Search
Close this search box.

Τιμή και Δόξα στο Έπος της 28 Οκτωβρίου 1940


“Τιμή και Δόξα στο Έπος της 28ηςΟκτωβρίου 1940”
 
Από σήμερα δεν θα λέμε ότι οι Έλληνες αγωνίζονται σαν ‘Ηρωες,  αλλά οι Ήρωες αγωνίζονται σαν ‘Ελληνες”
 
Σημείωμα του Καθηγητή Ζαννέτου Τοφαλλή
 
Πριν 82 χρόνια, η Ελλάδα ανηφόριζε στον δρόμο του μεγαλείου, που έμεινε στη νεότερη Ιστορία σαν “έπος του «40». Ήταν η πιο φωτεινή ώρα των νεότερων χρόνων, μετά την καταστροφή της Μικράς Ασίας και  στο μέσο  μιας επονείδιστης δικτατορίας της 4ης Αυγούστου. Ο ιταλός δικτάτορας Μπενίτο Μουσολίνι ονειροπολούσε  την αναβίωση της μεγάλης Ρωμαϊκής Αυτοκρατορίας, αρχίζοντας την επίθεσή του κατά της Ελλάδας.  Η επίθεση του ιταλικού φασισμού είχε όλα τα χαρακτηριστικά της αθλιότητας. Ήταν πράξη προδοσίας καθώς παραβίαζε τις κρατικές σχέσεις γειτονίας και συμβίωσης. Ήταν πράξη δειλίας, καθώς εκδηλώθηκε αιφνιδιαστικά, χωρίς καμία προειδοποίηση και καλύπτονταν πίσω από εκδηλώσεις φιλίας και εμπιστοσύνης. Αυτά τα στοιχεία γιγάντωσαν την προσβολή που αισθάνθηκε ο Ελληνικός λαός.
 Άγγιζαν το βαθύ αίσθημα της φιλοπατρίας του, αλλά και το ρωμαίικο φιλότιμο, που είναι ξεχωριστό, μοναδικό και σε κάθε περίπτωση αδιαπραγμάτευτο. Η απάντηση ήταν μεγαλειώδης και κατέπληξε τους πάντες.
 Ήταν ένα παράδοξο φαινόμενο: να βαδίζει ένας λαός με το “χαμόγελο στα χείλη” της Σοφίας Βέμπο,  στον πόλεμο απέναντι σ’ έναν πολύ ισχυρότερο αντίπαλο, συγκριτικά άοπλος, αδύναμος, με ανοιχτά τεράστια κοινωνικοοικονομικά προβλήματα, χωρίς ίχνος φόβου, με μια τεράστια θέληση να ταπεινώσει αυτόν που τόλμησε αυτήν τη θανάσιμη ύβρη και να νικήσει. 
 
Ο Αδόλφος Χίτλερ πίστευε στην «ανωτερότητα» της Αριανής φυλής και ήθελε τον κόσμο να είναι κάτω από την Γερμανική μπότα για «χίλια χρόνια. Έτσι, οι Γερμανοί ναζί εισέβαλαν μερικούς μήνες αργότερα στα Βαλκάνια και χτύπησαν με όλη τους τη δύναμη τα Ελληνικά σύνορα, για να σώσουν τους Ιταλούς, που είχαν ηττηθεί στην Αλβανία.

 
Εκεί ζωντάνεψε ο βιβλικός μύθος του Δαυίδ και του Γολιάθ. Οι Γερμανοί σκόνταψαν σε μια  αντίσταση που δεν είχαν γνωρίσει ως τότε στην Ευρώπη. Οι Κρητικοί κράτησαν  τους Γερμανούς έξι ολόκληρες εβδομάδες. Έτσι έχασαν  χρόνο για την επίθεσή τους στη Ρωσία, χρόνος που τους κόστισε πολύ γιατί στο, μεταξύ. έφτασε ο βαρύς  χειμώνας. Ο κόσμος ολόκληρος ανάσανε. Η ναζιστική Γερμανία δεν ήταν ανίκητη. Τον πόλεμο θα τον έκριναν, όχι μόνο τα όπλα, αλλά και η ψυχή και το τίμημα της δημοκρατίας, και της ελευθερίας. 

Το  “έπος του 40 πυροδότησε την  μεγαλειώδη εθνική αντίσταση. Ο αγώνας μεταφέρθηκε στις πόλεις και τα χωριά. Οι Έλληνες φαντάροι και οι αξιωματικοί είχαν το αίσθημα και τον αέρα του νικητή. Και ο λαός, που τους θαύμαζε ένοιωθε περήφανος και αδούλωτος. 

Όνειρο του Χίτλερ ήταν να υψώσει τη γερμανική σημαία πάνω στην Ακρόπολη. Και το έκανε. Η μεγάλη ντροπή των αιώνων – το σύμβολο της βαρβαρότητας πάνω στο σύμβολο του Πολιτισμού. Λίγες μέρες αργότερα, στις 30 Μαΐου 1941,μια νύχτα  δύο νεαροί  φοιτητές, ο  Μανόλης Γλέζος και ο Λάκης Σάντας, εκφράζοντας το αίσθημα όλων των Ελλήνων, κατέβασαν από το κοντάρι της Ακρόπολης τη σημαία – σύμβολο του γερμανικού ναζισμού και ύψωσαν τη γαλανόλευκη. Έστειλαν παντού το μήνυμα, ότι η Ελλάδα δεν έπεσε και το φρόνημα είναι υψηλό. Ο λαός ενώθηκε στον πόλεμο. Η δυστυχία, η πείνα, ο θάνατος ύφαναν μια πρωτόγνωρη αλληλεγγύη, διαμόρφωσαν μια προχωρημένη κοινωνική συνείδηση. 

Οι Γερμανοί κατακτητές άρπαξαν το βιός των Ελλήνων, τον καταδίκασαν σε μια εξοντωτική πείνα και επέβαλαν παντού τον τρόμο. Υπολογίζεται ότι πάνω από 700.000 είναι τα θύματα της κατοχής, ενώ μνημεία της χιτλερικής θηριωδίας έμειναν τα Καλάβρυτα, το Δίστομο, τα Ανώγεια, η Καισαριανή, η Κοκκινιά και άλλες πόλεις και χωριά.  Και η Κύπρος δεν έμεινε αδιάφορη στο κάλεσμα της Αντίστασης στο φασισμό. 30,000 εθελοντές έτρεξαν να πολεμήσουν στο πλευρό της Βρετανίας πιστεύοντας ότι μια μέρα θα πάρουν την ελευθερία τους. Αλλοίμονο!

Πέρασαν χρόνια ολόκληρα, έως ότου αποκατασταθεί ο φυσιολογικός ρυθμός της ζωής και να κλείσουν τα ψυχολογικά ρήγματα. Σήμερα ζούμε μιαν άλλη εποχή. Τις μέρες της θαυμαστής κοινωνικής αλληλεγγύης, της συλλογικότητας, της αγωνιστικής έξαρσης, τις αντικατέστησε μια συστηματική και “ενεργούμενη” ιδεολογία της ξέφρενης ατομικότητας, του καταναλωτισμού, της σχετικής αδιαφορίας για τα κοινά. Και τα τελευταία 3 χρόνια  η κατάρα του κορονοϊού μαστίζει ολόκληρη την ανθρωπότητα!

 Εκεί, στην Ελλάδα του ΄40, ξαναγεννήθηκε ο αληθινός πατριωτισμός, η σύνδεση του κοινωνικού προβλήματος με τα εθνικά. Η αδιαίρετη ενότητα της δημοκρατίας, της ελευθερίας, της προόδου με γνώμονα  την ολότητα του έθνους, που μας στεγάζει όλους και μας επιτάσσει να φυλάμε σαν κόρη οφθαλμού την ανεξαρτησία και την εθνική κυριαρχία και να γινόμαστε αδιάκοπα καλύτεροι. Αυτό είναι το νόημα και η αληθινή απόδοση τιμής στους ήρωες του έπους και της Εθνικής μας Αντίστασης. 
                                               
Ο λαός μας όταν ήταν ενωμένος έγραψε τις λαμπρότερες σελίδες στην ιστορία. Όταν ήταν διχασμένος έφερε ανείπωτη καταστροφή. Κι εδώ πρέπει να τονίσω τις αρετές της παροικίας μας που παραμένει μονοιασμένη κι αγαπημένη. Και ευχόμαστε τόσο στην Ελλάδα όσο και στην Κύπρο να λάβουν το παράδειγμα ενότητας και ομόνοιας του 40.
 
Και να μην ξεχνούμε τα λόγια του Βρετανού Πρωθυπουργού όταν πληροφορήθηκε την ηρωική πράξη του Μανόλη Γλέζου  και του Απόστολου Σάντα εκείνο το βράδυ που κατέβασαν την λαομίσητη σβάστικα από την Ακρόπολη – Από σήμερα δεν θα λέμε ότι οι Έλληνες αγωνίζονται σαν ‘Ηρωες,  αλλά οι Ήρωες αγωνίζονται σαν ‘Ελληνες!
Γιορτάζουμε αυτές τις μέρες την 82α επέτειο της 28ης Οκτωβρίου του 1940. Κάτω από τον ελεύθερο και γαλάζιο Ελληνικό ουρανό με υψωμένα παντού τα σύμβολα της νίκης, γιορτάζουμε σήμερα, όλοι οι Έλληνες πλημμυρισμένοι από Ιερή συγκίνηση και Εθνική υπερηφάνεια την Ιστορική επέτειο της 28ης Οκτωβρίου 1940, της μεγάλης αυτής ημέρας των ελεύθερων ανθρώπωντων γιγάντων και των ηρώων.
Οι Έλληνες ανά τον κόσμο κάθε τέτοια εποχή θυμόμαστε την συγκλονιστική Εποποιία της 28ης Οκτωβρίου 1940 και της Εθνικής μας Αντίστασης . Τότε που σύσσωμο το Ελληνικό Έθνος είπε το Κοσμοϊστορικό ΟΧΙ στην φασιστική Ιταλία και στην Ναζιστική Γερμανία. Από τότε πέρασαν 82 χρόνια. Μέσα σ’ ένα ξέφρενο παραλήρημα από ενθουσιασμό, εθνικό παλμό και υπερηφάνεια οι Έλληνες βαπτίσθηκαν  στην προαιώνια ένδοξη Ιστορία του Ελληνικού Έθνους. Τα παιδιά εκείνης της εποχής αντί να ζαρώσουνε από τον φόβο και να σκεφθούν τις συνέπειες του πολέμου, είπανε το δικό τους ΟΧΙ . Τέρμα η καλοπέραση, τα μαθήματα, το παιχνίδι, η παιδική αφέλεια. Σε λίγο ζήσανε τις κακουχίες, την πείνα, την γύμνια, την προσφυγιά και το συνεχές κρυφτούλι με τον θάνατο. Εκείνη την ημέρα έγιναν άνδρες. Έκτοτε παρακολουθούσαν τα πολεμικά ανακοινωθέντα. Είχαν πλήρη συναίσθηση της μεγάλης μάχης που τους έλαχε ο κλήρος να δώσουν μαζί με τους πατεράδες και τους μεγαλύτερους αδελφούς τους . Και μιμηθήκανε τους αρχαίους μας προγόνους . Μολών Λαβέ!

Δίνω πιο κάτω μερικά μόνο μερικά λόγια που είπαν αρχηγοί κρατών για το θαύμα  της αιώνιας Ελλάδας και του λαού μας


Κάρολος ντε Γκώλ, Charles de Gaul 1890-1970 Πρόεδρος τής Γαλλικήςü Δημοκρατίας 1958-1969, αρχηγός τής Γαλλικής Αντίστασης κατά τον Β’ Παγκόσμιο Πόλεμο 
• «Αδυνατώ να δώσω το δέον εύρος τής ευγνωμοσύνης πού αισθάνομαι για την ηρωική αντίσταση τού Λαού και των ηγετών τής Ελλάδος.» (Από ομιλία του στο Γαλλικό Κοινοβούλιο μετά την λήξη τού Β’ Παγκοσμίου Πολέμου.) 

Μωρίς Σουμάν, Maurice Schumann 1911-1992 Υπουργός των εξωτερικών τής Γαλλίας 1969-1973, Μέλος τής Γαλλικής Ακαδημίας 1974ü 
• «Η Ελλάδα είναι το σύμβολο της μαρτυρικής υποδουλωμένης, ματωμένης, αλλά ζωντανής Ευρώπης…Ποτέ μία ήττα δεν υπήρξε τόσο τιμητική για κείνους πού την υπέστησαν» (Από μήνυμά του πού απηύθυνε από το BBC τού Λονδίνου στους υποδουλωμένους λαούς τής Ευρώπης στις 28 Απριλίου 1941, ημέρα πού ο Χίτλερ κατέλαβε την Αθήνα ύστερα από πόλεμο 6 μηνών κατά τού Μουσολίνι και έξι εβδομάδων κατά τού Χίτλερ.) 

Στάλιν, Joseph Vissarionovich TzougasviliStalin 1879-1953 Αρχηγός τής Σοβιετικής Ενώσεως από το 1924 έως 1953ü 
• «Λυπάμαι διότι γηράσκω και δεν θα ζήσω επί μακρόν δια νά ευγνωμονώ τον Ελληνικόν Λαόν, τού οποίου ή αντίστασις έκρινε τον 2ον Παγκόσμιον Πόλεμον.» (Από ομιλία του πού μετέδωσε ο ραδιοφωνικός σταθμός Μόσχας την 31 Ιανουαρίου 1943 μετά την νίκη τού Στάλιγκραντ και την συνθηκολόγηση τού στρατάρχου Paulus.) 

Μόσχα, Ραδιοφωνικός Σταθμόςü 
• «Πολεμήσατε άοπλοι και νικήσατε, μικροί εναντίον μεγάλων. Σας οφείλουμε ευγνωμοσύνη, διότι κερδίσαμε χρόνο για να αμυνθούμε. Ως Ρώσοι και ως άνθρωποι σας ευχαριστούμε». (Όταν ο Χίτλερ επετέθη κατά τής Ε.Σ.Σ.Δ.) 
 

Γεώργης Ζουκώφ, Georgy ConstantinovichJoucov 1896-1974 Στρατάρχης τού Σοβιετικού Στρατούü 
• «Εάν ο Ρωσικός λαός κατόρθωσε να ορθώσει αντίσταση μπροστά στις πόρτες τής Μόσχας, νά συγκρατήσει και νά ανατρέψει τον Γερμανικό χείμαρρο, το οφείλει στον Ελληνικό Λαό, πού καθυστέρησε τις Γερμανικές μεραρχίες όλον τον καιρό πού θα μπορούσαν νά μας γονατίσουν. Η γιγαντομαχία τής Κρήτης υπήρξε το κορύφωμα τής Ελληνικής προσφοράς.» (Απόσπασμα από τα απομνημονεύματά του για τον Β’ Παγκόσμιο Πόλεμο.) 
 

Μπενίτο Μουσολίνι, Benito Mousolini 1833-1945 Πρωθυπουργός τής Ιταλίας 1922-1945ü 
• «Ο πόλεμος με την Ελλάδα απέδειξεν ότι τίποτε δεν είναι ακλόνητον εις τα στρατιωτικά πράγματα και ότι πάντοτε μάς περιμένουν εκπλήξεις.» (Από λόγο πού εκφώνησε στις 10/5/1941.) 
 

Αδόλφος Χίτλερ, Hitler 1889-1945 Αρχηγός τού Γερμανικού κράτους 1889-1945ü 
• «Χάριν τής ιστορικής αληθείας οφείλω νά διαπιστώσω ότι μόνον οι Έλληνες, εξ’ όλων των αντιπάλων οι οποίοι με αντιμετώπισαν, πολέμησαν με παράτολμο θάρρος και υψίστην περιφρόνησιν προς τον θάνατον….» (Από λόγο πού εκφώνησε στις 4 Μαΐου 1941 στο Ράιχσταγκ.) 
 

Σερ Αντονυ Ηντεν, Sir Robert Antony Eden1897-1977. Υπουργός Πολέμουü και Εξωτερικών της Βρετανίας 1940-1945, Πρωθυπουργός της Βρετανίας 1955-1957 
• «Ασχέτως προς ότι θα πουν οι ιστορικοί τού μέλλοντος, εκείνο το οποίον μπορούμε να πούμε εμείς τώρα, είναι ότι η Ελλάς έδωσε αλησμόνητο μάθημα στον Μουσολίνι, ότι αυτή υπήρξε η αφορμή τής επανάστασης στην Γιουγκοσλαβία, ότι αυτή κράτησε τούς Γερμανούς στο ηπειρωτικό έδαφος και στην Κρήτη για έξι εβδομάδες, ότι αυτή ανέτρεψε την χρονολογική σειρά όλων των σχεδίων τού Γερμανικού Επιτελείου και έτσι έφερε γενική μεταβολή στην όλη πορεία τού πολέμου και νικήσαμε.» (Από λόγο του στο Βρετανικό κοινοβούλιο στις 24/09/1942.) 
 

Τσώρτσιλ, Winston Churchil 1874-1965 Πρωθυπουργός τής Μεγάλης Βρετανίας κατά τον Β’ Παγκόσμιο Πόλεμοü 
• «Η λέξη ηρωισμός φοβάμαι ότι δεν αποδίδει το ελάχιστο εκείνων των πράξεων αυτοθυσίας των Ελλήνων, πού ήταν καθοριστικός παράγων τής νικηφόρου εκβάσεως τού κοινού αγώνα των εθνών, κατά τον Β’ Παγκόσμιο Πόλεμο, δια την ανθρώπινη ελευθερία και αξιοπρέπειαν.» …….. «Εάν δεν υπήρχε η ανδρεία των Ελλήνων και ή γενναιοψυχία τους, ή έκβαση τού Β’ Παγκόσμιο Πολέμου θα ήταν ακαθόριστη.» (Από ομιλία του στο Αγγλικό κοινοβούλιο στις 24 Απριλίου 1941.) 
• «Μέχρι τώρα λέγαμε ότι οι Έλληνες πολεμούν σαν ήρωες. Τώρα θα λέμε: οι ήρωες πολεμούν σαν Έλληνες.» (Από λόγο πού εκφώνησε από το BBCτις πρώτες ημέρες τού Ελληνοιταλικού πολέμου.) 
• «Μαχόμενοι οι Έλληνες εναντίον τού κοινού εχθρού θα μοιρασθούν μαζί μας τα αγαθά τής ειρήνης.» (Από λόγο πού ξεφώνησε στις 28 Οκτωβρίου 1940, όταν επετέθη ή Ιταλία κατά τής Ελλάδας.) 
 

Σερ Χάρολντ ΑλεξάντερSir Harold LeofricGeorge Alexander 1891-1969 . Βρετανός Στρατάρχης κατά τον Β’ Παγκόσμιο Πόλεμοü 
• «Δεν θα ήταν υπερβολή νά πούμε ότι ή Ελλάς ανέτρεψε το σύνολο των σχεδίων τής Γερμανίας εξαναγκάσασα αυτήν νά αναβάλει για έξι εβδομάδες την επίθεση κατά τής Ρωσίας. Διερωτώμεθα ποία θα ήταν ή θέση τής Σοβιετικής Ενώσεως χωρίς την Ελλάδα.» (Από ομιλία του στο Βρετανικό κοινοβούλιο στις 28 Οκτωβρίου 1941.) 
 

Γεώργιος ΣΤ’ (1898-1952) Βασιλέας τής Μεγάλης Βρετανίας 1936-1952ü 
• «Ο μεγαλοπρεπής αγώνας τής Ελλάδος, υπήρξε ή πρώτη μεγάλη καμπή τού Β’ Παγκοσμίου Πολέμου.» (Από λόγο του στο κοινοβούλιο τον Μάιο 1945.) 
 

Φραγκλίνος Ρούσβελτ, Roosvelt 1882-1945 . Πρόεδρος των Ηνωμένων Πολιτειών Αμερικής 1932-1945ü 
• «Εις την Ελλάδα παρεσχέθη την 28ην Οκτωβρίου 1940 χρόνος τριών ωρών δια ν’αποφασίσει πόλεμον ή ειρήνη, αλλά και τριών ημερών ή τριών εβδομάδων ή και τριών ετών προθεσμία νά παρείχετο, ή απάντηση θα ήταν ή ίδια.» ……. «οι Έλληνες διδάξαν δια μέσου των αιώνων την αξιοπρέπεια. Όταν όλος ο κόσμος είχε χάσει κάθε ελπίδα, ο Ελληνικός λαός τόλμησε νά αμφισβητήσει το αήττητο τού γερμανικού τέρατος αντιτάσσοντας το υπερήφανο πνεύμα τής ελευθερίας.» (Από ραδιοφωνικό λόγο πού ξεφώνησε στις 10/6/1943.)  

Αυτά είπαν ξένοι για το έπος του 40. Μήπως τα ξέχασαν σήμερα που ο λαός μας υποφέρει; Για μας τους Κυπρίους, η επέτειος δίνει ορισμένα μαθήματα. Να σταθούμε όλοι – πολιτικοί και λαός –  ενωμένοι γύρω από τον μαρτυρικό λαό μας για να τον βοηθήσουμε στους δύσκολους αγώνες που δίνει για την επανένωση και την ελευθερία της πατρίδας μας! 

Ζαννέτος Τοφαλλής

Λονδίνο, 28 Οκτωβρίου 2022

Share:

Facebook
Twitter
Pinterest
LinkedIn
On Key

Related Posts

Κοινή ανακοίνωση ΑΕΚ και Ανόρθωσης

Πραγματοποιήθηκε χθες, συνάντηση μεταξύ αντιπροσωπειών των ΔΣ των Σωματείων ΑΕΚ και Ανόρθωσης με θέμα συζήτησης την οπαδική βία και την ποικιλότροπη έκφραση της εντός της

Aυξάνονται οι ποινές για το αδίκημα της υποκίνησης βίας ή μίσους λόγω γενετήσιου προσανατολισμού ή ταυτότητας φύλου με νόμο που ψήφισε η Ολομέλεια της Βουλής

Αύξηση ποινών για υποκίνηση βίας ή μίσους κατά των ΛΟΑΤΚΙ, τι αλλάζει Την σχετική πρόταση νόμου του Βουλευτή του ΑΚΕΛ Άριστου Δαμιανού ψήφισαν 30 Βουλευτές

error: Content is protected !!