Ξεκίνησε ως έφηβος, πίσω από ένα μικρόφωνο, αρχές της δεκατίας του ’90, στο Σκαλιώτικο 99FM. Συνέχισε με σπουδές στο Λονδινο, στη Διπλωματία και Διεθνές Σχέσεις, αλλά η ζωή τον οδήγησε στα ΜΜΕ εκεί όπου με πάθος και αγάπη είχε ξεκίνησει ως παιδί σχεδόν ακόμη, στο ραδιοφωνικό σταθμό της πόλης του.
Η πορεία του πλούσια σε εμπειρίες και επιτυχίες: Στα παγκύπρια ΜΜΕ, Ραδιόφωνο και τηλεόραση, στιχουργός με 100 δισκογραφημένα τραγούδια που ερμήνευσαν μερικοί από τους πιο γνωστούς Κύπριους και Έλληνες τραγουδιστές και με δύο τραγούδια του να εκπροσωπούν την Κύπρο στο διαγωνισμό της Eurovision.
Μπορεί η καριέρα του να χτίστηκε στη πρωτεύουσα, αλλά δεν έφυγε από τη πόλη του, ο Ζήνωνας Ζηντίλης έμεινε στη πόλη του Ζήνωνα, να την απολαμβάνει και να την αγαπά.
Με τον Ζήνωνα Ζηντίλη συναντηθήκαμε ένα πρωινό στη Μαρίνα Λάρνακας και μιλήσαμε για όλα. Για την μέχρι σήμερα πορεία του, τη Λάρνακα, τα πολλά του ταξίδια στις γειτονιές του κόσμου, για τους μέντορες του που τον βοήθησαν στην αρχή της καριέρας του, για το όραμα του για ένα Σκαλιώτικο Φεστιβάλ σαν αυτό του Σαν Ρέμο και για άλλα πολλά.
Μια ενδιαφέρουσα κουβέντα, από ένα ανήσυχο πνεύμα, που δεν σταματά να δημιουργεί, να ψάχνει, να ονειρεύεται και να σιγοτραγουδά το τραγούδι της Édith Piaf, “Je ne regrette rien”, γιατί αν η ζωή του Ζήνωνα Ζηντίλη ήταν βιβλίο θα είχε ακριβώς αυτό τον τίτλο, “δεν μετανιώνω για τίποτα”.
Της Γιώτας Δημητρίου
Ξέρω ότι ο περισσότερος κόσμος σε γνωρίζει, αλλά για αυτούς που δεν σε γνωρίζουν, ιδιαίτερα για τους νεότερους που δεν ξέρουν τη σχέση σου με το πρώτο ραδιοφωνικό σταθμό της Λάρνακας, θα ήθελα να πούμε λίγα πράγματα.
Για το πώς ξεκίνησε η σχέση σου με το ραδιόφωνο, τις σπουδές σου, τα χρόνια τα εφηβικά, τι κράτησες από τις σπουδές σου στην Αγγλία, μια αναδρομή στο χθες. Με αυτό θα ήθελα να ξεκινήσουμε.
Καταρχάς Γιώτα μου σε ευχαριστώ για την ευκαιρία, είσαι ένας φωτεινός άνθρωπος που χρειάζεται αυτή η πόλη. Επειδή είναι συνέντευξη μου επιτρέπεις να τα πω, ναι; Νιώθω ότι η δουλειά που έκανες με το SkalaTimes, οι αγώνες που δίνεις καθημερινά, είναι ίσως πιο σημαντικοί από πολλούς άλλους αγώνες που έκαναν άνθρωποι με αξιώματα σε αυτή τη πόλη. Άρα, keep it up, είμαστε μαζί σου.
Όσον αφορά στην ερώτηση, σπούδασα στην Αγγλία, κάτι διαφορετικό από αυτό που τελικά με πήραν τα επαγγελματικά βήματα της ζωής. Σπούδασα διπλωματία και διεθνείς σχέσεις. Ακαδημαϊκά ήταν πάντα το αγαπημένο μου κομμάτι. Κάπου στην αναζήτηση πρακτικής εφαρμογής των όσων σπούδασα, συνάντησα δυσκολίες, επειδή ήταν σε μια περίεργη συγκυρία και της ζωής μου, αλλά και της πραγματικότητας εδώ στην Κύπρο, όταν επέστρεψα από την Αγγλία. Επειδή όμως παράλληλα με τις σπουδές στο Λονδίνο δεν εγκατέλειψα αυτό που είχα ξεκινήσει από τα εφηβικά μου χρόνια, που ήταν η σχέση μου με τα ΜΜΕ και το Ραδιόφωνο, τυχαία, ή καθόλου τυχαία βρέθηκα στο ΣΙΓΜΑ. Σε μια φάση που σκεφτόμουν αν θα μείνω Κύπρο ή αν θα επιστρέψω στο Λονδίνο. Τελικά με κέρδισαν τα ΜΜΕ του τόπου, ραδιόφωνο, τηλεόραση.
Πριν πάμε σε αυτό, θέλω να σταθούμε στη σχέση σου με το πρώτο ραδιόφωνο που είχε η Λάρνακα, το 99 FM.
Ναι. Μόλις είχα απολυθεί από το στρατό και υπήρχε ένα μεσοδιάστημα που προσπαθούσα να τακτοποιήσω διάφορα θέματα, για να μπορέσω να πάω για σπουδές στο Λονδίνο. Κάπου εκεί προέκυψε το Intercollege στη Λάρνακα και το Radio FM το οποίο ήταν ακόμα οριακά μεταξύ νομιμότητας και παρανομίας, διότι ήταν ακριβώς την περίοδο που θα περνούσε η νομοθεσία για την ελεύθερη ραδιοφωνία. Βρέθηκα λοιπόν με μια πολύ ωραία παρέα ανθρώπων, 4-5 άτομα με τα οποία μοιραζόμασταν ένα πάθος για τα δρώμενα της Λάρνακας, για τη μουσική, για τα θεάματα. Μιλάμε αρχές δεκαετίας του ’90. Ξεκινήσαμε χωρίς να ξέρουμε που το πάμε, να φτιάχνουμε ένα ραδιόφωνο το οποίο ήταν πυρήνας πολιτιστικής δημιουργίας μέσα στη Λάρνακα, τότε. Ήταν μια εποχή πολύ διαφορετική από τη σημερινή.
Θυμάμαι είχαμε διοργανώσει κάποιες συναυλίες, ένα μεγάλο φιλανθρωπικό θεσμό, την “Εκστρατεία Αγάπης”, με την Άννα Βίσση και γενικώς φτιάχτηκε κάτι που αν συνέχιζε στα ίδια δεδομένα ισως και να αποτελούσε και παγκύπρια ένα πρότυπο δημιουργίας.
Στην πορεία προέκυψε και η τηλεόραση του 99 FM…..
Να το πούμε Ζήνωνα, για τους νεότερους που πιθανόν να μην γνωρίζουν, πως η Λάρνακα κάποτε είχε δικό της τηλεοπτικό κανάλι….
Ναι, η Λάρνακα είχε δικό της κανάλι, “αδελφάκι” του ραδιοσταθμού 99 FM…Και κάπου εκεί, αυτή η αρχική ομάδα δυστυχώς διαλύθηκε επειδή ο καθένας έπρεπε να κυνηγήσει τα υπόλοιπα του όνειρα, δημιουργικά και βιοποριστικά κι έτσι βρεθήκαμε σε διαφορετικά μετερίζια ο καθένας. Κάποια στιγμή επανενοθήκαμε σχεδόν, αυτή η ομάδα, στο Συγκρότημα ΔΙΑΣ, κάποια χρόνια μετά.
Αλλά, τα χρόνια στο ραδιόφωνο της πόλης μας, ήταν μια εποχή την οποία πάντοτε σκέφτομαι με μεγάλη αγάπη. Έχω πολλά να θυμάμαι και για το ραδιόφωνο τότε, αλλά και για την Λάρνακα που άρχιζε να κάνει τα πρώτα της δειλά βήματα στο χώρο των ΜΜΕ.
Να πούμε ότι είναι πλέον γνωστό και αποδεκτό από όλους ότι το 99 FM έγραψε ιστορία ιδιαίτερα εκείνα τα πρώτα χρόνια που ήσασταν εσείς. Ήταν κάτι πρωτοποριακό, μοναδικό, αυθεντικό. Θεωρείς ότι εκείνη η διαδρομή στο 99 FM ήταν εφόδιο για την μετέπειτα πορεία σου;
Σίγουρα ήταν εφόδιο. Καταρχήν ήταν ένα τεστ αυτής της αγάπης για τα ΜΜΕ, αν είναι απλά ένα χόμπι το οποίο δοκιμάζεις να δει αν όντος σε ενδιαφέρει ή αν είναι κάτι περισσότερο.
Εμένα με στεναχωρεί το γεγονός ότι αυτή τη στιγμή δεν υπάρχει ένας τοπικός ραδιοσταθμός στη Λάρνακα, όπως ήταν τότε ο 99 FM.
Καταλαβαίνω ότι οι ανάγκες του κάθε επιχειρηματία καθορίζονται από την οικονομιική επιβίωση της επιχείρησης του, άρα δεν μέμφομαι κανέναν για το γεγονός ότι δεν υπάρχει αυτή τη στιγμή ένα τέτοιο ραδιόφωνο στη Λάρνακα, αλλά πολύ θα ήθελα να υπήρχε. Ίσως και ένα δημοτικό ραδιόφωνο.
Δημοτικό Ραδιόφωνο;
Ναι, ένα δημοτικό ραδιόφωνο που να αποτελεί πυρήνα γύρω από τον οποίο να περιστρέφονται διάφορα δρώμενα της πόλης και να δίνει και φωνή στους ανθρώπους της πόλης. ‘Εχει αποδειχθεί ότι το ραδιόφωνο είναι ίσως το πλέον ανθεκτικό μέσον από όλα τα ΜΜΕ.
Για να είμαι ειλικρινής, πρώτη φορά ακούω για “Δημοτικό Ραδιόφωνο”….
Υπάρχει σε πόλεις της Ευρώπης, δεν είναι ιδιαίτερα διαδεδομένο, αλλά σε μικρές κοινωνίες, όπως είναι η Λάρνακα, θα είχε ρόλο.
Εργάστηκες λοιπόν στο 99 FM, μετά πήγες Λονδινο για σπουδές και όταν επέστρεψες εργοδοτήθηκες στο ΣΙΓΜΑ….
Να αναφέρω ότι πριν επιστρέψω στην Κύπρο, είχα δουλέψει και στο LGR (London Greek Radio) στο Λονδίνο, κατά τη διάρκεια των σπουδών μου, συνδυάζοντας και ένα απαραίτητο εισόδημα για να βοηθήσω στις σπουδές μου.
Πώς ήταν το να εργάζεσαι στο LGR;
‘Ηταν μια αξέχαστη εμπειρία, γνωρίζεις κι εσύ Γιώτα την δυναμική της Κυπριακής Παροικίας του Λονδίνου…Υπήρχαν μεταμεσονύχτιες εκπομπές στο LGR που το ενδιαφέρον και η συμμετοχή του κόσμου ήταν απίστευτη, πρωτόγνωρη και συγκινητική….
Στη συνέχεια λοιπόν λοιπόν επέστρεψα στην Κύπρο μπήκα βαθιά στο χώρο των ΜΜΕ. Είχα την τύχη να γνωρίσω ανθρώπους που ήταν και είναι πρωτοπόροι με όραμα για τα μέσα. Όπως είναι ο Ντίνος Οδυσσέως, ο οποίος ήταν ο άνθρωπος που μου πρότεινε να ξεκινήσω την επαγγελματική μου πορεία στην τηλεόραση και βεβαίως ο αείμνηστος Άντης Χατζηκωστής.
Θεωρείς πως έπαιξαν σημαντικό ρόλο αυτοί οι δύο στην επαγγελματική σου πορεία;
Ο Ντίνος ήταν ο καθοριστικός άνθρωπος για να με βάλει μέσα στο χώρο. Ο Άντης ήταν ο μέντορας, μια φωτεινή προσωπικότητα και τολμώ να πω, χωρίς να το νιώθω υπερβολή, ανεπανάληπτος. Όσοι τον έζησαν και δούλεψαν μαζί του ξέρουν τι εννοώ και ήταν ίσως το μεγαλύτερο σχολείο για μένα η επαφή και η καθημερινή συνεργασία με τον Άντη Χατζηκωστή, αλλά και το όραμα του Άντη, το οποίο, (και γι αυτό νιώθω καλά με τον εαυτό μου), προσπάθησα να υπηρετήσω με συνέπεια και αργότερα, μετά το θάνατο του, μέσα από τα πόστα στα οποία κλήθηκα να εργαστώ.
Μέσα από τη δουλειά σου, ήσουν πάντα ένας άνθρωπος που προσπαθούσε να πάει ένα βήμα παρακάτω, δεν έμενες μόνο σε αυτό που αναλάμβανες, πχ ήσουν διευθυντής ραδιοφωνικού σταθμού; Θα ασχολήσουν με επιτυχία και με το δημιουργικό κομμάτι της στιχουργικής, με την διοργάνωση μεγάλων εκδηλώσεων και θεσμών μουσικών βραβείων κτλ. Αυτό που παρατηρούσα σε εσένα Ζήνωνα είναι ότι προσπαθούσες πάντα για κάτι περισσότερο ενώ άλλοι θα μπορούσαν να αναπαύονταν στην θέση τους.
Νομίζω είχα πάντα την ευτυχία και ίσως δυστυχία που έχουν τα ανήσυχα πνεύματα. Να προσπαθούν πάντα να εξελίξουν και να μην βολευτούν με την μετριότητα. Και λέω ίσως δυστυχία, διότι αυτά τα άτομα βρίσκουν συνήθως αντιστάσεις. Η μετριότητα είναι κάτι που γενικώς βολεύει. Τα ανήσυχα πνεύματα προκαλούν και ανησυχία στα άτομα που θέλουν να είναι στην ησυχία τους.
Μετάνιωσες που είσαι έτσι, ανήσυχο πνεύμα;
Για τίποτα δεν έχω μετανιώσει, αντιθέτως νιώθω καλά ότι σε κάθε πόστο που κλήθηκα να υπηρετήσω έδωσα τον καλύτερο μου εαυτό προσπαθώντας και γι αυτό τον τόπο.
Γνωρίζεις πολύ καλά Γιώτα ότι οι ευκαιρίες για τους Κύπριους και στα ΜΜΕ και στη μουσική βιομηχανία δεν είναι αυτές που θα έπρεπε να είναι. Το να υπάρχει ένας άνθρωπος ο οποίος νοιάζεται κάτι τις παραπάνω για την προώθηση τους, για να τους δοθούν οι ευκαιρίες που θα έπρεπε να έχουν, είναι πάρα πολύ σημαντικό και ήταν ένας από τους στόχους μου να μπορώ να φαίνομαι χρήσιμος, όχι μόνο στο συγκεκριμένο ραδιοσταθμό, στην συγκεκριμένη τηλεόραση, αλλά και στον ευρύτερο χώρο στον οποίο βρισκόμουν. Τώρα αν τα κατάφερα ή όχι, θα το κρίνουν άλλοι, αλλά τουλάχιστον προσπάθησα.
Κάτι άλλο που γνωρίζω προσωπικά εγώ, είναι ότι δεν προσπάθησες απλώς, αλλά βοήθησες κόσμο να χτίσει καριέρες και στην TV και στο ραδιόφωνο. Γνωρίζω πως ήσουν και η αιτία για ένα άτομο να γίνει μεγάλη τηλεοοπτική φίρμα….Αυτό το γνωρίζω πολύ καλά. Τουλάχιστον Ζήνωνα έχεις εισπράξει το ευχαριστώ από αυτούς που βοήθησες;
Θα σου απαντήσω όσο πιο διπλωματικά μπορώ. Η ευχαρίστηση είναι στο δόσιμο. Υπήρξαν άτομα τα οποία μέχρι τώρα αν με δουν κάπου τυχαία θα έρθουν να μου πουν ένα ευχαριστώ, να τονίσουν πως “αν δεν ήσουν εσύ ίσως εγώ δεν θα βρισκόμουν εδώ”.
Βεβαίως όμως υπάρχουν και άτομα που έχουν δείξει δείγματα αχαριστίας.
Αλλά, θα ήταν λάθος να πούμε ότι ξεκινάμε να βοηθούμε κάποιον επειδή θέλουμε κάποια στιγμή να το αναγνωρίσει. Αυτό το λέω πολύ συνειδήτά, το έχω φιλοσοφήσει σε πολλές περιπτώσεις.
Θέλω να μιλήσουμε για την ιδιότητα σου ως στιχουργός. Έχεις γράψει στίχους για τραγούδια που έχουν εκπροσωπήσει την Κύπρο στο διαγωνισμό Eurovision, έχεις γράψει στίχους για τραγούδια διάσημων ερμηνευτών (Νατάσα Θεοδωρίδου, Μιχάλης Χατζηγιάννης και πολλοί άλλοι άλλοι). Αυτό το κομμάτι σου, ως στιχουργός, πώς προέκυψε και θύμησε μας και τα τραγούδια σου που πήγαν στην Eurovision.
Στην Eurovision είχα την τύχη να έχω δύο συμμετοχές. Η μία η πιο γνωστή με τον Μιχάλη Χατζηγιάννη “Γένεσις” που ήταν και η πρώτη συμμετοχή του Χατζηγιάννη στην Eurovision το 1998. Η δεύτερη συμμετοχή μου ήταν σε μια δύσκολη χρονιά για την Κύπρο, που ήταν περισσότερο συμβολικού χαρακτήρα η παρουσία μας, το 2013, με την Δέσποινα Ολυμπίου με το τραγούδι “Αν με θυμάσαι”.
Χθες ενώ κοίταζα το αρχείο μου και προσπαθούσα να συμμαζέψω λίγο κάποια πράγματα, συνειδητοποίησα ότι έχω 100 δισκογραφημένα τραγούδια, από τα οποία ο κόσμος μπορεί να ξέρει μόνο τα 6-7 ότι είναι δικά μου. Η αλήθεια είναι πως ήμουν πάντα low profile σε αυτό το κομμάτι και συνειδητά, επειδή στο χώρο της στιχουργικής, (στην ποίηση είναι κάπως διαφορετικά τα πράγματα), εαν δεν είσαι στην Αθήνα, εκεί όπου δημιουργούνται τα πράγματα, είσαι λίγο στο περιθώριο όσον αφορά στο ποιοι σε θυμούνται, ποιοι σου ανοίγουν πόρτες κτλ. Οπόταν, ήταν πάντα ένα αγαπημένο χόμπι, δεν ένιωσα ποτέ ότι ήταν επάγγελμα το οποίο θα έπρεπε να διαφημίσω και να στηρίξω. Όπως θα μπορούσα να κάνω ένα άλλο χόμπι που θα ήταν on the side χωρίς να απασχολεί ιδιαίτερα την δημοσιότητα. Όμως πέρασα όμορφα. Είχα πολύ ωραίες συνεργασίες, γνώρισα από την αφρόκρεμα του ελληνικού τραγουδιού και εξαιρετικές προσωπικότητες από αυτές που χαίρεσαι να γνωρίζεις. Γνώρισα και την κακή πλευρά….
Το γράφω στίχους πόσο κοντά είναι με το γράφω ποίηση;
Η ποίηση θεωρείται σωστά ή όχι πιο εκλεπτυσμένη μορφή τέχνης. Θεωρώ ότι ξεκινάμε από το ίδιο υπόβαθρο, εκφράζεις με λόγια, συχνά ποιητικά λόγια, σκέψεις οι οποίες απλά έχουν μέτρο και ομοιοκαταληξία. Οχι απαραίτητα, αλλά στη φόρμα του ελληνικού τραγουδιού όταν μιλάμε για στίχο μιλάμε συνήθως για ποίηση που είναι γραμμένη στη λογική που μπορεί να την πάρει ένας συνθέτης και να την αξιοποιήσει.
Στο ελληνικό τραγούδι είχαμε εξαιρετικές δισκογραφικές δουλειές βασισμένες σε ποίηση μεγάλων ποιητών.
Η γραμμή του τι είναι στιχουργική και τι είναι ποίηση, είναι πολύ λεπτή.
Έχω γράψει και ποίηση αλλά δεν το έχω μαζέψει για έκδοση. Θεωρώ πως το τραγούδι είναι πιο εύκολο και άμεσο, χωρίς όγκο δουλειας, μπορείς να μπεις σε ένα στούντιο να κάνεις ηχογράφηση, να το κυκλοφορήσεις κτλ.
Θυμάμαι όταν είχαμε κάνει συνέντευξη με τον αείμνηστο Θάνο Μικρούτσικο, μετά τη συνεντευξη μιλούσαμε για ώρες και του είχα πει και συμφώνησε πως κάποιοι στιχουργοί όπως ο Αλκης Αλκαίος μας έδωσαν ποίηση μέσα από τα τραγούδια τους. Το ιδιο είχα πει και σε συνέντευξη μας στην Πρωτοψάλτη για την Λίνα Νικολακοπούλου και η Πρωτοψάλτη μου είχε απαντήσει για την Νικολακοπούλου πως “Μέσα από την πάροδο των χρόνων έχει αποδειχθεί πως είναι μια ποιήτρια η οποία άφησε και θα αφήσει ένα πολύ γερό στίγμα, έχει «παρασύρει» και τους νέους στιχουργούς σε μια υπέροχη διαδρομή”. ….
Συμφωνώ και πιστεύω ότι οι κορυφαίοι μας στιχουργοί γράφουν ποίηση, ο Άλκης, ο Γκάτσος, η Λίνα, ο Λευτέρης Παπαδόπουλος…..
Άρα είναι κοντά η στιχουργική με την ποίηση, αλλά εξαρτάται από τον στιχουργό….
Εξαρτάται από την ποιότητα του λόγου. Υπάρχουν και ευτελές τραγούδια τα οποία δεν είναι καν κοντά στην καλλιτεχνική δημιουργία.
Πόσο εύκολο ή δύσκολο είναι σήμερα για ένα μουσικό να κάνει καριέρα ενώ διαμένει στη Κυπρο;
Η αλήθεια είναι δύσκολο. Και η δυσκολία έγκειται στο ότι υπάρχουν λίγες ευκαιρίες, σε σχέση με το πόσες ετκαιρίες μπορούν να ανοιχτούν σε κάποιοι ο οποίος αποφασίζει να μείνει στο εξωτερικό και να γράψει μουσική ή να μείνει στην Αθήνα, εκεί που καλώς ή κακώς συμβαίνουν τα πάντα.
Στην Κύπρο έχουμε δει εξαιρέσεις, αλλά ήταν με άτομα που ήταν ιδιαίτερα χαρισματικά και είχαν ιδιαίτερη υπομονή. Γενικώς η πραγματικότητα, να μιλήσουμε για τους τραγουδιστές συγκεκριμένα, απέχει κατά πολύ από αυτή που βλέπουμε στην TV και στα διάφορα μουσικά reality.
Ζήνωνα, παρόλο που εργάζεσαι όλα αυτά τα χρόνια στη Λευκωσία, εντούτοις διαμένεις στη Λάρνακα. Παρακολουθείς τα της Λάρνακας;
Ναι, τα παρακολουθώ, αλλά η αλήθεια είναι πως δεν ήμουν επαρκώς εμπλεκόμενος στα δρώμενα της Λάρνακας, κυρίως λόγο του ότι μέχρι πρόσφατα οι ώρες μου στη Λευκωσία ήταν πάρα πολλές και στη Λάρνακα ερχόμουν βράδυ και με χαλάρωνε ένας πρωινός περίπατος στη θάλασσα και μετά πάλι πίσω στην Λευκωσία.
Σαφέστατα και αγαπώ τη Λάρνακα, παρόλο που δεν φαίνεται αυτό σε όσους με γνωρίζουν και ξέρουν ότι πολύ συχνά ταξιδεύω στο εξωτερικό. Νομίζω όμως ότι και το γεγονός ότι πάντα ήμουν εδώ και πάντα επέστρεφα και επιστρέφω εδώ, μπορεί να λέει πολλά περισσότερα για την αγάπη μου γι αυτή τη πόλη. Άλλωστε εδώ έζησα τις πιο ξεχωριστές στιγμές της ζωής μου, έζησα τους πιο σημαντικούς ανθρώπους της ζωής μου, παρόντες και απόντες κι εδώ διαμορφώθηκε η προσωπικότητα μου, αν ισχύει αυτό που λένε σε ποια ηλικία διαμορφώνεται η προσωπικότητα.
Θα μπορούσα πάντα να φανταστώ τον εαυτό μου να του ταιριάζει μια μεγάλη πόλη όπως το Λονδίνο και η Νέα Υόρκη, αλλά τελικά είμαι τόσο Λάρνακα, που πάντα επιστρέφω εδώ.
Η Λάρνακα διεκδικεί τον τίτλο της πολιτιστικής πρωτεύουσας της Ευρώπης για το 2030, θα μπορούσε η Λάρνακα να είναι η πολιτιστική πρωτεύουσα της Ευρώπης;
Η Λάρνακα στην οποία ζούμε τώρα σαφέστατα θα μπορούσε να διεκδικήσει αυτό το τίτλο. Και λέω “η Λάρνακα στην οποία ζούμε τώρα” διότι έχω δει τα τελευταία χρόνια να συντελούνται πολύ όμορφα πράγματα και στον πολιτισμό και στην δημιουργία ενός τρίτου χώρου (ο χώρος που κοιμόμαστε, που εργαζόμαστε, ο χώρους που μπορούμε να ζήσουμε μια ποιοτική ζωή).
Η Λάρνακα έχει αναπτυχθεί πάρα πολύ. Χαίρομαι που βλέπω σε διάφορες γωνιές της πόλης να δημιουργούνται καινούριοι χώροι και να ντύνονται με πολιτιστικές πινελιές.
Αλλά, για να απαντήσω την ερώτηση λίγο διαφορετικά, ακόμη κι αν δεν ήμασταν έτοιμοι θεωρώ ότι θα έπρεπε να την διεκδικήσουμε διότι το να στοχεύεις προς τα αστέρια σε παίρνει οποσδήποτε προς τα πάνω, εκεί που ιδεατά θα έπρεπε να ήσουν.
Στην υπερβολή, αν δούμε και πόλεις οι οποίες διεκδίκησαν Ολυμπιακούς Αγώνες, τα έργα υποδομής και η νοοτροπία που αναγκάστηκαν να εμπεδώσουν και στους κατοίκους και στα έργα και στο όραμα τους, τις βοήθησε τεράστια στο να έχουν την όψη που έχουν σήμερα, ακόμη κι αν στο τέλος έχασαν την ανάθεση των Ολυμπιακών Αγώνων. Αν πάρουμε για παράδειγμα μια αγαπημένη μου πόλη, την Βαρκελώνη, αν δεν ήταν οι Ολυμπιακοί Αγώνες, δεν θα ήταν η πόλη που μπορεί να ερωτευτεί κάποιος σήμερα (πέρα βεβαία από την αρχιτεκτονική του Gaudi).
Άρα, το ΛΑΡΝΑΚΑ 2030 είναι μια πολύ αξιόλογη προσπάθεια και μακάρι να αγκαλιαστεί από πολύ περισσότερα άτομα. Μια τέτοια προσπάθεια δεν είναι μόνο το έργο μιας ομάδας ή του Δημάρχου, αλλά μια ανοικτή πρόσκληση σε όποιον μπορεί να δώσει κάτι, να το δώσει.
Εσύ τι θα ήθελες να δεις στη Λάρνακα; Είσαι ένας άνθρωπος που ταξιδεύει συχνά και πολύ, άρα τι είναι αυτό που ενδεχωμένως έχεις δει στο εξωτερικό και θα ήθελες να το δεις και στη πόλη μας; Εγώ πχ λέω συχνά ότι θα ήθελα να δω περισσότερα πάρκα με πράσινο που να προσφέρονται για πικ νικ.
Η αλήθεια είναι ότι γίνεται μια πολύ μεγάλη προσπάθεια στην ανάπλαση της Λάρνακας και αυτό πρέπει να το αναγνωρίσουμε σε όλους όσους έχουν παίξει ρόλο στην επίτευξη αυτής της ανάπλασης. Είναι βεβαίως και θέμα κονδυλιού πολλές φορές.
Το να υπάρξουν περισσότεροι χώροι πρασίνου είναι πολύ σημαντικό. Εγώ θα ήθελα πέρα από τα σημαντικά έργα που γίνονται στην “βιτρίνα” της πόλης, κάποια στιγμή να πάρουν τα πάνω τους και οι γειτονιές. Έχουμε δυστυχώς γειτονιές που είναι παραμελημένες. Ακόμη και με ιδιωτικές πρωτοβουλίες να γίνουν έργα και στις γειτονιές.
Οι γειτονιές μας από μόνες τους να αποτελούν ένα πνεύμονα δημιουργίας και πρασίνου, χωρίς να χρειάζεται να έρθει κάποιος στο κέντρο της πόλης.
Προσπαθώ να δω τον εαυτό μου σαν τουρίστα στη πόλη μας και αυτό που θα ήθελα να δω είναι η αξιοποίηση της ιστορίας μας. Έχουμε μια ιστορία που οι άλλες πόλεις πιστεύω πως δυσκολεύονται να βρουν ή να δημιουργήσουν. Είμαστε μια από τις 20 αρχαιότερες πόλεις στο κόσμο. Έχουμε δύο από τις πιο σπουδαίες προσωπικότητες των γραμμάτων (Ζήνων Κιτιεύς) και της θρησκείας (Άγιο Λάζαρο). Νιώθω ότι δεν έχουμε πράξει αρκετά για να αναδείξουμε αυτές τις προσωπικότητες της πόλης μας κι αυτό δεν αφορά μόνο τις τοπικές αρχές, αλλά και τον ΚΟΤ και άλλους φορείς του Κράτους. Θεωρώ πως θα έπρεπε με το που πατά το πόδι του ο τουρίστας να νιώθει την ιστορική σύνδεση. Αυτό συνδέεται και με ποιοτικό και πολιτιστικό τουρισμό, αφού υπάρχουν τουρίστες που θα έρχονται ειδικά για τον Άγιο Λάζαρο και για τον Ζήνων τον Κιτιέα. Ειδικά για να δουν πως είναι μια πόλη που είναι κατοικημένη από αρχαιοτάτων χρόνων μέχρι σήμερα.
Νομίζω ότι, ίσως, λείπει και ένας μεγάλος πολιτιστικός θεσμός. Δεν εννοώ την διεκδίκηση της πολιτιστικής πρωτεύουσας, αλλά ας πούμε ένα όραμα που είχα, ονειρευόμουν πάντα η Λάρνακα να έχει ένα θεσμό όπως το ΦΕΣΤΙΒΑΛ ΤΟΥ ΣΑΝ ΡΕΜΟ. Δηλαδή μια πόλη που έχει βγάλει τόσα ταλέντα στο χώρο της μουσικής, κάποια από τα οποία εξακολουθούν να κάνουν τεράστια καριέρα, θεωρώ ότι θα μπορούσε να έχει ένα Διεθνές Φεστιβάλ Μουσικής το οποίο να είναι πόλος έλξης χιλιάδων επισκεπτών.
Και για να μην φάνει ότι λέμε ανέφικτα πράγματα να πω ότι είμαστε σε πολύ καλό δρόμο, με αυτά που ήδη γίνονται.
Πάμε πίσω σε σένα. Θα ήθελα να σε ρωτήσω σε ποια φάση επαγγελματική και δημιουργική σε βρίσκουμε σήμερα. Κι επίσης, ένα δεύτερο σκέλος της ερώτησης, θέλω να σε ρωτήσω ένας άνθρωπος σαν εσένα που είναι χορτασμένος από την επαγγελματική του πορεία, τι ονειρεύεται για το μέλλον; Θεωρώ πως είναι σημαντικό να έχεις πίσω σου μια σημαντική και πλούσια πορεία, αλλά συναμα είναι και δύσκολο γιατί ο πήχης είναι ψηλά.
Ένας κοινός μας φίλος, από το χώρο των ΜΜΕ, μου είχε πει πως ο άνθρωπος όσο ψηλά κι αν βρίσκεται στη καριέρα του, κάθε 10 χρόνια πρέπει να αλλάζει επαγγελματικό χώρο ή θέση και να ανανεώνει το σκηνικό, αν θέλει να βελτιώνεται και να προχωρεί. Δεν ξέρω αν συμφωνείς.
Σωστή η άποψη του φίλου. Τώρα το πότε κάνει τον κύκλο του ο καθένας είναι σχετικό, κάποιος μπορεί να θέλει ανανέωση στα δέκα χρόνια, άλλος στα 20, άλλος στα 5. Γενικά η ανανέωση στόχων και το φρεσκάρισμα στόχων και ενθουσιασμού θεωρώ πως είναι κάτι πολύ σημαντικό. Βλέπω πολλούς που είναι πετυχημένοι σε μια κεριέρα, έχουν μια πορεία που μπορούν να εφησυχάσουν και τελικά εφησυχάζουν. Το θεωρώ άδικο, γιατί η προσφορά από οποιοδήποτε πόστο πρεπει να εξελίσσεται συνεχώς, διαφορετικά πρέπει να δίνεις χώρο σε άλλα άτομα, όχι απαραίτητα νέα σε ηλικία αλλά άτομα που έχουν πάθος να προσφέρουν νέα πράγματα. Νομίζω μόνο έτσι εξελίσσεται ένα επάγγελμα, μια κοινωνία κι ένας άνθρωπος.
Εγώ βρίσκομαι σε μια φάση αυτό το διαστημα που ψάχνω να δω πως μπορεί όλη αυτή η συσσωρευμένη πείρα και εμπειρία να χρησιμοποιηθεί με τρόπο που κι εγώ να νιώθω καλά για το επόμενο μου βήμα.
Θεωρώ πως ποτέ δεν είναι αργά για να κάνει ένας άνθρωπος ένα νέο βήμα και κάπως έτσι ίσως έχει και νόημα το τι έχει μαζέψει μαζί του, στη ζωή.
Το επόμένο βήμα δεν είναι ανάγκη να είναι μεγαλεπίβολο, αρκεί να γεμίζει την καρδιά και την ψυχή και να σε κάνει να νιώθεις ότι είχε νόημα όλο αυτό το ταξίδι μέχρι τώρα. Ελπίζω ότι θα το βρω σύντομα. Στο ενδιάμεσο ταξιδεύω, συλλέγω εμπειρίες. Κατάλαβα, ίσως λίγο πιο αργά από όσο θα έπρεπε ότι το ταξίδι είναι ένα από τα πιο σημαντικά πράγματα που μπορεί να κάνει ένας άνθρωπος. Και δεν εννοώ με τη ματιά του τουρίστα, αλλά να πηγαίνεις στο εξωτερικό και να ψάχνεις τον εαυτό σου, να ψάχνεις νέα ερεθίσματα, γνώσεις για να μοιραστεί με τα αγαπημένα του πρόσωπα πίσω στο τόπο του. Μια συμβουλή μου προς τους νεότερους είναι αυτή: Aς αφήσουν πίσω κάτι από τα υλικά αγαθά και να ταξιδέψουν όσο περισσότερο μπορούν και όσο είναι ακόμη σε ηλικία που μπορούν να περπατήσουν και να εξερευνήσουν αυτά τα ερεθίσματα που σου δίνει ένα ταξίδι σε ένα ξένο τόπο.
Να κλείσουμε με κάτι γραφικό αλλά που μου αρέσει ως ερώτηση. Έχεις γράψει στίχους για τραγούδια, έχεις μουσικές γνώσεις, ακούς μουσική, αν λοιπόν η δική σου ζωή είχε τίτλο τραγουδιού τι τίτλο θα είχε; Αν αύριο έγραφες την αυτοβιογραφία σου, τι τίτλο θα είχε;
Σαν σήμερα, που κάνουμε τη συνέντευξη, γεννήθηκε η Édith Piaf, γι αυτό και θα σου πω το “Je ne regrette rien”. Δεν μετανιώνω για τίποτα!
