Της Γιώτας Δημητρίου
(Πτυχιούχος Δημοσιογράφος, BA Journalism, Middlesex University Λονδίνο,
Αρχισυντάκτρια SkalaTImes)
Η ευαισθησία μας σε θέματα που αφορούν την ταυτότητα και το καλό της πόλης οφείλει να μην είναι επιλεκτική. Αν τασσόμαστε κατά της κατεδάφισης παλιών αρχοντικών και διατηρητέων, τότε οφείλουμε να κρατάμε την ίδια στάση για όλα ανεξαιρέτως να κτήρια αυτής της κατηγορίας.
Το SkalaTimes ασχολήθηκε με την κατεδάφιση παλιού αρχοντικού, στην περιοχή πλατείας ΑΛΚΗΣ, το οποίο οι ιδιοκτήτες κατεδάφισαν χωρίς την απαιτούμενη άδεια από το Δήμο Λάρνακας.
Συγκεκριμένα, για το εν λόγω παλιό αρχοντικό, (που σύμφωνα με πληροφορίες βρισκόταν στην διαδικασία για πιθανή κατάταξη του στη κατηγορία τωνν διατηρητέων), ο Δήμος Λάρνακας ενώ βρισκόταν σε συζητήσεις με το Τμήμα Διατήρησης οι ιδιοκτήτες χωρίς να εξασφαλίσουν την άδεια κατεδάφισης από το Δήμο Λάρνακας το κατεδάφισαν και μάλιστα σύμφωνα με έγκυρες πληροφορίες έκαναν την κατεδάφιση ημέρα Κυριακή, για να μπορούν να κινηθούν πιο άνετα αφού η κατεδάφιση -επαναλαμβάνουμε- γινόταν χωρίς την απαραίτητη άδεια από το Δήμο Λάρνακας.
Σύμφωνα με τις πληροφορίες του SkalaTimes ο Δήμος Λάρνακας, όπως είναι αναμενόμενο, θα κινηθεί νομικά για την χωρίς άδεια κατεδάφιση.
ΤΟ ΥΠΕΡΟΧΟ ΠΑΛΙΟ ΑΡΧΟΝΤΙΚΟ ΣΤΗΝ ΑΡΤΕΜΙΔΟΣ
Τώρα όσον αφορά το υπέροχο παλιό αρχοντικό στην Λεωφόρο Αρτέμιδος, που αποτελεί ένα στολίδι για τη πόλη μας, ελπίζουμε ότι οι ιδιοκτήτες δεν θα συμπεριφερθούν με τον ίδιο τρόπο και θα πάνε κι αυτοί μια Κυριακή να το κατεδαφίσουν χωρίς άδεια από το Δήμο Λάρνακας.
Ο Δήμος Λάρνακας έχει προβεί σε ανακοίνωση για το θέμα του παλιού αρχοντικού στην Αρτέμιδος, αφού μια μεγάλη συζήτηση έχει ανοικτεί στα ΜΚΔ.
Ο Δήμος Λάρνακας στην ανακοίνωση του αναφέρει τα εξής: “Η ανάπτυξη αφορά ανέγερση πολυώροφης οικοδομής (ψηλό κτίριο), η οποία με βάση τα στοιχεία που έχει καταθέσει ο Μελετητής, αφορά 26 ορόφους, συνολικού ύψους 115μ. για μικτή χρήση (καταστήματα στο ισόγειο και διαμερίσματα στους ορόφους).
Με βάση τη διαδικασία που ακολουθεί ο Δήμος Λάρνακας και σύμφωνα με τις πρόνοιες του Πλαισίου του Υπουργείου Εσωτερικών για ψηλά κτίρια, έχει τοποθετηθεί πινακίδα γνωστοποίησης στο υπό μελέτη τεμάχιο για την πρόθεση της ανάπτυξης, σε σχέση με αιτούμενες χαλαρώσεις όσον αφορά τον αριθμό ορόφων και το ύψος.
Ο Δήμος Λάρνακας, με βάση τη νενομισμένη διαδικασία, αφού αξιολογήσει όλα τα δεδομένα της αιτούμενης ανάπτυξης, θα παραπέμψει τις εισηγήσεις του στον Διευθυντή του Τμήματος Πολεοδομίας και Οικήσεως, ο οποίος είναι ο κατά νόμο αρμόδιος να εγκρίνει τον τελικό αριθμό ορόφων της ανάπτυξης (εξασφάλιση σύμφωνου γνώμης).
Αναφορικά με την υφιστάμενη οικοδομή εντός του υπό ανάπτυξη τεμαχίου, η οποία αφορά κτίσμα του 1954, θα αποτελέσει μέρος της διαδικασίας αξιολόγησης της αίτησης και θα γίνουν οι αναγκαίες διαβουλεύσεις με τον Κλάδο Διατήρησης του Τμήματος Πολεοδομίας και Οικήσεως κατά πόσο παρουσιάζει χαρακτηριστικά για τα οποία τίθεται θέμα κήρυξης της ως Διατηρητέα”.
Είναι γεγονός πως τα ιστορικά, διατηρητέα και παλιά αρχοντικά κτίρια αποτελούν κομμάτι του πολιτισμού και ιστορίας μιας πόλης και μας βοηθούν να ισχυροποιήσουμε την πολιτιστική μας ταυτότητα. Χωρίς αμφιβολία, αναπόσπαστο στοιχείο της ταυτότητας μιας πόλης είναι η ιστορία της την οποία συναντάμε μέσα από διάφορα στοιχεία και με διαφορετικούς τρόπους. Η αρχιτεκτονική του χθες μέσα σε μια πόλη και ο κτηριακός της πλούτος ευρύτερα είναι κομμάτι της ιστορίας της και απροσδιορίζει το χαρακτήρα και φυσιογνωμία της. Το ότι τα διατηρητέα και τα παλιά αρχοντικά είναι επιτακτική ανάγκη να διασωθούν και να αναδειχθούν είναι κάτι που θεωρούμε ότι πρώτα από όλους το γνωρίζουν καλά οι αρχιτέκτονες αφού η επιστήμη τους έχει επίκεντρο τα κτήρια, αλλά είναι επίσης κάτι που οφείλουμε να το γνωρίζουμε όλοι αφού το θέμα αυτό είναι επίκαιρο όχι μόνο στη Λάρνακα και στην Κύπρο, αλλά και στο εξωτερικό και αφορά το μέλλον της όποια πόλης φιλοξενεί παλιά αρχοντικά και διατηρητέα.
ΑΡΧΙΤΕΚΤΟΝΑΣ ΜΑΡΙΑΛΕΝΑ ΜΠΥΡΟΥ: “Η σημασία των διατηρητέων, κτιρίων παλαιότερων εποχών που απόμειναν σε έναν κατά τα άλλα σύγχρονο πολεοδομικό ιστό, είναι πολλαπλή”.
To SkalaTimes κουβέντιασε με την Αρχιτέκτονα της πόλης μας Μαριαλένα Μπύρου (την οποία είχαμε φιλοξενήσει και παλαιότερα στο SkalaTimes, εδώ η συνέντευξη της) η οποία μας είπε: “Η σημασία των διατηρητέων, κτιρίων παλαιότερων εποχών που απόμειναν σε έναν κατά τα άλλα σύγχρονο πολεοδομικό ιστό, είναι πολλαπλή: αναδεικνύουν την ιδιαιτερότητα μιας πόλης σε ένα όλο και πιο ομογενοποιημένο περιβάλλον, συμβάλλουν σε μια πολυδύναμη αισθητική αντίληψη των κατοίκων, τονώνουν την αίσθηση ιστορικού βάθους μιας κοινωνίας και οπωσδήποτε προσελκύουν επισκέπτες, με όλες τις ευεργετικές οικονομικές συνέπειες που έχει αυτή η προσέλκυση”
Η κ. Μπύρου συνέχισε: “Οφείλουμε να αναγνωρίσουμε την προσπάθεια του κράτους τα τελευταία χρόνια για την αναπαλαίωση διατηρητέων κτιρίων με σχέδια επιχορήγησης των εργασιών συντήρησης όπως χρηματική χορηγία, φοροαπαλλαγές και πώληση συντελεστή δόμησης. Παρόλα αυτά, η χρονική καθυστέρηση στην έκδοση των πολεοδομικών αδειών για τα διατηρητέα, η γραφειοκρατία, καθώς και τα μεγάλα έξοδα συντήρησης και ανακατασκευής τέτοιων κτιρίων, μετατρέπουν πολλά από τα κτίρια αυτά σε εγκαταλελειμμένα, καθώς πολλές φορές οι ιδιοκτήτες δεν μπορούν να ανταποκριθούν στις απαιτήσεις που χρειάζεται ένα τέτοιο κτίριο.
Η ιδιοκτησία ενός τέτοιου ακινήτου απαιτεί απόλυτη υπευθυνότητα, διαρκή ενημέρωση, πλήρη συνεργασία με τις αρχές και πάνω απ’ όλα σεβασμό τόσο απέναντι στο κτίριο ως υπόσταση, όσο και στην πολιτιστική κληρονομιά του τόπου ως σύνολο, αναπόσπαστο κομμάτι της οποίας αποτελούν τέτοιου είδους μνημεία.
Φαίνεται, ότι πρέπει να δοθούν περισσότερα κίνητρα ή να γίνουν πιο γνωστά και με πιο απλοποιημένες διαδικασίες για τους πολίτες. Το κράτος οφείλει να προστατέψει την πολιτιστική και αρχιτεκτονική μας κληρονομιά δίνοντας περισσότερες διευκολύνσεις και επισπεύσεις των διαδικασιών αναπαλαίωσης στους ιδιοκτήτες των διατηρητέων οικοδομών και δημιουργώντας δικλείδες ασφαλείας για την προστασία των διατηρητέων.
Είναι καθήκον της πολιτείας, των Δήμων και Κοινοτήτων, αλλά και των διάφορων επαγγελματικών συλλόγων, να εντοπίζουν, να καταγράφουν και να εισηγούνται τη διατήρηση και αναπαλαίωση σημαντικών κτιρίων”
Συμπλήρωσε επίσης : “Εαν πάρουμε παραδείγματα από κάποιες άλλες Ευρωπαϊκές χώρες, θα δούμε ότι υπάρχουν αυστηρότερες νομοθεσίες στη διατήρηση των κτιρίων αυτών. Για παράδειγμα, στο Παρίσι οι ιδιοκτήτες καλούνται να πληρώσουν για την συντήρηση των όψεων των σπιτιών τους ανά δεκαετία. Επίσης, μπορούμε να δούμε και κάποιες πιο πρωτότυπες και δημιουργικές ιδέες που συνεισφέρουν στην επίλυση πολαπλών προβλημάτων της εποχής μας. Εαν πάρουμε το παράδειγμα της Ιταλίας τα τελευταία χρόνια, προωθείται ιδιαίτερα η πώληση σπιτιών με ‘1 ευρώ’. Ανάμεσα σε πολλές περιοχές της χώρας οι οποίες είναι κηρυγμένες ως κληρονομιά της UNESCΟ, υπάρχουν πολλά εγκαταλελειμμένα μέρη που πρέπει άμεσα να ξαναζωντανεύσουν. Γι’ αυτό, χάρη στο έργο «Case a 1 euro» , γίνεται μια προσπάθεια αναζωογόνησης των ερειπωμένων ιστορικών κέντρων, καθώς επίσης προσφέρει την ευκαιρία απόκτησης ακίνητης περιουσίας σε νέους, για τους οποίους η δυνατότητα δανειοδότησης είναι συχνά ένα ανυπέρβλητο εμπόδιο. Τα σπίτια που επηρεάζονται από το έργο ‘1 ευρώ’ ανήκουν σε ιδιώτες που συχνά θέλουν να τα ξεφορτωθούν ώστε να μην πληρώνουν φόρους. Πρόκειται για ερειπωμένα ή μη ασφαλή κτήρια που χρειάζονται σημαντικές επεμβάσεις”
Κατά πόσο τα διατηρητέα και τα παλιά αρχοντικά αποτελούν κομμάτι της ιστορίας και πολιτισμού μιας πόλης, η αρχιτέκτονας δήλωσε: “Τα παλιά αρχοντικά και διατηρητέα ακίνητα είναι κτήρια τα οποία ενσωματώνουν στοιχεία καλλιτεχνικής, ιστορικής και αρχιτεκτονικής κληρονομιάς σε κάθε πόλη. Η Λάρνακα μας άλλωστε, είναι μια πόλη η οποία ‘κάθεται πάνω από την ιστορία της’. Είναι κτισμένη δηλαδή σχεδόν εξολοκλήρου πάνω από αρχαίες πόλεις του παρελθόντος. Οφείλουμε να ’ξεθάψουμε’ αυτά τα στοιχεία της πόλης μας, αλλά και να αναδείξουμε τα πολύ λίγα εναπομείναντα κομμάτια της πιο σύγχρονης εποχής. Διαμέσου των χρόνων, οι παραδοσιακές οικοδομές πρέπει να επαναχρησιμοποιούνται και προσαρμόζονται στις τοπικές αλλαγές λειτουργώντας έτσι ως συνδετικός κρίκος με το παρελθόν. Μόνο έτσι θα καταφέρουμε να αναδείξουμε τα στοιχεία που κάνουν την Λάρνακα ξεχωριστή χωρίς να μιμείται άλλες πόλεις”.
Το SkalaTimes πιστεύει πως όσοι αγαπούν την πόλη μας επιθυμούν να διατηρηθεί η ταυτότητα και ο χαρακτήρας της. Θεωρούμε πως μια πόλη γεμάτη με πύργους και πολυκατοικίες, μια δεύτερη Λεμεσός, δεν είναι το όραμα κανενός Σκαλιώτη που αγαπά αυτή τη πόλη.
Ας αφήσουμε λοιπόν τα διατηρητέα και τα παλιά αρχοντικά ως παρακαταθήκη για τις επόμενες γενιές και ως ένα στοιχείο χαρακτήρα και ιστορίας αυτής της πόλης.
Φτάνει πια όλα στο βωμό του κέρδους εις βάρος μιας πόλης που κατά τ’ άλλα διατυμπανίζουμε όλοι ότι αγαπάμε.
* Για το σημαντικό επίσης θέμα των Πύργων και πολυόροφων κτηρίων στη Λάρνακα. που επίσης σχετίζεται με τον χαρακτήρα της πόλης, το SkalaTimes θα ασχοληθεί εντός ημερών και θα συμπεριλάβει και τις απόψεις και θέσεις των αρμοδίων.
