Καθώς σκεφτόμουν το φετινό μήνυμα προς τα παιδιά για την Παγκόσμια Ημέρα Δικαιωμάτων του Παιδιού και αναλογιζόμενη τις προκλήσεις διερωτήθηκα, κατά πόσον: αν το μήνυμα το έγραφαν τα ίδια τα παιδιά, θα είχε τους ίδιους προβληματισμούς και ανησυχίες; Θα είχε την ίδια αξία και βαρύτητα; Η δική μου τουλάχιστον απάντηση, είναι καταφατική και δεν πρέπει να μας εκπλήσσει. Τα παιδιά είναι σε καλύτερη θέση από τους ενήλικες για να μιλήσουν για όσα τα ίδια βιώνουν. Συνεχώς αποδεικνύουν ότι μπορούν ως πολίτες του σήμερα να είναι πρωταγωνιστές στα θέματα που τα αφορούν ως ισότιμα και ενεργά μέλη της κοινωνίας, διεκδικώντας τα δικαιώματά τους.
Αυτά ακριβώς τα δικαιώματα που κατοχυρώνει η Σύμβαση των Ηνωμένων Εθνών για τα Δικαιώματα του Παιδιού που υιοθετήθηκε σαν σήμερα, στις 20 Νοεμβρίου 1989, σηματοδοτώντας την είσοδο σε μια νέα εποχή, που αφήνει πίσω αντιλήψεις που ήθελαν το παιδί παθητικό δέκτη της φροντίδας των ενηλίκων, ενώ παράλληλα δημιουργεί στα Κράτη την υποχρέωση να εγγυώνται ότι το κάθε παιδί απολαμβάνει όλα του τα δικαιώματα.
Ωστόσο, παρά την πρόοδο που έχει επιτευχθεί, η απρόσκοπτη πρόσβαση των παιδιών στα δικαιώματά τους παραμένει μια ανοικτή πρόκληση. Οι πόλεμοι, η μεταναστευτική κρίση, η ενεργειακή κρίση, η πανδημία, οι φυσικές καταστροφές, περιλαμβανομένης της κλιματικής κρίσης, σπρώχνουν, καθημερινά, περισσότερα παιδιά στη φτώχεια, στην εξαθλίωση, στον κοινωνικό αποκλεισμό, στη μετανάστευση.
Το Γραφείο μου, αφουγκραζόμενο την απαίτηση των παιδιών για στροφή σε έναν νέο, φιλικό προς το περιβάλλον τρόπο ζωής, θέτει ως ύψιστη προτεραιότητα την ανάγκη λήψης αποφάσεων που θα κατοχυρώνουν το δικαίωμά τους σε ένα υγιές περιβάλλον, με ιδιαίτερη έμφαση στην πρόσβαση στην κλιματική δικαιοσύνη ως μέσο διεκδίκησης των δικαιωμάτων τους. Υποστηρίζουμε τα παιδιά ακτιβιστές για το περιβάλλον και προτρέπουμε όλους τους αρμοδίους να διασφαλίσουν το δικαίωμα της συμμετοχής τους σε ειρηνικές διαμαρτυρίες. Τα παιδιά με το δίκιο τους είναι θυμωμένα με τους ενήλικες και για το πως καταφέραμε να φτάσουμε λίγο πριν το χείλος της καταστροφής.
Όμως και άλλα σοβαρά προβλήματα, όπως οι πόλεμοι και πανδημία επισωρεύουν και επαυξάνουν την οικονομική δυσχέρεια των οικογενειών και έχουν άμεσες επιπτώσεις στη ζωή των παιδιών προκαλώντας μεγάλη ανησυχία. Το Κράτος έχει ευθύνη να στηρίξει τα νοικοκυριά με χαμηλό εισόδημα. Η φτώχεια και ο κοινωνικός αποκλεισμός δεν επηρεάζουν απλώς την εμπειρία των παιδιών κατά την παιδική ηλικία, αλλά συχνά περιορίζουν τις ευκαιρίες ζωής που έχουν αργότερα ως ενήλικες ενώ η φτώχεια μεταφέρεται από γενιά σε γενιά.
Δεν έχουμε περιθώριο για άλλη καθυστέρηση. Η δημιουργία εκείνων των συνθηκών που θα επιτρέπουν στα παιδιά να μεγαλώνουν σε ένα υγιές και ασφαλές περιβάλλον, στο οποίο θα απολαμβάνουν τα δικαιώματά τους και θα αναπτύσσουν το πλήρες φάσμα των ικανοτήτων τους, είναι άμεση και επιτακτική.
Απαραίτητη όμως προϋπόθεση για να πετύχουμε κάτι τέτοιο, είναι τα ίδια τα παιδιά να συμμετέχουν στη διαδικασία λήψης αποφάσεων σε ό,τι τα αφορά. Η συμμετοχή σε ψυχαγωγικές δραστηριότητες που επιτρέπουν στα παιδιά να εκτονώνονται και να απελευθερώνουν τη σκέψη και την έκφραση των συναισθημάτων τους μπορούν να αποτελέσουν όχι μόνο μια ευχάριστη και ουσιαστική διέξοδο, αλλά και να αποτρέψουν τον κοινωνικό αποκλεισμό.
Με αυτό το σκεπτικό, για να γιορτάσουμε τη σημερινή επέτειο επιλέξαμε να σας γνωρίσουμε σε μια συναυλία “The Sound of Rights” που γίνεται σε συνεργασία με το πρόγραμμα Sistema Cyprus, το οποίο προσφέρει μουσική εκπαίδευση σε μια ομάδα παιδιών και νέων που αντιμετωπίζουν υψηλότερο κίνδυνο για άνιση μεταχείριση. “Χίλια ηχοχρώματα”, λοιπόν, “χίλια δικαιώματα”, μια συναυλία που εύχομαι να αποτελέσει πηγή έμπνευσης και σεβασμού στα παιδιά και τα δικαιώματά τους.
