Η 60η Μπιενάλε Βενετίας ξεκινά στις 20 Απριλίου 2024 και ολοκληρώνεται στις 24 Νοεμβρίου 2024. Περιλαμβάνει 90 εθνικές συμμετοχές στα ιστορικά περίπτερα στο Giardini, στην Arsenale και στο κέντρο της πόλης, με τη συμμετοχή περισσότερων από 330 καλλιτέχνες και ομάδες και με 30 παράλληλες εκδηλώσεις. Τέσσερις χώρες εκπροσωπούνται για πρώτη φορά: Μπενίν, Αιθιοπία, Τανζανία, Ανατολικό Τιμόρ. Η Νικαράγουα, ο Παναμάς και η Σενεγάλη συμμετέχουν για πρώτη φορά με δικό τους εθνικό περίπτερο.
Με καλλιτεχνικό διευθυντή για πρώτη φορά στην ιστορία της έναν Λατινοαμερικανό, τον Βραζιλιάνο ιστορικό τέχνης Αντριάνο Πεντρόζα, η φετινή διοργάνωση της Μπιενάλε Βενετίας έχει θέμα «Ξένοι παντού» και δίνει έμφαση στην έννοια του «άλλου», σε μετανάστες, queer, αυτόχθονες και «αουτσάιντερ» καλλιτέχνες και στην τέχνη που παράγουν χώρες της Ασίας, της Λατινικής Αμερικής, της Αφρικής και η Μέση Ανατολή.
Την ημέρα των εγκαινίων θα δοθούν και οι Χρυσοί Λέοντες για το σύνολο του έργου τους στην ιταλικής καταγωγής 81χρονη Βραζιλιάνα εικαστικό Anna Maria Maiolino και στην 86χρονη φεμινίστρια καλλιτέχνιδα Nil Yalter που γεννήθηκε στην Τουρκία και ζει στο Παρίσι. Τους επισκέπτες θα υποδεχτούν έργα με νέον του καλλιτεχνικού διδύμου Claire Fontaine, με έδρα το Παλέρμο, που φωτίζουν σε όλες τις γλώσσες τη λέξη «ξένος» και εισάγουν στο πνεύμα της κεντρικής έκθεσης «Ξένοι παντού».
Οπως εξηγεί ο Πεντρόζα, «αυτή η λέξη έχει πολλές σημασίες. Πρώτα απ’ όλα, ότι όπου κι αν πάτε και όπου κι αν βρίσκεστε θα συναντάτε πάντα ξένους – αυτοί/εμείς είμαστε παντού. Δεύτερον, ότι όπου κι αν βρεθείς, είσαι πάντα αληθινά και βαθιά μέσα σου ξένος».
Η Διεθνής Εκθεση χωρίζεται σε δύο ενότητες: «Nucleo Contemporaneo» («Σύγχρονος Πυρήνας») και «Nucleo Storico» («Ιστορικός Πυρήνας»). Η πρώτη ενότητα τιμά μεταξύ άλλων τους αυτόχθονες καλλιτέχνες, γι’ αυτό και η κολεκτίβα Mahku από τη Βραζιλία θα ζωγραφίσει μια μνημειακή τοιχογραφία στην πρόσοψη του κτιρίου Corderie όπου και η κολεκτίβα Maataho από τη Νέα Ζηλανδία θα δημιουργήσει μια εγκατάσταση μεγάλης κλίμακας. Στο ίδιο κτίριο μια έκθεση είναι αφιερωμένη στο «Αρχείο Ανυπακοής», με αφετηρία το αρχείο του Marco Scotini, ο οποίος εδώ και 20 χρόνια εστιάζει στις σχέσεις μεταξύ καλλιτεχνικών πρακτικών και ακτιβισμού.
Συμμετέχουν 39 καλλιτέχνες με έργα που έγιναν μεταξύ 1975 και 2023, ανάμεσά τους, όπως διακρίνουμε και η Ελληνογερμανίδα Angela Melitopoulos.
Η δεύτερη ενότητα «Nucleo Storico» εστιάζει σε έργα του 20ού αιώνα από τη Λατινική Αμερική, την Αφρική, τη Μέση Ανατολή και την Ασία. Πρόθεση του Πεντρόζα είναι να αμφισβητήσει τα όρια και τους ορισμούς του μοντερνισμού.
«Είμαστε όλοι πολύ εξοικειωμένοι με τις ιστορίες του μοντερνισμού στην Ευρωαμερική, ωστόσο οι μοντερνισμοί στον Παγκόσμιο Νότο παραμένουν σε μεγάλο βαθμό άγνωστοι. (…) Ο ίδιος ο ευρωπαϊκός μοντερνισμός ταξίδεψε πολύ πέρα από την Ευρώπη καθ’ όλη τη διάρκεια του 20ού αιώνα. (…) Στον Παγκόσμιο Νότο, πολλοί καλλιτέχνες ήρθαν σε επαφή με τον ευρωπαϊκό μοντερνισμό, μέσω ταξιδιών, σπουδών ή βιβλίων, ωστόσο φέρνουν τους δικούς τους εξαιρετικά προσωπικούς και ισχυρούς προβληματισμούς και επιρροές στα έργα τους».
ΣΥΜΜΕΤΟΧΗ ΚΥΠΡΟΥ
Από τους Πήτερ Εραμιάν, Emiddio Vasquez καθώς και την καλλιτεχνική κολεκτίβα Endrosia στην οποία συμμετέχουν οι Αλέξανδρος Ξενοφώντος, Ανδρέας Ανδρονίκου, Ντόρις Μαρί Δημητριάδου, Ειρήνη Χένκιν, Μαρίνα Ασσιώτη, Νίκη Χαραλάμπους, Κυριακή Ραφαηλία Τσιρίδου και Haig Aivazian εκπροσωπείται η Κύπρος στην 60η Μπιενάλε Βενετίας. Η πρόταση της ομάδας φέρει τον τίτλο «On a wildflower-lined gravel track off a quiet thoroughfare…».
Σύμφωνα με ανακοίνωση από το Υφυπουργείο Πολιτισμού, στο σκεπτικό της επιλογής αναφέρεται ότι «η πρόταση είναι πολυεπίπεδη και δυναμική, απευθύνοντας κρίσιμα θέματα με δραστικούς τρόπους ώστε να φέρει στο προσκήνιο, τόσο την εντόπια μικροϊστορία όσο και την ευρύτερη μετααποικιοκρατική εμπειρία».
ΣΥΜΜΕΤΟΧΗ ΕΛΛΑΔΑΣ
Η εικαστική εγκατάσταση «Ξηρόμερο/Dryland» εμπλέκει νέες μορφές αισθητικών συναντήσεων με το αγροτικό περιβάλλον, τις τεχνολογικές επιδράσεις και την πολιτισμική ετερότητα. Η εικαστική εγκατάσταση εμπλέκει νέες μορφές αισθητικών συναντήσεων με το αγροτικό περιβάλλον, τις τεχνολογικές επιδράσεις και την πολιτισμική ετερότητα. Η εικαστική πρόταση με τίτλο Ξηρόμερο/Dryland θα εκπροσωπήσει την Ελλάδα στην 60ή Διεθνή Καλλιτεχνική Έκθεση της Μπιενάλε Βενετίας. Την καλλιτεχνική ομάδα του έργου απαρτίζουν οι Θανάσης Δεληγιάννης, Έλια Καλογιάννη, Γιώργος Κυβερνήτης, Γιάννης Μιχαλόπουλος, Φώτης Σαγώνας και ο επιμελητής Πάνος Γιαννικόπουλος.
