Ο Χόρχε Μπουκάι (Jorge Bucay, γεννημένος στις 30 Οκτωβρίου 1949) είναι γιατρός, ψυχοθεραπευτής της σχολής Γκεστάλτ και συγγραφέας γεννημένος στην Αργεντινή.
Τα βιβλία του έχουν πουλήσει περισσότερα από δύο εκατομμύρια αντίτυπα σε όλο τον κόσμο και έχουν μεταφραστεί σε περισσότερες από δεκαεπτά γλώσσες.
Το SkalaTimes παρουσιάζει πιο κάτω ένα ενδιαφέρον απόσπασμα από το βιβλίο του Μπουκάι «Ο δρόμος της Πνευματικότητας, Φύλλα Πορείας V»:
Στο ινστιτούτο Μind-Body του Πανεπιστημίου του Harvard, μελετάται εδώ και 30 χρόνια η θεραπευτική επίδραση που έχουν η προσευχή και ο διαλογισμός στο ανθρώπινο σώμα.
Σύμφωνα με τις στατιστικές, και μόνο η προσωπική αναζήτηση απαντήσεων στα πιο πνευματικά ερωτήματα, -όπως είναι το νόημα και η σχέση του ανθρώπου με το ιερό και το υπερβατικό, -αρκεί για να επιφέρει αλλαγές στον ασθενή, οι οποίες μεταφράζονται ταχύτατα σε μία νέα διάσταση της πρόγνωσης και της θεραπείας της ασθένειας του. Αυτό ισχύει ακόμη περισσότερο όταν η προαναφερθείσα αναζήτηση συνδυάζεται με την τήρηση των θρησκευτικών καθηκόντων και την πίστη στο περιβάλλον μίας θρησκείας της οποίας το σύστημα -αποτελούμενο από πεποιθήσεις, πρακτικές, τελετουργικά και σύμβολα-είναι, σύμφωνα με τις μελέτες αυτές, η βασιλική οδός για να προσεγγίσει ο άνθρωπος τις βαθύτερες, περισσότερο πνευματικές, και «θεραπευτικές» πλευρές του.
Η επιστήμη δεν μπορεί να πάψει να αναρωτιέται -και καλά κάνει- πως λειτουργούν η θρησκευτική πίστη, η πνευματικότητα, ο διαλογισμός ή η προσευχή, ώστε να έχουν αυτή την θετική επίδραση στην υγεία των ανθρώπων. Είναι ερωτήματα που θέτουν γιατροί και ερευνητές όταν γίνονται μάρτυρες περιπτώσεων ανέλπιστής βελτίωσης ή θαυματουργής Ίασις, προσπαθώντας να ανακαλύψουν το μηχανισμό δράσης αυτών των τεχνικών.
Έχει το αποτέλεσμα να κάνει με την αποκατάσταση της σχέσης του ανθρώπου με το θεό, όπως διαβεβαιώνουν οι θρησκευόμενοι;
Ή με την συνάντηση του ανθρώπου με την πίστη του, όπως λένε οι μυστικιστές;
Ή μήπως είναι αποτέλεσμα της αλλαγής στάσης του πάσχοντος που αποφασίζει να ξανασυνδεθεί με τις -ενίοτε ξεχασμένες- θρησκευτικές πεποιθήσεις του;
Μπορεί όλοι αυτοί οι δρόμοι να συντελούν απλώς στην μείωση των υψηλών επιπέδων στρες που πάντα έχουν οι ασθενείς, και που περιπλέκει την ασθένεια.
Που βρίσκεται η αλήθεια;
Μερικά ευρήματα
Μετά τις λαμπρές εργασίες του Δρ Μπένσον στο Χάρβαρντ δεν αμφιβάλλει πια κανείς για την θετική σωματική επίδραση που δέχονται όσοι προσεύχονται ή διαλογίζονται.
Μελετώντας τον εγκέφαλο με μία περίπλοκη τεχνική χαρτογράφησης, μπορεί, κατά τη διάρκεια της προσευχής, να καταγραφεί η μετατόπιση της κεντρικής δραστηριότητας, από τους μετωπιαίους λόγους στους πλευρικούς, οι οποίοι περιέχουν, απ’ όσο γνωρίζουμε, τα κέντρα που ελέγχουν την χωροχρονική τοποθεσία και την διάκριση μεταξύ εσωτερικού και εξωτερικού. Στην αμέσως επόμενη στιγμή, η δραστηριότητα όλου του φλοιού μειώνεται και μετατίθεται στους πυρήνες της βάσης του εγκεφάλου οι οποίοι, υπό τις εντολές του λεμφικού συστήματος, καταγραφούν και ελέγχουν τα συναισθήματά και τα βιώματά μας, των πνευματικών μη εξαιρουμένων. Στο μεταξύ, ο εγκεφαλικός ρυθμός μεταβάλλεται ώσπου να περάσει στον ρυθμό Άλφα που συνδέεται εδώ και χρόνια με την αντίληψη, την δημιουργικότητα και τα λεγόμενα πάραψυχικά φαινόμενα.
Σε μία έρευνα που πραγματοποιήθηκε πριν από 20 χρόνια στις Ηνωμένες Πολιτείες, γιατροί του δημοτικού νοσοκομείου του Σαν Φρανσίσκο έδειξαν με αδιαμφισβήτητα στοιχεία ότι, όχι μόνο οι ασθενείς που προσεύχονται (παράλληλα με την συνέχιση της συμβατικής θεραπείας τους), εξελίσσονται καλύτερα απ’ ότι εκείνοι που δεν προσεύχονται, αλλά, επίσης ότι εξίσου θετικά ανταποκρίνονται και οι εσωτερικοί ασθενείς, για τους οποίους προσεύχονται κάποιοι τρίτοι απ’ έξω, ακόμη κι αν οι ίδιοι δεν προσεύχονται, γεγονός που υπαινίσσεται ότι η «θεραπευτική» επίδραση της προσευχής μπορεί να μη συνδέεται -τουλάχιστον αποκλειστικά- με την πίστη του ίδιου του ασθενή.
Από τότε, δεκάδες παρόμοια αποτελέσματα έχουν επιβεβαιώσει αυτά τα ευρήματα σε όλους σχεδόν τους τομείς της ιατρικής, αυξάνοντας τις θεραπευτικές επιτυχίες με συνδυασμό, είτε αυθόρμητα είτε κατόπιν οδηγιών της παραδοσιακής θεραπευτικής αγωγής με την προσευχή.
Περισσότερες εγκυμοσύνες με τεχνητή γονιμοποίηση, συντόμευση του χρόνου νοσηλείας που χρειάζονται συνήθως ασθενείς με κλινική παθολογία, μικρότερη παραμονή στο νοσοκομείο και λιγότερες επιπλοκές μετά από εγχειρήσεις ανοιχτής καρδίας, καλύτερη εξέλιξη ασθενών με καρκίνο στο τελικό -υποτίθεται- στάδιο.
Με αυτή την έννοια, ξεχωρίζει η εργασία που πραγματοποίησε από τότε ο γιατρός Λάρι Ντόσεϊ, ογκολόγος και -κατά δήλωσή του- άθεος.
Ο Ντόσεϊ εξεπλάγη με τα ευρήματα του Σαν Φρανσίσκο, και όχι μόνο, και αποφάσισε να προχωρήσει σε μία έρευνα ακολουθώντας αυστηρά επιστημονική μέθοδο, και να εξακριβώσει αν η καλυτέρευση αυτή θα μπορούσε να είναι αποκλειστικά προϊόν αυθυποβολής (τόσο του ασθενή, όσο και του ερευνητή).
Το πείραμα του Ντόσεϊ μπορεί να είναι καινοφανές, προκλητικό και ίσως αμφισβητήσιμο, ωστόσο τα πορίσματα του μου φαίνονται εκπληκτικά γιατί οδηγούν στην εξαγωγή συμπερασμάτων.
Ο Ντόσεϊ χώρισε τους ασθενείς του ογκολογικού τμήματος σε τέσσερις ομάδες. Η πρώτη έπαιρνε μόνο την παραδοσιακή αγωγή. Η δεύτερη προσευχόταν με πίστη, από προσωπική πεποίθηση. Μία τρίτη ομάδα ασθενών είχε συγγενείς ή φίλους, που προσευχόταν για αυτούς, είτε προσεύχονταν οι ίδιοι οι ασθενείς είτε όχι. Και μία τέταρτη ομάδα ζήτησε να προσεύχονται άτομα απέξω άγνωστα στους ασθενείς.
Στην πρώτη του φάση, το πείραμα απέδειξε την αδιαμφισβήτητη ευεργετική επίδραση της προσευχής στον ασθενή -είτε προσευχόταν ο ίδιος είτε άλλοι για αυτόν. Αξίζει να σημειωθεί ότι την αξιολόγηση της κατάστασης των ασθενών έκαναν ειδικοί που δεν γνώριζαν σε ποια ομάδα ανήκει ο ασθενής και απαγορευόταν να τον ρωτήσουν.
Ο Ντόσεϊ όμως, ήθελε περισσότερες αποδείξεις. Πραγματοποίησε τότε μία δοκιμασία που στην ιατρική λέγεται «δίπλα ή τριπλά τυφλή». Αυτή τη φορά δούλεψε με δύο ομάδες ασθενών: οργάνωσε ακολουθίες προσευχής για την μία ομάδα αλλά όχι για την άλλη. Ούτε οι ασθενείς ήξεραν σε ποια ομάδα ανήκαν, ούτε οι ειδικοί που θα τους αξιολογούσαν. Στο τέλος του πειράματος το 80% των ασθενών που προσεύχονταν συστηματικά παρουσίασαν μεγαλύτερη βελτίωση από εκείνους που δεν προσεύχονταν.
Η εργασία που έγραψε ο Λάρι Ντόσεϊ για να παρουσιάσει στο συνέδριο Ογκολογίας κατέληγε κάπως έτσι: «Δεν μπορώ να εξηγήσω τα φαινόμενα που παρατήρησα και κατέγραψα, ωστόσο, ξέρω ότι υπάρχει κάτι. Δεν ξέρω, επίσης, αν πιστεύω στο θεό, ωστόσο, δεν έχω καμία αμφιβολία για την θεραπευτική επίδραση της προσευχής σε αυτούς τους ασθενείς».
Θα συνεχίσουν ασφαλώς να βρίσκονται ερευνητές έτοιμοι να συμπεράνουν ότι ένα υψηλό επίπεδο πίστης, κυρίως σε ό,τι αφορά τον έλεγχο του θεού πάνω σε όλα τα πράγματα, μεταφράζεται στους ανθρώπους που έχουν μπει στο νοσοκομείο σε μία άνοδο της αυτοεκτίμησης τους, σε μία σαφώς αισιόδοξη στάση απέναντι στην πρόγνωση για τη ζωή τους και, κατά συνέπεια, σε μία βελτίωση της διάθεσης τους να συνεργαστούν για να φέρουν, με τη βοήθεια της θεραπείας τους, το επιθυμητό αποτέλεσμα.
Όπως και να έχει, υπάρχουν πολυάριθμες μελέτες που αποδεικνύουν ότι η πνευματικότητα, η πίστη και η υποβοηθούμενη ενδοσκόπηση συμβάλλουν στην ελάττωση των παράπλευρων επιδράσεων μίας επιθετικής αγωγής -όπως είναι η χημειοθεραπεία για τον καρκίνο-, μειώνουν το άγχος και το στρες που συνδέονται με ορισμένες περίπλοκες ή επώδυνες διαγνωστικές διαδικασίες, και βελτιώνουν την ποιότητα ζωής ασθενών με πολύ σοβαρές ασθένειες.
Χορχέ Μπουκάι
Βιβλίο «Ο δρόμος της πνευματικότητας, Φύλλα Πορείας V»
Για την ελληνική γλώσσα, εκδόσεις Opera (Έκδοση 2014)
(Σελίδες 280 έως 295)
