Σε αρκετά αγροτικά και αστικά κέντρα της Ευρωπαϊκής Ένωσης (Ε.Ε.) οι τοπικές και περιφερειακές αρχές είναι υπεύθυνες για την αναβάθμιση των σιδηροδρομικών γραμμών, την ανανέωση του στόλου των Μέσων Μαζικής Μεταφοράς (ΜΜΜ), τη χρήση αλλά και την ανακαίνιση των δημοτικών και δημόσιων κτηρίων για εξοικονόμηση ενέργειας.
Στην Κύπρο, ιδιαίτερα, τα θέματα δημόσιων συγκοινωνιών, δεν αφορούν τις τοπικές αρχές αλλά εμπίπτουν στις αρμοδιότητες του κεντρικού κράτους. Λόγω του μικρού μας μεγέθους δεν διαθέτουμε αλλά και ούτε φαίνεται να μας απασχολεί σοβαρά η δημιουργία σιδηροδρόμου ή τραμ, όπως γίνεται σε αρκετές ευρωπαϊκές πρωτεύουσες των εκατομμυρίων κατοίκων.
Αυτό δεν σημαίνει όμως ότι δεν μπορούμε να εφαρμόσουμε βέλτιστες πρακτικές ως μικρή νησιώτικη χώρα για περιορισμό των εκπομπών ρύπων και προστασίας του περιβάλλοντος. Άλλες ευρωπαϊκές χώρες, κάτι που το βιώνουμε συχνά στις συνεδριάσεις της Ευρωπαϊκής Επιτροπής των Περιφερειών (ΕΕτΠ), προβάλλουν επιτακτικά την ανάγκη δημιουργίας πιο πολλών ποδηλατοδρόμων, ωθώντας έτσι τους πολίτες στον περιορισμό των μετακινήσεων τους με ιδιωτικά οχήματα και τη χρήση αντ’ αυτών, του ποδηλάτου. Σίγουρα και στην Κύπρο θα μπορούσε να εφαρμοστεί αυτή η μέθοδος, όμως οι ψηλές θερμοκρασίες δεν μας επιτρέπουν να χρησιμοποιούμε συχνά το ποδήλατο για τις επαγγελματικές μας μετακινήσεις, αλλά πιο πολύ για άθληση και χόμπι.
Ένα άλλο θέμα που εφαρμόζεται πιστά στις ευρωπαϊκές χώρες είναι η ανακαίνιση δημοτικών και κυβερνητικών κτηρίων, ιδιαίτερα αυτών που χτίστηκαν πριν το 1970. Στην Κύπρο γίνεται προσπάθεια από τις τοπικές αρχές, τόσο για ανακαίνιση των δημοτικών κτηρίων, όσο και για εφαρμογή ηλιακών πάνελ για εξοικονόμηση ενέργειας και αντικατάσταση παλιών ηλεκτρικών λαμπτήρων οδικού φωτισμού με οικονομικούς LED.
Η χρήση κακών ή φθηνών κατασκευαστικών υλικών στις οικοδομές ή στην επιδιόρθωση του οδικού δικτύου, δυσχεραίνει τη χρήση δίκυκλων κυρίως μεταφορικών μέσων, αφού η ζέστη προκαλεί φθορές τόσο στην άσφαλτο όσο και στο πλακόστρωτο, τους ποδηλατόδρομους και πεζόδρομους. Αυτές οι κλιματικές μεταβολές θα πρέπει να ληφθούν σοβαρά υπόψη στους ευρωπαϊκούς θεσμούς, στην προώθηση μιας κοινής τοπικής πράσινης συμφωνίας.
Σίγουρα οι τοπικές αρχές είναι άμεσα υπεύθυνες για τον περιορισμό της κλιματικής αλλαγής και της προστασίας του περιβάλλοντος, όμως κάποιες ευρωπαϊκές πολιτικές, για να εφαρμοστούν κυρίως στις νότιες χώρες, χρειάζονται στοχευμένες κινήσεις που να λαμβάνουν υπόψη τις ψηλές θερμοκρασίες του καλοκαιριού, όπως και τις χαμηλές θερμοκρασίες στις βόρειες χώρες κατά τη διάρκεια του βαρετού χειμώνα.
Οι λογαριασμοί του ρεύματος έχουν διπλασιαστεί σε κάποιες χώρες της Ευρωπαϊκής Ένωσης ή ακόμα πενταπλασιαστεί, αναγκάζοντας ακόμα και τις οικονομικά ευκατάστατες χώρες, όπως η Γερμανία να επιστρέψουν σε πεπαλαιωμένες πολιτικές παραγωγής ηλεκτρικής ενέργειας, όπως στη χρήση άνθρακα, λιγνίτη και πυρηνικής ενέργειας.
Η τοπική πράσινη συμφωνία που συζητείται έντονα στην ΕΕτΠ αφορά επίσης τον περιορισμό της σπατάλης φαγητού και τη μείωση της κατανάλωσης κρέατος αρχίζοντας από την επιμόρφωση των παιδιών στους παιδοκομικούς σταθμούς και στα σχολεία. Σε κάποιες χώρες ιδιαίτερα στις νότιες της Ε.Ε., η ποικιλία φαγητού αποτελεί παράδοση, αφού μέσω του μεσογειακού τρόπου παρασκευής και σερβιρίσματος του φαγητού οι άνθρωποι και η οικογένεια γενικότερα έρχονται πιο κοντά και κοινωνικοποιούνται πιο εύκολα.
Σίγουρα θα μπορούσαμε να περιορίσουμε την κατανάλωση κρέατος και της σπατάλης φαγητού, όπως μπορούμε κάλλιστα να καταναλώνουμε περισσότερα φρούτα, λαχανικά και βιολογικά προϊόντα απευθείας από τους τοπικούς παραγωγούς, στηρίζοντας έτσι την τοπική κοινωνία και τον πρωτογενή τομέα.
Η πράσινη συμφωνία περνάει μέσα από τις τοπικές και περιφερειακές αρχές, όμως κάποιοι κανόνες και πολιτικές που ισχύουν στις βόρειες χώρες δεν σημαίνει κατ’ ανάγκη ότι μπορούν να εφαρμοστούν εύκολα και στις υπόλοιπες χώρες της Ε.Ε. Αυτά που χρειαζόμαστε για να σώσουμε το περιβάλλον είναι όραμα, σωστός πολεοδομικός σχεδιασμός, αλληλοκατανόηση, συνεργασία και πολιτικούς ηγέτες που να έχουν τις απαιτούμενες ευαισθησίες και να ανταποκρίνονται στις σημερινές ανησυχίες της κοινωνίας.
Άντρος Καραγιαννης
Δήμαρχος Δερύνειας
