Ο Φαίδων Γεωργίου, Φυσικοπαθητικός, Διαιτολόγος, Διατροφολόγος, στην Λάρνακα, απαντά στις ερωτήσεις του SkalaTimes σχετικά με τη σωστή διατροφή των παιδιών μας. Μια συνέντευξη που αφορά όλους τους γονείς, αφού η σωστή διατροφή των παιδιών καθορίζει σε μεγάλο βαθμό την υγεία τους, αλλά ακόμη και τη διάθεση τους. Ο Φαίδων Γεωργίου τονίζει ότι «η διασφάλιση ενός σωστού τρόπου διατροφής για τα παιδιά μπορεί να συμβάλλει στην προώθηση της ανάπτυξης και της εξέλιξης τους, καθώς και στη στήριξη της ανοσοποιητικής λειτουργίας και στον καθορισμό μακροπρόθεσμων υγιεινών διατροφικών συνηθειών».
Της Γιώτας Δημητρίου
Είναι σημαντική η σωστή διατροφή των παιδιών, για να μπορούν να ανταπεξέλθουν στις ανάγκες της καθημερινότητας τους; Δεν υπάρχει αμφιβολία ότι η σωστή διατροφή παίζει σημαντικό ρόλο στην υγεία των παιδιών. Η διασφάλιση ενός σωστού τρόπου διατροφής για τα παιδιά μπορεί να συμβάλλει στην προώθηση της ανάπτυξης και της εξέλιξης τους, καθώς και στη στήριξη της ανοσοποιητικής λειτουργίας και στον καθορισμό μακροπρόθεσμων υγιεινών διατροφικών συνηθειών, σε αντίθεση με μια διατροφή που είναι υψηλή σε επεξεργασμένα τρόφιμα, που όπως γνωρίζουμε είναι ελλιπή σε θρεπτικά συστατικά, ψηλά σε πρόσθετα σάκχαρα και τρανς λιπαρά. Η διατροφή ψηλή σε επεξεργασμένες τροφές έχει ως αποτέλεσμα την αύξηση του κινδύνου διατροφικών ελλείψεων, μειωμένης ανάπτυξης αλλά και προβλημάτων συμπεριφοράς με αποτέλεσμα την εκδήλωση διαφορετικών προβλημάτων υγείας.
Μπορείτε να μας δώσετε κάποια βασικά tips όσον αφορά στην διατροφή των παιδιών; Ο οργανισμός Τροφίμων και φαρμάκων των ΗΠΑ (USDA) δημοσίευσε το MyPlate (2011), που ουσιαστικά είναι ένας οδηγός τροφίμων, το οποίο αντικατέστησε την παραδοσιακή πυραμίδα για παιδιά και έθεσε απλές οδηγίες για το πως πρέπει να είναι ένα υγιεινό γεύμα. Το MyPlate χωρίζεται σε 5 τμήματα: 40% λαχανικά, 30% Δημητριακά, 20% πρωτεΐνες και 10% φρούτα. Συνοδεύεται επίσης από ένα μικρό κύκλο που αντιπροσωπεύει τα γαλακτοκομικά. Αυτό αποτελεί ένα εργαλείο που απευθύνεται σε όλους (<2 ετών) και λειτουργεί για να οπτικοποιεί τις διατροφικές οδηγίες έτσι ώστε να εφαρμοστούν. Μερικές χρήσιμες συμβουλές για τη σωστή διατροφή των παιδιών περιλαμβάνουν τα ακόλουθα: Κατανάλωση τροφών πλούσιων σε θρεπτικά συστατικά όπως είναι τα φρούτα, λαχανικά, δημητριακά ολικής αλέσεως, υγιεινά λίπη (αβοκάντο, έξτρα παρθένο ελαιόλαδο) και πρωτεϊνούχες τροφές. Αυτές οι τροφές προσφέρουν μια πληθώρα βιταμινών, μετάλλων, φυτικών ινών και αντιοξειδωτικών που είναι απαραίτητα για τη σωστή διατροφή των παιδιών. Τα θρεπτικά συστατικά που έχουν συνδεθεί με την διατήρηση της μνήμης και γενικότερα την καλύτερη εγκεφαλική λειτουργία είναι η βιταμίνη C, Ε, βιταμίνες του συμπλέγματος Β, σίδηρος, ω3 λιπαρά οξέα και ορισμένα από τα απαραίτητα αμινοξέα. Σωστή ενυδάτωση – Η κατανάλωση αρκετού πόσιμου νερού σε καθημερινή βάση, περίπου 8 – 10 ποτήρια ημερησίως, ρυθμίζει τα πάντα από τη λειτουργία των κυττάρων μέχρι τη θερμοκρασία του σώματος. Η σημασία του νερού είναι πολύ σημαντική γιατί μεταφέρει τα θρεπτικά συστατικά στους ιστούς και απομακρύνει τις άχρηστες ουσίες, συντελεί στη διατήρηση της φυσιολογικής θερμοκρασίας του σώματος, είναι διαλύτης, και συμμετέχει σε πολλές μεταβολικές διεργασίες. Σύμφωνα με συστάσεις των ειδικών οι απαιτήσεις κατανάλωσης νερού μπορεί να ποικίλλουν ανάλογα με την ηλικία και το φύλο. Ελαχιστοποίηση της πρόσληψης πρόσθετων σακχάρων – Βρίσκονται σε τρόφιμα όπως διάφορα γλυκά, σιρόπια, συμπυκνωμένοι χυμοί φρούτων, επεξεργασμένη ζάχαρη, αναψυκτικά και μπισκότα. Αυτές οι τροφές είναι συνήθως πλούσιες σε θερμίδες και δεν έχουν σημαντικά θρεπτικά συστατικά. Ο Παγκόσμιος Οργανισμός Υγείας συστήνει να περιορίσουμε την κατανάλωση σακχάρων σε λιγότερο από 12 κουταλάκια του γλυκού την ημέρα. Αν αυτή η ποσότητα σας φαίνεται υπερβολική για την καθημερινή κατανάλωση, σκεφτείτε ότι ένα αναψυκτικό περιέχει 9 κουταλάκια ζάχαρη. Η κατανάλωση τους μπορεί να προκαλέσει αύξηση βάρους, καρδιαγγειακές παθήσεις, διαβήτη, τερηδόνες καθώς και άλλες χρόνιες ασθένειες. Αποφυγή τρανς λιπαρών.Βρίσκονται στα επεξεργασμένα και τηγανιτά τρόφιμα όπως μαργαρίνες, τηγανιτές πατάτες, συσκευασμένα γλυκά, συσκευασμένα pop corn, μερικώς υδρογονωμένο σογιέλαιο, προϊόντα έτοιμα προς κατανάλωση, αρτοπαρασκευάσματα, προϊόντα ζύμης και σφολιατοειδών με μερικώς υδρογονωμένα λίπη. Σύμφωνα με έρευνες τα τρανς λιπαρά μπορούν να συμβάλλουν σε παθήσεις όπως οι καρδιακές παθήσεις όπως η στεφανιαία νόσος, καρκίνος, διαβήτης και παχυσαρκία. Μια μετα-ανάλυση προοπτικών ερευνών έδειξε ότι μια αύξηση στην κατανάλωση τρανς λιπαρών κατά 2% αυξάνει τον κίνδυνο καρδιαγγειακή νόσου κατά 23%.
Εσείς ως φυσικοπαθητικός και διατροφολόγος είστε υπέρ των βιταμινών ή άλλων συμπληρωμάτων στα παιδιά; Μια υγιεινή και καλά ισορροπημένη διατροφή είναι απαραίτητη όταν πρόκειται για τη διασφάλιση της καλύτερης υγείας των παιδιών. Υπάρχουν βιταμίνες, μέταλλα και ιχνοστοιχεία που είναι ιδιαίτερα σημαντικά και παίζουν σημαντικό ρόλο στον σχηματισμό των οστών, της λειτουργίας του εγκεφάλου, της υγείας του ανοσοποιητικού συστήματος. Η λέξη ‘’βιταμίνη’’ έχει τις ρίζες της στη λατινική λέξη ‘’vita’’ που σημαίνει ζωή. Για αυτό και η ονομασία τους δεν είναι τυχαία καθώς οι βιταμίνες είναι ζωτικής σημασίας στο σχηματισμό ενζύμων και σε μεταβολικά μονοπάτια του οργανισμού σε κυτταρικό επίπεδο. Η χρήση συμπληρωμάτων διατροφής για παιδιά συνήθως δεν είναι απαραίτητη, καθώς τα περισσότερα παιδιά μπορούν να καλύψουν τις διατροφικές τους ανάγκες ακολουθώντας μια υγιεινή, ισορροπημένη διατροφή. Μερικές φορές μπορεί να συνιστώνται διατροφικά συμπληρώματα για άτομα με περιοριστικές δίαιτες ή υποκείμενες παθήσεις υγείας που μπορεί να επηρεάσουν την απορρόφηση θρεπτικών συστατικών. Όπως είδαμε και πιο πάνω μια ισορροπημένη διατροφή που περιλαμβάνει τον οδηγό τροφίμων MyPlate, ο οποίος περιλαμβάνει τις 5 ομάδες τροφίμων, είναι αρκετό για να καλύψει τις ανάγκες των παιδιών σε βιταμίνες και μέταλλα. Η κατάλληλη συνεργασία με ένα φυσικοπαθητικό ή διατροφολόγο μπορεί να βοηθήσει στην αντιμετώπιση τυχόν ανησυχιών για διασφάλιση καλύτερης διατροφής για τα παιδιά.
Είναι σημαντικό το καθορισμένο ωράριο φαγητού στα παιδιά; Ένα από τα πιο σημαντικά θέματα της διατροφικής εκπαίδευσης των παιδιών είναι ο καθημερινός προγραμματισμός. Ο προγραμματισμός έχει να κάνει με το ωράριο και την ακολουθία των γευμάτων της ημέρας και έχει σημαντικά οφέλη για την υγεία. Οι καλές επιλογές γευμάτων στις σωστές ώρες κρατάνε το επίπεδο του σακχάρου στο αίμα σε σταθερά επίπεδα. Με αυτό τον τρόπο το παιδί έχει καλύτερη διάθεση και περισσότερη ενέργεια. Ένα καλό ωράριο ρυθμίζει τα κέντρα πείνας που βρίσκονται στον εγκέφαλο με αποτέλεσμα το παιδί να έχει μια υγιή όρεξη και να μπορεί να τρώει ακριβώς όσο χρειάζεται για κάλυψη των αναγκών του. Επίσης ο μεταβολισμός του παιδιού δουλεύει καλύτερα, μειώνονται οι πιθανότητες αποθήκευσης περιττού λίπους και γίνεται καλύτερη πρόληψη παιδικής παχυσαρκίας. Ακόμη ένα πλεονέκτημα του σωστού προγραμματισμού είναι ότι το πεπτικό σύστημα λειτουργεί καλύτερα και έτσι ο οργανισμός του παιδιού απορροφά περισσότερα θρεπτικά συστατικά.
Ποια είναι η καταλληλότερη ώρα για το δείπνο των παιδιών; Το πότε τρώμε είναι εξίσου σημαντικό με το τι και πόσο τρώμε. Έρευνες υποστηρίζουν ότι το να τρώει κανείς αργά το βράδυ, όταν πια ο οργανισμός βρίσκεται σε διαδικασία ύπνου και απελευθερώνει μελατονίνη, συνιστά βάση παχυσαρκίας με αποθήκευση έξτρα λίπους στο σώμα, καθώς και κακή ρύθμιση σακχάρου και υψηλότερο Δείκτη Μάζας Σώματος (ΔΜΣ). Η ιδανική ώρα για να τρώτε το βραδινό είναι λίγο πριν ή έστω λίγο μετά τη δύση του ήλιου.
Είναι υγιές και σωστό τα παιδιά ή οι έφηβοι να είναι vegetarian; Η χορτοφαγική δίαιτα θα μπορούσε να είναι μια υγιεινή επιλογή για τα παιδιά, αρκεί να εμπεριέχει την κατανάλωση μεγάλης ποικιλίας τροφών. Όποιος και να είναι ο λόγος που θέλει ένα παιδί ή έφηβος να γίνει χορτοφάγος, το σημαντικότερο είναι για να κάνει σωστά τη μετάβαση, θα πρέπει να γνωρίζει όλα τα χαρακτηριστικά που θα κάνουν τη χορτοφαγική διατροφή ισορροπημένη. Ενδεικτικά, πρέπει να συμπεριλαμβάνονται από ένα διατροφολόγο οι επαρκής δόσεις και συνδυασμοί από λαχανικά, φρούτα, όσπρια, ξηροί καρποί, καλά λιπαρά όπως παρθένο ελαιόλαδο, ταχίνι, αβοκάντο, ολικής άλεσης δημητριακά καθώς και καλές πηγές φυτικής πρωτεΐνης. Μπορούμε να επωμιστούμε τα οφέλη μιας χορτοφαγικής διατροφής απλά συμπεριλαμβάνοντας περισσότερα φυτικά τρόφιμα σε κάθε γεύμα. Τα παιδιά που ακολουθούν μια χορτοφαγική διατροφή χρειάζονται να παίρνουν τη βιταμίνη Β12 καθώς αποτελεί μια υδατοδιαλυτή βιταμίνη που συμμετέχει στη αιμοποίηση, στην καλή νευρική λειτουργία και στη σύνθεση της γονιδιακής πληροφορίας.
Ο τρόπος ζωής των παιδιών και των εφήβων έχει αλλάξει άρδην, αντί να τρέχουν στις γειτονιές κάθονται με τις ώρες στα ηλεκτρονικά. Τι σημαίνει αυτό σε σχέση με την διατροφή τους και σε σχέση με τη σωματική άσκηση; Όπως γνωρίζουμε η σωματική άσκηση αποτελεί μια από τις σπουδαιότερες βάσεις στην προαγωγή της υγείας. Τα οφέλη της σωματικής δραστηριότητας μπορούν να μεγιστοποιηθούν αν συνδυαστεί με την υιοθέτηση ενός υγιεινού διατροφικού προτύπου, συμβάλλοντας στη βελτίωση της ποιότητας ζωής και στην επίτευξη της μακροζωίας. Είναι ευρέως γνωστό ότι η ένταξη συστηματικής φυσικής δραστηριότητας σε ένα ισορροπημένο πρόγραμμα διατροφής είναι ο ιδανικός συνδυασμός για την επίτευξη και τη διατήρηση φυσιολογικού βάρους σώματος. Δυστυχώς στις μέρες μας τα παιδιά μπορεί να μην γνωρίζουν τί σημαίνει το δραστήριο παιχνίδι και τί σημαίνει αλάνα. Έχουν αντικατασταθεί με την τηλεόραση, τον ηλεκτρονικό υπολογιστή, τα ηλεκτρονικά παιχνίδια, το διαδίκτυο. Αυτά έχουν πάρει τη θέση της κίνησης και της άσκησης που απαιτεί σωματική δραστηριότητα. Η μειωμένη φυσική δραστηριότητα είναι η μία από τις δύο βασικές παραμέτρους που συμβάλλουν στην αύξηση της παχυσαρκίας. Ένα σημαντικό ποσοστό παιδιών και εφήβων δεν ασκούνται αρκετά σε καθημερινή βάση και δεν καλύπτουν την συνιστώμενη ημερήσια σωματική δραστηριότητα διάρκειας 60 λεπτών. Η νέα γενιά φαίνεται να αντικαθιστά την άσκηση με καθιστικές δραστηριότητες και ο χρόνος που αφιερώνουν τα παιδιά μπροστά από μια οθόνη μπορεί να καλύπτει μέχρι και το 80% περίπου της ημέρας τους. Έρευνες υποστηρίζουν ότι η διατήρηση των αυξημένων επιπέδων φυσικής δραστηριότητας συμβάλλει θετικά και καθοριστικά στη σωματική τους ανάπτυξη και στη διατήρηση καλής φυσικής κατάστασης για όλη τους τη ζωή. Τα οφέλη της συστηματικής άσκησης περιλαμβάνουν τη μείωση του άγχους και της κατάθλιψης, καλύτερης απόδοσης στο σχολείο, ανάπτυξης υγιούς καρδιαγγειακού συστήματος, βελτίωση της κοινωνικοποίησης μέσα από τη συμμετοχή σε ομαδικές δραστηριότητες, υιοθέτηση υγιεινών συμπεριφορών και διατήρηση ή και αύξηση της άλυπης μάζας του σώματος (βελτίωση μεταβολικού ρυθμού και φυσικής κατάστασης).
Τι κάνουμε με τα παιδάκια που έχουν παραπανίσια κιλά; Η παιδική παχυσαρκία είναι πλέον ένα συχνό φαινόμενο, καθώς στην Κύπρο 1 στα 5 παιδιά είναι παχύσαρκο. Η ερώτηση που πρέπει να απαντηθεί εδώ είναι η ακόλουθη: Πρέπει ένα παιδί να κάνει δίαιτα;;;; Η απάντηση έρχεται μέσα από πολυάριθμες μελέτες που υποστηρίζουν ότι οι περιοριστικές δίαιτες που αποκλείουν από τη διατροφή του παιδιού συγκεκριμένες παχυντικές ομάδες τροφίμων ή μειώνουν το θερμιδικό περιεχόμενο της διατροφής μπορεί να είναι επικίνδυνες για τα παιδιά καθώς συνδέονται με αυξημένες πιθανότητες εμφάνισης παχυσαρκίας, αλκοολισμού και διατροφικών διαταραχών κατά την ενήλικη ζωή. Η εισήγηση μου ως διατροφολόγος είναι ότι για να επαναφέρετε το παιδί σε ένα φυσιολογικό σωματικό βάρος δεν χρειάζεται να ακολουθήσει δίαιτα αδυνατίσματος αλλά να γίνει ένας επαναπροσδιορισμός της σχέσης του παιδιού με το φαγητό και η υιοθέτηση ενός υγιεινού πλάνου διατροφής και σωστού τρόπου ζωής.
Η συμβουλή σας όσον αφορά στο φαγητό/κολατσιό στο σχολείο των παιδιών μας; Σαν νέος γονέας ένα από τα πράγματα που με απασχολεί περισσότερο είναι το τί θα φάει το παιδί μου στο σχολείο. Το να ετοιμάζεις φαγητό κάθε μέρα για το παιδί σου δεν είναι εύκολη υπόθεση ειδικά αν εργάζεσαι καθημερινά αλλά το μυστικό είναι οι κατάλληλες ιδέες, η σωστή οργάνωση και η προετοιμασία των γευμάτων. Μπορεί ο καθένας μας να αφιερώνει μερικά λεπτά ετοιμάζοντας εύκολα γεύματα ή αν σας περίσσευε φαγητό από την προηγούμενη μέρα τότε μπορείτε να ετοιμάσετε κάτι απλό. Μερικά παραδείγματα για κολατσιό είναι τα ακόλουθα:
✓ Παραλλαγές με ψωμάκια του σάντουιτς, αραβικές πίτες, τορτίγιες με γαλοπούλα, τόνο, τυρί και λαχανικά
✓ Σπιτικές μπάρες δημητριακών
✓ Φρούτα ή λαχανικά
✓ Φρουτοσαλάτα
✓ Κουλούρι ολικής
Μερικές ιδέες για μεσημεριανό είναι οι ακόλουθες:
✓ Μακαρόνια με σάλτσα λαχανικών
✓ Σπιτικά μπιφτέκια με ψητά λαχανικά φούρνου και ροδέλες πατάτας
✓ Ψάρι στο φούρνο συνοδευόμενο από λαχανικά
✓ Όσπρια με λαχανικά
Τέλος, το δικό σας μήνυμα στους γονείς, τώρα που έχουν ανοίξει τα σχολεία; Η σωστή διατροφή των παιδιών μας είναι το θεμέλιο για μια υγιεινή ενήλικη ζωή. Μπορούμε να συμβάλλουμε στην διαμόρφωση υγιεινών διατροφικών συνηθειών και στην αλλαγή της διατροφικής τους συμπεριφοράς μέσω της υπομονής, επιμονής, κατανόησης και διατροφικής υποστήριξης. Εύχομαι σε όλους να έχουμε μια ασφαλή, δημιουργική και ωφέλιμη σχολική χρονιά!
———————————-
Μore info:
Φαίδων Γεωργίου Φυσικοπαθητικός/ Διαιτολόγος/ Διατροφολόγος BSc., M.H., N.D. +357 99 84 96 05. info@fedongeorgiou.com Web: www.fedongeorgiou.com Blog: www.fedongeorgiou.blog
