Κυρία Πρόεδρε, Αγαπητοί Συνάδελφοι,
Μέσα από τη συζήτηση των προϋπολογισμών, μας δίνεται η ευκαιρία να κάνουμε μια ανασκόπηση της προηγούμενης χρονιάς αλλά και να σκιαγραφήσουμε τον προγραμματισμό της επόμενης. Θεωρώ ότι θα ήταν παράληψή μου να μην αναφερθώ στα επιτεύγματα και τις μεταρρυθμίσεις που αυτή η κυβέρνηση κατάφερε να υλοποιήσει, με τη βοήθεια φυσικά και τη συνεργασία της Βουλής αλλά και σε όσα έχει σκοπό να υλοποιήσει μέσα από τον προϋπολογισμό του 2023. Ένα προϋπολογισμό που θα υλοποιήσει η επόμενη Κυβέρνηση, η Κυβέρνηση Αβέρωφ Νεοφύτου – Δημοκρατικού Συναγερμού. Γιατί μέσα από τη δεκάχρονη διακυβέρνηση του τόπου αποδείξαμε με πράξεις ότι μπορούμε να φέρνουμε αποτελέσματα και να διαχειριζόμαστε κρίσεις, αλλά κυρίως ότι έχουμε πλάνο και σχέδιο για την επόμενη μέρα του τόπου.
Αδιαμφισβήτητα, αναγνωρίζουμε όλοι τις δημοσιονομικές συνέπειες που επέφεραν στην κοινωνία και την οικονομία οι κρίσεις της πανδημίας και η εισβολή της Ρωσίας στην Ουκρανία. Παρόλες όμως τις δυσκολίες που αντιμετωπίζουμε, η κυβέρνηση προχώρησε στο σχεδιασμό και την υλοποίηση δεκάδων μεταρρυθμίσεων και μέτρων τα τελευταία δέκα χρόνια. Ενδεικτικά αναφέρω το ΓΕΣΥ, τη μείωση στρατιωτικής θητείας, την εφαρμογή του ΕΕΕ, την επαναφορά
αποκοπών στους μισθούς, το συνταξιοδοτικό για το δημόσιο και ευρύτερο δημόσιο τομέα. Η θεσμοθέτηση του εθνικού κατώτατου μισθού αποτελεί ένα πολύ σημαντικό επίτευγμα το οποίο συμβάλλει στην αντιμετώπιση της μισθολογικής ανισότητας και της περαιτέρω ανόδου του βιοτικού επιπέδου του λαού μας.
Παρά τις προκλήσεις που δημιουργήθηκαν, ο Προϋπολογισμός για το 2023 παρουσιάζει αύξηση στις πρωτογενείς δαπάνες σε σχέση με πέρσι κατά περίπου €554 εκ. Το ποσοστό ανεργίας για το 2022 αναμένεται να μειωθεί γύρω στο 7% σε σύγκριση με 7,5% το 2021, και σε 6,4% το 2023. Ένα ποσοστό ανεργίας το οποίο πλησιάζει επίπεδα πλήρους απασχόλησης.
Με την αποφασιστικότητα και την προνοητικότητα της η κυβέρνηση υιοθέτησε ένα πλάνο το οποίο μέσα από το Εθνικό Σχέδιο Ανάκαμψης και Ανθεκτικότητας, αλλά κυρίως μέσω του κρατικού προϋπολογισμού του 2023 που θα κληθούμε να υπερψηφίσουμε, θα συνεχίσει τους ρυθμούς ανάπτυξης, θα αυξήσει τον αριθμό των θέσεων εργασίας και θα συμβάλει στη βελτίωση της ποιότητας ζωής των πολιτών. Το Εθνικό Σχέδιο Ανάκαμψης και Ανθεκτικότητας, “Κύπρος – Το αύριο”, αποτελεί ένα νέο παραγωγικό και αναπτυξιακό μοντέλο οικονομίας. Συμβάλλει στην ενίσχυση της ανθεκτικότητας της οικονομίας και του δυναμικού της χώρας για οικονομική, κοινωνική και περιβαλλοντικά βιώσιμη μακροπρόθεσμη ανάπτυξη και ευημερία.
Ο στόχος του σχεδίου είναι να καταστήσει την Κύπρο μια χώρα με υψηλά επίπεδα ανθεκτικότητας και παραγωγικότητας, με ένα εκπαιδευτικό σύστημα που ευθυγραμμίζεται με τις δεξιότητες που απαιτούνται για το μέλλον, με υψηλές επιδόσεις στην Πράσινη και Ψηφιακή μετάβαση και ένα ανθεκτικό σύστημα υγείας που ανταποκρίνεται στις ανάγκες των πολιτών.
Κυρία Πρόεδρε, Αγαπητοί Συνάδελφοι,
Έχουμε υποχρέωση προς τους πολίτες που μας τίμησαν με την ψήφο τους, να τους τιμήσουμε και εμείς οι ίδιοι μέσα από τις εισηγήσεις μας, τις προτάσεις μας, τις πράξεις μας αλλά και το τι ψηφίζουμε μέσα στη Βουλή. Προσπαθώ να έχω επικοινωνία με τους συμπολίτες μου, να ακούω τους προβληματισμούς και τις ανησυχίες τους και μέσα από τις συναντήσεις μου με τους αρμόδιους φορείς και το κοινοβουλευτικό μου έργο, σε συνεργασία με όλους τους συναδέλφους, να συμβάλω στην βελτίωση της ποιότητας ζωής αλλά και στην ευημερία των πολιτών.
Θα επικεντρωθώ όμως κυρίως, σε όσα αφορούν τις επιτροπές στις οποίες συμμετέχω, αλλά και την επαρχία μου.
Το πρόβλημα της κλιματικής αλλαγής αποτελεί ένα από τα κυριότερα προβλήματα της εποχής μας. Οι επιπτώσεις της είναι αδιαμφισβήτητες και τα τελευταία χρόνια γινόμαστε μάρτυρες ακραίων καιρικών φαινομένων, όπως καύσωνες, ξηρασίες, πλημμύρες και ισχυροί άνεμοι.
Στο πλαίσιο της Ευρωπαϊκής Πράσινης Συμφωνίας, με το ευρωπαϊκό νομοθέτημα για το κλίμα, η ΕΕ έθεσε στον εαυτό της τον δεσμευτικό στόχο να επιτύχει κλιματική ουδετερότητα έως το 2050. Αυτό απαιτεί
να μειωθούν σε σημαντικό βαθμό, κατά τις επόμενες δεκαετίες, τα σημερινά επίπεδα εκπομπών αερίων του θερμοκηπίου. Ως ενδιάμεσο βήμα προς την κλιματική ουδετερότητα, η ΕΕ αύξησε τη φιλοδοξία της για το κλίμα με ορίζοντα το 2030, δεσμευόμενη να μειώσει τις εκπομπές κατά τουλάχιστον 55% έως το 2030.
Στο πλαίσιο της αντιμετώπισης της κλιματικής αλλαγής, ως ΔΗΣΥ αλλά και ο πρόεδρος μας κ. Αβέρωφ Νεοφύτου στο πρόγραμμα διακυβέρνησης της επομένης πενταετίας, έχουμε προτάσεις για μια Πράσινη Κύπρο. Μεταξύ άλλων, είναι όλες οι πόλεις της Κύπρου να μετατραπούν σε έξυπνες πόλεις, κάτω από μία ενιαία πλατφόρμα για να εξυπηρετούν το σύνολο των Κυπρίων πολιτών, η επέκταση του προγράμματος «Πληρώνω όσο Πετώ» και «Διαχωρίζω και Κερδίζω», η εγκατάσταση συστημάτων ανανεώσιμων πηγών ενέργειας σε όλα τα δημόσια κτίρια, σχολεία, νοσοκομεία, υπουργεία, αλλά και κίνητρα για εγκατάσταση φωτοβολταϊκών σε κάθε κτίριο.
Παράλληλα στην Επιτροπή Παιδείας, Αθλητισμού και Νεολαίας, είχαμε από την αρχή της σχολικής χρονιάς μια μεγάλη περιοδεία σε αρκετά σχολεία της Κύπρου με σκοπό να δούμε την καθημερινότητα των σχολικών μας μονάδων. Συζητήσαμε θέματα που άπτονται της έναρξης της σχολικής χρονιάς αλλά και γενικότερα θέματα που απασχολούν τον ευαίσθητο τομέα της εκπαίδευσης.
Μεταξύ άλλων, έθεσα στην επιτροπή ενώπιον του Υπουργείου Παιδείας κάποιες εισηγήσεις, όπως την άμεση ανάγκη για επίσπευση του 5ετούς πλάνου για τοποθέτηση κλιματισμού στις σχολικές αίθουσες, την ανάγκη για επανέναρξη του προγράμματος κατασκευής αιθουσών πολλαπλής χρήσης και την ανάγκη για αλλαγή στην έναρξη του προαιρετικού ολοήμερου σχολείου ώστε να ξεκινά την πρώτη μέρα λειτουργίας των σχολείων και να κλείνει την τελευταία μέρα της σχολικής χρονιάς.
Θα ήταν παράλειψη μου να μην αναφερθώ στη σύμβαση για το μεγάλο ψηφιακό έργο που φέρει την ονομασία «Σύστημα Υπηρεσιών Υποστήριξης» και που στην ουσία του αποτελεί ένα σύστημα ηλεκτρονικής διακυβέρνησης των σχολείων. Μια μεταρρύθμιση που θα αλλάξει και θα βελτιώσει ριζικά τη σχολική καθημερινότητα, εφόσον γονείς, κηδεμόνες και παιδιά θα μπορούν με τη χρήση μιας ηλεκτρονικής συσκευής να πληροφορηθούν για το σύνολο των θεμάτων που αφορούν το σχολείο τους και να διεκπεραιώνουν σχετικές εργασίες σε συνεργασία με τους εκπαιδευτικούς. Επίσης, πολύ σημαντικό είναι και το νομοσχέδιο που ψηφίσαμε κατά την προηγούμενη συνεδρία της ολομέλειας της Βουλής σχετικά με την επέκταση της προδημοτικής εκπαίδευσης από 4 ετών, αφού συμβάλλει στην αναβάθμιση της ποιότητας της παιδείας μας και στηρίζει τους τους εργαζόμενους γονείς.
Το πρόγραμμα του ΔΗΣΥ και του υποψήφιου μας κ. Αβέρωφ Νεοφύτου στοχεύει στον εκσυγχρονισμό και την βελτίωση του συστήματος παιδείας μας. Η παροχή όλου του κατάλληλου εξοπλισμού και η πλήρης ψηφιοποίηση των σχολικών μονάδων, η μετεξέλιξη του θεσμού του ολοήμερου σχολείου και η επέκτασή του για να καλύψει το σύνολο της προδημοτικής, δημοτικής και μέσης εκπαίδευσης, η δημιουργία Πράσινης Τεχνικής Σχολής και εξειδικευμένων προγραμμάτων κατάρτισης και εκπαίδευσης στα πράσινα επαγγέλματα είναι αδιαμφισβήτητα θέσεις οι οποίες βελτιώνουν την ποιότητα αλλά και το επίπεδο της παιδείας μας.
Όσον αφορά στην ανώτατη εκπαίδευση, μεγάλος μας στόχος πρέπει να είναι ο εκσυγχρονισμός και η αναβάθμιση των πτυχίων και των πανεπιστημίων μας. Να καταστήσουμε τα πανεπιστήμια μας ως κέντρα αριστείας, καινοτομίας και έρευνας. Πρέπει στο επόμενο διάστημα να δώσουμε τη δυνατότητα στα πανεπιστήμια μας να αναπτύξουν ξενόγλωσσα προγράμματα ώστε να προσελκύσουν ξένους φοιτητές. Επιπλέον, πρέπει να επεκτείνουμε περαιτέρω την διασύνδεση των πανεπιστημίων μας με την αγορά εργασίας και τον επιχειρηματικό κόσμο.
Ο Προϋπολογισμός του Υπουργείου Παιδείας, Αθλητισμού και Νεολαίας (ΥΠΑΝ) για το έτος 2023 παρουσιάζεται αυξημένος με δαπάνες ύψους 1,3 δισεκατομμυρίων ευρώ, με αύξηση 4,1% έναντι του 2022 και αύξηση 9,9% έναντι του 2021. Πολύ σημαντικές είναι οι αναπτυξιακές πολιτικές του προϋπολογισμού με €7,6 εκατ. για την ψηφιακή μετάβαση, €2,8 εκατ. για την πράσινη μετάβαση και €8,3 εκατ. για τη Διά Βίου Μάθηση, όπως και €6 εκατ. για την ανάπτυξη της Τεχνικής και Επαγγελματικής Εκπαίδευσης. Με την συνεργασία και την συναίνεση όλων των εμπλεκόμενων φορέων μπορούμε να βελτιώσουμε το επίπεδο και την ποιότητα του συστήματος εκπαίδευσης μας.
Το πρόβλημα της υπογεννητικότητας και γενικότερα το Δημογραφικό πρόβλημα, είναι ένα πολύ σημαντικό θέμα με τις συνέπειες του να είναι αλυσιδωτές σε όλους τους τομείς και να έχει αντίκτυπο τόσο στην κοινωνία, όσο και στην οικονομία. Ένα θέμα που χρήζει άμεσης αντιμετώπισης και επίλυσης αφού ο δείκτης γονιμότητας είναι αρκετά κάτω από το δείκτη αναπλήρωσης του πληθυσμού.
Χαιρετίζουμε τα όσα εφαρμόστηκαν μέχρι σήμερα από την παρούσα διακυβέρνηση, όπως η επέκταση της άδειας μητρότητας, η εφαρμογή της άδειας πατρότητας, η θεσμοθέτηση της γονικής άδειας με απολαβές, η προίκα του μωρού, η στεγαστική πολιτική για τις ορεινές και ακριτικές περιοχές. Δεν θα μπορούσα να μην αναφερθώ στο Σχέδιο Επιδότησης Διδάκτρων και Σίτισης Παιδιών, μια από τις προτάσεις που καταθέσαμε σαν ΔΗΣΥ στην ad hoc Επιτροπή για τη μελέτη του Δημογραφικού Προβλήματος. Ένα σχέδιο που δείχνει τα αντανακλαστικά της κυβέρνησης σε δύσκολες οικονομικά συνθήκες και ενισχύει με 16 εκ. ευρώ 16000 παιδιά μέχρι τεσσάρων ετών.
Μεταξύ άλλων κάποιες εισηγήσεις που προτείνει και ο υποψήφιος πρόεδρος της Κυπριακής Δημοκρατίας και πρόεδρος του ΔΗΣΥ κ. Αβέρωφ Νεοφύτου για την άμβλυνση του θέματος, είναι η αύξηση του αφορολόγητου οικογενειακού εισοδήματος στις 39.500 ώστε να αυξηθεί η αγοραστική δύναμη της οικογένειας, η διεύρυνση του επιδόματος τέκνου για να καλύψει πολύ περισσότερες οικογένειες, η επέκταση της γονικής άδειας και εφαρμογή της ευέλικτης εργασίας, η δημιουργία βρεφονηπιακών σταθμών στους χώρους εργασίας, το πακέτο νεογέννητου παιδιού σε όλα τα παιδιά, η επέκταση του ολοήμερου σχολείου.
Κάποιες από τις πιο πάνω εισηγήσεις βοηθούν στην συμφιλίωση της επαγγελματικής και οικογενειακής ζωής και άλλες δίνουν κίνητρα για την δημιουργία οικογένειας, με ενθάρρυνση των γεννήσεων πέραν του ενός παιδιού. Η στήριξη της οικογένειας βρίσκεται στο επίκεντρο της κοινωνικής μας πολιτικής, για αυτό και είναι στις προτεραιότητες του προεκλογικού προγράμματος του Προέδρου μας και υποψηφίου για την προεδρία κ. Αβέρωφ Νεοφύτου.
Το μεταναστευτικό αποτελεί ένα ευρωπαϊκό πρόβλημα το οποίο και πρέπει να αντιμετωπιστεί. Δυστυχώς η χώρα μας αντιμετωπίζει δυσβάσταχτο βάρος, περισσότερο από αυτό που μας αναλογεί λόγω και της ανοιχτής πληγής της πράσινης γραμμής και του κατοχικού καθεστώτος το οποίο διευκολύνει τις μεταναστευτικές ροές. Μέχρι τον Οκτώβριο του 2022 είχαμε 18,345 αιτήσεις ασύλου και σε σύγκριση με τον Οκτώβριο του 2021 υπήρξε αύξηση στον αριθμό αιτήσεων της τάξης του 81,96%. Αντιλαμβανόμενοι τις αντικειμενικές δυσκολίες λόγω του αυξημένου αριθμού μεταναστών, χαιρετίζουμε τις ενέργειες του υπουργείου εσωτερικών, αλλά και του ίδιου του Προέδρου μας, για τις συμφωνίες επιστροφών που προνοούν την δρομολόγηση διμερών συμφωνιών επανεισδοχής με τρίτες χώρες. Οι επιστροφές φέτος είναι ιδιαίτερα αυξημένες αλλά δυστυχώς είναι ακόμα μεγαλύτερος ο αριθμός των εισροών λόγω της εργαλειοποίησης εκ μέρους της Τουρκίας. Ζητούμε επιτακτικά τη συνδρομή της ΕΕ τόσο πολιτικά αλλά και οικονομικά ώστε να μπορούμε να ανταποκριθούμε. Επιπλέον η επιτήρηση της πράσινης γραμμής με την πρόσληψη των οριοφυλάκων, η εγκατάσταση των καμερών παρακολούθησης θεωρούμε πως θα συμβάλουν στη βελτίωση της υπάρχουσας κατάστασης.
Αναφορικά με την Επιτροπή Μεταφορών, Επικοινωνιών και Έργων οφείλουμε να επικροτήσουμε το Υπουργείο για τα έργα τα οποία είναι υπό εκτέλεση, τα οποία ήταν απαίτηση δεκαετιών των τοπικών κοινωνιών μεταξύ άλλων ο αυτοκινητόδρομος Αστρομερίτη – Ευρύχου, ο αυτοκινητόδρομος Πόλης – Πάφου, ο Περιμετρικός Λευκωσίας, ο αυτοκινητόδρομος Παλαιχωρίου – Λευκωσίας. Είναι το κατεξοχήν αναπτυξιακό υπουργείο με έργα αξίας 1,78 δισ που είτε υλοποιήθηκαν τους προηγούμενους μήνες, είτε εκτελούνται, είτε είναι σε διαδικασία προσφορών ή θα προκηρυχθούν τους επόμενους μήνες.
Να σημειώσω εδώ και την πρόταση που έθεσα στην επιτροπή για την εξ’αποστάσεως εργασία, εκεί και όπου είναι δυνατό, στο Δημόσιο Τομέα. Όσοι υπάλληλοι της Δημόσιας Υπηρεσίας εκτελούν γραφειακή εργασία και δεν εξυπηρετούν κοινό ή για όσες μέρες δεν έρχονται σε επαφή με πολίτες, να έχουν την ευκαιρία να εργάζονται κάποιες μέρες της εβδομάδας ή εξολοκλήρου, στα αντίστοιχα γραφεία του τμήματος ή της υπηρεσίας τους, στην επαρχία διαμονής τους. Θεωρώ ότι αυτό το μέτρο, μαζί με την καλλιέργεια κουλτούρας χρήσης μέσων μαζικής μεταφοράς, θα μπορούσαν να βοηθήσουν στην αντιμετώπιση του κυκλοφοριακού.
Δεν θα μπορούσα, τέλος, να μην αναφερθώ στην Πόλη και την Επαρχία μου, και να ομολογήσω ότι χαίρομαι ιδιαιτέρως γιατί η Λάρνακα περνά στο επίκεντρο της ανάπτυξης. Ανέφερα πέρσι στην ομιλία μου ότι η επόμενη δεκαετία ανήκει στη Λάρνακα. Όντως τα έργα που εκτελούνται στην πόλη και στην επαρχία της Λάρνακας είναι άνευ προηγουμένου. Η ανάπτυξη που τροχοδρομείται από άκρη σε άκρη της Επαρχίας μας, η οποία περιλαμβάνει μεταξύ άλλων την ανάπλαση του Λιμανιού και Μαρίνας, έργο το οποίο προχωρά με βάση τα χρονοδιαγράμματα, η βελτίωση του παραλιακού δρόμου Λάρνακας – Δεκέλειας, ΦΑΣΗ Γ’, τα αντιπλημμυρικά έργα για να θωρακίσουμε την πόλη και την επαρχία, άλλα έργα υποδομής και εξωραϊσμού σε δήμους και κοινότητες. Η άφιξη του πρώτου πλοίου με φορτίο υγραερίου στο Βασιλικό, λίγες μέρες πριν και συγκεκριμένα στις 30 Νοεμβρίου 2022, επιβεβαιώνει το νέο αέρα που πνέει ήδη στην Λάρνακα, ενώ η αποξήλωση όλων των εγκαταστάσεων από το παραλιακό μέτωπο, αναμένεται να ολοκληρωθεί οριστικά την Άνοιξη του 2023.
Κυρία Πρόεδρε, Αγαπητοί Συνάδελφοι,
Ευελπιστώ ότι φέτος θα υπερψηφίσουμε τον προϋπολογισμό ούτως ώστε μέσα από τη συνεργασία και τη συνεννόηση νομοθετικής και εκτελεστικής εξουσίας να ανταποκριθούμε στις απαιτήσεις και τις προσδοκίες της κοινωνίας των πολιτών.
Κλείνοντας την ομιλία μου θα ήθελα να αναφερθώ στο σοβαρό διακύβευμα των προεδρικών εκλογών. Να κρατήσουμε την οικονομία και τη χώρα σε σταθερή τροχιά. Για να μπορέσει η χώρα να συνεχίσει στην πορεία της σταθερότητας και της ανάπτυξης, χρειάζεται ένα έμπειρο, αποτελεσματικό και αξιόπιστο πρόεδρο. Ένα πρόεδρο, με ξεκάθαρο προσανατολισμό, ο οποίος σε δύσκολες περιόδους θα μπορεί με ψυχραιμία να λαμβάνει τις σωστές αποφάσεις. Ο τόπος χρειάζεται τον Αβέρωφ Νεοφύτου. Πρόχωράμε για μια Κύπρο ασφαλή, σταθερή και κοινωνικά δίκαιη.
Να ευχηθώ σε όλους Καλά Χριστούγεννα και ελπιδοφόρο και παραγωγικό 2023.
