Με αφορμή την Μουσικο-ποιητική βραδιά αφιέρωμα στον Μάνο Ελευθερίου, που θα πραγματοποιηθεί αύριο στο Μεσαιωνικό Κάστρο της Λάρνακας, το SkalaTimes θυμάμαι τον σπουδαίο δημιουργό.
«Μαλαματένια Λόγια»/ “Malamatenia”
Κυριακή 16 Ιουλίου στο Μεσαιωνικό Κάστρο της Λάρνακας στις 21:00
Μουσικο-ποιητική βραδιά αφιερωμένη στον Μάνο Ελευθερίου
Παρουσίαση / κείμενα: Αγγέλα Καϊμακλιώτη,Δημήτρης Γκόγκας Απαγγελίες: Μαρία Κούβαρου, Ανδρέας Τιμοθέου
Τραγούδι: Φωνητικό Σύνολο Δήμου Λάρνακας
Καλλιτεχνική διεύθυνση: Ανδρέας Γερολέμου
Γενική επιμέλεια: Αγγέλα Καϊμακλιώτη
Είσοδος ελεύθερη
“Τα μαλάματα είναι από τις λέξεις που με κυνηγάνε από την παιδική μου ηλικία. Ήταν λέξη της γιαγιάς μου. Και φυσικά εννοώ εδώ και τα καλά λόγια και τη συνδρομή προς τον πάσχοντα και την αγάπη προς το φυλακισμένο και τη συγχώρεση που δίνει κανείς στα αμαρτήματα των πολλών. Δεν γίνεσαι “ένα” με αυτούς. Απλώς τους αποφεύγεις. Χτίζεις το δικό σου κόσμο με καλύτερα υλικά”. – Μάνος Ελευθερίου, από τη συνέντευξη που έδωσε το 2014 στη Βίκη Καλοφωτιά
Δεν υπάρχουν πολλοί δημιουργοί με το φως και το ταλέντο του Μάνου Ελευθερίου, ο Μάνος Ελευθερίου υπήρξε πραγματικά ένας σπάνιος δημιουργός και αδιαμφισβήτητα ένας από τους σημαντικότερους σύγχρονους πνευματικούς Έλληνες δημιουργούς, ένας δημιουργός πολυμήχανος σαν Οδυσσέας, με πολυσχιδές έργο: Έχει γράψει ποιητικές συλλογές, διηγήματα, μία νουβέλα, δύο μυθιστορήματα και περισσότερα από 400 τραγούδια. Παράλληλα εργάστηκε ως αρθρογράφος, επιμελητής εκδόσεων, εικονογράφος και ραδιοφωνικός παραγωγός.
Σε συνέντευξη που παραχώρησε το 2014 στο ΑΠΕ-ΜΠΕ, είχε πει: «Ποιο είναι, όμως, αυτό που έχει τη μεγαλύτερη σημασία; Όσα μας συμβαίνουν είναι απείρως πιο σημαντικά από όσα γράφουμε – αλλά δεν τα υπολογίζουμε. Όταν γράφω για ένα ζήτημα που με καίει, νομίζω πως θα βγει κάτι καλό -μια μπαλάντα, ας πούμε-αλλά σιγά-σιγά αρχίζω να αρρωσταίνω. Έχω εδώ και πολλά χρόνια την εντύπωση πως γράφω μέσα σε μιαν ομίχλη. Χωρίς να με κυνηγάει κανενός το αίμα, όποτε γράφω, ζω τις νύχτες του Μακμπέθ. Κακά, όμως, τα ψέματα: γράφω γιατί έτσι δίνω παράταση στη ζωή μου».
Γεννήθηκε και μεγάλωσε στην Ερμούπολη της Σύρου.
Ο πατέρας του ήταν ναυτικός. Σε ηλικία 14 ετών μετακόμισε με την οικογένειά του από τη Σύρο στην Αθήνα και τα πρώτα επτά χρόνια κατοικούν στο Χαλάνδρι.
Το 1960 μετακόμισαν οικογενειακώς στο Νέο Ψυχικό.
Το 1955 γνωρίστηκε με τον Άγγελο Τερζάκη ο οποίος τον ώθησε να παρακολουθήσει μαθήματα στη δραματική σχολή του Εθνικού Θεάτρου ως ακροατής.
Το 1956 γράφτηκε στο τμήμα θεάτρου της Σχολής Σταυράκου με καθηγητές τον Χρήστο Βαχλιώτη, τον Γιώργο Θεοδοσιάδη και τον Γρηγόρη Γρηγορίου.
Το 1960 στα Ιωάννινα όπου βρέθηκε για να εκτελέσει τη στρατιωτική του θητεία, άρχισε να γράφει θεατρικά έργα και ποιήματα.
Ο Γιώργος Νταλάρας μιλώντας στην Αναστασία Κουκά και την εφημερίδα “Έθνος” της Κυριακής, όταν του ζητήθηκε να επιλέξει τα δέκα καλύτερα τραγούδια που το σώμα τους έχει την υπογραφή του Ελευθερίου, δυσκολεύτηκε, αλλά επέλεξε:
«Μαλαματένια λόγια»
«Τα λόγια και τα χρόνια τα χαμένα»
«Παραπονεμένα λόγια»
«Ποιος τη ζωή μου»
«Το τραίνο φεύγει στις οχτώ»
«Τώρα που θα φύγεις»
«Κάτω απ’ τη μαρκίζα»
«Ο Χάρος βγήκε παγανιά»
«Ο Άμλετ της Σελήνης»
«Για ποια Ιθάκη μου μιλάς»
Ποιος ήταν ο Μάνος Ελευθερίου;
Ο Μάνος Ελευθερίου γεννήθηκε στις 12 Μαρτίου 1938 και πέθανε στις 22 Ιουλίου το 2018.
Ήταν ένας σπουδαίος Έλληνας ποιητής, στιχουργός και πεζογράφος.
Έχει γράψει ποιητικές συλλογές, διηγήματα, μία νουβέλα, δύο μυθιστορήματα και περισσότερα από 400 τραγούδια. Παράλληλα εργάστηκε ως αρθρογράφος, επιμελητής εκδόσεων, εικονογράφος και ραδιοφωνικός παραγωγός.
Το 1962, σε ηλικία μόλις 24 ετών, δημοσίευσε την πρώτη του ποιητική συλλογή με τίτλο Συνοικισμός, με δικά του χρήματα αλλά δεν είχε την αναμενόμενη επιτυχία. Την ίδια εποχή στα Ιωάννινα έγραψε τους πρώτους στίχους, ανάμεσα στους οποίους ήταν και «Το τρένο φεύγει στις 8:00», τους οποίους αργότερα μελοποίησε ο Μίκης Θεοδωράκης.
Τον Οκτώβριο του 1963 ξεκίνησε να εργάζεται στο Reader’s Digest όπου και παρέμεινε για τα επόμενα δεκαέξι χρόνια. Στο μεταξύ, κυκλοφόρησαν τα δύο πρώτα του βιβλία με διηγήματα, Το διευθυντήριο (1964) και Η σφαγή (1965), για τα οποία γράφτηκαν εξαιρετικές κριτικές.
Το 1964 εμφανίστηκε στην ελληνική δισκογραφία. Συνεργάστηκε με τον συνθέτη Χρήστο Λεοντή και με τον Μίκη Θεοδωράκη (1967), με τον οποίο η συνεργασία διακόπηκε εξαιτίας της Δικτατορίας. Τα συγκεκριμένα τραγούδια πρωτοκυκλοφόρησαν το 1970 στο Παρίσι.
Συνεργάστηκε επίσης με τον Δήμο Μούτση (Άγιος Φεβρουάριος, 1971) και με τον Γιάννη Μαρκόπουλο στο δίσκο Θητεία, του οποίου η ηχογράφηση ξεκίνησε τον Νοέμβριο του 1973, διακόπηκε από τα γεγονότα του Πολυτεχνείου και τελικά κυκλοφόρησε το 1974 με τη Μεταπολίτευση.
Κατά καιρούς συνεργάστηκε σχεδόν με όλους τους Έλληνες συνθέτες, όπως με τον συνθέτη Σταύρο Κουγιουμτζή και τον τραγουδιστή Γιώργο Νταλάρα καθώς και με τον Θανάση Γκαϊφύλλια στην Ατέλειωτη εκδρομή (1975), τον Μάνο Χατζιδάκι, τον Γιάννη Σπανό, τον Γιώργο Ζαμπέτα, τον Σταμάτη Κραουνάκη, τον Λουκιανό Κηλαηδόνη, τον Γιώργο Χατζηνάσιο, τον Αντώνη Βαρδή και άλλους.
Παράλληλα έγραψε και εικονογράφησε παραμύθια για παιδιά ενώ επιμελήθηκε την έκδοση λευκωμάτων με θέμα τη Σύρο: Ενθύμιον Σύρας, Θέατρο στην Ερμούπολη κ.ά. Τη δεκαετία του ’90 αρθρογραφούσε και έκανε ραδιοφωνικές εκπομπές στον Αθήνα 9,84 και στο Δεύτερο Πρόγραμμα.
Το 1994 εξέδωσε τη πρώτη του νουβέλα με τίτλο Το άγγιγμα του χρόνου. Το 2004 δημοσίευσε το πρώτο του μυθιστόρημα με τίτλο Ο καιρός των χρυσανθέμων, η οποία τιμήθηκε με το Κρατικό Βραβείο Λογοτεχνίας το 2005.
Το 2013 ο Μάνος Ελευθερίου, βραβεύθηκε για τη συνολική προσφορά του από την Ακαδημία Αθηνών.
