Ένα από τα σημαντικότερα βιβλία στην αρχαία ελληνική φιλοσοφία του Πλάτωνα είναι ο “Τίμαιος”. Μέσα σε αυτό έχει συμπεριλάβει, με μια συμβολική και σκοτεινή περιγραφή, όσα από τα δόγματα μπορούσε να αποκαλύψει, κρατώντας τα λεγόμενα “άγραφά δόγματα” μόνο για προφορική διδασκαλία στους μυημένους μαθητές του.
Σε αυτό το έργο, μεταξύ άλλων, έχουμε και την περιγραφή της δημιουργίας της ανθρώπινης ψυχής, της πτώσης της και της αποκατάστασής της. Είναι ιδιαίτερη η περιγραφή της ανθρώπινης ψυχής επειδή μέσα από τη συμβολική γραφή του, τοποθετεί τις ψυχές μας στα άστρα, από τα οποία έπεσαν στην Γη και στα οποία θα επιστρέψουν πάλι όταν ολοκληρώσουν την αποστολή τους στη Γη.
Η δημιουργία της ανθρώπινης ψυχής
Ο Δημιουργός του κόσμου, χρησιμοποιεί 3 ουσίες για να δημιουργήσει τον κόσμο. Τις ίδιες ουσίες χρησιμοποιεί όταν αποφασίζει να πλάσει την ανθρώπινη ψυχή. Αφού το έκανε, έδωσε σε κάθε ψυχή ως κατοικία ένα άστρο, από το οποίο θα κατέβει στη γη και θα έχει κάθε ψυχή μια δίκαιη πρώτη ενσάρκωση με ίσες συνθήκες…
Λέει ο Πλάτωνας:
“Αφού συνέθεσε ολόκληρο το μείγμα, το διαίρεσε σε τόσες ψυχές όσα και τα άστρα και κατένειμε μία ψυχή σε κάθε άστρο. Ήταν σαν να ανέβασε τις ψυχές σε ουράνιο όχημα για να τους δείξει τη φύση του σύμπαντος και να τους αποκαλύψει τους νόμους της ειμαρμένης: ότι έχει προγραμματιστεί μία και μοναδική πρώτη γέννηση για να διασφαλιστεί η ίση μεταχείριση όλων των ψυχών ότι πρέπει να φυτευθούν στο κατάλληλο όργανο του χρόνου και να δώσουν ζωή στο πιο θεοσεβές έμβιο ον, ότι η ανθρώπινη φύση είναι διπλή …”
Αυτή η πρώτη εμφύτευση της ψυχής καθώς και όλες οι επαναγεννήσεις χρειαστούν δεν θα είναι ανώδυνες αλλά θα έχουν δυσκολίες και θα πρέπει να μοιραστούν με όλα τα θνητά όντα, την ίδια θνητή φύση. Θα πρέπει να επηρεάζονται από τον πόνο, την ηδονή, τον φόβο, τον θυμό, την οργήκαι όλα τα πάθη που έρχονται από τη θνητή φύση.
“Τους αποκάλυψε ακόμη ότι, όταν οι ψυχές υποχρεωθούν να εμφυτευθούν σε σώματα— σε σώματα που δέχονται προσθήκες και υφίστανται απώλειες—, αρχικά θα αναγκαστούν να εξοικειωθούν με την κοινή σε όλες τις ψυχές δυνατότητα της αίσθησης που προκαλείται από βίαια ερεθίσματα· έπειτα θα έρθει ο έρωτας, ανάμεικτος με ηδονή και λύπη, μετά ο φόβος και η οργή, μαζί με όσα τα συνοδεύουν και όσα είναι αντίθετα.”
Ο σκοπός της κάθε ψυχής είναι να καταφέρει να επιβληθεί σε αυτά τα πάθη. Μπορεί η ψυχή να είναι αθάνατη και να έχει την ίδια ουσία με του Δημιουργού αλλά όταν κλείνεται μέσα σε ένα θνητό σώμα “τυφλώνεται” και ξεχνάει την εσωτερική της φύση. Όταν όμως μάθει να χειρίζεται το σώμα της και να επιβάλλει την θεία της φύση μέσα από το σώμα της, στον χρόνο που της αναλογεί, θα επιστρέψει στο δικό της συγγενικό και οικείο άστρο και θα έχει εκεί ευτυχισμένη ζωή, επειδή θα επιστρέψει στην πρωταρχική και άριστή κατάστασή της.
“Και αν καταφέρουν να επιβληθούν σε αυτά τα πάθη, θα ζήσουν ακολουθώντας τον σωστό δρόμο· αν όμως νικηθούν από αυτά, θα ξεστρατίσουν. Όποιος ζήσει σωστά τον χρόνο που του αναλογεί θα επιστρέψει στην έδρα του συγγενούς του άστρου και θα έχει εκεί ευτυχισμένη ζωή. (…) Όταν λοιπόν καταφέρει, με τη βοήθεια του λόγου, να επιβληθεί στα πάθη του, τότε θα επιστρέψει στην πρωταρχική και άριστη κατάσταση του.”
Ο Δημιουργός έσπειρε τις ψυχές στα άστρα και ανάθεσε στους δεύτερους θεούς που είχε δημιουργήσει νωρίτερα, να βοηθήσουν τις ανθρώπινες ψυχές με τα νέα τους θνητά σώματα και να μεριμνούν έτσι ώστε όταν οι ψυχές κάνουν λάθη, να μπορούν να τις επαναφέρουν στο σωστό δρόμο
“Αφού θεσμοθέτησε αυτό το σύνολο κανόνων, ώστε να μη φέρει καμία ευθύνη για τη μελλοντική κακή διαγωγή τους, ο Δημιουργός έσπειρε άλλες ψυχές στη Γη, άλλες στη Σελήνη και άλλες στα υπόλοιπα όργανα του χρόνου. Μετά τη σπορά, παρέδωσε τη σκυτάλη στους νέους θεούς· αυτοί θα διαπλάθουν τα θνητά σώματα και θα δημιουργούν όποιο άλλο συμπλήρωμα χρειάζεται η ανθρώπινη ψυχή, ελέγχοντας και όλες τις συνέπειες του, αυτοί θα έχουν την κυριαρχία και θα κυβερνούν όσο το δυνατόν καλύτερα το γένος των θνητών εμβίων όντων, προσπαθώντας να το αποτρέψουν από τα κακά που το ίδιο προκαλεί στον εαυτό του.”
Η κάθε ψυχή ακολούθησε την εντολή του Δημιουργού και “δανείστηκε” μέρη από φωτιά, αέρα, νερό και γη και με αυτά σχημάτισε ένα θνητό σώμα. Όταν καταφέρει να βάλει όλη αυτή την ύλη των 4 στοιχείων που είναι απείθαρχη, ορμητική και βίαιη, σε τάξη και αρμονία, τότε θα παραδώσει πλέον την ύλη αυτή πιο ήρεμη και πιο τακτοποιημένη. Θα έχει βοηθήσει τον Δημιουργό στο να έχει έναν κόσμο πιο καλό και πιο αρμονικό έχοντας “ζυμώσει” και “πλάσει” αυτήν την άναρχη ύλη. Όπως η μέλισσα, που παίρνει νέκταρ και γύρη από τα λουλούδια και τα μετατρέπει σε μέλι, έτσι και η αθάνατη ψυχή “χρεώνεται” με αυτήν την ακατέργαστη ύλη και την παραδίδει πίσω πιο ήρεμη και έτοιμη να χρησιμοποιηθεί για άλλα “θνητά ενδύματα”, από άλλα όντα.
“Αφού επέβαλε αυτόν τον διακανονισμό, ο θεός επανήλθε στην οικεία γαλήνη του. Με την αποχώρηση του πατέρα, τα παιδιά κατανόησαν τις πατρικές εντολές και τις ακολούθησαν. Έχοντας παραλάβει την αθάνατη αρχή των θνητών όντων από τον Δημιουργό και χρησιμοποιώντας ως υπόδειγμα τη δική του δράση, δανείστηκαν από το σύμπαν κομμάτια φωτιάς, γης, νερού και αέρα, με τη δέσμευση να τα επιστρέψουν.”
Πόσο αληθινή ή συμβολική είναι η διδασκαλία του Πλάτωνα;
Καταγόμαστε από τα άστρα και θα επιστρέψουμε σε αυτά ή είναι απλώς ένα σχήμα λόγου και μια παιδαγωγική εικόνα για να δείξει την συμφωνία της εσωτερικής φύσης της ψυχής με τον ουρανό των Ιδεών και των Αρχετύπων; Ποιος ξέρει; Μακάρι να τον είχαμε και σήμερα μαζί μας για να μας δώσει την ευκαιρία να τον ρωτήσουμε.
Πηγή: nea-acropoli.gr
