Με μεγάλη έκπληξη πληροφορηθήκαμε σήμερα από τα μέσα μαζικής ενημέρωσης για την κατ’ αρχήν πρόθεση της Επιτροπής Θεσμών της Βουλής να προωθήσει τροποποίηση του άρθρου 70 του Συντάγματος, με τρόπο που θα επιτρέπει σε κάποιο δημόσιο υπάλληλο να εκλέγεται ως βουλευτής χωρίς να χρειάζεται να παραιτηθεί από τη θέση του, η οποία θα τον αναμένει μέχρι να ολοκληρώσει τη βουλευτική του θητεία για να μπορεί να επιστρέψει σε αυτήν. Εάν υλοποιηθεί κάτι τέτοιο, θα πρόκειται για μία άνευ προηγουμένου υπόσκαψη της προσπάθειας για πάταξη των φαινομένων διαπλοκής και διαφθοράς, την οποία τα πολιτικά κόμματα διακηρύσσουν ότι υποστηρίζουν.
Μία τέτοια κατάργηση του ασυμβίβαστου της ιδιότητας του βουλευτή με την ιδιότητα του δημοσίου υπαλλήλου, θα αντιστρατευόταν τη συνταγματική αρχή του διαχωρισμού της διοικητικής λειτουργίας του Κράτους από την πολιτική εξουσία. Ο διαχωρισμός αυτός έχει σε πολλές δικαστικές αποφάσεις χαρακτηριστεί ως θεμελιώδης και ως καθοριστικός της σφαίρας αρμοδιότητας της πολιτικής εξουσίας αφ’ ενός και της Διοικήσεως αφ’ ετέρου.
Βασικότερο, είναι το γεγονός πως τυχόν ανάμιξη της πολιτικής εξουσίας με τη διοικητική λειτουργία του Κράτους θα συνιστούσε τεράστια πηγή διαπλοκής, που αποτελεί συστατικό της διαφθοράς, και ταυτόχρονα θα υπέσκαπτε την εμπιστοσύνη των πολιτών προς το Κράτος το οποίο αναμένεται να είναι πολιτικά ουδέτερο. Τη στιγμή που η Βουλή διακηρύσσει την πρόθεσή της να εντοπίσει κενά σε διάφορες ρυθμίσεις που δημιουργούν ασυμβίβαστο, θα ήταν ένα τεράστιο πισωγύρισμα να καταργηθεί το πλέον βασικό ασυμβίβαστο που σοφά ο συνταγματικός νομοθέτης εισήγαγε από το 1960.
Η πολιτική ουδετερότητα της διοίκησης είναι εκ των ων ουκ άνευ, ιδίως για τις διοικήσεις των Υπουργείων και Τμημάτων, ακόμη δε περισσότερο για τις ανεξάρτητες Υπηρεσίες όπως είναι η Ελεγκτική Υπηρεσία, η Νομική Υπηρεσία, τα Γραφεία των διάφορων Εφόρων και Επιτρόπων κ.λπ.
Πέραν των πιο πάνω σοβαρότατων θεμάτων αρχών, προκύπτουν και θέματα λειτουργικότητας. Μία θέση ενός Γενικού Διευθυντή, ή ενός Διευθυντή Τμήματος ή ενός άλλου στελέχους σε νευραλγικό πόστο στη δημόσια υπηρεσία, θα παραμένει κενή 5, 10 ή 15 χρόνια μέχρι να αποφασίσει ο κάτοχος της να επιστρέψει πίσω σε αυτή;
Ουσιαστικά, μία τέτοια ρύθμιση, θα έδινε την εντύπωση ότι η πολιτεία θεωρεί ότι οι θέσεις στη δημόσια υπηρεσία ανήκουν («είναι κοτσιανιασμένες») στα πρόσωπα που τις κατέχουν. Τούτη η προσέγγιση θα ήταν απαράδεκτη. Τα πρόσωπα που κατέχουν τις δημόσιες θέσεις είναι υπηρέτες (servants) του Κράτους και όχι το αντίστροφο.
Με δεδομένο ότι όλες οι υψηλές θέσεις στη δημόσια υπηρεσία (με κλίμακα μεγαλύτερη της Α13) είναι ανοικτές σε όλους τους πολίτες, οποιοσδήποτε βουλευτής πιστεύει μετά το πέρας της θητείας του ότι θα μπορούσε να προσφέρει από μία τέτοια θέση, μπορεί κάλλιστα να τη διεκδικήσει ισότιμα με όλους τους άλλους πολίτες.
Τα πολιτικά κόμματα αποτελούν κύτταρα της Δημοκρατίας και έχουν να επιτελέσουν ένα εξαιρετικά σημαντικό έργο στη διασφάλιση της δημοκρατικής λειτουργίας του Κράτους. Οφείλουν όμως να μείνουν μακριά από τη διοικητική λειτουργία του Κράτους.
Καλούμε λοιπόν τα πολιτικά κόμματα να κάνουν δεύτερες σκέψεις και να εγκαταλείψουν κάθε πρόθεση για τροποποίηση του άρθρου 70 του Συντάγματος.
Γραφείο Τύπου και Πληροφοριών
01/04/22
