Είναι μεγάλη τιμή και συγκίνηση να βρίσκομαι στο Δημοτικό Μουσείο Αγίας Νάπας, σε μια ξεχωριστή βραδιά αφιερωμένη στην Αμμόχωστο. Μια ημέρα μνήμης για τον τόπο που δοκιμάστηκε και συνεχίζει να υπομένει τις συνέπειες της τουρκικής εισβολής του 1974, δίχως να ανασάνει τον καθαρό αέρα της ελευθερίας. Η βασιλεύουσα, η πόλη του Ευαγόρα, που αντιστάθηκε σε δεκάδες κατακτητές κατά τη χιλιόχρονη ιστορία της, συνεχίζει για σχεδόν μισό αιώνα να παραμένει κάτω από την μπότα του κατακτητή.
Είναι για αυτό τον λόγο που εκδηλώσεις όπως η σημερινή είναι σημαντικές. Θα ήθελα να χαιρετίσω την πρωτοβουλία του Δήμου Αμμοχώστου και της Αγίας Νάπας να φιλοξενήσουν, προσωρινά, στον χώρο τούτο τους καλλιτεχνικούς θησαυρούς της πινακοθήκης της Αμμοχώστου που συμβολίζουν τη συναισθηματική σύνδεση με το παρελθόν της πόλης της Αμμοχώστου. Τα έργα τέχνης αυτά, τα οποία επιστράφηκαν από την τουρκοκυπριακή πλευρά στους ελληνοκύπριους ιδιοκτήτες τους, αναζωπυρώνουν τον πόθο της επιστροφής, δίνοντας το μήνυμα πως ακόμα υπάρχει η βούληση για μια επανενωμένη πατρίδα.
Βιώνουμε, μέχρι σήμερα, τις ολέθριες συνέπειες του δίδυμου εγκλήματος του 1974. Εδώ και 49 χρόνια από την τουρκική εισβολή, ο στόχος μας παραμένει αμετάθετος: η απαλλαγή από την παράνομη τουρκική κατοχή και η επίτευξη μιας βιώσιμης και λειτουργικής λύσης εντός του πλαισίου των Ηνωμένων Εθνών. Μιας λύσης που θα επανενώνει το νησί και τον λαό μας και θα δημιουργεί συνθήκες ειρήνης και ευημερίας για όλους τους νόμιμους κατοίκους του.
Από την πρώτη μέρα ανάληψης της διακυβέρνησης του τόπου, ο Πρόεδρος της Δημοκρατίας κ. Νίκος Χριστοδουλίδης ξεκίνησε ένα διπλωματικό μαραθώνιο για επανέναρξη των διαπραγματεύσεων. Η βούλησή μας παραμένει αταλάντευτη και απόλυτα ειλικρινής, παρά τη σειρά των απαράδεκτων ενεργειών επιβολής τετελεσμένων επί του εδάφους, στις οποίες έχει προβεί η τουρκική πλευρά. Ενέργειες, οι οποίες αφενός υποσκάπτουν την προσπάθεια για αναζωογόνηση των διαπραγματεύσεων, και αφετέρου ανατροφοδοτούν την πρόθεσή της για αλλαγή του στάτους κβο στην περίκλειστη περιοχή των Βαρωσίων.
Η προσπάθεια για άνοιγμα και εποικισμό της περίκλειστης πόλης των Βαρωσίων, και όχι μόνο, αποτελεί παραβίαση της διεθνούς νομιμότητας, την οποία έχει καταδικάσει η διεθνής κοινότητα. Στο τελευταίο ψήφισμα του Συμβουλίου Ασφαλείας για την ανανέωση της θητείας της ειρηνευτικής δύναμης των Ηνωμένων Εθνών, αναγνωρίζεται η σοβαρότητα της κατάστασης και επισημαίνεται η ανάγκη αποφυγής περαιτέρω μονομερών ενεργειών.
Η προσπάθεια της Τουρκίας για σφετερισμό της περιουσίας των ελληνοκυπρίων κατοίκων δεν αποτελεί παρά μέρος της προσπάθειάς της για δημιουργία δύο κρατών. Αυτή η προσπάθεια νομιμοποίησης των τετελεσμένων της εισβολής θα πέσει και πάλι στο κενό.
Παρά την επιμονή της Τουρκίας και της τουρκοκυπριακής πλευράς για λύση «δύο κρατών», και υπονόμευση των πρωτοβουλιών που στόχο έχουν την επανένωση της Κύπρου και του λαού της, Ελληνοκυπρίων και Τουρκοκυπρίων, συνεχίζουμε να προχωρούμε αταλάντευτα στη δράση, γιατί η αδράνεια στο κυπριακό δεν αποτελεί ούτε λύση, ούτε επιλογή για την Κυβέρνηση Χριστοδουλίδη.
Το Κυπριακό, κύριες και κύριοι, είναι ευρωπαϊκό πρόβλημα, του οποίου η λύση αφορά και την ευρωπαϊκή μας οικογένεια. Η πρωτοβουλία του Προέδρου της Δημοκρατίας για ενεργότερη εμπλοκή της ΕΕ στις προσπάθειες επίλυσής του και στην επανένωση της πατρίδας μας έχει βρει θετική ανταπόκριση από τους συνομιλητές του.
Ευελπιστούμε πως σύντομα η Τουρκία και η τουρκοκυπριακή πλευρά θα προσέλθουν στις διαπραγματεύσεις στο πλαίσιο μιας θετικής ατζέντας, αμοιβαίου οφέλους, χωρίς προκλήσεις, εντάσεις και τετελεσμένα επί του εδάφους, όπως στα Βαρώσια.
Παράλληλα, για μάς, σημαντική παράμετρος παραμένει και το ζήτημα της προσφυγικής πολιτικής. Ο προσφυγικός κόσμος έχει επωμιστεί τον μεγαλύτερο πόνο και έχει σηκώσει στους ώμους του ένα τεράστιο φορτίο από τις επιπτώσεις που έφερε η τουρκική εισβολή. Και είναι για αυτόν τον λόγο που στόχος μας, ως Κυβέρνηση, μέχρι και την επίλυση του Κυπριακού, είναι να μπορέσουμε να στηρίξουμε με τον καλύτερο δυνατό τρόπο, μέσα από μια –όσο το δυνατόν– πιο δίκαιη, σφαιρική και ισόνομη προσέγγιση, τους πρόσφυγές μας.
Είναι σε αυτό το πλαίσιο που έχουμε θέσει ως προτεραιότητά μας να επιλύσουμε το χρονίζον πρόβλημα που αφορά στην ακαταλληλότητα προσφυγικών οικισμών, με το σχέδιο «ΚτίΖω» σε μια προσπάθειά μας διασφαλίσουμε, τόσο μια ασφαλή, όσο και μια αξιοπρεπή και βιώσιμη διαμονή. Παράλληλα, κατατάσσουμε ψηλά στη λίστα μας την επανεξέταση των κριτηρίων των στεγαστικών σχεδίων για τους εκτοπισθέντες, αλλά και της επιδότησης των ενοικίων, με στόχο την εφαρμογή αναθεωρημένων εντός του 2023, ενώ προχωρούμε και με τον εκσυγχρονισμό της διαχείρισης και διάθεσης των τουρκοκυπριακών περιουσιών, ούτως ώστε να αντιμετωπίσουμε με αξιοκρατία, διαφάνεια και ισονομία τις ανάγκες των προσφύγων μας.
Κλείνοντας, αγαπητοί, θα ήθελα και πάλι να συγχαρώ προσωπικά τους Δήμαρχους Αγίας Νάπας και Αμμοχώστου, Χρίστο Ζαννέττου και Σίμο Ιωάννου, αλλά και τα Δημοτικά Συμβούλια των Δήμων, για την αποψινή επιτυχημένη βραδιά μνήμης και τιμής της βασιλεύουσας, αλλά και όλους όσοι βρίσκονται απόψε εδώ.
Ευελπιστώ πως η πρωτοβουλία αυτή δεν θα χρειαστεί να καταστεί θεσμός, γιατί σύντομα θα κτυπήσει η καμπάνα της επιστροφής στα λεύτερα χώματα της Αμμοχώστου μας.
