Γράφει και επιμελείται τη στήλη η βραβευμένη συγγραφέας και εκπαιδευτικός, Αναστασία Ξενοφώντος Γαϊτάνου
Ο σημερινός μας καλεσμένος δεν είναι ιδιαίτερα αγαπητός αλλά εμείς που τον γνωρίσαμε από κοντά αλλάξαμε γνώμη. Είμαστε σίγουροι ότι όταν τον γνωρίσετε κι εσείς θα δείτε πόσο παρεξηγημένος είναι. Ας ανακαλύψουμε λοιπόν ποιος πραγματικά είναι.
Ταυτότητα βιβλίου
Τίτλος: Η ιστορία του λάθους μου. Συγγραφέας: Μαρία Λοΐζίδου Εικονογράφηση: Σάντρα Ελευθερίου Ηλικίες: 5-6 ετών Εκδόσεις: Ψυχογιός
Σας καλωσορίζουμε στη βιβλιοπαρέα μας. Είμαστε ενθουσιασμένοι που σας έχουμε κοντά μας αφού έτσι θα μας δοθεί η δυνατότητα να καταλάβουμε ποιος πραγματικά είστε.
Κύριε Λάθος πρέπει να σας εκμυστηρευτώ ότι μόνο και μόνο που άκουγα το όνομά σας με έπιανε ρίγος. Μπορείτε να μας πείτε τι σημαίνει η λέξη Λάθος;
Τι αποκαλούμε, λοιπόν, λάθος; Θα έλεγα ότι είναι κάθε προσπάθεια που δε φέρνει το αποτέλεσμα που αναμένουμε, χωρίς βέβαια να σημαίνει πως η νέα κατάληξη είναι χειρότερη από αυτή που είχαμε στο νου. Συνήθως αυτό φαίνεται αργότερα. Για παράδειγμα, πολλές σπουδαίες εφευρέσεις προέκυψαν από λάθη.
Μμμ, δεν είναι τόσο τρομερό, αντίθετα θα έλεγα. Ποια είναι τα πιο συχνά λάθη των παιδιών;
Να κλαίνε όταν χάνουν σε ένα παιχνίδι, να τρώνε πολλά γλυκά και μετά να πονάνε την κοιλιά τους, να τσιρίζουν μέχρι να γίνει το δικό τους. Νομίζω, αυτά ανήκουν δικαιωματικά μόνο στα παιδιά.
Μμμμ, μην το πείτε. Αυτά θα τα έκαναν και οι «μεγάλοι» αν δεν ντρέπονταν. Τέλος πάντων. Είχα πάντα μια απορία. Γιατί κανείς από εμάς δε συμπαθεί τα λάθη του;
Γιατί μας χαλάνε τα σχέδια! Δεν είμαι σίγουρη αν είναι τα λάθη μας που δεν συμπαθούμε ή την αντίδραση των άλλων όταν κάνουμε λάθη. Αν η οικογένεια, οι φίλοι μας, και γενικά οι γύρω μας αντιδρούσαν πιο θετικά, πιο ενισχυτικά απέναντί μας κάθε φορά που κάναμε λάθη, θα μας πείραζε τόσο; Μας έχουν μάθει πως η αξία μας συνδέεται με τα σωστά που κάνουμε, κάθε άλλο αποτέλεσμα μας υποβιβάζει. Γιατί, λοιπόν, να μην τα κρύψουμε κάτω από το χαλί και να διατηρήσουμε αυτή την πλάνη της συνύπαρξης τέλειων ανθρώπων;
Δηλαδή να δούμε τα λάθη μας αλλιώς. Πολύ ωραίο αυτό. Κι αν τα λάθη μας μιλούσαν τι θα έλεγαν;
Χμ, πολύ ωραία ερώτηση. Λοιπόν, επειδή υπάρχουν διάφοροι τύποι λαθών, το καθένα θα μας έλεγε κάτι διαφορετικό. Για παράδειγμα, τα αστεία λάθη δεν θα μιλούσαν καν, θα έπεφταν στο πάτωμα και θα σπαρτάραγαν στα γέλια. Τα μικρά καθημερινά λάθη, θα μας φώναζαν: «Να ‘μαι ξανά! Μην ανησυχείς, είμαι μικρό, θα μείνω μόνο για λίγο.» Τα πιο σοβαρά λάθη, τα «χοντρά» όπως τα αποκαλούμε, θα προσπαθούσαν πρώτα να μας κρατήσουν κοντά τους γιατί συνήθως πανικοβαλλόμαστε και τρεπόμαστε σε άτακτη φυγή. Ύστερα, θα μας ζητούσαν να τα ακούσουμε, για να καταλάβουμε πώς γεννήθηκαν αλλά και τι προκάλεσαν. Είμαι σίγουρη όμως πως σε καμιά περίπτωση δεν θα μας απόπαιρναν, άλλωστε έρχονται για να μας κάνουν καλύτερους κι όχι χειρότερους.
Πολύ παρήγορα τα λόγια σας. Ο τίτλος σας είναι: Η ιστορία του λάθους μου. Δηλαδή το κάθε λάθος μας έχει τη δική του ιστορία; Κι αν ναι, πώς μπορούμε εμείς να την πληροφορηθούμε;
Φυσικά, το κάθε λάθος έχει τη δική του ιστορία. Την μαθαίνουμε όταν ρίξουμε τους τοίχους γύρω του για να μπορέσουμε να την ακούσουμε. Καμιά φορά, μας βοηθάνε κι αυτοί που μας αγαπούν γιατί το να ρίξεις αυτούς τους τοίχους χρειάζεται δύναμη και ειλικρίνεια.
Αχ, αυτοί οι τοίχοι. Θέλουν δύναμη ψυχής για να γκρεμιστούν. Θα μπορούσε ένα λάθος να γίνει συμπαθητικό; Κι αν ναι πώς θα γινόταν αυτό;
Όλα τα λάθη περνούν από ένα στάδιο εξημέρωσης θα έλεγα. Κάποια δεν χρειάζονται και πολύ κόπο, για παράδειγμα τα αστεία λάθη, γίνονται συμπαθητικά μεμιάς και ακόμη πιο αγαπησιάρικα όταν γελάμε και εμείς μαζί τους. Τα μικρά λάθη γίνονται συμπαθητικά όταν διακρίνουμε πως η «ζημιά» που προκάλεσαν είναι διαχειρίσιμη. Τα «χοντρά» λάθη, χρειάζονται περισσότερο χρόνο και κόπο να τα αποδεχτούμε. Κάποια με το πέρασμα του χρόνου, ίσως μας γίνουν συμπαθητικά γιατί η επίδρασή τους έχει πια αποδυναμωθεί. Κάποια άλλα όμως τα αποδεχόμαστε αλλά ευχόμαστε τότε να πράτταμε αλλιώς.
Κι όμως ο ήρωας σας δοκίμασε πολλούς τρόπους για να διώξει το λάθος του. Ποιον ξεχωρίζετε; Τελικά τι έγινε; Κατάφερε να το εξαφανίσει;
Ο ήρωας πραγματικά δοκίμασε τα πάντα για να διώξει το λάθος του. Μέχρι και να το δώσει στη μαμά που είχε ήδη πολλά δικά της λάθη, δοκίμασε. Αλλά μάταια! Βασικός κανόνας των λαθών: Δεν διώκονται, δεν κρύβονται και προπάντων δεν χαρίζονται σε άλλους.
Τα λάθη τελικά είναι πολύ σκληροί τύποι. Η μαμά είπε στον ήρωα: «Ξέρεις όλοι έχουμε ένα λάθος». Μα ακόμα και οι μεγάλοι έχουν λάθη; Είναι δυνατόν αυτό να αληθεύει;
Αυτό είναι το αγαπημένο μου κομμάτι στην ιστορία. Το τσαλάκωμα του προσώπου-προτύπου μπροστά στα μάτια του μικρού ήρωα. Φυσικά, και οι μεγάλοι κάνουν λάθη. Όλη μέρα, κάθε μέρα. Δεν θα ήταν απελευθερωτικό αν μια μέρα ξεκινούσαμε να μιλούμε για τα δικά μας λάθη ως μεγάλοι; Απελευθερωτικό για εμάς, απελευθερωτικό για τα παιδιά που επιβραβεύονται μόνο αν τα κάνουν σωστά, που δέχονται τρυφερές ματιές μόνο όταν πετύχουν. Κάνουμε λάθη, μικροί και μεγάλοι.
Ε, η αλήθεια είναι ότι δεν είναι εύκολο για έναν γονιό να τσαλακωθεί μπροστά στα παιδιά του. Είμαι σίγουρη όμως ότι θα είναι πολύ απελευθερωτικό. Ποια είναι τα βήματα που πρέπει να κάνουμε για να έρθουμε κοντά στα λάθη μας; Τόσο κοντά ώστε να τα αγκαλιάσουμε και στο τέλος να τα αγαπήσουμε;
Το πρώτο βήμα είναι να αναμένουμε ότι κάπου στη διαδρομή, τσουπ! Θα εμφανιστεί. Έτσι, θα είμαστε έτοιμοι να το αντιμετωπίσουμε. Έπειτα, το παρατηρούμε καλά. Προσέχουμε τις λεπτομέρειές του. Πώς έγινε; Πόσο μεγάλο είναι; Ύστερα, το αποδεχόμαστε. Είναι αυτό που είναι. Τέλος, ξεκινάμε ξανά. Σε μια τάξη που είχα επισκεφτεί, ένας χώρος που στόχος εξ ορισμού είναι το σωστό αποτέλεσμα, κόλλησαν στους τοίχους το λάθος του βιβλίου και άλλα λάθη που ζωγράφισαν τα παιδιά, ανάμεσα σε καλαίσθητες εργασίες και διπλώματα. Κάθε φορά που οι μαθητές ή η δασκάλα έκανε ένα λάθος, γελούσαν λέγοντας «Ουπς, ήρθε ο κος Λάθος». Το αντιμετώπιζαν ως ένα φυσικό επακόλουθο της διαδικασίας προς την μάθηση. Και έτσι, αγκάλιασαν τα λάθη τους.
Τι όμορφη που θα ήταν η ζωή μας αν όλοι αγκαλιάζαμε τα λάθη μας. Θα ξεχείλιζαν οι στιγμές μας από χαρά. Σας ευχαριστούμε πολύ για την όμορφη κουβέντα μα και για την ευκαιρία που μας δώσατε να σας γνωρίσουμε από κοντά. Είστε ΛΑΤΡΕΙΑ!
*Ενδιαφέρουν κι αυτά. Μια σύντομη κουβέντα με την εικονογράφο του βιβλίου, τη Σάντρα Ελευθερίου.
Με ποιο χρώμα θα ζωγραφίζατε ένα αστείο λάθος, ένα ντροπιαστικό λάθος, ένα τρομακτικό λάθος, ένα πονηρό;
Ένα αστείο λάθος, θα ήταν έντονο κίτρινο, φωτεινό και γελαστό. Ένα ντροπιαστικό, κόκκινο όσο τα μάγουλα μας όταν ντρεπόμαστε. Ένα τρομακτικό λάθος, θα ήταν μάλλον σκούρο, ύπουλο και σκοτεινό.
Συναντήσατε κάποια δυσκολία όταν φτιάχνατε τις ζωγραφιές του βιβλίου; Αν ναι, ποια ήταν αυτή;
Καμία δυσκολία. Το κείμενο της Μαρίας ήταν γεμάτο εικόνες, ονειρεμένο! Το λάθος, μια και ντροπιαστικό, το φαντάστηκα με την πρώτη κόκκινο, αλλά συμπαθητικό. Γιατί, όπως φαίνεται και στην ιστορία της Μαρίας, τα λάθη μας, μπορούν να μας διδάξουν πολλά.
Αν ζωντάνευαν τα χάρτινα λάθη που ζωγραφίσατε τι θα έλεγαν στα παιδιά;
Λάθη κάνουν όλοι. Δεν πρέπει να τα φοβόμαστε. Πρέπει να τα ακούμε, να τα παραδεχόμαστε, να μαθαίνουμε από αυτά και να προχωράμε. Σίγουρα κάποιο άλλο λάθος μας περιμένει παρακάτω, όμως είναι η ευκαιρία μας να μάθουμε κάτι νέο για τον εαυτό μας, για τις δυνατότητες μας, πώς να γίνουμε καλύτεροι.
*Ποια είναι όμως η Μαρία Λοϊζίδου; Ας τη γνωρίσουμε καλύτερα.
Η Μαρία Λοΐζίδου κατάγεται από την Κύπρο. Είναι απόφοιτος του τμήματος Επιστημών της Αγωγής του Πανεπιστημίου Κύπρου και κάτοχος μεταπτυχιακού τίτλου στην Κοινωνιολογία της Εκπαίδευσης από το Institute of Education, στο Λονδίνο. Εργάζεται ως δασκάλα στα Δημοτικά σχολεία της Κύπρου. Το 2012 ασχολήθηκε ως εμψυχώτρια σε ομίλους φιλαναγνωσίας και το 2015 κέρδισε διάκριση στον Διαγωνισμό Ανέκδοτου Παραμυθιού του Κυπριακού Συνδέσμου Παιδικού και Νεανικού Βιβλίου με το έργο της «Μια φορά στην ΚουMπεγχάγη». Το 2018 εκδόθηκε το πρώτο της βιβλίο «Το μαγαζάκι του χρόνου» και το 2020 ακολουθούν άλλα δύο βιβλία, «Ο πόλεμος των λέξεων» και «Η ιστορία του λάθους μου», από τις εκδόσεις Ψυχογιός. Το βιβλίο της «Η ιστορία του Λάθους…μου» συγκαταλέγεται στη βραχεία λίστα Παιδικού Βιβλίου του ελληνικού Τμήματος ΙΒΒΥ, εκδόσεις 2020.
