Ένα κορίτσι με μαγευτική φωνή, με πλούσια πορεία ως ηθοποιός και ως τραγουδίστρια, ένα κορίτσι που φιλοσοφεί τη ζωή με ένα δικό της τρόπο, ένα κορίτσι που για χρόνια ταξιδεύει στις γειτονιές του κόσμου (Αθήνα, Λονδίνο), επιστρέφοντας πάντα στη πατρίδα της, για να μοιραστεί τη δουλειά της στο θέατρο, στην τηλεόραση αλλά και στη μουσική.
Η Έλενα Χατζηαυξέντη άφησε για λίγο την Αγγλία και ήρθε στη πόλη της, τη Λάρνακα, για μια retro συναυλία αυτό το Σάββατο, στις 19 του μήνα, και το SkalaTimes δεν θα μπορούσε να μην κουβεντιάσει μαζί της.
Στην πιο κάτω συνέντευξη μιλήσαμε για την επερχόμενη συναυλία της στο Δημοτικό Θέατρο Λάρνακας, τις τέχνες, τη ζωή και… για την αστροφυσική που πλέον είναι κομμάτι της ζωής της.
Η όμορφη κουβέντα με την Έλενα, έγινε ένα κρύο απόγευμα του Μάρτη, πίνοντας τσάι στο shinestore στην περιοχή Αγίου Λαζάρου.
Της Γιώτας Δημητρίου
Έλενα, ήρθες στην Κύπρο από το Λονδίνο, για μια συναυλία στη Λάρνακα στις 19 του Μάρτη. Για αρχή, πες μας τι κάνεις στην Αγγλία;
Προσπαθώ να προσαρμοστώ και να ξεκινήσω να κάνω ωραία πράγματα εκεί, όπως έκανα και στο παρελθόν. Παράλληλα ταξιδεύω στην Ελλάδα και στην Κύπρο για παραστάσεις και νέες δημιουργίες.
Στο παρελθόν είχες κάνει συναυλίες στο Λονδίνο θυμάμαι…
Ναι, ζούσα 3 χρόνια εκεί και είχα την ευκαιρία να δοκιμάσω νέες συνεργασίες εξερευνώντας έναν διαφορετικό κόσμο. Αυτή τη στιγμή τα πράγματα είναι λίγο περίεργα στην Αγγλία, καθώς τώρα αρχίζουν να ανοίγουν όλα (μετά τη πανδημία). Επίσης, λόγω του ότι η Βρετανία βγήκε από την ΕΕ προκύπτουν διάφορα νέα δεδομένα. Εγώ προσωπικά πρέπει να αντιμετωπίσω διάφορες διαδικασίες (αιτήσεις και γραφειοκρατία) για να μπορώ να θεωρούμαι νόμιμη κάτοικος. Είμαστε ακόμη σε αυτή τη μεταβατική περίοδος εξόδου από την Ευρωπαϊκή Ένωση.
Τι να περιμένουμε να δούμε στην παράσταση στις 19 του μήνα;
Είναι μια μουσική διαδρομή με ιστορίες και τραγούδια που αφορούν την έννοια του ταξιδιού, κάτι που βιώνω πάρα πολύ έντονα και ρεαλιστικά, αλλά και νοητικά.
Τα ταξίδια είναι πάντα θέμα γεωγραφίας ή είναι και εσωτερικά;
Νομίζω κυρίως εσωτερικά. Το ταξίδι το συναντάμε σε πάρα πολλές πτυχές της ζωής μας και αυτό εξερευνά και η συναυλία στις 19 Μαρτίου.
Η ίδια η μουσική και γενικότερα η τέχνη, μας προσφέρει το ταξίδι, αλλά κι εμείς, στην καθημερινότητα μας, πιστεύω έχουμε την ανάγκη να δημιουργούμε μέσα μας το ταξίδι σε ό,τι κάνουμε, από το να μαγειρέψουμε, μέχρι να πάμε μια βόλτα, από τις απαιτήσεις της δουλειά μας μέχρι τη βραδινή μας χαλάρωση. Το ταξίδι δημιουργεί τη «διαδρομή» που χωρίς αυτήν μας λείπει η ευχαρίστηση. Όπως λέει ο Καβάφης στο ποίημα του «Ιθάκη», ανεξάρτητα με το που θα φτάσουμε, η διαδρομή έχει σημασία. Αυτό δυστυχώς είναι κάτι που πολλές φορές εμείς οι άνθρωποι το ξεχνάμε.
Γιατί συμβαίνει αυτό, γιατί ξεχνάμε αυτή την σημαντική φιλοσοφική στάση ζωής;
Ίσως επειδή ζούμε σε μια εποχή που τα πάντα κρίνονται εκ του αποτελέσματος. Μέσα στο βιαστικό μας καθημερινό πρόγραμμα, δίνουμε σημασία, εστιάζουμε, μόνο στο αποτέλεσμα. Έτσι χάνουμε το πιο απολαυστικό κομμάτι, τον δρόμο, την έκπληξη, τη μικρή λεπτομέρεια της κάθε στιγμής. Μας ζητιέται γρήγορά και καταναγκαστικά πολλές φορές το αποτέλεσμα, το τέλος, το προϊόν.
Εν καιρώ πανδημίας, το καταφύγιο μας όμως ήταν κάτι που μας ταξίδευε: ταινίες, μουσική, βιβλία, ραπτική, κηπουρική, ό,τι αγαπούσαμε βαθιά. Αυτό μας παρηγορούσε τελικά, αυτό που μας έδινε χρόνο να ξεχάσουμε, να απολαύσουμε, να αναπνεύσουμε. Με την τέχνη, λοιπόν, ξαναθυμόμαστε αυτό τον χρόνο που δεν ακολουθεί τα ρολόγια και δεν μετριέται αλλά βιώνεται. Αυτός ο χρόνος που μας πάει στη δική μας προσωπική διαδρομή.
Ο κόσμος σε γνωρίζει ως ερμηνεύτρια, τραγουδίστρια, αλλά και ηθοποιό. Κινείσαι σε ένα ευρύ φάσμα. Είσαι επιλεκτική στις δουλειές σου ή θεωρείς ότι ακόμη και μια δουλειά που δεν φαίνεται σπουδαία, μπορείς εσύ με το ταλέντο σου να την κάνεις να αξίζει;
Δεν ξέρω τι ονομάζουμε σπουδαία δουλειά. Θα μπορούσε αυτό να είναι μια παγίδα του νου. Εγώ μόνη μου δεν μπορώ να κάνω τίποτα αν δεν επικοινωνήσω με τους συνεργάτες μου. Η δουλειά μας είναι ομαδική, χρειαζόμαστε ο ένας τον άλλο. Αυτό τον καιρό ετοιμάζουμε μια πολύ ιδιαίτερη παράσταση: «Τα τελευταία Χριστούγεννα του Αυξεντίου» στο χωριό Αγρός και ένας στίχος του Γιάννη Ρίτσου από το ποίημά του Αποχαιρετισμός στριφογυρίζει στο νου μου : «Η αρετή μας είναι η αμοιβαία μας χρησιμότητα». Εκεί που ο εγωισμός ή η εγωκεντρική σπουδαιότητα τας μας κτυπάει κόκκινο έρχεται αυτός ο στίχος και σου δίνει ένα χάδι, ένα δυνατό γλυκό χάδι ανθρωπιάς. Αυτό όσο περνάει ο καιρός το νιώθω όλο και πιο έντονα μέσα μου και το επιζητώ. Δηλαδή τη την πραγματική ανταλλαγή με άλλους ανθρώπους για να γεννηθεί ένα έργο.
Αυτό το λέω για να σου πω ότι η επιλογή της δουλειάς και των συνεργατών οδηγεί σε άλλη διαδρομή κάθε φορά και φυσικά σε άλλη «σπουδαιότητα». Έτσι από τη μια δεν θα ήθελα να επιλέξω μια συνεργασία που δεν την πιστεύω ή την υποτιμώ και από την άλλη η σπουδαιότητα της έχει να κάνει με την δική μου προσωπική στιγμή. Δηλαδή όχι την εμπορική της απήχηση (που είναι φυσικά καλοδεχούμενη) αλλά με τα δώρα που θα δώσει στην ψυχή μου.
Άρα δεν κάνεις εκπτώσεις στη δουλειά σου;
Κάτι θα έχω κάνει με βάση τις προσδοκίες μου και τις προσωπικές μου απαιτήσεις. Προσπαθώ να μην κάνω. Το έχω στο νου μου τουλάχιστον όσο μπορώ και όσο αντέχω. Και λάθος επιλογές έχω κάνει φυσικά και είναι φυσικό. Αυτά είναι μέσα στο παιχνίδι της ζωής και της μάθησης. Αυτό που θα έλεγα όμως είναι ότι σίγουρα χρειάζεται να είσαι επιλεκτικός, για να μην υποφέρεις. Είναι απαραίτητη δεξιότητα να μπορείς να λες ΟΧΙ ή να μπορείς να λες συνειδητά ΝΑΙ. Όχι μόνο στις δουλειές αλλά και σε όλα.
Τώρα ζεις στο Λονδίνο, φαντάζομαι κι εκεί μπορούν να ανοιχτούν κάποιες πόρτες για την τηλεόραση, άλλωστε δεν είναι η πρώτη φορά που έχουμε δει Κύπριους ηθοποιούς σε σειρές του BBC αλλά και σε ξένες ταινίες. Θα κάνεις προσπάθειες κι εκεί;
Ναι…Ξέρεις, νιώθω ότι αυτά που ονειρευόμαστε να ζήσουμε προκαλούνται μέσα από κίνηση. Έτσι έχω ζήσει το μεγαλύτερο μέρος της ζωής μου. Πολλές φορές κινήθηκα άτσαλα, βιαστικά, παθιασμένα, παρορμητικά και άλλες πιο ήρεμα. Χρειάζεται μια ισορροπία. Και μόνο η σκέψη της επιθυμίας σου μπορεί να σε οδηγήσει σε αυτήν. Οι σπασμωδικές κινήσεις δεν είναι ό,τι καλύτερο αλλά εμπεριέχουν μια πάλη, μια δοκιμή, κάτι να σε βγάλει από την αδράνεια σου ή το φόβο σου.
Όταν φοβόμαστε πολύ ή σπαρταράμε σαν πουλιά σε κλουβί ή καθόμαστε σε μια γωνιά. Το ίδιο είναι. Εγώ στην προσπάθεια μου να τα καταφέρω επέλεξα την υπερ-κινητικότητα. Όμως σιγά- σιγά έρχεται η στιγμή που θες να τρέχεις αλλά χωρίς αγωνία αλλά με χαρά ή που θες να περπατάς η που θες να ξαπλώνεις στο τίποτα. Έτσι στην Αγγλία παίρνω χρόνο για να δω τι θέλω να κάνω αρχικά και μετά κινηθώ.
Με αφορμή το ταξίδι λοιπόν, που είναι και το θέμα της συναυλίας μου το Σάββατο, θα έλεγα ότι χρειάζεται να αφεθούμε και στις εκπλήξεις της διαδρομής. Δυστυχώς ή ευτυχώς δεν μπορούσε να ελέγξουμε το αναπάντεχο της ζωής. Είναι απρόβλεπτη. Έτσι είναι φτιαγμένη.
Ακούγεται πολύ ωραίο…
Ναι, αυτό είναι χαλαρωτικό και λυτρωτικό, γιατί ξέρεις, δεν γίνεται να ζούμε με το φόβο του «μήπως…και αν» και στο τέλος να αφιερώνουμε πιο πολύ χρόνο στις εικασίες παρά στο τι συμβαίνει μπροστά μας. Υπάρχει και μια πανάρχαια ροή που ό,τι και να κάνουμε αυτή λειτουργεί ερήμην μας. Αυτά έχω καταλάβει μετά από τόσα χρόνια μετακινήσεων, σπιτιών και χωρών, αλλά και συναντήσεων… κάτι χάνεις, κάτι κερδίζεις… με τα πιο απίθανα σενάρια να παραμονεύουν.
Τα δύο χρόνια της πανδημίας σε έχουν αλλάξει ως άνθρωπο και ως καλλιτέχνη;
Η πανδημία ήρθε σε μια στιγμή της ζωής μου που έκανα πάνω από δέκα πράγματα ταυτόχρονα και είχα την αγωνία (που λέγαμε πριν) πώς θα τα προλάβω όλα. Όταν, λοιπόν, ήρθε αναγκάστηκα να σταματήσω και κατά ένα περίεργο τρόπο ένιωσα ανακούφιση, παρόλη τη δυσκολία. Η παύση με ανάγκασε να σκεφτώ, να αναρωτηθώ τι έκανα τόσο καιρό και να πάρουν άλλα πράγματα αξία στη ζωή μου. Αυτό ήταν το κέρδος που μου άφησε η πανδημία.
Από την άλλη, όμως, νιώθω ότι μας έχει αφήσει ένα έντονο σφίξιμο στο σώμα. Να φιλήσω τον άλλο; Να τον αγκαλιάσω; Να βγω έξω; Μας έχει αφήσει ένα φόβο και μια αποξένωση, αφύσικη για μας διεργασία. Πλέον πρέπει να παλέψουμε για να ζεστάνουμε τον εαυτό μας, έτσι ώστε να μπορέσει να απαλλαγεί από το φόβο. Το σώμα έχει μνήμη και μαζεύεται. Χρειάζεται χρόνος για να πετάξουμε από πάνω μας αυτό το κομμάτι της αποξένωσης που έχει φέρει η πανδημία.
Η ανθρώπινη επαφή λες, είναι σημαντική…
Για μένα είναι απαραίτητη και θα πάψουμε να είμαστε άνθρωποι χωρίς αυτήν. Έχουμε σώματα, που είναι φτιαγμένα για να έρχονται σε επαφή. Το ίδιο μας το σώμα, αν το σκεφτείς, δημιουργείται με επαφή αλλά και λειτουργεί με αυτή τη λογική της ανταλλαγής μηνυμάτων. Είμαστε φτιαγμένοι για επαφή. Μειώνοντας ή εξαφανίζοντας την επαφή από τη ζωή μας, θα γίνουμε κάτι άλλο που δεν ξέρω τι θα είναι ούτε θέλω να το σκέφτομαι.
Έλενα, κάθε φορά που κάνεις παράσταση ή συναυλία στη Λάρνακα, που είναι η πόλη σου (κατάγεσαι από τους Τρούλλους, αλλά εδώ στην πόλη πήγες σχολείο), νιώθεις κάπως διαφορετικά;
Ναι! Νιώθω σπίτι μου. Θυμάμαι τις εφηβικές μου βόλτες, βλέπω τις αλλαγές της πόλης και μου αρέσει που τη βλέπω να ομορφαίνει. Μάλιστα τώρα που ζω στο εξωτερικό, ή ακόμα και όταν είμαι στην Λευκωσία, το πιο έντονο στοιχείο της που μου λείπει είναι θάλασσα. Είναι αλλιώς ο αέρας εδώ και η μυρωδιά. Η Λάρνακα είναι μια ισχυρή μνήμη μέσα μου και νιώθω συγκίνηση όταν κάνω παραστάσεις μου εδώ. Σαν να επιστρέφω από εκεί που ξεκίνησα, δίνω ότι έμαθα και ξαναπαίρνω το ταξίδι απ’ την αρχή.
Έχω παρατηρήσει ότι τα τελευταία χρόνια έχεις κάνει 2-3 δουλειές με το Δήμο Λάρνακας (συναυλία Γκάτσου στο Κάστρο, μιούζικαλ με την Ευσταθία, παράσταση για το 1821 και άλλες).
Ναι, με στηρίζει η πόλη μου και οι άνθρωποι της και τους ευχαριστώ. Η παράσταση που θα κάνουμε το Σάββατο είναι μέσα στα πλαίσια του Πολιτιστικού Χειμώνα Λάρνακας 2021-2022, και είναι υπό την Αιγίδα του Δήμου Λάρνακας.
Βλέπω ότι έχει δημιουργηθεί και εδώ μια μεγάλη κοινότητα με αξιόλογους καλλιτέχνες, συγγραφείς, εικαστικούς. Είναι φυσικά και το SkalaTimes που στηρίζει την πόλη και τον πολιτισμό….
Πριν πάμε στην τελευταία ερώτηση για τα όνειρα σου, θέλω να σε ρωτήσω, παρόλο που γνωρίζω πολύ καλά ότι δεν σου αρέσει να μιλάς για την προσωπική σου ζωή, αλήθεια πως είναι μια καλλιτέχνης να παντρεύεται έναν επιστήμονα αστροφυσικό;
Ωχ! Πρέπει να απαντήσω; Νομίζω να αποφύγουμε αυτή την ερώτηση…
Σε παρακαλώ!
Όμορφα και αρμονικά. Η αστροφυσική είναι ποίηση, ίσως περισσότερο απ΄ ότι μπορεί να φανταστεί κάποιος και ίσως περισσότερο και από την ίδια την καλλιτεχνική εργασία. Οπόταν νιώθω ότι σχετίζονται (τέχνη και αστροφυσική). Ο έναστρος ουρανός αποτελεί υλικό και για την τέχνη και για την αστροφυσική.
Πάντα, χρόνια τώρα η τελευταία μου εικόνα πριν βγω στη σκηνή, είναι ότι στέκομαι ουσιαστικά πάνω σε μια μπάλα που αιωρείται σ’ ένα άπειρο Σύμπαν. Μια εικόνα που πάντα με χαλαρώνει και με κάνει να συνειδητοποιώ την σημαντικότητα και την ασημαντότητα της ανθρώπινης ύπαρξης. Άρα, θα έλεγα πως είναι αστείο, ή ίσως και καρμικό, το ότι η επίκληση μου στο σύμπαν και τα στολίδια του (αστέρια, ήλιους, φεγγάρια) μου έφερε μέσα στο σπίτι μου, αυτό τον μοναδικό για μένα άνθρωπο που μελετάει επιστημονικά αλλά και ποιητικά το διάστημα.
Τέλειο! Λοιπόν, μετά την σύντομη παρένθεση για την αστροφυσική θέλω να κλείσουμε με τα όνειρα της Έλενας Χατζηαυξέντη σήμερα.
Ξέρεις, μέχρι πρόσφατα απαντούσα σε αυτή την ερώτηση λέγοντας «θέλω αυτό το ρόλο, θέλω να κάνω αυτό, να κάνω το άλλο…». Τα πράγματα έχουν αλλάξει μέσα μου. Σήμερα θα σου απαντήσω πως, νιώθω, ότι θα ήθελα πλέον να έχω τον χρόνο να απολαμβάνω αυτά που κάνω χωρίς βιασύνη και να ζω την δημιουργία όχι μόνο πάνω στη σκηνή, αλλά στην καθημερινή μου ζωή, με βόλτες, με μαγειρική, με συναντήσεις με φίλους, με γλέντια, με ανταλλαγές ιδεών και αστείων αλλά και με ταξίδια σε άλλες χώρες και πολιτισμούς.
Να είναι δηλαδή όλη η ζωή μια ποίηση (γέλια)
Μα η ζωή όλη είναι μια ποίηση, ένα ταξίδι που μας αξίζει να το απολαύσουμε! Ποίηση με την έννοια του φτιάχνω (ποιώ) έτσι;
Έτσι! Σε ευχαριστούμε για αυτή την όμορφη κουβέντα, που κάναμε σήμερα σε αυτή την ιστορική περιοχή της πόλης μας, εδώ στον Άγιο Λάζαρο.
Στην υπέροχη περιοχή του Αγίου Λαζάρου που όλο και ομορφαίνει! Και εγώ ευχαριστώ το SkalaTimes και σας περιμένω όλους στις 19 του μήνα στο Δημοτικό Θέατρο Λάρνακας, για να ταξιδέψουμε μέσα από ιστορίες και μουσικές.
