Του Γιώργου Μιχαηλίδη
Κωνσταντίνα Καρακώστα: «Ο εθελοντισμός για μένα είναι τρόπος ζωής και τρόπος σκέψης».
Με αφορμή την χαρτογράφηση του Δήμου Λάρνακας που θα πραγματοποιηθεί σήμερα Σάββατο 6 Ιουλίου 2024, η ιδρύτρια και οραματίστρια του σωματείου «ένα εμείς», Κωνσταντίνα Καρακώστα, μιλά στο Skala Times για την ίδρυση του σωματείου, τον στόχο πίσω από τις δράσεις του, ενώ παράλληλα τονίζει την σημασία του εθελοντισμού και της ανιδιοτελούς προσφοράς.
Το «ένα εμείς» αποτελεί μια ομάδα εθελοντών με κοινό σημείο αναφοράς τη θέληση για παροχή έμπρακτης προσφοράς, η οποία κάθε χρόνο καταπιάνεται με διαφορετική θεματική με στόχο την στήριξη συνανθρώπων μας. Σύμφωνα με την ιστοσελίδα του σωματείου, «με την ενεργό συμμετοχή όλων των μελών, ενισχύουμε την αλληλεγγύη, αποδεχόμαστε την διαφορετικότητα, ευαισθητοποιούμε τη σημασία της συνεισφοράς».
Όσο αφορά στην χαρτογράφηση, σκοπός της προσπάθειας είναι να επισημανθούν οι αλλαγές που χρειάζονται προκειμένου να γίνουν οι πόλεις προσβάσιμες έτσι ώστε οι Δήμοι να αναλάβουν τις απαραίτητες αλλαγές.
Έτσι, με στόχο μια προσβάσιμη Λάρνακα, το Σάββατο 6 Ιουλίου 2024 γινόμαστε «ένα εμείς»!
Κωνσταντίνα, θα ήθελα αρχικά να μας πεις πώς ιδρύθηκε το σωματείο «ένα εμείς»;
Το «ένα εμείς» γεννήθηκε μέσα από μια προσωπική μου περιπέτεια υγείας. Το 2016 είχα διαγνωστεί με λέμφωμα Hodgkins και χρειάστηκε να κάνω 6 μήνες χημειοθεραπεία και 1 μήνα ακτινοθεραπεία. Κατά τη διάρκεια των χημειοθεραπειών μου, βοηθήθηκα από τον «ΠΑΣΥΚΑΦ» και το «Ένα όνειρο, μια ευχή». Έτσι, μόλις ολοκληρώθηκαν οι θεραπείες μου, ήθελα να κάνω κάτι για να ανταποδώσω τη βοήθεια που έλαβα. Σιγά-σιγά ξεκινήσαμε με απλές δράσεις: το 2018 συμμετείχαμε μαζί με την αδελφή μου και μια φίλη μας στο Tough Mudder του Λονδίνου για να μαζέψουμε λεφτά για το «Ένα όνειρο, μια ευχή». Τον επόμενο χρόνο, μια οικογενειακή μας φίλη διαγνώστηκε με σκλήρυνση κατά πλάκας και αποφασίσαμε με φίλους να ανεβούμε το βουνό Όλυμπος για να μαζέψουμε λεφτά για τον «Σύνδεσμο Ατόμων με Πολλαπλή Σκλήρυνση Λάρνακας». Έτσι, κάθε χρόνο κάναμε κάτι διαφορετικό ενώ όλο και περισσότερος κόσμος μας εξέφραζε το ενδιαφέρον του για συμμετοχή σε επόμενες μας ενέργειες. Αφού μαζευτήκαμε περίπου 50 άτομα, αποφασίσαμε να ιδρύσουμε το σωματείο το οποίο ονομάστηκε «ένα εμείς» επειδή κάτι που ξεκίνησε σαν μια προσωπική ανάγκη ήρθε και παντρεύτηκε με την ανάγκη των πολλών. Κάτι που ξεκίνησε από μία οντότητα έγινε «εμείς» και έτσι η ομάδα μας μετρά σήμερα 130 ενεργά μέλη.
Πόσο εύκολο είναι τελικά να περάσει κάποιος από το «εγώ» στο «εμείς»;
Θεωρώ ότι αυτό εναπόκειται στην προσωπική ανάγκη και ευθύνη του καθενός. Εάν υπάρχει η θέληση και η επιθυμία το «εγώ» να μεταφραστεί σε «εμείς», δεν θεωρώ πως είναι δύσκολο να σκεφτείς το σύνολο πέρα από το προσωπικό σου συμφέρον. Είναι κάτι που εξαρτάτε καθαρά από την ατομικότητα.
Ποιός είναι ο στόχος και ποια η δράση του σωματείου;
Η ταυτότητα μας είναι πως κάθε χρόνο η θεματική μας -η οποία ψηφίζεται από τα ίδια τα μέλη- αλλάζει έτσι ώστε να βοηθούμε έμπρακτα ομάδες ατόμων που το έχουν ανάγκη. Αφού αποφασιστεί η θεματική, επικοινωνούμε με υφιστάμενα ιδρύματα, εταιρίες και ατομικότητες που ασχολούνται με την κάθε θεματική έτσι ώστε με βάση τις δικές τους γνώσεις και εμπειρίες να εντοπίσουμε την βοήθεια που χρειάζονται και τους τομείς στους οποίους μπορούμε να συμβάλουμε σαν σωματείο. Όπως και κάθε χρονιά, έτσι και φέτος, μιλήσαμε με διάφορους οργανισμούς (ΚΥΣΟΑ, ΟΠΑΠ, ΠΑ.Ο.Κ) ώστε να συλλέξουμε μια ολική εικόνα για το πρόβλημα που εντοπίζεται και από εκεί να δούμε πρακτικά πώς μπορεί να βρεθεί μια λύση. Οι δράσεις και οι λύσεις μας προσφέρουν αποτελέσματα για τουλάχιστο τα επόμενα 2 χρόνια.
Μπορείς να μας δώσεις ένα παράδειγμα;
Το 2022 η θεματική μας ήταν το «Περιβάλλον» και είχαμε εντοπίσει πως η μέλισσα παρόλο που είναι τόσο σημαντική για την Κύπρο, κινδυνεύει, ειδικά μετά τις πυρκαγιές που έπληξαν το νησί και λόγω αυτών χάθηκαν πολλές μέλισσες. Έτσι, μετά από μια 6μηνη μελέτη και με την βοήθεια μελισσοκόμων καθώς και του Μουσείου Μέλισσας και Κεντήματος στον Κάτω Δρυ, μαζευτήκαμε 95 εθελοντές και δημιουργήσαμε ένα μελισσόκηπο με συγκεκριμένα φυτά και χρώματα που ελκύουν την μέλισσα και την βοηθούν να γονιμοποιηθεί και να παράγει μέλι. Όταν ολοκληρώθηκαν οι εργασίες, το αποτέλεσμα ήταν τόσο καλό που ο Κυπριακός Οργανισμός Τουρισμού Λάρνακας ενέκρινε τον μελισσόκηπο μας και τον αναγνώρισε ως πρότυπο σχεδιασμού για μελλοντικούς μελισσόκηπους.
Φέτος καταπιάνεστε με την θεματική «Αναπηρία, Προσβασιμότητα και Συμπερίληψη». Τι σας οδήγησε στο να επιλέξετε αυτό τον τομέα και ποια είναι τα προβλήματα που εντοπίσατε μέσα από την έρευνα σας;
Η συγκεκριμένη θεματική αποφασίστηκε γιατί από τις 20 ιδέες για πιθανές θεματικές, παρατηρήσαμε πως 5 άτομα είχαν προτείνει να ασχοληθούμε με θέματα αναπηρίας. Μιλώντας με διάφορα σωματεία, προσέξαμε πως το πιο μεγάλο πρόβλημα είναι η κουλτούρα γιατί από εκεί ξεκινάνε όλα. Το ότι κάποιος δεν μπορεί να αντιληφθεί ή να σκεφτεί ότι δεν πρέπει να σταθμεύσει σε ένα συγκεκριμένο σημείο γιατί θα εμποδίσει την διαδρομή κάποιου άλλου ατόμου, είναι καθαρά θέμα κουλτούρας. Ναι, υπάρχουν νομοθεσίες και προσχήματα, αλλά εάν δεν αλλάξει κανείς τον τρόπο που σκέφτεται ως άτομο, τα νομοσχέδια δεν μπορούν από μόνα τους να κάνουν μεγάλη διαφορά. Επίσης, προσέξαμε ότι σε πολλές περιπτώσεις οι νόμοι δεν εφαρμόζονται καθώς και ότι επειδή πολλά πράγματα για κάποιον χωρίς αναπηρία είναι δεδομένα, δεν σκέφτεται τι μπορεί να κάνει για να βοηθήσει άλλα άτομα που έχουν οποιαδήποτε αναπηρία.
Ποιες είναι οι δράσεις με τις οποίες καταπιάνεστε φέτος;
Η πρώτη μας δράση αφορά στην ενημέρωση και ευαισθητοποίηση του κοινού μέσα από διάφορες εκδηλώσεις, από καταρτισμένους ειδικούς του χώρου με εμπειρία στα θέματα αναπηρίας. Εκτός από αυτό, είμαστε σε επικοινωνία με αρκετούς χώρους εστίασης (εστιατόρια, καφετέριες, μπαρ) και μετατρέπουμε τους τιμοκαταλόγους τους σε Μενού Μπράιγ (Menu Braille) μιας και μέσα από την επαφή μας με την Σχολή Τυφλών, μας ενημέρωσαν πως μερικές φορές άτομα με οπτική αναπηρία αδυνατούν να διαβάσουν το Μενού από έναν χώρο εστίασης που επισκέπτονται, χάνοντας έτσι την αυτονομία και την ελευθερία να το διαβάσουν και να επιλέξουν μόνοι τους. Έτσι τα Μπράιγ Μενού μας θα είναι εκτυπωμένα σε Μπράιγ γραφή (την οποία θα επιμεληθεί η Σχολή Τυφλών) ενώ παράλληλα θα δίνουν την επιλογή μεγέθυνσης αλλά και χρήσης QR Code σε άτομα που είτε δεν ξέρουν να διαβάζουν Μπράιγ, είτε προτιμούν να ακούνε τις επιλογές που έχουν. Η τρίτη μας δράση είναι να δημιουργήσουμε μια προσβάσιμη ιστοσελίδα έτσι ώστε οποιοσδήποτε με οπτική ή άλλη αναπηρία να μπορεί να περιηγηθεί μέσα σε αυτήν. Μετά την ολοκλήρωση της δικής μας ιστοσελίδας, σκοπός μας είναι να βοηθήσουμε και άλλα άτομα ή εταιρίες να δημιουργήσουν τις δικές τους προσβάσιμες ιστοσελίδες.
Η τελευταία μας ενέργεια αφορά στην χαρτογράφηση συγκεκριμένων Δήμων. Μιας και παρατηρήσαμε πως πολλές φορές ο νόμος δεν εφαρμόζεται με αποτέλεσμα πολλά άτομα να δυσκολεύονται να κυκλοφορήσουν ή να σταθμεύσουν χωρίς να εμποδίζουν άλλους, διαβάσαμε τις νομοθεσίες περί θεμάτων αναπηρίας, τον Οδηγό Προσβασιμότητας Ατόμων με αναπηρίες σε κτήρια του δημοσίου τομέα, τις προδιαγραφές για τα στοιχεία κατασκευής κτιρίων με βάση τον Διεθνή Οργανισμό Τυποποίησης, καθώς και το διάταγμα 61 της κυβέρνησης «Ο Πέρι Ρυθμίσεως Οδών και Οικοδομών νόμος». Έτσι, δημιουργήσαμε 8 φόρμες χαρτογράφησης οι οποίες όχι μόνο καλύπτουν το νομοθετικό πλαίσιο αλλά έχουν ελεγχθεί και από διάφορα σωματεία όπως ΚΥΣΟΑ, ΟΠΑΠ, «Δικαίωμα Ελπίδας», «Able Book» και άλλα. Οι συγκεκριμένες φόρμες αφορούν χώρους στάθμευσης, πεζοδρόμια, διαβάσεις πεζών, χώρους υγιεινής, κύριες εισόδους, κλιμακοστάσια, χώρους συνάθροισης κοινού και κτήρια δημόσιων υπηρεσιών. Πιο συγκεκριμένα, έχουν δημιουργηθεί μέσω της εφαρμογής Google Forms και συμπληρώνονται απαντώντας σε ερωτήματα όπως «Υπάρχουν εμπόδια στο πεζοδρόμιο;» με «Ναι / Όχι». Εάν η απάντηση είναι αρνητική, συλλέγεται απευθείας μοναδικός αριθμός αναφοράς με συντεταγμένες για να ξέρουμε σε ποιο ακριβώς σημείο υπάρχει έλλειψη προσβασιμότητας αλλά και τι ακριβώς αυτή αφορά.
Δώσε μας λίγες πληροφορίες για την πρώτη σας χαρτογράφηση.
Το Σάββατο 6 Ιουλίου 2024 θα πραγματοποιηθεί η πρώτη μας χαρτογράφηση στη Λάρνακα όπου θα χωριστούμε σε ομάδες 3-4 ατόμων και κάθε ομάδα θα καλύψει μια συγκεκριμένη διαδρομή συμπληρώνοντας τις φόρμες χαρτογράφησης. Συγκεκριμένα, αύριο θα ασχοληθούμε με χώρους στάθμευσης, χώρους υγιεινής, πεζοδρόμια και διαβάσεις πεζών. Η προσπάθεια αυτή είναι υπό την αιγίδα του Δημάρχου Λάρνακας και έτσι αφού ελεγχθούν τα σημεία και συμπληρωθούν οι φόρμες, θα δοθεί έκθεση στην Τεχνική Υπηρεσία και στον Δήμαρχο σχετικά με τις αλλαγές που πρέπει να γίνουν σε περιοχές που βρίσκονται υπό ανάπτυξη.
Πώς μπορεί ο κόσμος να συμμετέχει στη χαρτογράφηση αλλά και γενικότερα στις δράσεις του σωματείου;
Όσο αφορά στην σημερινή χαρτογράφηση, ο κόσμος που θέλει να συμμετέχει μπορεί να έρθει το Σάββατο 6 Ιουλίου στις 08:45 στον Πολυχώρο Δημιουργικότητας και Πολιτισμού στη Λάρνακα, εκεί όπου αρχικά θα γίνει η παρουσίαση στους εθελοντές ως προς την διαδικασία που θα ακολουθηθεί και μετά θα χωριστούμε σε ομάδες για να ξεκινήσει η χαρτογράφηση.
Όσοι ενδιαφέρονται για το έργο μας αλλά δεν μπορούν να παρευρεθούν στη χαρτογράφηση, μπορούν να επικοινωνήσουν μαζί μας έτσι ώστε να ενημερώνονται για τις επόμενες δράσεις μας στις οποίες μπορούν να συμμετέχουν, ή ακόμα και να γραφτούν ως μέλη στο σωματείο μέσα από την ιστοσελίδα μας.
Μέσα από την πολυετή εμπειρία σου στον κόσμο του εθελοντισμού και της προσφοράς, πιστεύεις πως υπάρχει ελπίδα για μια κοινωνία πιο συμπεριληπτική, πιο προσβάσιμη αλλά και πιο ευαισθητοποιημένη όσο αφορά στις ευάλωτες ομάδες του πληθυσμού;
Ναι, θεωρώ πως υπάρχει τρομερή ευαισθητοποίηση ιδιαίτερα από τους νέους και το «ένα εμείς» είναι ένα παράδειγμα μέσω του οποίου το παρατηρούμε έντονα. Ο μέσος όρος ηλικίας των εθελοντών μας είναι γύρω στα 30 οπότε βλέπουμε πως τα μέλη μας είναι νέοι που προτείνουν καινοτόμες ιδέες και εισηγήσεις ενώ η συμμετοχή τους στις δράσεις είναι αξιοθαύμαστη. Αυτό που λέω πάντα είναι πως στις δράσεις μας οι εθελοντές είναι άτομα που θα λερωθούν, θα τσαλακωθούν και θα κάνουν ότι μπορούν για να φέρουν το καλύτερο αποτέλεσμα. Είναι πάρα πολύ όμορφο να βλέπεις τους εθελοντές να εκφράζουν τόση ανάγκη για να βοηθήσουν για κάτι που το αντάλλαγμα είναι καθαρά ευχαρίστηση και αντίκτυπο στην κοινωνία.
Μιλώντας για το αντάλλαγμα που λαμβάνετε μέσα από τις προσπάθειες σας, ποια είναι η σημασία του εθελοντισμού στη ζωή σου και πόσο έχεις αλλάξει ως άτομο μέσα από τις δράσεις με τις οποίες καταπιάνεστε ως σωματείο;
Μετά από κάθε ενέργεια νιώθεις την διαφορά που κάνεις στην κοινωνία. Σαν άτομο, νιώθω πως μέσα από τις δράσεις του «ένα εμείς» έχω καλλιεργήσει ενσυναίσθηση απέναντι στους ανθρώπους. Για παράδειγμα, μέσα από το σωματείο μας, έχω μάθει να σκέφτομαι περισσότερο τα προβλήματα που μπορεί να αντιμετωπίζει κάποιος καθώς και τις πιθανές λύσεις που θα μπορούσα να του προσφέρω έτσι ώστε να αντιμετωπίσουμε πρακτικά την κάθε δυσκολία.
Ο εθελοντισμός για εμένα είναι τρόπος ζωής και τρόπος σκέψης. Παρόλο που το επάγγελμα μου είναι επιμετριτής ποσοτήτων, η ολοήμερη ενασχόληση μου είναι ο εθελοντισμός. Το να είσαι εθελοντής δεν αφορά μόνο την διεκπεραίωση μιας ενέργειας αλλά είναι μια αρετή που έχεις στη ζωή σου για να μπορείς να γίνεσαι καλύτερος άνθρωπος αλλά και να βοηθάς τους άλλους με όποιο τρόπο μπορείς. Και αυτή η βοήθεια σε κάποια στιγμή θα επιστρέψει σε ‘σένα.
Κλείνοντας, τι μήνυμα θα ήθελες να δώσεις στους αναγνώστες του Skala Times;
Θα ήθελα να πω πως εάν κανείς θελήσει να ενταχθεί στην ομάδα μας, είναι όλ@ ευπρόσδεκτοι και ακόμα και αν κάποιος δεν ενδιαφέρεται να συμμετέχει στις δράσεις μας, μπορεί απλά να ενημερώνεται για το τί αντιπροσωπεύουμε και να το αντιπροσωπεύει και ο ίδιος με τον δικό του τρόπο. Η αξίες της συμπερίληψης και της έγνοιας για τον συνάνθρωπο, ακόμα και αν κάποιος δεν είναι μέλος του «ένα εμείς», είναι καλά να υπάρχουν στην ιδιοσυγκρασία ενός ανθρώπου.
