Το Υφυπουργείο Πολιτισμού εκφράζει τη βαθύτατη θλίψη του για τον θάνατο της ζωγράφου Ελένης Νικοδήμου, μιας δημιουργού που σφράγισε με το έργο και τη δημόσια παρουσία της την εικαστική σκηνή της Κύπρου τα τελευταία σαράντα χρόνια.
Η Ελένη Νικοδήμου γεννήθηκε το 1955 στην Άλωνα. Την ολοκλήρωση των εγκύκλιων σπουδών της στο Παγκύπριο Γυμνάσιο Θηλέων Παλλουριωτίσσης στη Λευκωσία ακολούθησε η φοίτηση στην Ανωτάτη Σχολή Οικονομικών και Εμπορικών Επιστημών (Α.Σ.Ο.Ε.Ε., νυν Οικονομικό Πανεπιστήμιο Αθηνών) κατά τα έτη 1973-1977. Ένα χρόνο αργότερα, το 1978, εγγράφεται στην Ανωτάτη Σχολή Καλών Τεχνών του Παρισιού (Ecole Nationale Supérieure des Beaux-Arts), απ’ όπου αποφοιτά το 1983 έχοντας σπουδάσει ζωγραφική και χαρακτική.
Εργάστηκε στη Cité Internationale des Arts από το 1981 μέχρι το 1984, ενώ υπήρξε υπότροφος της γαλλικής κυβέρνησης (1981-1983 και 1987-1988), του ΕΟΜΜΕΧ (1980) και του Ιδρύματος Λεβέντη (1985-1986). Το έτος 1986 διακρίθηκε με το πρώτο βραβείο στον διαγωνισμό Matisse, τον οποίο είχε προκηρύξει η Πρεσβεία της Γαλλίας στην Κύπρο.
Παρουσίασε δουλειά της σε πολλές ατομικές εκθέσεις στο Παρίσι, την Αθήνα, τη Λευκωσία, τη Λισσαβώνα, καθώς και σε διεθνείς διοργανώσεις, όπως στην 16η και 17η Μπιενάλε Χαρακτικής της Λιουμπλιάνας το 1985 και το 1986, την 2η Μπιενάλε Νέων Δημιουργών Ευρώπης και Μεσογείου στη Θεσσαλονίκη το 1986, και την 8η Μπιενάλε Χαρακτικής της Νορβηγίας, επίσης το 1986.
Η Ελένη Νικοδήμου ήταν και διακεκριμένη αθλήτρια στίβου στις μεσαίες αποστάσεις και στον ανώμαλο δρόμο. Άρχισε να συμμετέχει σε αγώνες από την ηλικία των 14 ετών, ούσα ακόμη μαθήτρια. Χαρακτηριστικό του πάθους και της αποφασιστικότητάς της είναι το γεγονός ότι αγωνιζόταν όχι μόνο στη δική της ηλικιακή κατηγορία, αλλά και στις κατηγορίες των νεανίδων και των γυναικών, καταφέρνοντας μάλιστα να κερδίζει μεγαλύτερες σε ηλικία αθλήτριες. Παράλληλα με τις σπουδές της στην Αθήνα, προπονείτο με τον διεθνούς φήμης Ούγγρο προπονητή Μιχάλι Ιγκλόι, ενώ υπήρξε και μέλος τόσο της Εθνικής ομάδας στίβου της Ελλάδας όσο και της αντίστοιχης Εθνικής Κύπρου.
Πάνω από όλα, η Ελένη Νικοδήμου ήταν μια μεγάλη εικαστική δημιουργός. Πίσω από τα αφηρημένα έργα της κρύβεται ένας πολύπλοκος, ευαίσθητος και συνάμα δυναμικός, ψυχικός κόσμος. Ακόμα και όταν ζούσε σε ένα μικρό διαμέρισμα στο Παρίσι, ζωγράφιζε μεγάλους μνημειακούς πίνακες. Με μεγάλη δεξιότητα δούλευε τις πολυεπίδεδες «ματιέρες», για τις οποίες μιλούσε πάντα με μεγάλη περηφάνεια, και κεντούσε λεπτομέρειες με κλωστή. Ήταν τελειομανής και αφιέρωνε πολύ χρόνο και κόπο σε κάθε έργο μέχρι να αποφασίσει ότι ήταν ολοκληρωμένο. Κάθε έκθεση αντικατόπτριζε τις ανησυχίες και τα όνειρα της («Οι Φύλακες Άγγελοι δεν έχουν πια Φτερά» το 2003, «Διάλεξε τον Φόβο σου» το 2011), αλλά και τις αναμνήσεις και εμπειρίες από τη ζωή της στην Άλωνα («Με μολύβι και κλωστή….» το 2018). Μέσα από την έκθεσή της «Ντοκουμέντο» το 2012, είχε το θάρρος να διαμαρτυρηθεί για την πολιτική και οικονομική κατάσταση του τόπου μας. Την Ελένη Νικοδήμου, εξάλλου, πάντα χαρακτήριζε μια αφοπλιστική ειλικρίνεια και αμεσότητα. Τα τελευταία χρόνια στράφηκε στη συγγραφή και κατάφερε, παρά τα σοβαρά προβλήματα με την υγεία της, να ολοκληρώσει το βιβλίο της «Ταξίδι στη βροχή». Είναι αυτοβιογραφικό και αναφέρεται στη ζωή της στην Άλωνα, τα φοιτητικά της χρόνια στην Αθήνα, την εξέγερση του Πολυτεχνείου, την εισβολή, τις σπουδές της στο Παρίσι. Με ιδιαίτερη γραφή αυτό το νέο έργο της Ελένης Νικοδήμου είναι ένα προσωπικό αφήγημα που, όπως και τα ζωγραφικά της έργα, είναι μοναδικό.
Η Ελένη Νικοδήμου μας αφήνει την Τέχνη της, ένα σπαρακτικό στην επίπονη χειρωνακτική χειρονομία του σώμα δουλειάς, το οποίο θα μας μεταδίδει πάντοτε την ασίγαστη αγάπη της δημιουργού του για τη ζωή.
Το Υφυπουργείο Πολιτισμού εκφράζει βαθύτατα συλλυπητήρια στο σύζυγό της, Raphael Ryx, και σε όλη την οικογένεια της.
