Interview follows in English
Η διάσημη δραματουργός και καλλιτέχνις Nan van Houte έρχεται στο Λάρνακα 2030.
Σε διάλεξή της, το Σάββατο 2 Δεκεμβρίου 2023, στην Πλατεία Ζουχουρί, μιλά για την τέχνη σε δύσκολές και μεταβατικές εποχές. Το SkalaTimes είχε την τιμή να μιλήσει μαζί της, σε μια συνέντευξη για τις τέχνες, αλλά και για το Λάρνακα 2030.
SkalaTimes Team
Αγαπητή κ. Nan van Houte τι σας φέρνει στη Λάρνακα;
Έχω προσκληθεί από την ομάδα του Λάρνακα 2030, την ομάδα που προετοιμάζε την υποψηφιότητα της Λάρνακας για την Ευρωπαϊκή Πολιτιστική Πρωτεύουσα της Ευρώπης.
Αλήθεια ποιος πρέπει να είναι ο ρόλος της τέχνης σε δύσκολες εποχές;
Γι’ αυτό θα μιλήσω στην ομιλία μου το πρωί του Σαββάτου. Δεν θα προσφέρω καμία συνταγή όμως. Βρίσκομαι κι εγώ στη διαδικασία διερεύνησης του τι ρόλο θα μπορούσε να παίξει η τέχνη- σε αυτήν την περίπτωση η ζωντανή τέχνη- μετατρέποντας αυτόν τον κόσμο σε ένα καλύτερο μέρος για όλους.
Σημείο εκκίνησης είναι οι ικανότητες όλων των καλών έργων τέχνης: ηρεμώντας την ψυχή με ομορφιά και/ή πυροδοτώντας την φαντασία του κοινού. Αλλά, κατά τη γνώμη μου, ζωντανή τέχνη – η τέχνη που δημιουργείται στη παρουσία ζωντανού κοινού – μπορεί να διαδραματίσει ιδιαίτερο ρόλο σε αυτές τις δύσκολες εποχές, κάτι το οποίο θα αναλύσω στην ομιλία μου.
Ο καλλιτέχνης πρέπει ή όχι να επηρεάζεται από το πλαίσιο της εποχής του;
Αυτό είναι αδιαμφισβήτητο: οι καλλιτέχνες δεν μπορούν να αποφύγουν το να επηρεαστούν από το περιβάλλον τους, ακόμα κι αν θα τον προσπαθούσαν. Εκτός κι αν επιλέξουν να ζήσουν μοναχοί και γυρίσουν την πλάτη τους στην κοινωνία. Προσωπικά, εγώ εργάζομαι στο χώρο των σύγχρονων τεχνών σε όλη μου την καριέρα και τα αγαπημένα μου έργα τέχνης είναι αυτά που όχι μόνο αντικατοπτρίζουν τους χρόνους και τα πλαίσια μέσα στα οποία συλλαμβάνονται,
αλλά επιπλέον προσπαθούν να έχουν αντίκτυπο – είτε δίνοντας νέες ιδέες για τον κόσμο στον οποίο ζούμε, ενσυναίσθηση και κατανόηση, μέχρι ακόμη και την πρόκληση πραγματικής δράσης.
Τι μπορούν να προσφέρουν οι τέχνες στον άνθρωπο όταν αυτός υποφέρει από διάφορα δεινά, είτε είναι σε παγκόσμιο, είτε εθνικό, είτε προσωπικό επίπεδο;
Οι τέχνες μπορούν να προσφέρουν πολλές μορφές θεραπείας σε άτομα που πάσχουν από διάφορους τύπους παθήσεων – σωματικά, διανοητικά ή συναισθηματικά – είναι δύσκολο να αρχίσουμε να τα ονομάζουμε όλα. Μερικά παραδείγματα που μπορώ να αναφέρω: Έχω δει τον αντίκτυπο της άσκησης του θεάτρου και του χορού σε τραυματισμένα παιδιά, σε νεαρούς ενήλικες που υπήρχε ο κίνδυνος να ακολουθήσουν ένα λάθος δρόμο, σε άτομα με άνοια ή νόσο Πάρκινσον. Αλλά έχω δει επίσης τον αντίκτυπο στο κοινό που παρακολουθούσε μια παράσταση που είχε απήχηση στη δική του λύπη, πόνο, πένθος ή φόβο.
Σε ορισμένες χώρες επιτρέπεται στους γιατρούς να γράφουν συνταγές για επισκέψεις σε μουσεία ή θέατρο, με βάση τα στοιχεία ότι η κατανάλωση τέχνης είναι καλή για το σώμα και το μυαλό.
Νομίζω ότι οι καλλιτέχνες – αυτοί οι άνθρωποι που σκόπιμα βλέπουν μια διαφορετική οπτική της πραγματικότητας – πρέπει να το κάνουν να ληφθεί ακόμη πιο σοβαρά υπόψη στις μέρες μας αυτό. Ως αντίδοτο στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης που μας δηλητηριάζουν με παραπληροφόρηση που καθοδηγείται από αλγόριθμους.
Ζήσατε και ζείτε τη ζωή σας μέσα στη τέχνη. Εσείς τι κερδίσατε ως άνθρωπος από την ενασχόληση σας με τη τέχνη;
Ως άνθρωπος απέκτησα μια ζωή που αξίζει να τη ζήσει κανείς… Η φύση μου φέρνει ηρεμία, οι τέχνες μου πυροδοτούν την φαντασία. Δεν είμαι καλλιτέχνης, αλλά η δημιουργικότητα μπορεί επίσης να είναι μια ψυχική κατάσταση: μια μορφή σκέψης πέρα από τα όρια, με κριτική και με περιέργεια.
Άλλωστε ως υπεύθυνη τεχνών και ηγέτης ενός διεθνούς δικτύου με ενδιαφέρει η δημιουργία καλών συνθηκών για τους καλλιτέχνες. Το “να είσαι καλλιτέχνης” δεν είναι πάντα εύκολο.
Και κάτι τελευταίο που έχω κερδίσει: το τετράδιο μου είναι γεμάτο με διευθύνσεις και στοιχεία ονομάτων καλλιτεχνών που έγιναν φίλοι μου, από όλο τον πλανήτη. Αυτό μου δίνει μια “παγκόσμια ασφάλεια”, αφού γνωρίζω πως όπου και να πάω, σε οποιαδήποτε χώρα, μπορώ να έχω μια πολύ καλή ομιλία, μια εισαγωγή στην τοπική κουλτούρα και μια αξέχαστη εμπειρία.
Η Λάρνακα διεκδικεί να γίνει η πολιτιστική πρωτεύουσα της Ευρώπης το 2030. Τι πρέπει να έχει κατά νου;
Μια υποψήφια Πολιτιστική Πρωτεύουσα δεν διεκδικεί τον τίτλο, της Πολιτιστικής Πρωτεύουσας της Ευρώπης, όπως είναι σήμερα -όσο ενδιαφέρουσα κι αν είναι η πόλη σήμερα-.
Αξίζει να γίνεις πολιτιστική πρωτεύουσα μόνο αν στοχεύεις στο μέλλον της πόλης. Δηλαδή μια ισχυρότερη κοινότητα τεχνών, μια μακροπρόθεσμη στρατηγική για τις τέχνες και τον πολιτισμό και τους τοπικούς πολιτιστικούς φορείς. Σκεφτείτε, συνδεθείτε και ξεκινήστε να εργάζεστε διεθνώς.
Γιατί αυτή η «Πολιτιστική Πρωτεύουσα» δεν είναι ούτε τοπικός, ούτε εθνικός τίτλος, είναι ευρωπαϊκός. Σκεφτείτε λοιπόν τι μπορεί να προσφέρει η Λάρνακα μέσα στο πλαίσιο των προκλήσεων της Ευρώπης, σήμερα.
Θα θέλαμε να κλείσουμε με ένα μήνυμα σας στους αναγνώστες του SkalaTimes (το SkalaTimes είναι τοπικό διαδικτυακό περιοδικό της Λάρνακας με αναγνώστες από όλη τη Κύπρο και το κόσμο)
Είμαι πολύ χαρούμενη που είχα την ευκαιρία να γνωρίσω την Κύπρο, χάρη στην ομάδα του Λάρνακα 2030. Έχω εξοικειωθεί κάπως με τις προκλήσεις και τις ευκαιρίες της χώρας, αλλά και της πόλης και νομίζω ότι είναι η τέλεια στιγμή για τη Λάρνακα να εμπλακεί στη διαδικασία δημιουργίας ενός φωτεινού, βιώσιμου και δημιουργικού μέλλοντος.
SkalaTimes Team
The famous dramatist and artist Nan van Houte is coming to Larnaca 2030.
In a lecture, on Saturday, December 2, 2023, in Zouhouri Square, she will talk about art in difficult and transitional times.
SkalaTimes had the honor to speak with her, in an interview regarding arts and Larnaca 2030.
Dear Ms. Nan van Houte what brings you to Larnaca?
I have been invited by Larnaca 2030, the team preparing for the bid for European Capital of Culture 2030 in Cyprus.
Really, what is the role of art in difficult times?
That’s what I will talk about in my speech on Saturday morning. I will not offer a recipe though; I am also in the process of investigating what role the arts – in this case the live arts – could play in turning this world into a better place for everyone. Starting point are the capacities of all good art works: soothing the soul with beauty and/or triggering the imagination of the public. But to my opinion live art – the art which is created in the presence of a live audience – may take a special role in these times, which I will elaborate on in my talk.
Should the artists be influenced or not by the context of their time?
This is a no-brainer: for me artists can’t escape to be influenced by their context, even if they would try. Unless they choose to live as a monk and turn their back to society. Personally, I have been working in contemporary arts during my whole career and my favorite artworks are the ones that not only reflect the times and contexts in which they are being conceived, but even try to have an impact – be it by rendering new insights on the world we live in, empathy and understanding up till provoking real action.
In what ways can the arts help someone when they suffer from various issues (on a global, national, or personal level)?
Arts can offer many forms of healing to persons suffering from various types of ailments – be it physical, mental or emotional – it’s hard to start naming them all. Some examples: I have seen the impact of practicing theatre and dance on traumatized children, on young adults risking a criminal future, on people suffering from dementia or Parkinson disease. But I have also seen the impact on an audience watching a performance that resonated with their own sorrow, pain, mourning or fears.
In some countries doctors are allowed to write prescriptions for museum or theatre visits, based on the evidence that consuming art is good for the body and mind.
I think artists – those humans that deliberately take a different perspective on reality – are to be taken even more seriously nowadays as an antidote to social media which are poisoning us with algorithm steered information and disinformation.
You lived and still living your life into arts. What did you gain as a person through your involvement with arts?
As a person I gained a life worth living… Nature brings me peace of mind, arts trigger my imagination. I am not an artist, but creativity can also be a mental condition: a form of thinking beyond the boundaries, critically and curiously. Besides, as an arts manager and leader of an international network: creating good conditions for artists to do the work of ‘being an artist ‘ – which is not always a very easy chore – has been a very rewarding job so far. Not in the least because my address book is filled with artists friends around the globe giving me the feeling of universal safety – knowing that wherever I go I can have a good talk, an introduction to the local culture and an unforgettable experience.
Larnaca is aiming to become the European Capital of Culture in 2030. What should it keep in mind?
A Capital of Culture is not meant for city branding for the – by all means very interesting – city it is now. Being a capital of culture is only worth the effort if it aims at its future: a stronger arts community, a long-term strategy for arts and culture and local cultural operators which think, connect and start working internationally. Because this ‘Capital of Culture’ is neither a local nor a national title, it is a European one. So, think about what Larnaca can offer in the context of Europe’s challenges of today.
We would like to end this interview with your message to our readers.
I am very happy I got to opportunity to get to know Cyprus, thanks to Larnaca 2030. I have become a bit more familiar with the challenges and opportunities of the country and the city and I think it is the perfect moment for Larnaca to engage in the process of creating a bright, sustainable and creative future.
