αναγνωρίζοντας στην πράξη ότι «Το Braille είναι γνώση και η γνώση είναι δύναμη!».
Από την Παγκύπρια Οργάνωση Τυφλών
Λευκωσία, 5 Ιανουαρίου, 2022
