Της Γιώτας Δημητρίου
Μετά την επιτυχημένη ολοκλήρωση της περιοδείας του στις ΗΠΑ και λίγο πριν την
κυκλοφορία της νέας τους κοινής ηχογράφησης “Daedalus Project – Persephone”, ο
διεθνούς φήμης Έλληνας σαξοφωνίστας, συνθέτης και ερευνητής Δημήτρης Βασιλάκης
συναντά το τρίο του Espen Berg από τη Νορβηγία για 3 μοναδικές συναυλίες σε
Αθήνα, Ρόδο και Κύπρο. Στην Κύπρο θα τον απολαύσουμε τη Δευτέρα 13 Νοεμβρίου, στις 21:00, Θέατρο Ριάλτο, στη Λεμεσό. Με αφορμή την μοναδική αυτή συναυλία στο νησί μας, το SkalaTimes κουβεντιάζει με τον διάσημο μουσικό.
Μουσική συνάντηση κορυφής
Ο Δημήτρης Βασιλάκης με διεθνή καριέρα, βραβευμένη δισκογραφία από το BBC
στην Candid Records, παρουσιάσεις σε Birdland, Dizzy’ s Club – Jazz at the Lincoln
Center, Yale, Smithsonian, United Nations, Ronnie Scott’s – London Jazz Festival,
συνεργάζεται με το τρίο από το 2019 και η νέα τους ηχογράφηση “Daedalus Project
– Persephone” θα κυκλοφορήσει το 2024 στην Candid Records.
Ο Espen Berg είναι διεθνώς βραβευμένος πιανίστας. Το 2016 έλαβε το
μεγαλύτερο βραβείο μουσικής της Νορβηγίας, “JazZtipendiate”, στο Φεστιβάλ
Molde Jazz. Είναι μέλος του προγράμματος εκκίνησης της νορβηγικής τζαζ το 2018
και το Espen Berg Trio ορίστηκε επίσημος πρεσβευτής του NTNU στο Trondheim
Jazz Festival το 2016. Αυτή την περίοδο ο Berg και οι μουσικοί του πραγματοποιούν
ευρωπαϊκή περιοδεία, ενώ το επόμενο διάστημα θα κυκλοφορήσουν το τέταρτο
άλμπουμ τους “Fjære”.
Τι σας φέρνει στην Κύπρο; Έχετε ξαναέρθει;
Βεβαίως. Τα τελευταία 3 χρόνια ήμουν προσκεκλημένος από το Cyprus Jazz & World Music
Showcase για να αξιολογήσω τα Κυπριακά σχήματα της τζαζ και να προσκαλέσω ένα από
αυτά στο φεστιβάλ μας στην Ρόδο. Τη Δευτέρα 13/11 θα έχω την χαρά να παίξω για πρώτη
φορά στο Θέατρο Ριάλτο, με το Espen Berg Trio.
Η συνεργασία με το Νορβηγικό Espen Berg Trio πώς προέκυψε;
Σε παλαιότερη συναυλία τους στο Half Note στην Αθήνα μέσω της Νορβηγικής πρεσβείας
συνεργαστήκαμε και μας ένωσε η κοινή αισθητική για τον λυρισμό στην τζαζ, καθώς και ο
πολύ ξεχωριστός σκανδιναβικός τους ήχος. Επίσης τα εκπαιδευτικά προγράμματα που
προσφέρουν στο φεστιβάλ μας: Rhodes & South Aegean International jazz Festival.
Ένας μουσικός σαν κι εσάς, βραβευμένος και με διεθνή καριέρα, τι κερδίζει από τις
περιοδείες του ανά το κόσμο;
Πολύ σημαντικές εμπειρίες, επαφή με ένα μεγαλύτερο κοινό καθώς και μουσικές ζυμώσεις
και συνεργασίες με μεγάλους μουσικούς της τζαζ.
Από την πρόσφατη και πολύ πετυχημένη σας περιοδεία στις ΗΠΑ τι κρατήσατε;
Τα jam sessions στο Smalls, την συναυλία μας στο Nublu με ένα κορυφαίο σχήμα και την
μέρα που περάσαμε με τον γιο μου Νέστορα επίσης σαξοφωνίστα, με τον μεγάλο ντράμερ
Jeff “Tain”Watts καταλήγοντας στο Village Vanguard για το live του Ravi Coltrane group.
To 2018 παρουσιάσατε στον ΟΗΕ, στην Νέα Υόρκη την ιδέα της Τζαζ Δημοκρατίας «Jazz
Democracy Forum» ένα μοναδικό φόρουμ/παράσταση δείχνοντας πώς αυτή η σπουδαία
αμερικανική μορφή τέχνης έχει γίνει παγκόσμια και περικλείει τις ευρείες δημοκρατικές
αξίες που θεμελιώθηκαν για πρώτη φορά στην αρχαία Ελλάδα. Μπορείτε να μας πείτε
λίγα λόγια γι αυτό;
Ήταν ένα μεγάλο forum με κορυφαίους μουσικούς, ακαδημαϊκούς, ερευνητές, ανθρώπους
του πνεύματος και των τεχνών γενικότερα.
Σχεδόν όλες οι αντιπροσωπείες ήταν εκεί και μάλιστα η Τουρκική ξεκίνησε την συζήτηση
για την μετέπειτα αδελφοποίηση του φεστιβάλ μας στην Ρόδο, Rhodes & South Aegean
International Jazz Festival με το Bodrum Jazz Festival.
Ήταν σημαντικό να ακουστούν οι απόψεις όλων καθώς βέβαια και να παίξουμε live.
Η ιδέα ότι ο αυτοσχεδιασμός είναι ένα αφήγημα, μια ιστορία, μοιάζει με τον ηθοποιό που
αυτοσχεδιάζει ένα stand up, ή ακόμη και με τον ρήτορα που αυτοσχεδιάζει πάνω σε μια
δεδομένη μανιέρα και προσθέτει τονισμούς και εξάρσεις στον λόγο του ώστε να πείσει και
να αγγίξει το ακροατήριο. Αναφερθήκαμε ακόμη και για τεχνητή νοημοσύνη αλλά και την
σχέση της τζαζ με την γλώσσα, την ποίηση αλλά και τις παραστατικές τέχνες.
Θα υπάρξει συνέχεια το 2024 με έμφαση κυρίως στο κομμάτι της γλώσσας και της τεχνητής
νοημοσύνης.
Μέσα από το ερευνητικό σας έργο έχετε μελετήσει την τζαζ, την τεχνητή νοημοσύνη και
τη ρομποτική. Αναπόφευκτα θα σας ρωτήσω ποια η άποψη σας για το τελευταίο
τραγούδι των Beatles που κυκλοφόρησε πριν λίγες ημέρες με τη βοήθεια της
τεχνητής νοημοσύνης.
Όπως ανέφερα με ενδιαφέρει η σχέση του τζαζ αυτοσχεδιασμού με την γλώσσα, την
ποίηση και την αυθόρμητη πρόζα. Η τεχνητή νοημοσύνη είναι εδώ σαν εργαλείο οπότε και
η χρήση του στο τελευταίο κομμάτι των Beatles παίζει αυτό τον ρόλο.
Το άκουσα μόλις βγήκε καθώς ήμουν San Diego – σαν μέρος της περιοδείας μου στις ΗΠΑ –
μαζί με τον αδερφό μου που ήμασταν μεγάλοι Beatles fans!
Το πόσο μας αγγίζει είναι πάντα ένα ερώτημα, περισσότερο ακούγοντάς το μου ήρθαν
εικόνες του γκρουπ να παίζει και ουσιαστικά ήταν σαν μια αναφορά.
Όσον αφορά την κατανάλωση μιας τέχνης σαν την δική μας, που όμως είναι φτιαγμένη από
τεχνητή νοημοσύνη, εκεί θα χρειαστεί να υπάρχουν ρυθμίσεις, πολιτικές και κανόνες, όπως
άλλωστε σε όλα όσα αφορούν την τεχνολογία.
Το ότι η τεχνητή νοημοσύνη κάνει κάποια πράγματα καλά δεν σημαίνει ότι έχει κατακτήσει
το ανθρώπινο. Ο άνθρωπος από πάντα έκανε τεχνητή νοημοσύνη, όπως με τις
τοιχογραφίες που ήταν οι πρώτοι σκληροί δίσκοι. Το θέμα είναι οι καλλιτέχνες να ήμαστε
μέρος του γίγνεσθαι, καθώς εξερευνούμε το απώτερα όρια της ανθρώπινης
δημιουργικότητας.
Η Κύπρος είναι πολύ χαρούμενη που θα σας έχουμε εδώ στο νησί μας και θα ήθελα να
μας πείτε τι θα απολαύσουμε στις 13 Νοεμβρίου στη Λεμεσό και δυο λόγια για το τι θα
δουν/ακούσουν όσοι έχουμε την τύχη να παρευρεθούμε.
Θα παίξουμε κομμάτια από την δισκογραφία και του τρίο αλλά και από αυτά που θα
κυκλοφορήσουμε του χρόνου μαζί, οπότε είμαι ενθουσιασμένος που θα παίξουμε
καινούργιο υλικό για το κοινό της Κύπρου.
Τέλος, για εσάς κ. Βασιλάκη τι σημαίνει “καλή μουσική”;
Η μουσική που με ταξιδεύει και έχει να πει μια ιστορία. Η αισθητική επίσης παίζει ρόλο,
εννοώντας συγκεκριμένα στην τζαζ ο ήχος του κάθε παίκτη και το πόσο ισορροπεί τον
νεοτερισμό με την παράδοση.
