Με αφορμή το Βραβείο που κέρδισε το θέατρο της Λάρνακας, το ΘΕΑΤΡΟ ΡΟΗ, στο 5ο Διεθνές Φεστιβάλ Θεάτρου Κωνσταντινούπολης, αλλά και τη νέα παράσταση της ΡΟΗΣ που κάνει Πρεμιέρα αυτή την Πέμπτη, η καλλιτεχνική διευθύντρια του ΘΕΑΤΡΟΥ ΡΟΗ, Βαλεντίνα Σοφοκλέους, μιλά στο SkalaTimes
Το Θέατρο ΡΟΗ, το θέατρο της Λάρνακας με Καλλιτεχνική Διευθύντρια την Βαλεντίνα Σοφοκλέους, κατάφερε στα τρία χρόνια ζωής του να διακριθεί εκτός Κύπρου και να ανεβάζει έργα που κερδίζουν το θεατρόφιλο κοινό.
Την Πέμπτη 14 Δεκεμβρίου κάνει πρεμιέρα, στη Λάρνακα φυσικά, με το έργο “Έγκλημα στο Μπελμοντ Στριτ” της Άγκαθα Κρίστι.
Με αφορμή τη διάκριση του Θεάτρου ΡΟΗ στο 5ο Διεθνές Φεστιβάλ Κωνσταντινούπολης, αλλά και το νέο έργο που ανεβάζει, το SkalaTimes κουβεντιάζει με την Βαλεντίνα Σοφοκλέους.
Της Γιώτας Δημητρίου
(Ευχαριστίες στο Lebay Beach Hotel για τη φιλοξενία)
Βαλεντίνα Σοφοκλέους κατ’ αρχάς θέλω να μας πεις δυο λόγια για την εμπειρία που είχε το ΘΕΑΤΡΟ ΡΟΗ στην Κωνσταντινούπολη. Πώς κατάφερε ένα θέατρο της πόλης μας που ξεκίνησε πριν από τρία χρόνια να βγαίνει και εκτός Κύπρου με επιτυχία.
Γιώτα μου όπως πολύ καλά γνωρίζεις η ΡΟΗ είναι συνυφασμένη με την Βαλεντίνα Σοφοκλέους. Μπορεί επίσημα η πορεία του ΘΕΑΤΡΟΥ ΡΟΗ να ξεκίνησε πριν 3 χρόνια, αλλά κουβαλά την εμπειρία την δική μου, που είναι μια εμπειρία πολλών χρόνων.
Στην Κωνσταντινούπολη ήταν μια μοναδική εμπειρία. Πρόκειται για ένα Φεστιβάλ που αναβαθμίζεται τα τελευταία χρόνια, φέτος ανέβηκε πολύ ο πήχης και τα πράγματα ήταν ακόμη πιο συναγωνιστικά. Δεν λέω ανταγωνιστικά, διότι το υπέροχο πνεύμα που επικρατεί εκεί είναι συναδελφικό και συναγωνιστικό.
Το ότι συμμετέχουν διάφορες χώρες με διαφορετικές κουλτούρες υποθέτω πως αυτό είναι μια ιδιαίτερη πρόκληση για κάθε καλλιτέχνη.
Τεράστια πρόκληση. Σκέψου ότι εγώ είδα 15 παραστάσεις, από διάφορες χώρες, σε μία βδομάδα. Αλλιώτικες νοοτροπίες, διαφορετικές τεχνικές. Αναπόφευκτα μέσα από μια τέτοια εμπειρία μαθαίνεις, βελτιώνεσαι, εμπλουτίζεις όλα όσα γνωρίζεις.
Θα τολμήσω να ρωτήσω το εξής: Τώρα που ως πόλη διεκδικούμε τον τίτλο της Πολιτιστικής Πρωτεύσουσας της Ευρώπης για το 2030, δεν θα μπορούσαμε κι εμείς ως Λάρνακα να διοργανώνουμε τέτοια Φεστιβάλ Θέατρου;
Βεβαίως! Αυτή ήταν μια σκέψη που είχα μέσα στο μυαλό μου όταν επιστρέφαμε από την Κωνσταντινούπολη. Σκέφτηκα “γιατί να μην κάνουμε κι εμείς ένα τέτοιο φεστιβάλ που μπορεί να φέρει πολλά θετικά στη πόλη μας;” Μια τέτοια διοργάνωση θα ήταν πολύ σημαντική και για εμάς τους καλλιτέχνες, αλλά και για τη πόλη μας. Στην Κωνσταντινούπολη είχαμε δει θέατρο από το Καζακσταν, από Γαλλία, Πορτογαλλία, από χώρες που έχουν κουλτούρα στο θέατρο και τα κράτη τους έχουν πραγματικά επενδύσει στον πολιτισμό. Ενώ εμείς αν και είχαμε μια φοβερή ομάδα (εγώ, η Πόπη Αβραάμ και ο Χάρης Πισίας) και ένα καταπληκτικό έργο, εντούτοις πηγαίναμε να συναγωνιστούμε θεατρικές ομάδες που έχουν ιστορία πίσω τους και κράτη που τα στηρίζουν πραγματικά. Για να καταλάβεις, το θέατρο της Πορτογαλλίας ήταν ένα φοβερό θέατρο, οι χώρες από τις πρώην Σοβιετικές έχουν μέσα στο αίμα τους τον πολιτισμό και το κράτος τους στηρίζει οικονομικά. Δυστυχώς, για να γίνονται καλές δουλειές χρειάζεται και η οικονομική στήριξη, δεν φτάνει μόνο το ταλέντο και το μεράκι. Ε λοιπόν αυτές οι χώρες έχουν πίσω τους κυβερνήσεις που στηρίζουν το θέατρο και ευρύτερα τον πολιτισμό.
Άρα οι υπόλοιπες χώρες ήρθαν στο Φεστιβάλ με άλλες δυναμικές και στήριξη και έτοιμες για να ξεχωρίσουν….
Ήρθαν πανέτοιμες και με άλλες δυναμικές, λόγω της οικονομικής στήριξης που έχουν από τις κυβερνήσεις τους.
Παρόλα αυτά το ΘΕΑΤΡΟ ΡΟΗ κατάφερε να διακριθεί στο Φεστιβάλ
Ναι, πήραμε το βραβείο 2ου αντρικού ρόλου. Τον ρόλο τον έχει ο Χάρης Πισίας. Διακριθήκαμε και αυτό που θέλω να πω μέσα από τη συνέντευξη αυτή και να το διαβάσει ο κόσμος είναι το εξής: Ο σεβασμός απέναντι μας ήταν αποτέλεσμα της προηγούμενης μας εμφάνισης στο Φεστιβάλ. (Είχαμε πάει με τη Μαρία Κάλλας στο προηγούμενο Φεστιβάλ). Έτσι μας έδωσαν την ευκαιρία να ανοίξουμε εμείς το Φεστιβάλ με το δικό μας έργο.
Όταν ανακοίνωσαν “Το Θέατρο ΡΟΗ από τη Λάρνακα της Κύπρου” έκλαιγα στα παρασκήνια. Ήταν πραγματικά πολύ συγκινητικό.
Κάναμε περήφανη και τη πόλη μας τη Λάρνακα, αλλά και τη Κύπρο μας.
Δεν σου κρύβω Γιώτα πως εκείνη τη στιγμή σκέφτηκα “μακάρι και στη Κύπρο οι άνθρωποι κλειδιά να μας έδειχναν την ίδια εκτίμηση, στήριξη και σεβασμό”.
Να πούμε με ποιο έργο είχατε πάει στο Φεστιβάλ.
Ναι βεβαίως. Είχαμε πάει με την κωμωδία του σπουδαίου θεατρικού πολυβραβευμένου συγραφέα Αziz Nesin, σε σκηνοθεσία Derman Atik, με τίτλο «Άντε σκότωσε με ψυχούλα μου». Το έργο έκανε πρεμιέρα στην Κωνσταντινούπολη, στο Διεθνές Φεστιβάλ Θεάτρου και μετά συνεχίσαμε με παραστάσεις εδώ στη πόλη μας τη Λάρνακα και στη Λευκωσία και συγκεκριμένα κάναμε πρεμιέρα στο Διεθνές Φεστιβάλ Λευκωσίας, αρχές Νοεβρίου.
Ο Aziz Nesin έδωσε τη ζωή του σε θέματα ειρήνης και συνεργασιών των λαών και γι αυτό μπήκε πολλές φορές φυλακή, από τα καθεστώτα της Τουρκίας. Ωστόσο, ποτέ δεν τα παραίτησε, μέσα από τα έργα του μεταφέρει τις απόψεις και θέσεις του.
Πρέπει να σου πω ότι νιώθω μεγάλη συγκίνηση και τιμή που αυτόν τον σπουδαίο άνθρωπο τον γνώρισα λίγο πριν πεθάνει. Είχε έρθει στην Κύπρο, εγώ ήμουν φοιτήτρια τότε και η αδελφή μου η οποία ήταν δημοσιογράφος με είχε ενημερώσει ότι βρισκόταν στο νησί μας αυτός ο τόσο σημαντικός άνθρωπος. Συναντηθήκαμε, μια μεγάλη παρέα, μαζί του, στη Λεμεσό. Ήταν μια φωτεινή προσωπικότητα που ξεχώριζε. Θυμαμαι του είχα πει πόσο τον θαύμαζα.
Είναι η πρώτη φορά που ανεβάζω έργο του και για πολλούς λόγους είμαι συγκινημένη.
Όταν γίναμε φίλοι με τον Derman Atik, τον σκηνοθέτη του έργου, κάναμε όνειρα ότι μια μέρα θα λυθεί το Κυπριακό, ότι θα μπορούμε να εργαζόμαστε μαζί σε όμορφες θεατρικές δουλειές κι εκείνα τα όνειρα ήθελα πριν πάμε στη δύση της ζωής μας να τα υλοποιήσουμε. Ομολογώ ότι έξι φορές εισηγήθηκα αυτό το έργο στη ΘΕΜΕΛΗ και τις έξι φορές κόπηκε!
Βαλεντίνα, συγνώμη, αλλά αντιλαμβάνεσαι με αυτό που μου λες ότι αυτό είναι μια “είδηση”, ένα γεγονός τελοσπάντων που μπορεί να μας κάνει να σκεφτούμε πολλά….
Μα είναι γεγονός που το ξέρουν και οι ίδιοι που το έχουν απορρίψει!
Ναι, αλλά για εμάς, για εμένα ως δημοσιογράφο με κάνει να σκεφτομαι πως γίνεται ένας τόσο γνωστός και βραβευμένος συγγραφέας να απορρίπτεται έξι φορές; Για όσους δεν γνωρίζουν να αναφέρω ότι τιμήθηκε με πολλές διακρίσεις στην Τουρκία και το εξωτερικό. Το 1991 πήγε στην Αθήνα για να παραλάβει το βραβείο ελληνοτουρκικής φιλίας «Αμπντί Ιπεκτσί». Έργα του έχουν μεταφραστεί σε τριάντα γλώσσες και στα ελληνικά. Άρα, αναπόφευκτα μας κάνει να σκεφτόμαστε αν ήταν ιδεολογικό το προβλημα του ΘΕΜΕΛΗ και τον απέρριπτε. Δεν είμαι υπερ των conspiracy theories αλλά….
Ναι, μήπως είναι αυτό που λες; Μήπως είναι λόγω του ότι ο σκηνοθέτης είναι Τουρκοκύπριος;
Κι όμως μέσα από τη δική σου υπομονή αυτό το έργο και έπαιξε και διακρίθηκε και εκτός Κύπρου.
Ακριβώς! Πήγε σε δύο Φεστιβάλ και στο Φεστιβάλ στην Κωνσταντινούπολη και στο Διεθνές Φεστιβάλ Λευκωσίας και εδώ θέλω να πω και ένα δημόσιο ευχαριστώ στον Διευθυντή του Φεστιβάλ Λευκωσίας, τον Γιώργο Παπαγεωργίου, για την εμπιστοσύνη και στήριξη. Ένα ευχαριστώ στον Γιώργο Παπαγεωργίου και στο ΔΣ του Φεστιβάλ.
Το έργο συνέχισε με επιτυχία στη Λάρνακα μέχρι πρόσφατα.
Ναι, στο θεατράκι του Αμερικανικού Πανεπιστημίου εδώ στη πόλη μας, ένα αναβαθμισμένο θεατράκι, χωριτικότητας 150 ατόμων. Θέλω και δημόσια να ευχαριστήσω τους ανθρώπους του AUCY. Στήσαμε μια πολύ όμορφη συνεργασία με εμπιστοσύνη και εκτίμηση.
Πως νιώθεις για τη πορεία του Θεάτρου ΡΟΗ μέχρι σήμερα;
Κοίταξε, εγώ είμαι σκαπανέας, είμαι άνθρωπος που κουβαλά μέσα του την πίστη για την ιδέα του. Πιστεύω πάρα πολύ στο ΘΕΑΤΡΟ ΡΟΗ. Η ΡΟΗ δεν ήρθε να εκτοπίσει κανέναν! Ήρθε να συμπληρώσει. Κι αυτή είναι η κοσμοθεωρία μου γενικώς για όλα τα θέματα. Το ότι υπάρχουμε εμείς δεν σημαίνει ότι οι άλλοι δεν θα υπάρχουν. Συνυπάρχουμε και συμπληρώνουμε το όμορφο παζλ της ζωής που πρέπει να έχει μια πολυχρωμία.
Ξέρεις πολύ καλά πως σε αυτή την πορεία μας ως ΘΕΑΤΡΟ ΡΟΗ δεχθήκαμε πόλεμο….
Βεβαίως το ξέρω, ήμουν εκεί όταν πρωτοξεκινούσε το Θέατρο ΡΟΗ….
Δεχθήκαμε πάρα πολύ μεγάλο πόλεμο. Κάποιοι δεν έχουν συνειδητοποιήσει την ομορφιά του να συνυπάρχουμε όλοι. Κι επειδή εγώ γεννήθηκα με αυτές τις απόψεις, για μένα το “συνυπάρχω” σημαίνει ζωή, θεωρώ πως ακόμη κι ο παράδεισος δεν είναι ωραίος αν είσαι μόνος σου! Σε αυτή λοιπόν την πορεία του ΘΕΑΤΡΟΥ ΡΟΗ που δυσκολεύτηκα πάρα πολύ, πραγματικά, αλλά δεν τσιγκουνεύτηκα τον κόπο μου, τον προσέφερα απλόχερα, τα θετικά ήταν πάρα πολλά. Ο κόσμος μας στηρίζει, σέβεται τη δουλειά που κάνει η ΡΟΗ. Προσωπικά, ειδικά φέτος, ήταν μια δύσκολη χρονιά (είχα το θάνατο της αδελφής μου), αλλά ακόμη κι εκείνη την ημέρα είχα πρόβα και έμεινα να τελειώσει η πρόβα και μετά να φύγω….Θέλω να πω ότι είμαι στοχοπροσηλωμένη μέχρι αηδίας! Η αδελφή μου ήταν πάντα το στήριγμα μου και ξέρω πως δεν θα ήθελε να παραιτήσω μια πρόβα.
Μετά έκανα μια κηδεία, δύο πρεμιέρες ( “Το Πλυντήριο” και “Το σμήνος” το καταπληκτικό έργο του Κώστα Μαννούρη που ήταν ένα διαμαντάκι στο ρεπερτόριο της ΡΟΗΣ) και προχωράμε!
Έχουμε πάρα πολλά σχέδια και πλάνα. Κάναμε τις αιτήσεις μας στο αναθεωρημένο ΘΕΜΕΛΗ και πιστεύω ότι διακρίνεται μια κλωστή δικαιοσύνης και ελπίζω να είναι γερή αυτή η κλωστή για να μπορούμε να πιαστούμε κι εμείς πάνω. Διότι εμείς αυτό ζητούμε, δικαιοσύνη παντού, ακόμη και στην τέχνη.
Είναι γεγονός Βαλεντίνα πως μέσα από το Θέατρο ΡΟΗ σε έχουμε δει και σε άλλους ρολους πέρα από αυτούς που μας έχεις συνηθίσει. Εμπεριείχε κίνδυνο να φύγεις από το comfort zone σου και να πας σε άλλους ρόλους όπως ήταν πχ αυτός της Μαρίας Κάλλας;
Σίγουρα το comfort zone είναι κάτι το οποίο κατακτάς και μετά το απολαμβάνεις. Αλλά, ξέρεις πολύ καλά, πως ένας καλλιτέχνης είναι καλό να ρισκάρει και να δοκιμάζει νέα πράγματα. Επειδή ξέρω ότι έχω αρκετά βέλη στη φαρέτρα μου θέλω να τα δείτε. Δεν είμαι μόνο μια καλή κωμικός. Έχω κι άλλες πλευρές και πτυχές τις οποίες θέλω να δει ο κόσμος. Είναι πρόκληση για μένα κι επειδή μου αρέσουν οι προκλήσεις το προσπαθώ.
Φέτος κάναμε αρκετή κωμωδία γιατί στόχος ήταν να γελάσει και να χαμογελάσει ο κόσμος. Επειδή είναι τόσο βαρετά και γκρίζα όλα όσα γίνονται και στην πατρίδα μας και εδώ δίπλα μας, πολέμοι κτλ. Η τέχνη μπορεί να σου δείξει τη χαρούμενη πλευρά της ζωής για να μπορείς να συνεχίσεις παρακάτω.
Θέλω να σας πω ότι το μελλοντικό ρεπερτόριο της ΡΟΗΣ θα περιέχει εξαιρετικά έργα. Ένα από τα έργα μας είναι ενός Ισπανού συγγραφέα. Ο ίδιος ο συγγραφέας έψαξε για μένα και στη συνέχεια πήρε τηλέφωνο την μεσολαβήτρια μας και της είπε “με κλειστά μάτια της δίνω το έργο μου να το ανεβάσει”.
Επίσης όταν ανεβάσαμε το “Πλυντήριο” είχαμε μαζί μας την συγγραφέα, Ρουμανογερμανίδα. Ήταν για τρεις μέρες μαζί μας, είδε το έργο όπως εμείς το ανεβάσαμε και τα σχόλια της γι αυτό, που έχει παιχτεί σε δώδεκα χώρες και το έχει δει σε πολλές από αυτές τις χώρες, ήταν: “αυτή ήταν η καλύτερη παράσταση του έργου μου, ήταν ροκ και εγώ για μια τέτοια τεχνική το είχα γράψει”. Αντιλαμβάνεσαι ότι τέτοια σχόλια μας δίνουν δύναμη και θάρρος να συνεχίσουμε ακόμη πιο δυναμικά.
Αυτό το έργο εσύ το σκηνοθέτησες κι αυτό δείχνει και τη μαεστρία σου στην σκηνοθεσία….
Μα γι αυτό ήθελα να έρθει η συγγραφέας του έργου, για να δούμε και την δική της αξιολόγηση διότι είναι αλλιώς να ακούς μια κριτική από τον ίδιο το συγγραφέα του έργου.
Απολαμβάνω το ρόλο μου ως σκηνοθέτιδα. Αλλά Γιώτα, ακόμη κι αν δεν σκηνοθετώ κι αν δεν παίζω, οποιοδήποτε έργο της ΡΟΗΣ το θεωρώ δικό μου παιδί. Δεν έχω κολλήματα να παίξω ή να σκηνοθετήσω. Το μόνο μου “κόλλημα” είναι να βγαίνουν καλές δουλειές από το ΘΕΑΤΡΟ ΡΟΗ.
Για σένα είναι σημαντικό το τι έργα επιλέγονται…
Κάνω τεράστιο κόπο να επιλέξω ένα έργο. Κάνω μελέτη, ψάχνω, διαβάζω. Νιώθω τεράστια και σοβαρή την ευθύνη ως καλλιτεχνική διευθύντρια να βρω το σωστό και κατάλληλο ρεπερτόριο. Για να σε εμπιστευτεί ο κόσμος πρέπει να νιώσει ότι κάνεις προσεγμένη και πολύ σοβαρή επιλογή ρεπερτορίου.
Είμαστε καλλιτέχνες και οφείλουμε στην πορεία μας να κερδίσουμε θεατές και 2-3 θεατές να σηκώσουμε από τον καναπέ και να τους φέρουμε στο θέατρο για μένα είναι επιτυχία.
Στόχος μου Γιώτα είναι να αγαπήσει ο κόσμος το θέατρο, να ξεκινήσει ο κόσμος της Λάρνακας να λέει “πάμε θέατρο;”
Τώρα ετοιμάζεστε για την Πρεμιέρα ενός έργου της Άγκαθα Κρίστι.
Ναι. Έχουμε πρεμιέρα την Πέμπτη 14 Δεκεμβρίου στις 8.30 το βράδυ, στο θεατράκι του Αμερικανικού Πανεπιστημίου Λάρνακας.
Πρόκειται για ένα δικαστικό διαδραστικό θεατρικό θρίλερ το οποίο εξελίσσεται στην αίθουσα του θεάτρου η οποία μετατρέπεται σε δικαστική αίθουσα. Το έργο είναι εμπνευσμένο από έργα της Άγκαθα Κρίστη .
Ένας φόνος στην Belmont street φέρνει στο εδώλιο του κατηγορουμένου τον νεαρό Βόλ. Όλα συνηγορούν στο γεγονός ότι ο ύποπτος είναι ένοχος. Είναι άραγε έτσι ή υπάρχουν σκοτεινές πλευρές που κρύβουν τον πραγματικό ένοχο; Την απάντηση εσείς θα την δώσετε αφού η παράσταση είναι διαδραστική και μπορείτε να ψηφίσετε ως ένορκοι. Ποιός είναι τελικά ο ένοχος;
Κινηματογραφική σκηνοθεσία Πέτρος Χαραλάμπους και Θεατρική σκηνοθεσία δική μου.
Παίζουν, μαζί με εμένα, ο Γιάννης Κόκκινος, ο Άθως Αντωνίου, ο Αντρέας Νικολαίδης, ο Μάριος Στυλιανού και η Ναυσικά Απόστρατου.
Συμμετέχουν: Σπυρίδωνας Σπύρου, Γιώργος Χριστοδούλου, Αφροδίτη Αντωνίου,
Ραφαέλλα Χαραλάμπους και Ευριδίκη Ταλαττίνη.
Σήμερα πώς βλέπεις τη Λάρνακα μας, πολιτιστικά;
Κοίτα, υπάρχει μια εξέλιξη και σίγουρα με το ΛΑΡΝΑΚΑ 2030 βλέπω να γίνονται εξαιρετικές προσπάθειες κι αυτό με γεμίζει χαρά. Βλέπω τι γίνεται και χαίρομαι. Η Λάρνακα τα έχει όλα, τίποτα δεν μας λείπει, αυτό που χρειάζεται είναι να προωθήσουμε περισσότερο τη πόλη μας και να πιστέψουμε στις δυνατότητες της. Υπάρχει ομορφιά, υπάρχει μια γλυκύτατη ατμόσφαιρα, υπέροχος κόσμος, τα παιδιά στο ΛΑΡΝΑΚΑ 2030 κάνουν εξαιρετική δουλειά.
Το μήνυμα σου στους αναγνώστες του SkalaTimes;
Εύχομαι ειρήνη, συνεργασίες, όμορφα πράγματα και να θυμόμαστε πως μόνο μέσα από τις συνεργασίες γίνονται ωραία πράγματα, να μην βλέπουμε τους άλλους ανταγωνιστικά.
Να αγωνιζόμαστε για τα σωστά και όμορφα!
