Έχουν γραφτεί τα πάντα γι’ αυτήν. Η πιο δημοφιλής θρησκευτική παραγωγή στην ιστορία της τηλεόρασης, «Ο Ιησούς από τη Ναζαρέτ» και όσα δεν γνωρίζατε γι’ αυτή και τους πρωταγωνιστές που άφησαν ιστορία στον παγκόσμιο κινηματογράφο…
Πρόκειται για ένα εμβληματικό ολοκληρωμένο έργο, που υπογράφει ο εξαιρετικός Φράνκο Τζεφιρέλι. Ο σπουδαίος Ιταλός σκηνοθέτης, που κατάφερε να αποδώσει με σεβασμό τα πάθη του Κυρίου, αναπαριστώντας τα γεγονότα με πίστη στις Γραφές, έκανε τις εξής πολύ σωστές επιλογές:
* Τα γυρίσματα που έγιναν στο Μαρόκο και την Τυνησία ήταν εντελώς ρεαλιστικά και διήρκεσαν τέσσερα χρόνια.
* Το καστ που διάλεξε έμεινε στην ιστορία της κινηματογραφικής γραφής, με κορυφαίο τον σχεδόν μεταφυσικό Ρόμπερτ Πάουελ, που ταυτίστηκε απόλυτα με τον Ιησού Χριστό στα μάτια και στη σκέψη του κοινού.
* Έτσι, η μίνι σειρά είναι άρρηκτα συνδεδεμένη με τις μέρες της Μεγάλης Εβδομάδας και αποτελεί εδώ και πολλά χρόνια μια από τις αγαπημένες συνήθειες των τηλεθεατών.
Ο συγκλονιστικός Ρόμπερτ Πάουελ
Η τρομερή του με τον Ιησού Χριστό είχε πολλές συνέπειες στην πορεία του ηθοποιού. Φαίνεται ότι συνδέθηκε τόσο πολύ με το ρόλο στη συνείδηση του κόσμου αλλά και όλων των δημιουργών, που δυοκολεύτηκε πολύ μετά τη σειρά.
«Στη σκηνή της Σταύρωσης, ήμουν λίγο νευρικός, ίσως και από την εξάντληση που ένιωθα, ύστερα από τη δίαιτα 12 ημερών που είχα επιβάλει στον εαυτό μου, πριν από το γύρισμα, για να φαίνομαι όσο πιο “ρεαλιστικός ” μπορούσα» είχε δηλώσει παλιότερα ο Ρόμπερτ Πάουελ.
Kαι συνέχιζε: «Κάποια στιγμή κοιτάζοντας στον καθρέφτη, αναγνώρισα στο είδωλό μου τον Ιησού. Μου φάνηκε ότι είδα την εικόνα που έχει ο καθένας από εμάς για Αυτόν, όταν προσπαθούμε να τον φανταστούμε. Την εικόνα που έχω συγκροτήσει από παιδί».
Ο ίδιος κατέληγε: «Πραγματικά ελπίζω στο μνημόσυνό μου να με θυμούνται και να με αποκαλούν όλοι ως “τον άνθρωπο που υποδύθηκε τον Ιησού».
Ο ίδιος έχει δηλώσει πως εκτός από το ότι ήταν ο κορυφαίος ρόλος που έπαιξε ποτέ, αυτή η ερμηνεία του τον έφερε κοντά στον Θεό. Δεν μπόρεσε ποτέ ξανά να ερμηνεύσει κάτι καλύτερα, γεγονός που αποδείχθηκε στην πορεία. Όλοι οι μετέπειτα ρόλοι του πέρασαν απαρατήρητοι.
Έτσι, σταδιακά ο Πάουελ αποσύρθηκε από την υποκριτική. Ο ίδιος σε συνεντεύξεις του έχει πει:
«Όταν κλήθηκα να υποδυθώ τον Ιησού, ήμουν 31 ετών και ομολογώ ότι μέχρι τότε δεν είχα κανένα ιδιαίτερο ενδιαφέρον για τη θρησκεία και καμία απολύτως γνώμη για τον Χριστό. Τώρα, ύστερα από 9 μήνες γυρισμάτων σε επιβλητικά τοπία του Μαρόκου και της Τυνησίας, μπορώ να πω ότι πραγματικά πιστεύω στον Ιησού, ακόμη και αν δεν πηγαίνω τακτικά στην εκκλησία».
Τι είχε δηλώσει για τη συμμετοχή του ο Ιωσήφ, Γιώργος Βογιατζής
«Όταν ετοιμάστηκε, είδα τον Χριστό μπροστά μου»! Η φράση ανήκει στον Γιώργο Βογιατζή που συμμετείχε στο καστ ενσαρκώνοντας τον Ιωσήφ. Περιγράφει τη στιγμή που πρωτοαντίκρισε τον Ρόμπερτ Πάουελ ντυμένο Χριστό.
Και δεν ήταν ο μόνος που το ένιωσε, καθώς κάθε φορά που εμφανιζόταν στο πλατό για τα γυρίσματα όλοι σταυροκοπιούνταν! Και σταματούσαν κάθε βωμολοχία μπροστά του εννοείται!
Ο σπουδαίος Έλληνας ηθοποιός θυμάται τη δική του συνεργασία: «Όταν γνωρίστηκα με τον Φράνκο Τζεφιρέλι, μου πρότεινε να κάνω κάποια δοκιμαστικά επειδή ήμουν νέος. Εκείνη την εποχή, προσπαθούσα πάρα πολύ να κάνω πράγματα για την καριέρα μου και ήθελα να πάρω τη δουλειά. Έτσι, λόγω της ηλικίας μου, με έβαλαν να κάνω τρία δοκιμαστικά. Ήθελαν να βεβαιωθούν ότι μπορώ να τα καταφέρω. Και το απέδειξα».
Η σειρά βήμα-βήμα
Ήταν Χριστούγεννα του 1973, όταν ο Τζεφιρέλι αποφάσισε τη μεταφορά της ζωής του Ιησού του Ναζωραίου για την κρατική ιταλική τηλεόραση, τη RAI. Όλα εξελίσσονταν «σαν να είχαν ούριο άνεμο στα πανιά», όπως δήλωσε σε συνέντευξή του το 2007 ο σκηνοθέτης. Το κόστος ήταν όμως υπέρογκο, 16-18 εκατ. δολάρια, αστρονομικό για τηλεοπτικό προϊόν.
Ποτέ άλλοτε δεν είχαν επενδυθεί τέτοια ποσά στην αναβίωση της Μέσης Ανατολής του 1ου αιώνα, ούτε είχε ξαναγίνει τόσο μεγάλη ιστορική έρευνα για τηλεοπτική παραγωγή, για την οποία επιστρατεύτηκαν μελετητές της Βίβλου, ιστορικοί και ακαδημαϊκοί. Στη σειρά συνεργάστηκαν από το Βατικανό και τη Ραβινική Σχολή του Λονδίνου μέχρι το Σχολείο Κορανίου του Μαρόκου. Το σενάριο υπογράφει ο Αντονι Μπέρτζες, ο αντισυμβατικός σεναριογράφος της ταινίας «Κουρδιστό πορτοκάλι». Το σάουντρακ ανέλαβε ο Μορίς Ζαρ, που είχε ήδη στο ενεργητικό του τα αντίστοιχα του «Λόρενς της Αραβίας» και του «Δρ Ζιβάγκο».
Το ξεχωριστό καστ
O σερ Λόρενς Ολίβιε ζήτησε να συμμετάσχει, λέγοντας στον Τζεφιρέλι: «Παραείμαι μεγάλος για ιππασία, άρα δεν μπορώ να είμαι ο Πιλάτος. Δεν είμαι αρκετά Εβραίος για Καϊάφας. Δώσε μου απλά αυτές τις δύο μικρές σκηνές του Νικόδημου»!
Το διεθνές καστ είχε τον σερ Πίτερ Ουστίνοφ και τον Κρίστοφερ Πλάμερ, τον Άντονι Κουίν, τον Έρνεστ Μπόργκναίν και την Κλαούντια Καρντινάλε!
Ο Τζεφιρέλι πρότεινε το ρόλο της Μαρίας της Μαγδαληνής στην Ελίζαμπεθ Τέιλορ, εκείνη όμως φοβήθηκε τα χρονοβόρα γυρίσματα και έτσι τον πήρε η Αν Μπάνκροφτ.
Στον «Ιησού από τη Ναζαρέτ» παίρνουν μέρος επτά βραβευμένοι με Oscar ηθοποιοί, οι: Κρίστοφερ Πλάμερ (το πήρε μεταγενέστερα), Λόρενς Ολίβιε, Πίτερ Ουστίνοφ, Αν Μπάνκροφτ, Αντονι Κουίν, Ροντ Στάιγκερ και Έρνεστ Μπόργκναίν.
Μαζί τους άλλοι έξι υποψήφιοι για Oscar, οι: Τζέιμς Μέισον, Ίαν Χολμ, Ίαν Μπάνεν, Τζέιμς Ερλ Τζόουνς, Βαλεντίνο Κορτέζε και Ραλφ Ρίτσαρντσον. Ο Τζεφιρέλι ήθελε πολύ τον Μαρτσέλο Μαστρογιάνι για το ρόλο του Πιλάτου, αλλά δεν τα βρήκαν στο οικονομικό. Στο τέλος όμως δικαιώθηκε με την επιλογή του Ροντ Στάιγκερ, λέγοντας πως ήταν ένας «υπέροχος Πιλάτος».
