Η Ρένα Ρώσση – Ζαΐρη δεν χρειάζεται συστάσεις. Είναι η Ελληνίδα συγγραφέας που κατάφερε να ξεχωρίσει και να αγαπηθεί από χιλιάδες αναγνώστες.
Έχει γράψει 18 βιβλία για ενηλίκους και πάνω από 150 παιδικά βιβλία κι έχει τιμηθεί για την όλη προσφορά της, συγγραφή βιβλίων και μετάφραση, στην λογοτεχνία.
Με αφορμή το νέο της βιβλίο «Η Αλμύρα», που κυκλοφορεί από τις εκδόσεις “Ψυχογιός”, η συγγραφέας δίνει μια συνέντευξη στο SkalaTimes και μιλά για πολλά, με ένα δικό της, συγγραφικό και μοναδικό ύφος. Ανάμεσα σε άλλα τονίζει: «Δυστυχώς μόνο το 8% του ελληνικού λαού διαβάζει. Πόσο θα ήθελα να μάθουν οι γονείς στα παιδιά τους να έχουν καθημερινά στην αγκαλιά τους ένα βιβλίο. Το παιδί μιμείται κι αν δει τον δάσκαλο να «δουλεύει» το βιβλίο, αν δεν αντικρίσει τους γονείς να διαβάζουν, πώς θα μάθει κι αυτό; Κάθε φορά που γεννιέται ένας καινούργιος αναγνώστης στη χώρα μας πάντως, πρέπει όλοι να νιώθουμε περήφανοι.
Η ελληνική λογοτεχνία εμπλουτίζεται καθημερινά με πολλούς τίτλους.
Είμαστε λαός που τρελαίνεται να εκφράζεται: Να γράφει, να τραγουδάει, να χορεύει…»
Της Στέλλας Παπά
Θα έλεγε κανείς πως είστε μια συγγραφέας της οποίας τα βιβλία πριν κυκλοφορήσουν, έχουν ήδη αγαπηθεί. Αυτό τι συναισθήματα σας γεννά; Το νιώσατε ποτέ ότι τα βιβλία σας ο κόσμος τα αγαπά και μόνο που βλέπει το όνομα σας στο εξώφυλλο;
Έχασα, μωρό σχεδόν, τη μητέρα μου, πέρασα δύσκολη παιδική ηλικία κι ένα μόνο ζήτησα από τον Θεό: Να με πλημμυρίζει η αγάπη. Είμαι ευτυχισμένη γιατί την ανακάλυψα, γράφοντας.
Η συναισθηματική ανταπόκριση των αναγνωστών μου, αυτή η πολύτιμη αγάπη που μου προσφέρουν απλόχερα, είναι ένα από τα μεγαλύτερα βραβεία της ζωής μου. Δεν ξέρω αν με αγαπούν οι φίλοι αναγνώστες αντικρίζοντας το όνομά μου στο εξώφυλλο, ξέρω καλά όμως πως αυτή η αγάπη που μας συνδέει, χρόνια τώρα, είναι αμφίδρομη. Παλεύω καθημερινά να μη χάσω ποτέ την εμπιστοσύνη που μου έχουν χαρίσει.
Λατρεύω να έρχομαι σε επαφή μαζί τους, γεμίζω εμπειρίες, γίνομαι σοφότερη. Σέβομαι κάθε σχόλιο που γίνεται καλοπροαίρετα για οποιοδήποτε βιβλίο μου. Με επηρεάζουν αφάνταστα, πάντα με θετικό τρόπο, δε με έχουν φέρει ποτέ σε δύσκολη θέση. Δεν έχω λόγια για όλα αυτά που μου γράφουν. Βουρκώνω διαβάζοντάς τα και φυσικά απαντώ σε όλους. Με αποκαλούν «Ρένα της καρδιάς τους», μου αναφέρουν πως τα μυθιστορήματά μου τους βοηθούν να ταξιδεύουν στον ίδιο τους τον εαυτό, να γίνουν καλύτεροι γονείς, να βουτάνε στα πιο βαθιά συναισθήματά τους.
Τις φυλάω τις κριτικές τους στο ντοσιέ της δικής μου καρδιάς. Και γράφω, γράφω, προσπαθώντας να φανώ αντάξιά τους…
Το νέο σας βιβλίο έχει τίτλο «Αλμύρα». Για ποια «Αλμύρα» όμως μιλά;
Για μένα η αλμύρα είναι συνυφασμένη με την ευτυχία. Είναι το άλλο της πρόσωπο. Κρύβεται στα δάκρυα της χαράς, στον ιδρώτα του έρωτα, στη θάλασσα που λατρεύω…
Σε προηγούμενη συνέντευξη σας είχατε χαρακτηρίσει το βιβλίο σας προκλητικό, λυρικό, ατίθασο. Γιατί;
Γιατί νόμιζα πως μπορούσα να «κουμαντάρω» τους ήρωές μου. Όσο κι αν πάλεψα όμως να τους κάνω ό,τι θέλω, υπήρχαν στιγμές που με εξέπλησσαν ακόμα και μένα. Απόκτησαν «σάρκα και οστά» αλώνιζαν κάθε σελίδα, με καθοδηγούσαν εκείνοι. Ίσως γιατί δε θέτω όρια γράφοντας, ποτέ μα ποτέ δεν ξέρω το τέλος. Ούτε και θέλω. Γενικά γράφω «παίζοντας». Με τις λέξεις, με τα συναισθήματα, με τους χαρακτήρες τους οποίους κι αφήνω ελεύθερους. Βουτάω την πένα μου στο μελάνι της καρδιάς, είμαι αληθινή, χαίρομαι, λυπάμαι, γελάω, κλαίω αγκαλιά με τους ήρωές μου, προσπαθώντας να γεμίσω το βιβλίο με ανατροπές, να κόψω την ανάσα του αναγνώστη.
Ποιο συναίσθημα πρωταγωνιστεί σε αυτό το νέο σας βιβλίο;
Θα έλεγα πως η αγάπη είναι ο καταλύτης κάθε μου βιβλίου. Το βαθύτερο νόημα της «Αλμύρας» παλεύει να αγγίξει την ευτυχία, προσπαθώντας να τεκμηριώσει πως το πραγματικό νόημα της ζωής μας, ο λόγος για τον οποίο γεννιόμαστε, είναι να αγαπήσουμε και να αγαπηθούμε.
Πόσο σας παιδεύει ή όχι η γέννηση των ηρώων σας;
Ανεξάντλητη πηγή ιδεών για μένα είναι η ίδια η καθημερινότητα, όλα όσα ζούμε και βιώνουμε τα οποία με εμπνέουν ακατάπαυστα. Οι άνθρωποι της διπλανής πόρτας, οι Έλληνες κι οι Ελληνίδες του σήμερα, κομμάτι των οποίων είμαι κι εγώ, με κρατούν συνέχεια σε εγρήγορση, παθιάζομαι να χαρτογραφώ την ψυχή τους, να γίνομαι ένα με τις ανησυχίες τους με τα πάθη, τα λάθη τους, τις αγωνίες, τα άγχη τους. Για να τους καταλάβω καλύτερα αρχίζω την ιστορία της ζωής τους από τη μικρή ηλικία, μια κι από εκεί ξεκινούν όλα. Γίνομαι ήρωας στη θέση τους και προσπαθώ να τους νιώσω. Εμπνέομαι κι από τους ίδιους τους αναγνώστες μου, που μου ανοίγουν την καρδιά τους, μου μιλούν για τραύματα της παιδικής τους ηλικίας τα οποία έπαιξαν εξέχοντα ρόλο στην προσωπικότητά τους, μου εκμυστηρεύονται τις προσωπικές τους ιστορίες. Σίγουρα παιδεύομαι στην αρχή κάθε βιβλίου για να χτίσω τον σκελετό του, σίγουρα ο δρόμος της συγγραφής είναι μαγευτικός. Απαιτεί όμως υπομονή, κατάθεση ψυχής, κουράγιο, περιορισμούς, ρυθμό, συνεχή έρευνα, ενσυναίσθηση.
Σε κάθε βιβλίο σας βάζετε και κάτι από τη ζωή σας ή τη ζωή των άλλων δικών σας ανθρώπων; Υπάρχει τελικά ο συγγραφέας στα βιβλία του ή αποστασιοποιείται πλήρως;
Δεν νομίζω πως είναι εφικτό για κανέναν συγγραφέα να αποστασιοποιηθεί από όλα όσα γράφει. Κάθε φορά που γράφω ένα βιβλίο καταθέτω, θέλοντας και μη, προσωπικά συναισθήματα κι εμπειρίες. Δε γίνεται αλλιώς. Δεν υπάρχει μυθιστόρημα που έχω γράψει που να μην περιέχει κομμάτια της ζωής μου, αναμνήσεις χαρούμενες και πονεμένες, στοιχεία της προσωπικότητάς μου λόγια ανθρώπων που αγαπώ, πράξεις κι ακούσματα που πίστευα πως έχω ξεχάσει στο διάβα της ζωής. Κι όλα αυτά μαζί ανακατεμένα με τη φαντασία κι όλα αυτά μαζί, ένα με μένα. Δεν μπορώ να γράψω χωρίς να νιώσω, με όλη τη σημασία της λέξης. Γιατί τότε δεν θα νιώσει τίποτα κι ο αναγνώστης.
Ποιο πιστεύετε είναι πιο σημαντικό η αρχή ή το τέλος κάθε βιβλίου;
Σίγουρα το τέλος. Κάθε βιβλίο που τελειώνουμε κλείνει μέσα στις τελευταίες προτάσεις του ένα κομμάτι από τον ίδιο τον εαυτό μας, από τα μύρια συναισθήματα που νιώσαμε διαβάζοντάς το. Αισθανόμαστε σαν να αποχωριζόμαστε έναν αγαπημένο μας φίλο.
Ποια τα επόμενα σας σχέδια; Που θα θέλατε να ταξιδέψει το βιβλίο σας;
Εύχομαι η «Αλμύρα» να ταξιδέψει στις καρδιές των αναγνωστών μου, να τους προτρέψει να βουτήξουν στη θάλασσα, να δακρύσουν από χαρά, να γίνουν ένα με τον ιδρώτα του έρωτα… Ταξιδεύω ήδη στο επόμενο μυθιστόρημά μου από τον περασμένο Οκτώβριο. Είναι ένα βιβλίο που προσπαθεί να ανακαλύψει τα καλά κρυμμένα μυστικά της ενδοοικογενειακής βίας. Και να απαντήσει σε ένα συγκλονιστικό ερώτημα: Ως πού μπορεί να φτάσει ένας άνθρωπος όταν πιεστεί πολύ;
Απ’ όλα τα βιβλία σας, ποιος είναι το πιο αγαπημένο σας και γιατί; Και πιο είναι αυτό με το αγαπημένο σας τέλος;
Είναι παράξενο, αλλά κάθε φορά ξεχωρίζω το τελευταίο βιβλίο που γράφω. Γι’ αυτό και θα διαλέξω την «Αλμύρα». Νιώθω ακόμα ένα με τους ήρωες, συνεχίζουν να είναι «ζωντανοί» στα μάτια μου, δεν έχω ξεχάσει τα έντονα συναισθήματα που βίωσα παρέα τους. Τρέφω ιδιαίτερη αγάπη για την κεντρική μου ηρωίδα, την Αντέλ, γιατί έγινα ένα μαζί της καθώς έψαχνε εναγωνίως τη μητέρα της, γυρεύοντας τη γυναικεία της υπόσταση. Η έλλειψη της μητρικής στοργής που τη σημάδεψε, η επιμονή στην αναζήτησή της, δεν ήταν παρά η κάλυψη του κενού που ένιωθε, ο διαρκής αγώνας της να αγαπήσει τον εαυτό της και να τον αποδεχτεί. Μου θυμίζει τον εαυτό μου. Κι εγώ μεγάλωσα χωρίς μητέρα και την καταλαβαίνω απόλυτα.
Δεν ξεχωρίζω κάποιο μυθιστόρημά μου ως προς το τέλος του. Οι ήρωες όλων των βιβλίων μου έχουν κάνει το ταξίδι για το οποίο τους προόριζα, επιτέλεσαν τον σκοπό τους και στις τελευταίες σελίδες λυτρώθηκαν κι εκείνοι, αλλά και οι αναγνώστες μου.
Πιστεύω πως σε αυτή τη ζωή υπάρχει η κόλαση κι ο παράδεισος, ο κάθε άνθρωπος εισπράττει αυτό που του αξίζει, ανάλογα με τον χαρακτήρα του, τις πράξεις, τις παραλείψεις του, ακόμα και τις επιλογές του, όλα όσα διεκδίκησε ή πρόσφερε… Τα μυθιστορήματά μου αντικατοπτρίζουν την ίδια τη ζωή κι η λύτρωση κάθε ήρωα λειτουργεί κάπως σαν νόμος για μένα.
Ο τίτλος κάθε βιβλίου είναι…
…η ίδια του η καρδιά!
Ο κόσμος διαβάζει σήμερα;
Δυστυχώς μόνο το 8% του ελληνικού λαού διαβάζει. Πόσο θα ήθελα να μάθουν οι γονείς στα παιδιά τους να έχουν καθημερινά στην αγκαλιά τους ένα βιβλίο. Το παιδί μιμείται κι αν δει τον δάσκαλο να «δουλεύει» το βιβλίο, αν δεν αντικρίσει τους γονείς να διαβάζουν, πώς θα μάθει κι αυτό; Κάθε φορά που γεννιέται ένας καινούργιος αναγνώστης στη χώρα μας πάντως, πρέπει όλοι να νιώθουμε περήφανοι.
Η ελληνική λογοτεχνία εμπλουτίζεται καθημερινά με πολλούς τίτλους.
Είμαστε λαός που τρελαίνεται να εκφράζεται: Να γράφει, να τραγουδάει, να χορεύει…
Γιατί χρειαζόμαστε τα βιβλία;
Γιατί θωρακίζουν την ψυχική μας υγεία, εξάπτουν τη φαντασία, μας ηρεμούν από το άγχος της καθημερινότητας, μας κάνουν καλύτερους ανθρώπους, μας γνωρίζουν τον εαυτό μας, μας βοηθούν να πάρουμε καλύτερες αποφάσεις για τη ζωή μας, να προβλέψουμε τα αποτελέσματα πιθανών πράξεών μας, να υιοθετήσουμε καινούργιες ιδέες και απόψεις…
Πραγματικά θα μπορούσα να γράψω ολόκληρο μυθιστόρημα απαντώντας στην ερώτησή σας!
Για εσάς τι σημαίνει καλό βιβλίο;
Πιστεύω πως «καλό» βιβλίο είναι εκείνο που θα χαρίσει χαμόγελα καρδιάς, θα μας στηρίξει για να τα καταφέρουμε να αντικρίζουμε τον κόσμο με ένα καθάριο βλέμμα, παρά τις καθημερινές μας δυσκολίες.
Δυο λόγια, το μήνυμα σας, στους αναγνώστες του skalatimes;
Στους αναγνώστες του skalatimes εύχομαι να αγκαλιάσουν τα συναισθήματά τους θετικά ή αρνητικά, αυτά που θα τους οδηγήσουν στον δρόμο της αυτογνωσίας. Να κρατήσουν τα πιο αθώα και να ψάξουν την ψυχή τους, εκεί όπου βρίσκεται κάθε αγνό κι αληθινό. Να δώσουν χώρο και χρόνο, στην αλμύρα. Την ίδια την ευτυχία.
