Έχουν γραφτεί πολλές έρευνες, μελέτες και άρθρα για τη σημασία της σχολικής αρχιτεκτονικής και πως τα σχολεία που φιλοξενούν τα παιδιά καθημερινά για αρκετές ώρες και ξοδεύουν ένα σημαντικό μέρος της ζωής τους μέσα σε αυτά, παίζουν σημαντικό ρόλο στη μάθηση, διδασκαλία, οργάνωση του σχολείου, αλλά και ψυχολογία των παιδιών.
Ένα εξαιρετικό άρθρο του δασκάλου και συγγραφέα Αντώνη Ζαρίντα για το θέμα του χώρου των κυπριακών σχολείων είχε φιλοξενήσει το SkalaTimes το 2022.
Το άρθρο εδώ
Πιο κάτω απόσπασμα από την μεταπτυχιακή έρευνα της Δήμητρας Ρουμελιώτη:
Τα τελευταία χρόνια παρατηρείται έντονη ενασχόληση με εκπαιδευτικά θέματα και διερεύνηση των δομών και της λειτουργίας των εκπαιδευτικών μονάδων και της εκπαίδευσης γενικότερα. Οι περισσότερες μελέτες στρέφουν το ενδιαφέρον τους στην αναζήτηση του τρόπου αύξησης της αποτελεσματικότητας της εκπαίδευσης και βελτίωσης της ποιότητας σε όλο το εύρος των υπηρεσιών εκπαίδευσης. Οι θεωρητικές προσεγγίσεις και τα εργαλεία έρευνας των σχετικών θεμάτων προέρχεται κυρίως από τον κλάδο της διοίκησης της εκπαίδευσης και περιλαμβάνει πολλά διαφορετικά πεδία έρευνας που το καθένα ευελπιστεί να φωτίσει το μέγα αυτό ζήτημα. Σημαντική μερίδα έρευνας καταλαμβάνει και η διερεύνηση του ρόλου της σχολικής αρχιτεκτονικής και του τρόπου που αυτή μπορεί να επηρεάσει τη διδασκαλία, τη μάθηση και την οργάνωση των εκπαιδευτικών μονάδων. Το ενδιαφέρον των ερευνητών στρέφεται έντονα στο εργασιακό περιβάλλον των εργαζόμενων παροχής εκπαίδευσης, που δεν είναι άλλο από τους σχολικούς χώρους, και αναζητούν λύσεις ώστε να βελτιώνεται η απόδοση των εκπαιδευτικών αλλά και η επίδοση των μαθητών συγχρόνως. Οι σχολικές τάξεις αποτελούν ιδιαίτερο πεδίο έρευνας στον τομέα αυτό είτε αυτούσιες είτε ως μέρος ενός συνόλου που μπορεί να επιδράσει σημαντικά στην βελτίωση του σχολικού κλίματος.
Ο Γερμανός (2010) αναφέρει πως για τον Charles Hohmann η σχολική τάξη είναι ένα υλικό περιβάλλον μέσα στο οποίο συναισθηματικοί, αισθητικοί και κοινωνικοί παράγοντες δημιουργούν ένα συνολικό κλίμα το οποίο συνδέεται με την παραγωγή μάθησης. Τα φυσικά χαρακτηριστικά των χώρων μάθησης είναι ικανά να διεγείρουν συναισθήματα, να αναπτύξουν την αίσθηση της ασφάλειας και να προετοιμάσουν τους μαθητές για τη μάθηση (Ariani & Mirdad, 2016). Η εσωτερική αρχιτεκτονική και τα υπόλοιπα χαρακτηριστικά των εσωτερικών χώρων μάθησης μπορούν είτε να βοηθήσουν τους μαθητές στο να συγκεντρώσουν την προσοχή τους στις σπουδές τους είτε να τους εμποδίσουν. (Yeung, Craven, Kaur, 2014)
Καλά σχολικά κτίρια έχουν σημαντική και θετική επίδραση στη γενική συμπεριφορά των μαθητών, στην δέσμευση τους με το σχολείο, στην αίσθηση της ευεξίας και στην απόδοσή τους. Ένας καλός σχολικός σχεδιασμός έχει θετική επιρροή και στην απόδοση του εκπαιδευτικού προσωπικού. (Plotka, 2016) Η Maxwell (2016) καταδεικνύει τη σημασία των συνθηκών που επικρατούν στα δημόσια σχολεία καθώς αυτά καθρεφτίζουν τη γενικότερη κοινωνική κατάσταση που επικρατεί στη χώρα. Ένα καλοσχεδιασμένο και καλοδιατηρημένο κτίριο δείχνει το ενδιαφέρον της πολιτείας για τις δραστηριότητες που λαμβάνουν χώρα σε αυτό αλλά και στους ίδιους τους μαθητές. Για την Πασχαλίδου (2013) το σχολείο είναι χώρος αγωγής και όχι μόνο μάθησης και θα πρέπει να συνεισφέρει στην αειφορική ανάπτυξη προωθώντας την κοινωνική συμμετοχή στην διαχείριση του περιβάλλοντος αποτελώντας ένα παράδειγμα προς μίμηση. Η μάθηση μέσα σε ένα χώρο φαίνεται να διευκολύνεται από τρεις βασικές αρχές: την φυσικότητα, την εξατομίκευση και το επίπεδο διέγερσης. Κάθε μια από αυτές τις αρχές σχετίζονται με ορισμένες παραμέτρους που πρέπει να ικανοποιούνται μέσα σε έναν χώρο και είναι οι εξής: Για την φυσικότητα: το φως, ο ήχος, η θερμοκρασία, η ποιότητα του αέρα και η επαφή με τη φύση (ανοίγματα, θέα κλπ) Για την εξατομίκευση: η ιδιωτικότητα, η ευελιξία και η σύνδεση Για την διέγερση: η πολυπλοκότητα και το χρώμα (Barrett κ.α., 2016). Μια άλλη σημαντική παράμετρος που επηρεάζει την αρχιτεκτονική των δημόσιων σχολείων είναι και η οικονομική κατάσταση της χώρας. Ωστόσο ένα καλά σχεδιασμένο κτίριο εμφανίζει μειωμένα έξοδα λειτουργίας και συντήρησης με σημαντική εξοικονόμηση πόρων για το κράτος. Γι’ αυτό μια σωστή επένδυση και διαχείριση στη φάση του σχεδιασμού και της κατασκευής των σχολικών κτιρίων μπορεί να επιφέρει μακροπρόθεσμα και σημαντικά οφέλη για το κράτος (Plotka, 2016).
Σημαντικές είναι οι επεμβάσεις για τη σχολική αρχιτεκτονική από την UNESCO και τη UNICEF, αναγνωρίζοντας το μεγάλο ρόλο που διαδραματίζει το σχολικό περιβάλλον στην μάθηση, συντάσσοντας εγχειρίδια και οδηγίες σχετικά με τις προδιαγραφές που θα πρέπει να καλύπτουν οι σχολικοί χώροι. Εκτός από την κάλυψη των βασικών χαρακτηριστικών των σχολικών κτιρίων όπως είναι το μέγεθος και η διάταξη των αιθουσών, τα έπιπλα, ο φωτισμός, ο αέρας, η θερμοκρασία, τα επίπεδο θορύβου, η υγιεινή και οι βοηθητικοί χώροι η Unesco (2018) προτείνει την χρήση πολλαπλών διακοσμητικών στοιχείων που δρουν ως ερεθίσματα για την διέγερση της σκέψης και της μάθησης. Η UNICEF το 2009 δημοσιεύει ένα εγχειρίδιο με τίτλο «Σχολεία φιλικά προς το παιδί» όπου προτείνει λύσεις ώστε και τα υπάρχοντα κτίρια να γίνουν πιο φιλικά προς τα παιδιά. Διατυπώνει τα σταθερά χαρακτηριστικά και προϋποθέσεις που πρέπει να καλύπτονται από όλα τα σχολεία παγκοσμίως με γνώμονα πάντα τις ανάγκες των παιδιών, εξασφαλίζοντας την ασφαλή και άνετη πρόσβαση σε όλους ανεξαιρέτως μεριμνώντας και για τα παιδιά με ειδικές ανάγκες. Τα ερωτήματα λοιπόν που γεννιούνται είναι: πως πρέπει να είναι τα σχολικά κτίρια ώστε να προάγουν τη μάθηση, να ενισχύουν τη διδασκαλία των εκπαιδευτικών και να βελτιώνουν την οργάνωση τους; Ποιες συνθήκες θα πρέπει να επικρατούν στα σχολικά κτίρια ώστε οι μαθητές να μαθαίνουν ευκολότερα και οι εκπαιδευτικοί να είναι ικανοποιημένοι από το επάγγελμά τους; Υπάρχουν κάποιοι παράγοντες του περιβάλλοντος που επιδρούν περισσότερο στο σχολικό κλίμα; Οι διευθυντές έχουν κάποιο ρόλο σε αυτό;
Ολόκληρη η έρευνα εδώ: file:///C:/Users/d3m3t/Downloads/22201%20(2).pdf
