Η καταξιωμένη Κύπρια ζωγράφος Λία Βογιατζή ζει και εργάζεται στο Παρίσι, από το 2019, όπου είναι ενεργό μέλος της Ένωσης Καλλιτεχνών της Γαλλίας «La Maison des Artistes». Η Λία Βογιατζή έχει επιλεγεί ανάμεσα σε πληθώρα καλλιτεχνών από ολόκληρο τον κόσμο για να συμμετάσχει στην γνωστή έκθεση τέχνης Salon d’ Automne, που διοργανώνεται κάθε χρόνο στη γαλλική πρωτεύουσα από το 1903 και η οποία φέτος πραγματοποιήθηκε στις 18 Ιανουαρίου και ολοκληρώθηκε χθες, 21 του μήνα.
Με αφορμή αυτή την σημαντική συμμετοχή της, το SkalaTimes κουβεντιάζει σήμερα με την γνωστή εικαστικό, η οποία ανάμεσα σε άλλα παραδέχεται πως αν ζούσε μόνιμα στην Κύπρο η πορεία της θα ήταν διαφορετική. “Το 2019, αποφάσισα να κάνω το μεγάλο άλμα. Ήταν ένα τολμηρό ρίσκο, καθώς ήμουν ήδη ώριμη ηλικιακά και σαν καλλιτέχνης. Το να ξεκινήσεις τη ζωή σου και την καριέρα σου από την αρχή σε μια μεγαλούπολη είναι σαν μια βουτιά στο κενό.
Το χάραμα, πριν καεί για πάντα η στέγη της Notre-Dame, έφτασα στο Παρίσι. Ακολούθησαν πολλές δυσκολίες, αλλά τελικά με σκληρή εργασία, επιμονή και υπομονή κατάφερε η πόλη αυτή να συνεχίσει να με εμπνέει και με τροφοδοτεί δημιουργικά.
Είναι ένα παγκόσμιο κέντρο πολιτισμού και τέχνης, με πλούσια ιστορία και παράδοση. Προσφέρει ευκαιρίες για έκθεση, εκπαίδευση και δικτύωση σε καλλιτέχνες από όλο τον κόσμο.
Αν ζούσα μόνιμα στην Κύπρο, η πορεία μου θα ήταν διαφορετική”.
Της Γιώτας Δημητρίου
Αγαπητή κ. Βογιατζή καταρχάς συγχαρητήρια για τη συμμετοχή σας στην μεγάλη έκθεση του ιστορικού Salon d’Automne, στο Παρίσι. Πώς προέκυψε αυτή η συμμετοχή και τι σημαίνει για εσάς, ως εικαστικό;
Σας ευχαριστώ πολύ για αυτή τη συνέντευξη και για την ευκαιρία που μου δίνετε να μιλήσω για τη δουλειά μου! Η συμμετοχή μου στην έκθεση του Salon d’Automne του Παρισιού είναι μια μεγάλη τιμή για μένα ως εικαστικό. Το Salon d’Automne ήταν και είναι ένα από τα σημαντικότερα καλλιτεχνικά γεγονότα στον κόσμο. Από το 1903 αποτελεί μια εξαιρετική ευκαιρία για τους καλλιτέχνες να παρουσιάζουν το έργο τους σε ένα διεθνές κοινό.
Η συμμετοχή μου προέκυψε μέσω μιας ανοιχτής πρόσκλησης που απευθυνόταν σε καλλιτέχνες από όλο τον κόσμο. Οι υποψήφιοι μπορούσαν να υποβάλουν τα έργα τους και η επιλογή έγινε από μια κριτική επιτροπή του Salon d’Automne.
Για μένα, αυτή η συμμετοχή είναι σταθμός, για την αναγνώριση της δουλειάς μου και την αφοσίωση μου στην τέχνη. Είναι επίσης μια ευκαιρία να επικοινωνήσω το έργο μου σε ένα ευρύτερο κοινό και να δικτυωθώ με άλλους καλλιτέχνες από όλο τον κόσμο.
Το Salon d’Automne ιδρύθηκε το 1903 από μια ομάδα καλλιτεχνών που ήταν δυσαρεστημένοι με την παραδοσιακή δομή του Salon de Paris, του παλαιότερου και πιο έγκυρου σαλονιού τέχνης στη Γαλλία.
Ήταν το ντεμπούτο πολλών σημαντικών καλλιτεχνών, όπως οι Henri Matisse, Pablo Picasso, Marcel Duchamp, Georges Braque και Henri Laurens. Το σαλόνι ήταν ένα σημαντικό μέρος για την ανάπτυξη του φουτουρισμού, του κυβισμού και άλλων πρωτοποριακών κινημάτων.
Λάβατε μέρος λοιπόν σε αυτή την τόσο σημαντική έκθεση, με μια αυτοπροσωπογραφία σας.
Στο κόσμο της ζωγραφικής ανέκαθεν η αυτοπροσωπογραφία ήταν ένα εικαστικό είδος που επιδέχεται πολυεπίπεδη ανάγνωση και πολύ συχνά αποτελεί πεδίο έρευνας για τους ιστορικούς τέχνης. Να πούμε δύο λόγια για το θέμα αυτοπροσωπογραφία, αλλά και για το έργο σας;
Η αυτοπροσωπογραφία είναι ένα είδος ζωγραφικής που πιστεύω επιτρέπει στον δημιουργό να αποκαλύψει τον εαυτό του με έναν βαθύ και ουσιαστικό τρόπο. Δεν είναι απλώς μια απεικόνιση της εξωτερικής εμφάνισης του, αλλά και μια εξερεύνηση του εσωτερικού του κόσμου των σκέψεών του, των συναισθημάτων του και των πεποιθήσεών του.
Η αυτοπροσωπογραφία μπορεί να είναι μια πολύ προσωπική και αποκαλυπτική μορφή τέχνης. Μπορεί να χρησιμοποιηθεί για τη διερεύνηση ζητημάτων ταυτότητας, ύπαρξης και αυτογνωσίας.
Αυτο το είδος τέχνης εξελίχθηκε με την πάροδο του χρόνου και συχνά βλέπουμε ρεαλιστικές αυτοπροσωπογραφίες, συμβολικές και άλλοτε αφηρημένες.
Στο Salon d’ Automne 2024 παρουσίασα την αυτοπροσωπογραφία μου, η οποία έγινε κατά τη διάρκεια του έτους 2023. Είναι ένα έργο λάδι σε καμβά.
Κατά τη διάρκεια της δημιουργίας του έργου, ένιωθα μια θλίψη που δεν μπορούσα να προσδιορίσω. Αυτή η θλίψη εκδηλωνόταν στο βλέμμα του έργου. Έτσι, το ονόματισα “Bonjour tristesse” (Καλημέρα θλίψη).
Αργότερα, αυτό αποδείχθηκε προφητικό, καθώς πέρασα μια από τις δυσκολότερες εμπειρίες μου. Η θλίψη που ένιωθα κατά τη δημιουργία του έργου ήταν προάγγελος αυτού που θα επακολουθούσε…
Το ότι ζείτε και εργάζεστε τον περισσότερο χρόνο σας στο Παρίσι, πόσο περισσότερο βοηθά – αν βοηθά – την πορεία σας ως καλλιτέχνη και τι κερδίζετε με τη διαμονή σας στο Παρίσι που ενδεχωμένως να μην κερδίζατε αν ζούσατε μόνιμα Κύπρο; Σας ρωτώ γιατί σε μια παλαιότερη συνέντευξη του στο SkalaTimes ο καταξιωμένος ηθοποιός Γιώργος Χωραφάς μας είχε πει πως αν ζούσε Ελλάδα και όχι Γαλλία, η καριέρα του θα ήταν εντελώς διαφορετική. Είναι περισσότερος και ο ανταγωνισμός όταν μια καλλιτέχνης ζει στο Παρίσι;
Η σχέση μου με το Παρίσι είναι μια σχέση σχεδόν ερωτική και ουσιαστική!
Ξεκίνησε το 2000, όταν παρουσίασα την ατομική μου έκθεση “Θέμα επιλογής”. Από τότε, η προοπτική της μετανάστευσης γυρόφερνε στο μυαλό μου.
Το 2019, αποφάσισα να κάνω το μεγάλο άλμα. Ήταν ένα τολμηρό ρίσκο, καθώς ήμουν ήδη ώριμη ηλικιακά και σαν καλλιτέχνης. Το να ξεκινήσεις τη ζωή σου και την καριέρα σου από την αρχή σε μια μεγαλούπολη είναι σαν μια βουτιά στο κενό.
Το χάραμα, πριν καεί για πάντα η στέγη της Notre-Dame, έφτασα στο Παρίσι. Ακολούθησαν πολλές δυσκολίες, αλλά τελικά με σκληρή εργασία, επιμονή και υπομονή κατάφερε η πόλη αυτή να συνεχίσει να με εμπνέει και με τροφοδοτεί δημιουργικά.
Είναι ένα παγκόσμιο κέντρο πολιτισμού και τέχνης, με πλούσια ιστορία και παράδοση. Προσφέρει ευκαιρίες για έκθεση, εκπαίδευση και δικτύωση σε καλλιτέχνες από όλο τον κόσμο.
Αν ζούσα μόνιμα στην Κύπρο, η πορεία μου θα ήταν διαφορετική. Η κυπριακή αγορά τέχνης είναι μικρή και ανταγωνιστική. Το στάτους του καλλιτέχνη στην Κύπρο είναι ακόμα ένα ζήτημα που ίδιοι οι καλλιτέχνες προσπαθούν χρόνια τώρα να το κατοχυρώσουν. Αντιμετωπίζουν επίσης δυσκολίες στην χρηματοδότηση των έργων τους και στην προώθηση της δουλειάς τους.
Oι βραβεύσεις σας των δυο τελευταίων χρόνων στο επίσης σημαντικό Salon des Αrtistes Français, ήταν μια επίσης αναγνώριση του έργου σας. Πόσο εύκολο ή δύσκολο είναι να αναγνωρίζεται το έργο ενός καλλιτέχνη σε μια μια ξένη χώρα και θα τολμήσω να ρωτήσω πάλι, θα είχατε, πιστεύετε την ίδια αναγνώριση και εντός Κύπρου αν διαμένατε μόνιμα εδώ; Μήπως, λέω μήπως, στο εξωτερικο υπάρχει μια περισσότερη αξιοκρατία και ως εκ τούτου το ταλέντο και η σκληρή δουλειά αναγνωρίζονται με μεγαλύτερη ευκολία σε σχέση με την Κύπρο που ίσως να επικρατεί και μια δόση αναξιοκρατίας, όπως βλέπουμε κατά καιρούς σε διάφορα θέματα που βλέπουν το φως της δημοσιότητας;
Η αναγνώριση του έργου ενός καλλιτέχνη σε ξένη χώρα είναι ένα δύσκολο εγχείρημα! Αντιμετωπίζει πολλές προκλήσεις, όπως η προσαρμογή σε νέα κουλτούρα, η αντιμετώπιση της γλωσσικής διαφοράς, η προσαρμογή στο σύστημα υποστήριξης των τεχνών, και ο μεγάλος ανταγωνισμός.
Παρόλο που στη Γαλλία είχα την τύχη να καταφέρω να εργαστώ, η αλήθεια είναι ότι αντιμετώπισα πολλές δυσκολίες.
Ωστόσο, η ανυποχώρητη επιθυμία μου να παραμείνω και να επιμείνω στο Παρίσι, που λατρεύω, είναι τόσο ισχυρή που με σκληρή δουλειά και πολλές θυσίες καταφέρνω να υλοποιώ αυτό το όνειρο.
Η στήριξη που λαμβάνω από τη Κύπρο τώρα που βρίσκομαι στο Παρισι είναι σημαντική, και θεμελειώδεις προσφέροντας μου τη δυνατότητα να εκφράσω το έργο μου ενώ παράλληλα τιμάω τον τόπο μου.
Η μετάβασή μου στη Γαλλία μου παρέχει ευρύτερη εκθετική ευκαιρία, ενώ η συμμετοχή μου σε σημαντικές διοργανώσεις είναι ευκαιρίες που ίσως δυσκολευόμουν να βρω στην Κύπρο. Είναι μια εμπειρία που συνδυάζει την αναγνώριση στο εξωτερικό, με τη στήριξη από την πατρίδα μου. Οι προκλήσεις που αντιμετωπίζω μπορεί να διαμορφωθούν από την ισορροπία μεταξύ της αναγνώρισης στο εξωτερικό και της τοπικής υποστήριξης.
Συμπερασματικά, η αναγνώριση του έργου ενός καλλιτέχνη είναι δύσκολη, ανεξάρτητα από τη χώρα στην οποία εργάζεται.
Συνεχίζω όμως να εξερευνώ τις ευκαιρίες και τη σύνδεσή μου με το κοινό, προσαρμόζοντας τον δρόμο μου σε αυτό τον πολυποίκιλο καλλιτεχνικό τοπίο.
Για την Λία Βογιατζή τι σημαίνει ΠΟΛΥ ΚΑΛΟΣ ΚΑΛΛΙΤΕΧΝΗΣ;
Αυτός που εργάζεται πολύ σκληρά, που σέβεται και υπηρετεί τη τέχνη. Καλός καλλιτέχνης επίσης είναι αυτός που την ώρα που καταδύεται στη σκέψη που έχει να κάνει με το έργο του, μπορεί να το μεταφράσει και να το μετουσιώσει σε εικόνα.
Στην γνωστή και διαχρονική ερώτηση “τι κάνει σπουδαίο ένα καλλιτέχνη, το ταλέντο ή η σκληρή δουλειά;” Τι απαντάτε;
Αναμφισβήτητα και τα δυο.
Σήμερα που σας βρίσκουμε επαγγελματικά;
Αυτή τη στιγμή βρίσκομαι στο ατελιέ μου στο Παρίσι.
Συμμετέχω στο Salon d’Automne 2024, συμμετέχω στη European Gallery στο Marché Dauphine – Antique Market με άλλους καλλιτέχνες, η οποία θα διαρκέσει έναν μήνα και τον Φεβρουάριο θα συμμετάσχω για τρίτη συνεχόμενη χρονιά στο Salon des Artistes Français στο εμβληματικό Grand Palais Éphémère.
Διατηρώ το εργαστήριο των μαθητών στη Λευκωσία, στο οποίο διδάσκει ο Γιώργος Πογιατζής, υπό τη δική μου επίβλεψη.
Επίσης, έχω λάβει την πρόσκληση από τον Δήμαρχο Λευκωσίας, κ. Κωνσταντίνο Γιωρκατζή, για μια τιμητική έκθεση στη Λευκωσία, το Μάρτιο του 2025, στο Δημοτικό Κέντρο Τεχνών.
