Με αφορμή την σημερινή ημέρα, της 28ης Οκτωβρίου, θυμόμαστε ένα γνωστό αντιφασιστικό τραγούδι του Β’ παγκοσμίου πολέμου. Το Bella Ciao, το οποίο τα τελευταία χρόνια έγινε ιδιαίτερα γνωστό μέσα από σειρά του Netflix, που όμως δεν είχε καμία σχέση με το Β’ παγκόσμιο πόλεμο.
To «Bella Ciao» (Μπέλα τσάο – όμορφη αντίο) είναι ιταλικό αντιφασιστικό τραγούδι του Β΄ Παγκοσμίου Πολέμου. Η μουσική του τραγουδιού φαίνεται να είναι εμπνευσμένη από κάποιο παλιό παραδοσιακό τραγούδι, ενώ είναι άγνωστο από ποιον έχουν γραφεί οι στίχοι. Το τραγούδι αυτό έχει ερμηνευτεί και διασκευαστεί από διάφορους καλλιτέχνες στα ιταλικά, τα αγγλικά, τα ελληνικά, τα ρωσικά, τα βοσνιακά, τα κροατικά, τα σερβικά, τα ουγγρικά, τα ισπανικά, τα φινλανδικά, τα γερμανικά, τα τουρκικά, τα ιαπωνικά, τα κινεζικά και τα κουρδικά, μεταξύ των οποίων είναι ο Μάνου Τσάο, ο Σέρβος συνθέτης Γκόραν Μπρέγκοβιτς και η Μαρία Φαραντούρη.
Η μελωδία του τραγουδιού ήταν ήδη γνωστή και την τραγουδούσαν στις αρχές του 20ού αιώνα οι γυναίκες που που δούλευαν σε φυτείες ρυζιού στην κοιλάδα του Πάδου στην βόρεια Ιταλία[1] ή στην ιταλικής επαρχίας «Terre d’Acqua» κοντά στην Μπολόνια.
Οι στίχοι του τραγουδιού κατηγορούν τις δύσκολες συνθήκες εργασίας μέσα στον καυτό ήλιο. Η πρώτη γνωστή ερμηνεία του 1906 έχει τη μορφή αντίδρασης κατά του αφεντικού, που «μ’ ένα ραβδί στο χέρι» παρακολουθεί τους εργάτες, χαραμίζει τη ζωή των γυναικών και δεν πληρώνει τους μισθούς. Η μέρα όμως πλησιάζει, που οι εργάτριες θα απελευθερωθούν.
Το τραγούδι έγινε παγκόσμια γνωστό όταν το τραγουδούσε η ιταλική αντίσταση ενάντια στο φασισμό κατά τη διάρκεια του Β΄ Παγκοσμίου Πολέμου. Στη διασκευή αυτή οι στίχοι του τραγουδιού εξυμνούν τον απελευθερωτικό αγώνα των ανταρτών και τον ηρωικό τους θάνατο.
Ιταλικά
Una mattina mi son alzato
ο bella, ciao! bella, ciao! bella, ciao, ciao, ciao!
Una mattina mi son alzato
e ho trovato l’invasor.
Ο partigiano, portami via,
ο bella, ciao! bella, ciao! bella, ciao, ciao, ciao!
Ο partigiano, portami via,
ché mi sento di morir.
E se io muoio da partigiano,
ο bella, ciao! bella, ciao! bella, ciao, ciao, ciao!
E se io muoio da partigiano,
tu mi devi seppellir.
E seppellire lassù in montagna,
ο bella, ciao! bella, ciao! bella, ciao, ciao, ciao!
E seppellire lassù in montagna,
sotto l’ombra di un bel fior.
E le genti che passeranno,
ο bella, ciao! bella, ciao! bella, ciao, ciao, ciao!
E le genti che passeranno,
Mi diranno «Che bel fior!»
«È questo il fiore del partigiano»,
ο bella, ciao! bella, ciao! bella, ciao, ciao, ciao!
«È questo il fiore del partigiano,
morto per la libertà!»
Ελληνικά
Ένα πρωί ξύπνησα
Ω! αντίο όμορφη, αντίο όμορφη, όμορφη αντίο, αντίο, αντίο
ένα πρωί ξύπνησα και βρήκα τον εισβολέα
Ω! αντάρτη πάρε με μακριά
Ω! αντίο όμορφη, αντίο όμορφη, όμορφη αντίο, αντίο, αντίο
ω! αντάρτη πάρε με μακριά γιατί αισθάνομαι ότι θα πεθάνω
Και αν πεθάνω σαν αντάρτης
Ω! αντίο όμορφη, αντίο όμορφη, όμορφη αντίο, αντίο, αντίο
και αν πεθάνω σαν αντάρτης, εσύ πρέπει να με θάψεις
Να με θάψεις εκεί, στο βουνό
Ω! αντίο όμορφη, αντίο όμορφη, όμορφη αντίο, αντίο, αντίο
να με θάψεις εκεί στο βουνό
κάτω από τη σκιά ενός υπέροχου λουλουδιού
Και οι άνθρωποι που θα περνούν
Ω! αντίο όμορφη, αντίο όμορφη, όμορφη αντίο, αντίο, αντίο
και οι άνθρωποι που θα περνούν
θα λένε ” ώ! τι όμορφο λουλούδι!”
Αυτό εδώ είναι το λουλούδι του αντάρτη
Ω! αντίο όμορφη, αντίο όμορφη, όμορφη αντίο, αντίο, αντίο
αυτό εδώ είναι το λουλούδι του αντάρτη
που πέθανε για την λευτεριά μας
