Επετειακό Σημείωμα του Καθηγητή Ζαννέτου Τοφαλλή (Κύπριος του Λονδίνου)
Συμπληρώνονται αυτές τις μέρες, 201 χρόνια από την ιστορική εκείνη ημέρα της 25ης Μαρτίου 1821, την παλιγγενεσία των Ελλήνων, την αναγέννηση του Ελληνικού Κράτους και, ταυτόχρονα, πανηγυρίζουμε με θρησκευτική ευλάβεια, τον Ευαγγελισμό της Παναγίας Θεοτόκου.
Εορτάζουμε με συγκίνηση και υπερηφάνεια, για ν’ αποδώσουμε φόρο τιμής και ευγνωμοσύνης στους ήρωες του Εικοσιένα. Αυτούς που πολέμησαν και θυσιάστηκαν, “για του Χριστού την πίστη την αγία και της πατρίδος την ελευθερία”. Στρέφουμε τη σκέψη μας στο παρελθόν, για να εξετάσουμε την ιστορική αυτή περίοδο, όχι για μια απλή υπόμνηση των γεγονότων, αλλά για να επισημάνουμε τις ευθύνες μας από τις υποθήκες των προγόνων μας και να αντλήσουμε διδάγματα σύνεσης, ομόνοιας και εθνικής ενότητας.
Η ιστορία μας διδάσκει ότι όταν οι Έλληνες ήταν ενωμένοι έκαναν θαύματα – όταν ήταν διχασμένοι προκαλούσαν εθνική καταστροφή. Και η ιστορία μας είναι γεμάτη από τέτοια παραδείγματα. Και οι κατακτητές και οι μεγάλοι της Γης ήξεραν το αδύνατο σημείο των Ελλήνων – την διχόνοια – και την εκμεταλλεύονταν. Οι ξένοι μας λένε ότι όπου υπάρχουν τέσσερεις Έλληνες, υπάρχουν πέντε πολιτικά κόμματα!
Οι Πέρσες, οι Ρωμαίοι, οι Φράγκοι, οι Τούρκοι, και τελευταία οι Αγγλοαμερικάνοι χρησιμοποιούσαν το διαίρει και βασίλευε επιφέροντας τόσα δεινά στην πατρίδα μας. Ο Πελοποννησιακός Πόλεμος, η υποταγή στους Ρωμαίους, ο χαμός του Βυζαντίου, η καταστροφή της Μικράς Ασίας, ο εμφύλιος πόλεμος, το χουντικό πραξικόπημα και η εισβολή στην Κύπρο ήταν κατά μέγα μέρος αποτέλεσμα της διχόνοιας των Ελλήνων.
Ευτυχώς, όμως, “ο Θεός είχε υπογράψει την ελευθερία της Ελλάδας και δεν πήρε πίσω την υπογραφή του”, όπως έλεγε ο γέρος του Μωριά. Το σκλαβωμένο Γένος είχε πάρει την απόφασή του, “Ελευθερία ή θάνατος” και ο αγώνας του δεν ήταν εύκολο να καταπνιγεί. Παράλληλα, οι ωμότητες των Τούρκων, η καταστροφή των Ψαρών, η επιτυχία στα Δερβενάκια, η πυρπόληση της τουρκικής ναυαρχίδας στη Χίο, η ηρωική έξοδος του Μεσολογγίου και πολλά άλλα παρόμοια γεγονότα προκάλεσαν τη συμπάθεια των λαών της Ευρώπης και ανάγκασαν τους ηγέτες τους να υποστηρίξουν την επαναστατημένη Ελλάδα.
Η Επανάσταση του 1821 είναι το πιο σπουδαίο γεγονός στην Ιστορία της Νεότερης Ελλάδας και η αφετηρία της δημιουργίας και της αναγέννησης του Ελληνικού Κράτους. Παράλληλα, είναι ένα γεγονός παγκόσμιας σημασίας, γιατί υπήρξε η πρώτη Εθνική Επανάσταση, για την ανεξαρτησία ενός υπόδουλου Έθνους, που παραδειγμάτισε και άλλους σκλαβωμένους λαούς.
Οι σύγχρονοι Έλληνες δεν πρέπει να λησμονούμε ότι οφείλουμε την ελευθερία, την εθνική μας υπόστασή και υπερηφάνεια, την πρόοδο και την ευημερία μας, στους αγώνες και στις θυσίες των ηρώων του Εικοσιένα. Ο αγώνας του 1821 ήταν καθολικός. Ήταν έργο όλων των Ελλήνων. Ήταν αγώνας ιερός και δίκαιος, αγώνας “υπέρ βωμών και εστιών”, αγώνας για το “ποθούμενο”. Πήρε πάνω από 125 χρόνια για το Ελληνικό κράτος να γίνει αυτό που είναι σήμερα. Γιατί η Κρήτη, η Θεσσαλία, η Μακεδονία, η Ήπειρος, η Θράκη απελευθερώθηκαν πολλά χρόνια αργότερα και τα Δωδεκάνησα μόλις το 1948
Οι παράγοντες που ένωσαν τους Έλληνες ήταν ισχυροί. Δυστυχώς όμως, συχνά υπήρχαν και στοιχεία που τους χώριζαν. Οι ξένες επιρροές, οι εγωισμοί και τα μικροσυμφέροντα πολλές φορές τους δίχασαν και λειτουργούσαν για λογαριασμό του εχθρού. Έτσι, “η διχόνοια η δολερή”, όπως την ονόμασε ο εθνικός μας ποιητής Διονύσιος Σολωμός, η καταραμένη διχόνοια, παραλίγο να φέρει την καταστροφή και να οδηγήσει σε αποτυχία την Επανάσταση.
Όλα αυτά δείχνουν ότι η γενιά του Εικοσιένα είχε όλες τις πανάρχαιες αρετές, αλλά και τις αδυναμίες της φυλής μας. Αγωνιζόταν για να αποτινάξει το ζυγό της δουλείας, αλλά και υπονόμευε την ελευθερία και την αναγέννηση του Ελληνικού Κράτους. Και όμως το σκλαβωμένο Γένος ελευθερώθηκε και δημιούργησε την καινούργια Ελλάδα.
Το 21 είναι ο υψηλός ιστορικός και συνάμα πνευματικός χώρος . Είναι η ιερή κιβωτός του Ελληνισμού. Είναι το ταμείο πρότυπων μορφών και υποδειγμάτων βίου που γαλβάνισε με αίμα η ιστορία και τα ύψωσε εκεί, όπου στρέφεται ο άνθρωπος για να ζητήσει εμπνεύσεις ζωής.
Είναι το μέγα δίδαγμα που ψυχώνει το ‘Έθνος μας για μα μη σβήσει το φως του Ελληνικού πνεύματος, ώστε να διδαχθούν οι νέοι, να θυμηθούν οι ώριμοι και να αναπολήσουν οι ηλικιωμένοι τι σημαίνει σήμερα και αύριο το να είσαι Έλληνας. Δηλαδή πραγματικά άνθρωπος! Χρόνια Πολλά στο αδελφό Ελληνικό Λαό!
Στην ιδιαίτερη πατρίδα μας Κύπρο, που στενάζει για 48 τόσα χρόνια από την Τουρκική εισβολή και κατοχή – και παρόλες τις προσπάθειες – για επανένωση, η κατοχή συνεχίζεται. Ο λαός μας αγωνιά και αναμένει. Και θυμίζουμε τα φλογερά λόγια του Ποιητή Τεύκρου Ανθία, ότι, με την υπομονή και την πίστη στο δίκαιο του λαού μας:
Δεν γονατίζει ο Πλάτανος
Στην άγρια καταιγίδα
Ούτε κι ο ανυπότακτος λαός
Που αγωνίζεται κι αγωνιά
Για τη χιλιάκριβη τη Λευτεριά,
Τη Λευτεριά!
Ζαννέτος Τοφαλλής
ztofallis@gmail.com
Λονδίνο, Μάρτιος 2022
