Το Διεθνές Ερευνητικό Κέντρο Νερού «Νηρέας» και το Κέντρο Αριστείας για Έρευνα και Καινοτομία «ΚΟΙΟΣ» του Πανεπιστημίου Κύπρου, έχουν από κοινού συνάψει ερευνητική συνεργασία με το Συμβούλιο Αποχετεύσεων Λάρνακας (ΣΑΛ) στις 5 Οκτωβρίου 2022, με στόχο τη δημιουργία ενός συστήματος παρατήρησης της δημόσιας υγείας της πόλης της Λάρνακας μέσω των αστικών λυμάτων (Wastewater-based Health Sentinel), συστήματος υποστήριξης λήψης αποφάσεων (Intelligent Support System) και συστήματος έγκαιρης ανίχνευσης προβλημάτων και προειδοποίησης (Early Event Detection System), στο πλαίσιο της χρηματοδότησης του ΣΑΛ από τον Ευρωπαϊκό Μηχανισμό Ανάκαμψης και Ανθεκτικότητας.
Τη Συμφωνία συνεργασίας υπέγραψαν, εκ μέρους του Πανεπιστημίου Κύπρου, ο Πρύτανης Καθηγητής Τάσος Χριστοφίδης και εκ μέρους του Συμβουλίου Αποχετεύσεων Λάρνακας ο Δήμαρχος Λάρνακας
κ. Ανδρέας Βύρας.
Ο Πρόεδρος του ΣΑΛ, Ανδρέας Βύρας, σημειώνει ότι στηρίζει την ένταξη ακαδημαϊκών στα διάφορα επίπεδα πολιτικής, κοινωνικής και οικονομικής ζωής του τόπου, καθώς με τις γνώσεις τους μπορούν να προσφέρουν στην προσπάθεια για δημιουργία μιας πράσινης κοινότητας. Η συνεργασία αυτή θα οδηγήσει σε απτά αποτελέσματα που απασχολούν την δημόσια υγεία, ενώ παράλληλα θα βοηθήσει τον οργανισμό, να μεταβεί στην εποχή της ψηφιοποίησης, για έγκυρη αντιμετώπιση και πρόληψη βλαβών, που είναι και ο στόχος του οργανισμού.
Όπως αναφέρει η Δρ. Πόπη Καραολιά, μεταδιδακτορική ερευνήτρια στο Διεθνές Ερευνητικό Κέντρο Νερού «Νηρέας» και κύρια ερευνήτρια του “Wastewater-based Health Sentinel”, το σύστημα αυτό θα έχει στόχο την παρακολούθηση των αστικών λυμάτων της Λάρνακας, για τον προσδιορισμό μοριακών δεικτών ανθρώπινων λοιμώξεων από παθογόνους μικροοργανισμούς, σε διάφορα σημεία-κλειδιά του αποχετευτικού συστήματος της Λάρνακας, συμπεριλαμβανομένου του σταθμού επεξεργασίας αστικών λυμάτων της πόλης. Με αυτό τον τρόπο θα λαμβάνονται στοιχεία και πληροφορίες για την κατάσταση της δημόσιας υγείας του ευρύτερου κοινωνικού συνόλου της Λάρνακας. Αυτοί οι δείκτες θα περιλαμβάνουν γονίδια για παθογόνα βακτήρια σχετικά με ανθρώπινες λοιμώξεις και γονίδια μικροβιακής αντοχής στα αντιβιοτικά, καθώς το πρόβλημα των λοιμώξεων με στελέχη που είναι ανθεκτικά στα αντιβιοτικά είναι σήμερα σοβαρό σε κοινωνίες με υψηλή κατανάλωση αντιβιοτικών ενώσεων, όπως είναι η Κύπρος. Επιπλέον, μέσω της αλληλούχισης επόμενης γενιάς, θα αποτυπωθεί το περιεχόμενο των λυμάτων που αφορά ένα ευρύ φάσμα παθογόνων μικροοργανισμών οι οποίοι προέρχονται από τον άνθρωπο.
Σύμφωνα με τον Δρ. Δημήτρη Ηλιάδη, Επίκουρο Ερευνητή Καθηγητή του Κέντρου Αριστείας για Έρευνα και Καινοτομία «ΚΟΙΟΣ» του Πανεπιστημίου Κύπρου και υπεύθυνο για την υλοποίηση του έργου “Intelligent Decision Support System and Early Event Detection System”, θα αναπτυχθεί ένα καινοτόμο σύστημα για την καλύτερη παρακολούθηση και ενίσχυση της ικανότητας λήψης αποφάσεων βασισμένο σε δεδομένα. Συγκεκριμένα, θα δημιουργηθεί «Ψηφιακό Δίδυμο (Digital Twin)» μέρους του δικτύου, στο οποίο θα έχουν εγκατασταθεί αισθητήρες, και θα δημιουργηθεί ένα υπολογιστικό μοντέλο το οποίο θα προσομοιώνει τη λειτουργία του δικτύου λυμάτων του ΣΑΛ σε πραγματικό χρόνο. Όπως αναφέρει ο Ερευνητής Μηχανικός Παύλος Παύλου, αυτό θα προσφέρει τη δυνατότητα να διερευνώνται ερωτήματα από το ΣΑΛ, ως προς την πιο αποδοτική διαχείριση του συστήματος τόσο υδραυλικά όσο και ενεργειακά. Επιπρόσθετα, θα αναπτυχθεί σύστημα παρακολούθησης, ανίχνευσης προβλημάτων στο δίκτυο σε πραγματικό χρόνο και έγκαιρης προειδοποίησης, με χρήση αισθητήρων και ανοιχτών δεδομένων.
Σύμφωνα με τον Γενικό Διευθυντή του Συμβουλίου Αποχετεύσεων Λάρνακας, Άγγελο Χατζηχαραλάμπους, μέσω της στρατηγικής του ΣΑΛ περιλαμβάνεται η επίτευξη τέτοιων συνεργασιών, ενώ το Διεθνές Ερευνητικό Κέντρο Νερού «Νηρέας» και το Κέντρο Αριστείας για Έρευνα και Καινοτομία «ΚΟΙΟΣ» του Πανεπιστημίου Κύπρου, με το έργο τους, θα προσδώσουν αξία στον αμφότερο σκοπό του Συμβουλίου Αποχετεύσεων Λαρνακας . Χαιρετίζει την υπογραφή των δύο συμφωνιών και αναμένει σε αποτελέσματα με ουσία, καθώς με γνώμονα το συγκεκριμένο ερευνητικό πεδίο, μελλοντικά αναμένεται να δημιουργηθούν καινούριοι άξονες προς έρευνα και μελέτη.
Ο συνολικός προϋπολογισμός της Ερευνητικής αυτής συνεργασίας ανέρχεται στις €380.000. Παράλληλα το ΣΑΛ θα επενδύσει €120.000 για την αγορά και τοποθέτηση ψυχόμενων δειγματοληπτών και αισθητήρων που θα χρησιμοποιούνται στα διάφορα σημεία δειγματοληψίας και ελέγχου του αποχετευτικού συστήματος της Λάρνακας.
Όπως αναφέρει η Διευθύντρια του Διεθνούς Ερευνητικού Κέντρου Νερού «Νηρέας», Καθηγήτρια του Πανεπιστημίου Κύπρου και υπεύθυνη για την υλοποίηση του Έργου εκ μέρους του «Νηρέα» Δέσπω Φάττα-Κάσινου, η υλοποίηση της συνεργασίας αυτής αποτελεί σημαντική εξέλιξη στην εδραίωση της μεθοδολογίας για κατανόηση της κατάστασης της δημόσιας υγείας στις αστικές περιοχές μιας χώρας όπως είναι η Κύπρος, και επίσης ανοίγει το δρόμο προς την περαιτέρω έρευνα και εξέλιξη ενός τέτοιου συστήματος παρατήρησης της δημόσιας υγείας μέσω των αστικών λυμάτων, προς περισσότερους δείκτες υγείας και συνηθειών του πληθυσμού της Κύπρου. Παράλληλα, η αξιοποίηση της τεχνολογίας «ψηφιακών διδύμων» θα υποβοηθήσει τον τρόπο που λαμβάνονται αποφάσεις, με στόχο την πιο αποδοτική λειτουργία, στο πλαίσιο της πράσινης ανάπτυξης.
