Του Δημήτρη Ζιρίνογλου
Είναι γεγονός ότι τα τελευταία χρόνια οι προκλήσεις που είχε να αντιμετωπίσει ο κλάδος της εστίασης ήταν πρωτοφανείς και επίπονες. Αναντίρρητα, η πανδημία έπληξε ανεπανόρθωτα ξενοδοχεία και εστιατόρια και προτού ακόμα οι πληγές επουλωθούν έρχεται να προστεθεί και η ραγδαία ανατίμηση των τροφίμων ως συνέπεια του Ουκρανό – Ρωσικού πολέμου. Και ενώ οι πιο πάνω προκλήσεις δεν έχουν καλά καλά ξεπεραστεί, ένα ακόμα ζήτημα αναδύεται, το οποίο επιδεινώθηκε φέτος και απασχολεί εκτός από την χώρα μας και πολλές άλλες Ευρωπαϊκές χώρες. Η έλλειψη ανθρώπινου δυναμικού για την στελέχωση των κενών θέσεων είναι το μεγαλύτερο πρόβλημα που έχουν να αντιμετωπίσουν σήμερα εστιατόρια και ξενοδοχεία.
Αν και οι προβλέψεις για το φετινό καλοκαίρι ήταν ευοίωνες καθώς τα περιοριστικά μέτρα έχουν αρθεί σε μεγάλο βαθμό, πολλοί είναι οι επιχειρηματίες που λόγω της υποστελέχωσης αναγκάζονται να περιορίσουν τη λειτουργία και τη δυναμικότητα των επιχειρήσεών τους, ενώ ταυτόχρονα προσφέρουν χαμηλότερης ποιότητας υπηρεσίες. Το πρόβλημα της έλλειψης διαθέσιμου ανθρώπινου δυναμικού στον κλάδο της εστίασης ήρθε και θα μείνει. Τα αίτια του προβλήματος όμως ξεκινούν καιρό πριν και μπορούμε να τα αναζητήσουμε σε μια σειρά εργασιακών και κοινωνικών θεμάτων τα οποία σε συνδυασμό με την πανδημία επιτάχυναν την διαμόρφωση της σημερινής κατάστασης.
Αρχικά, θα πρέπει να παραδεχθούμε ότι στον κλάδο της εστίασης οι εργασιακές συνθήκες υστερούν κατά πολύ από άλλους κλάδους. Καταρχάς η 6ημερή εργασία είναι για πολλούς νέους ένας ανασταλτικός παράγοντας, για να ακολουθήσουν το συγκεκριμένο επάγγελμα. Αυτό συμβαίνει γιατί οι κοινωνικές ανάγκες των σύγχρονων ανθρώπων απαιτούν περισσότερο ελεύθερο χρόνο για ψυχαγωγία και διασκέδαση απ’ ότι παλαιότερα. Επιπρόσθετα, στους εργαζόμενους αυτού του κλάδου, σπάνια δίνεται ρεπό τα Σαββατοκύριακα με συνέπεια να χάνουν τις ημέρες που ο υπόλοιπος κόσμος διασκεδάζει και χαλαρώνει. Αναμφίβολα τα social media και ιδιαίτερα το Instagram έχουν επηρεάσει τους νέους καθώς βλέπουν πολλούς από τους φίλους τους να διασκεδάζουν ενώ οι ίδιοι εργάζονται έντονα κατά την διάρκεια του Σαββατοκύριακου. Παράλληλα τα ερεθίσματα που λαμβάνονται από τα social media και η αμεσότητα επικοινωνίας και εξεύρεσης πληροφορίων μέσω διαδικτύου έχουν διαμορφώσει και την συμπεριφορά των νέων ανθρώπων. Η ανυπομονησία, η εύκολη εγκατάλειψη και η αναζήτηση γρήγορης επαγγελματικής καταξίωσης είναι μερικά από τα χαρακτηριστικά που διακρίνουν την εργασιακή συμπεριφορά των νέων. Ωστόσο, ακόμα και οι νέοι που επιλέγουν να ασχοληθούν με το επάγγελμα, οδηγούνται στην έξοδο, όταν φτάσουν σε μια ηλικία κατά την οποία αρχίζουν να σκέφτονται τη δημιουργία οικογενείας. Παράλληλα, στο συγκεκριμένο επάγγελμα παρατηρείται η συχνή αλλαγή των προγραμμάτων εργασίας, μη δίνοντας την επιλογή στους εργαζομένους να έχουν μια σταθερότητα ως προς τις ημέρες και ώρες εργασίας ούτως ώστε να μπορούν να ρυθμίσουν αντίστοιχα τον προσωπικό τους χρόνο. Επίσης, η υποστελέχωση σε πολλές επιχειρήσεις έχει ως αποτέλεσμα να πέφτει το βάρος στους υπόλοιπους εργαζόμενους οι οποίοι αναγκάζονται να εργαστούν περισσότερες ώρες και με μεγαλύτερο φόρτο εργασίας δημιουργώντας και σε αυτούς διλλήματα αποχώρησης λόγω κούρασης και στρες.
Σίγουρα η πανδημία έχει διαδραματίσει βαρύνουσας σημασίας ρόλο στην διαμόρφωση της υφιστάμενης κατάστασης. Ακόμη και πριν την πανδημία τα ψηφιακά επαγγέλματα ήταν σε άνθιση και πολλοί ήταν οι νέοι που επέλεγαν να ακολουθήσουν αυτόν τον κλάδο, καθώς προσφέρει μεγάλη ευελιξία. Η έλευση της πανδημίας επιτάχυνε αυτή τη διαδικασία, πολλά επαγγέλματα ψηφιοποιηθήκαν και πολλοί εργαζόμενοι πλέον εργάζονται εξ αποστάσεως. Αναντίρρητα για τους νέους η ευελιξία και η αυτονομία που δίνουν αυτά τα επαγγέλματα είναι ελκυστικά και πολλοί στρέφονται προς αναζήτηση τέτοιων θέσεων εργασίας. Ακόμα, τα συνεχή και απανωτά lockdown έπληξαν κυρίως τους εργαζόμενους στον κλάδο της εστίασης καθώς το εισόδημα τους μειώθηκε για σειρά μηνών. Έχοντας την ανησυχία και τον τρόμο να μην ξανά βιώσουν παρόμοιες καταστάσεις, μεγάλη μερίδα εργαζομένων του κλάδου της εστίασης επέλεξε να στραφεί σε άλλους κλάδους, οι οποίοι δεν φαίνονται τόσο επιρρεπείς σε ένα πιθανό νέο lockdown.
Τέλος η κακομεταχείριση που συνέβαινε τα προηγούμενα χρόνια όπως τα απάνθρωπα ωράρια, οι κακές συμπεριφορές εργοδοτών, η έλλειψη κινήτρων και ανταμοιβών, η έλλειψη προοπτικών ανέλιξης, η ανασφάλιστη εργασία και η κακής κατάστασης παρεχόμενη στέγη σε εποχιακούς εργαζομένους δημιούργησαν μια κακή φήμη και λόγους αποστροφής των νέων από το επάγγελμα.
Ένα άλλο συχνό φαινόμενο στον κλάδο της εστίασης είναι ότι ο εργοδότης πολλές φορές δεν εμφανίζεται καν ο ίδιος στον χώρο εργασίας και μάλιστα πολλοί είναι οι εργοδότες που λόγω της χαμηλής εξειδίκευσης που απαιτεί ο κλάδος, δεν έχουν τις απαραίτητες γνώσεις και τα κατάλληλα προσόντα να διαχειριστούν και να διοικήσουν το προσωπικό τους, με αποτέλεσμα οι εργαζόμενοι να βιώνουν συχνά φαινόμενα ανάρμοστης συμπεριφοράς και έλλειψης αξιοκρατίας.
Για την επίλυση του πιο πάνω προβλήματος κρίνεται αναγκαία η προσθήκη στην εκάστοτε επιχείρηση της νευραλγικής θέσης του υπεύθυνου ανθρώπινου δυναμικού. Καθώς ο ανταγωνισμός στην προσέλκυση προσωπικού έχει οξυνθεί, κρίνεται επιτακτική η ανάγκη της συνεχούς παρουσίας ενός ατόμου, που θα είναι επιφορτισμένος με την αρμοδιότητα διαχείρισης προβλημάτων που προκύπτουν στην επιχείρηση. Παράλληλα το συγκεκριμένο άτομο, χρησιμοποιώντας τις ακαδημαϊκές του γνώσεις, θα εξασφαλίζει την ίση και αξιοκρατική μεταχείριση των εργαζομένων, την διασφάλιση κινήτρων και ανταμοιβών, θα δημιουργεί τις προϋποθέσεις για την ανέλιξη των ικανών εργαζομένων και ταυτόχρονα θα ωθεί τους εργαζομένους να εμπλουτίσουν τις γνώσεις τους, να εξελιχθούν επαγγελματικά και προσωπικά μέσω μιας σειράς από εκπαιδευτικά σεμινάρια τα οποία παρέχονται δωρεάν από την ΑΝΑΔ. Επιπλέον θα συμβάλλει στη δημιουργία κατάλληλου και ευχάριστου εργασιακού περιβάλλοντος, το οποίο θα ωφελεί τους εργαζόμενους, τον εργοδότη αλλά και τους πελάτες αναβαθμίζοντας συνολικά τις υπηρεσίες του κλάδου της εστίασης.
Το πλέον ενθαρρυντικό για όσους θέλουν να ακολουθήσουν το συγκεκριμένο επάγγελμα είναι ότι οι εργοδότες πλέον προσλαμβάνουν άτομα χωρίς προϋπηρεσία, έχουν βελτιώσει τις συνθήκες και τα ωράρια εργασίας ενώ παρέχουν αξιοπρεπέστατη στέγη σε εποχιακούς και μόνιμους εργαζόμενους. Φυσικά ο μισθός των εργαζομένων στον κλάδο της εστίασης ακολουθεί με τη σειρά του τους νόμους προσφοράς και ζήτησης και έχει αυξηθεί σημαντικά, αν μη τι άλλο, αυτοί οι άνθρωποι το αξίζουν!
