Γρηγόρης Λαμπράκης, ο Μεγαλομάρτυρας της Ειρήνης
Ένας ταπεινός φόρος τιμής του γνωστού Κύπριου Καθηγητή της Κυπριακής Παροικίας του Λονδίνου, Ζαννέτου Τοφαλλή
Αυτές τις μέρες, συμπληρώνονται 60 χρόνια από τη δολοφονική επίθεση ενάντια στον ανεξάρτητο βουλευτή της Αριστεράς Γρηγόρη Λαμπράκη, το 1963, στη Θεσσαλονίκη.
Είχαμε την ευκαιρία να γνωρίσουμε τον υπέροχο αυτό άνθρωπο όταν περπατήσαμε μαζί στην ιστορική πορεία Ειρήνης στο Ώλτερμαστον της Αγγλίας μαζί με τον Ήρωα της Ακρόπολης Μανώλη Γλέζο. Στη μεγαλειώδη αυτή τριήμερη πορεία από το Ώλντερμαστον στο Λονδίνο, οι οργανωτές, τιμής ένεκεν, πρόσφεραν στην ελληνική αντιπροσωπεία να περπατήσουν στην ΠΡΩΤΗ θέση, όπως γίνεται και στους Ολυμπιακούς Αγώνες κάθε τέσσερα χρόνια. Οι αντιπρόσωποι των άλλων 200 τόσων χωρών ακολουθούσαν με αλφαβητική σειρά, Ο Λαμπράκης περπατούσε μπροστά κρατώντας με μια νεαρή κυπρωτοπούλα .15 χρόνων, την Ανδρούλλα Αλεξάνδρου Μηνά, ένα πανώ με το σύνθημα ΕΛΛΑΣ – ΕΙΡΗΝΗ! Εκατοντάδες Κύπριοι πορευόμαστε μαζί με τον Λαμπράκη και τιον Γλέζο.
Αλλά, ποιος ήταν ο Γρηγόρης Λαμπράκης;
Ο Λαμπράκης γεννήθηκε το 1912 στην Κερασίτσα της Αρκαδίας. Σπούδασε στην Ιατρική Σχολή του Πανεπιστημίου Αθηνών. Αναδείχθηκε πολλές φορές βαλκανιονίκης στο άλμα εις μήκος. Στα χρόνια της κατοχής δεν έμεινε αδρανής. Το 1943 ίδρυσε την Ένωση Ελλήνων Αθλητών μέσω της οποίας βοηθούσε στην ενίσχυση των λαϊκών συσσιτίων με τα έσοδα των αγώνων. Σε πάρα πολλές περιπτώσεις, παρείχε δωρεάν περίθαλψη σε φτωχούς. Γι αυτό, στην Ελλάδα τον ονόμαζαν ΓΙΑΤΡΟ ΤΩΝ ΦΤΩΧΩΝ.
Στα 1961 εξελέγη βουλευτής Πειραιά, με το Πανδημοκρατικό Αγροτικό Μέτωπο Ελλάδος (ΠΑΜΕ). Το ίδιο διάστημα, ιδρύεται η Επιτροπή για τη Διεθνή Ύφεση και Ειρήνη, με πρωτοβουλία μεταξύ των άλλων και του Λαμπράκη.
Ο Λαμπράκης επέστρεψε στην Ελλάδα μαζί με τον Γλέζο. Λίγες μέρες αργότερα η ανθρτωπότητα πληροφορήθηκε την δολοφονία ενός από τα καλύτερα παιδιά της.
Παραθέτουμε τα γεγονότα της μαύρης εκείνης Τετάρτης 22 Μάη του 1963: Το βράδυ της 22 Μάη του 1963, μέσα σε κλίμα πρωτόγνωρης τρομοκρατίας, ο Γρηγόρης Λαμπράκης, γιατρός, βουλευτής της ΕΔΑ, Καθηγητής Πανεπιστημίου αθλητής, εκφωνούσε ομιλία της Επιτροπής για τη Διεθνή Ύφεση και Ειρήνη στην αίθουσα του Δημοκρατικού Συνδικαλιστικού Κινήματος, στη Θεσσαλονίκη. Το κτίριο βρισκόταν στη διασταύρωση των οδών Βενιζέλου και Ερμού και είχε
περικυκλωθεί από 180 ένστολους χωροφύλακες και πολλούς άλλους με πολιτικά.
Ήταν, βέβαια, ολοφάνερο ότι η δολοφονία του Λαμπράκη είχε προσχεδιαστεί. Ακόμα και ο ίδιος ο Λαμπράκης στην ομιλία του είπε: «Σαν εκπρόσωπος του Έθνους και του Λαού, καταγγέλλω ότι υπάρχει σχέδιο δολοφονίας μου και καλώ τον υπουργό Βορείου Ελλάδος, το νομάρχη, τον εισαγγελέα, το στρατηγό Χωροφυλακής Μήτσου, το διευθυντή της Αστυνομίας και το διοικητή Ασφαλείας να προστατεύσουν τη συγκέντρωση και τη ζωή μου».
Η δολοφονία πραγματοποιήθηκε όταν ο Λαμπράκης αποχωρούσε από τη συγκέντρωση, αφού η αστυνομία τον διαβεβαίωσε ότι δεν κινδύνευε. Μάλιστα, όταν ο Λαμπράκης βγήκε, η αστυνομία εγκλώβισε τον κόσμο στο κτίριο, ώστε ο Λαμπράκης να απομονωθεί. Οι φυσικοί αυτουργοί της δολοφονίας ήταν μέλη παρακρατικών οργανώσεων, συνεργάτες-χαφιέδες της Ασφάλειας Οι δολοφόνοι βγήκαν μέσα από το πλήθος των αστυνομικών με ένα τρίκυκλο κι ένα σιδερολοστό
και έδωσαν το φονικό χτύπημα στο Λαμπράκη.
Γρηγόρη και τον Μίκη Θεοδωράκη) καταθέτουν στεφάνι στον τάφο του
αδικοχαμένου Πρωταθλητή της Ειρήνης.
Στην περιοχή βρίσκονταν πάρα πολλοί αστυνομικοί. Κανένας όμως δεν καταδίωξε τους δολοφόνους, παρά μόνο ένας πολίτης, ο Μανώλης Χατζηαποστόλου (ο θρυλικός «Τίγρης»), κατάφερε να πηδήσει πάνω στην καρότσα του τρίκυκλου και πάλεψε με τον Εμμανουηλίδη και τον Γκοτζαμάνη. Ο Γκοτζαμάνης θα συλληφθεί κατά λάθος από τον υποδιοικητή της πυροσβεστικής που περνούσε τυχαία, τη στιγμή που ο Γκοτζαμάνης κατάφερε ένα χτύπημα με το λοστό στον «Τίγρη». Το όργανο του φόνου, αν και παραδόθηκε στην αστυνομία, όλως παραδόξως εξαφανίστηκε. Ο Λαμπράκης μετά το χτύπημα ήταν κλινικά νεκρός και άφησε την τελευταία του πνοή 4 μέρες αργότερα.
Η είδηση για την δολοφονία του Λαμπράκηξ έφτασε αστραπιαία στην Ευρώπη και στο Λονδίμνο. Η πρώτη δουλειά της Παροικίας μας ήταν να στείλει ειδικούς βρετανούς ιατρούς,μια και η καρδιά του Λαμπράκη χτυπούσε ακόμη. Δεν μπορείτε να φαντασθείτε πώς νοιώσαμε όταν οι ίδιοι οι βρετανοί γιατροί ετοιμάστηκαν αμέσως να πάνε στην Ελλάδα να σώσουν το παληκάρι. Πήγαν αμέσως στην Ελλάδα.
Πάλεψαν, αλλά η καρδιά του Λεβέντη μας σταμάτησε να χτυπά 5 μέρες αργότερα.
Στις 27 Μαίου 1963. Όταν προσφερθήκαμε με την επιστροφή τους να πληρώσουμε τουλάχιστον τα αεροπορικά τοιυς εισιτήρια, αυτοί θύμωσαν και μας είπαν ΔΕΝ ΠΑΙΡΝΟΥΜΕ ΛΕΦΤΑ ΑΠ¨Ο ΕΝΑ ΤΕΤΟΙΟ ΑΝΘΡΩΠΟ ΠΟΥ ΠΡΟΕΡΧΕΤΑΙ ΑΠΟ ΤΗΝ ΕΛΛΑΔΑ! Η ΕΛΛΑΔΑ ΕΙΝΑΙ ΜΗΤΕΡΑ ΜΑΣ!
Την άλλη μέρα στην Αθήνα έγινε η πιο μεγάλη συγκέντρωση. 500.000 Έλληνες συγκεντρώθηκαν για να εκδηλώσουν την αγάπη τους στον Πρωτομάρτυρα της Ειρήνης και να καταδικάσουν τους ανθρώπους του μισους και του φασισμού. Τα συνθήματα που κυριαρχούσαν ήταν «ΟΧΙ ΑΛΛΟ ΑΙΜΑ», «ΔΗΜΟΚΡΑΤΙΑ», «ΕΙΡΗΝΗ».
Διμελής αντιπροσωπεία από την Κυπριακή Παριοικία του Λονδίνου από τον Ζαννέτο Τοφαλλή και τον Παναγιώτη Κωνσταντίνου, πήγαν στην Αθήνα και συνοδευόμενη από τον Μίκη Θεοδωράκη και τον αδελφό του Λαμπράκη, επισκέφθηκαν το κοιμητήριο και κατέθεσαν στεφάνι στον Τάφο του Ήρωα.
Ο Γρηγόρης Λαμπράκης, με τον ηρωικό του θάνατο, θα δείχνει πάντα το δρόμο του αγώνα της ειρήνης και της δημοκρατίας ανάμεσα στους λαούς. Και σήμερα, περισσότερο από ποτέ, υπάρχει ανάγκη όλοι οι λαοί του κόσμου να ακολουθήσουν με συνέπεια αυτό το δρόμο. Πάντα θα τον θυμόμαστε!
ΖΑΝΝΕΤΟΣ ΤΟΦΑΛΛΗΣ
(ztofallis:gmail.com)
Λονδίνο, Μάιος 2023
