Συνεδρία ολομέλειας, 15 Ιουλίου 2024
ΠΡΟΕΔΡΟΣ:
Εξοχότατε κύριε Πρόεδρε της Κυπριακής Δημοκρατίας,
Μακαριότατε Αρχιεπίσκοπε Νέας Ιουστινιανής και πάσης Κύπρου,
Έντιμες κυρίες και έντιμοι κύριοι υπουργοί και υφυπουργοί,
Αξιότιμε κύριε Πρέσβη της Ελλάδος,
Αξιότιμοι κύριοι Πρόεδρε και Μέλη του Συνδέσμου Πολεμιστών του 1974,
Αγαπητέ κύριε πρόεδρε της Παγκύπριας Οργάνωσης Συγγενών Αδηλώτων Αιχμαλώτων και Αγνοουμένων,
Αξιότιμη κυρία πρόεδρε της Πανελλήνιας Επιτροπής Γονέων και Συγγενών Αδηλώτων Αιχμαλώτων και Αγνοουμένων Κυπριακής Τραγωδίας,
Αξιότιμες κυρίες βουλεύτριες και αξιότιμοι κύριοι βουλευτές,
Κυρίες και κύριοι,
Καλώ όλες και όλους να τηρήσουμε μονόλεπτη σιγή στη μνήμη των ηρώων και των μαρτύρων της πατρίδας που θυσιάστηκαν για τη δημοκρατία και την ελευθερία.
(Τήρηση μονόλεπτης σιγής)
Αιωνία τους η μνήμη!
Εξοχότατε κύριε Πρόεδρε,
Κυρίες και κύριοι συνάδελφοι,
Η Βουλή των Αντιπροσώπων συνέρχεται σήμερα σε ειδική συνεδρία της ολομέλειας, για να καταδικάσει το προδοτικό πραξικόπημα της 15ης Ιουλίου 1974 και τη βάρβαρη τουρκική εισβολή της 20ής Ιουλίου 1974, αλλά και για να αποτίσει φόρο τιμής σε όλους όσοι θυσιάστηκαν για την προάσπιση της ελευθερίας, της νομιμότητας και της συνταγματικής τάξης της Κυπριακής Δημοκρατίας.
Πώς, αλήθεια, μια στιγμή διχασμού στην ιστορία ενός τόπου… Μπορεί να φέρει μισό αιώνα κατοχής, προσφυγιάς, ξεριζωμού, πόνου. Πώς μια τραγική επιλογή, μια παρέκκλιση από τις δημοκρατικές αξίες και θέσμια, μπορεί να σπείρει τον όλεθρο και την καταστροφή. Να παραδώσει μισή πατρίδα στα βάρβαρα και αιματοβαμμένα χέρια του Αττίλα. Να μαυροφορέσει μάνες, να ορφανέψει παιδιά, ν’ αφήσει εκατόμβες νεκρών και αγνοουμένων.
Γι’ αυτό βρισκόμαστε σήμερα εδώ… Με την ψυχή βαριά και τη μνήμη φορτισμένη… Γιατί δεν επιτρέπεται να ξεχάσουμε. Δεν επιτρέπεται να αφήσουμε ξανά τη διχόνοια και τον διχασμό να κυριαρχήσει. Βρισκόμαστε εδώ για να διασφαλίσουμε ότι τέτοια λάθη δεν θα επιτρέψουμε να επαναληφθούν. Εξάλλου «Όσοι αποτυγχάνουν να μάθουν από την ιστορία, είναι καταδικασμένοι να την επαναλάβουν». (Ουίνστον Τσώρτσιλ)
Αυτή είναι η αποστολή μας: Να διορθώσουμε το κακό, να υπηρετήσουμε τον λαό μας. Να περιφρουρήσουμε με όλες μας τις δυνάμεις τη δημοκρατία. Αυτή πρέπει να είναι ο μοναδικός οδοδείκτης μας. Η ενότητα, η σύμπνοια και η σύνεση είναι η ασπίδα μας. Μόνο μαζί μπορούμε να υπερασπιστούμε τη χώρα μας, την αξιοπρέπεια μας. Μόνο έτσι μπορούμε να έχουμε μέλλον, να δώσουμε ελπίδα στα παιδιά μας. Ας είναι λοιπόν η σημερινή ημέρα καταδίκης του πραξικοπήματος και της εισβολής, αφύπνιση της συλλογικής μνήμης αλλά και σοβαρού προβληματισμού για το μέλλον της πατρίδας μας.
Κυρίες και κύριοι,
Κλείνουν σήμερα 50 ολόκληρα χρόνια… 15 Ιουλίου 2024 και η Κύπρος ξύπνησε και φέτος με τον εκκωφαντικό ήχο των σειρήνων. Κουβαλώντας στο «σώμα» και τη μνήμη της τις ανοιχτές πληγές που άφησε το προδοτικό πραξικόπημα της χούντας των συνταγματαρχών και των συνεργατών της. Οδηγούμαστε έτσι στο βαρύτερο έγκλημα που συντελέστηκε στην ιστορία της χώρας μας, στην εισβολή του Αττίλα στην πατρίδα μας, σχέδιο το οποίο για χρόνια η Τουρκία περίμενε προκειμένου να θέσει σε εφαρμογή μαζί και τα άνομα και διχοτομικά σχέδια της.
Η Τουρκία με την εισβολή του Αττίλα, υπό το πρόσχημα της «ειρηνευτικής επιχείρησης» για αποκατάσταση δήθεν της συνταγματικής τάξης, παραβίασε και συνεχίζει να παραβιάζει κάθε κανόνα της διεθνούς νομιμότητας, περιλαμβανομένου του Καταστατικού Χάρτη των Ηνωμένων Εθνών, θέτοντας και διατηρώντας υπό παράνομη στρατιωτική κατοχή πέραν του 36% του εδάφους της Κυπριακής Δημοκρατίας, μια χώρας μέλους της ΕΕ.
Στον τραγικό απολογισμό της τουρκικής εισβολής: οι χιλιάδες πεσόντες και οι άμαχοι νεκροί, οι εκτοπισμένοι που χώρεσαν τη ζωή τους ολόκληρη και τα όνειρα τους σε μια βαλίτσα… Οι αγνοούμενοι μας, οι οικογένειες των οποίων εδώ και 50 χρόνια βιώνουν το πιο συγκλονιστικό δράμα, αυτό της χρόνιας αβεβαιότητας και της ανολοκλήρωτης εκκρεμότητας. Γονείς που έφυγαν με τον καημό σφίγγοντας για μισό αιώνα μια φωτογραφία στην αγκαλιά, σύζυγοι, αδέρφια, παιδιά που εναποθέτουν ελπίδες στο θλιβερό μαντάτο της ΔΕΑ, για να βιώσουν μια άλλη ανείπωτη αδικία, αυτή του ετεροχρονισμένου θρήνου και μιας κατά σύμβαση κηδείας.
Και ύστερα… αυτοί που αρνήθηκαν να ξεριζωθούν απ’ τα χώματα τους. Αυτό κι εάν είναι σθένος ψυχής… Να ζεις εγκλωβισμένος στον ίδιο σου τον τόπο, να στερείσαι βασικές ελευθερίες, να έχεις συμβιβαστεί με τον τρόμο στην καθημερινότητα σου, για να αναπνέεις τον ουρανό και τη θάλασσα της γης που σε γέννησε.
Κυρίες και κύριοι,
Σήμερα σ’ ένα κόσμο γεμάτο προκλήσεις που αλλάζει συνεχώς και τίποτα δεν μπορούμε να θεωρούμε δεδομένο, έχουμε μεγάλη ανάγκη να κρατηθούμε από ιδανικά και αξίες. Έχουμε ανάγκη να τιμούμε και ν’ αναγνωρίζουμε την προσφορά αυτών που θυσιάστηκαν για την πατρίδα, γιατί έτσι ενισχύουμε την αίσθηση της ευθύνης απέναντι στις θεμελιώδεις αρχές που καλούμαστε να διαφυλάξουμε.
Τιμούμε όλους όσοι έπεσαν υπερασπιζόμενοι τη νομιμότητα και τη δημοκρατία, τιμούμε όσους προέβαλαν ηρωική αντίσταση στον Αττίλα και πρόταξαν τα σώματά τους σε μία άνιση μάχη, υπερασπιζόμενοι την ανεξαρτησία και την εδαφική ακεραιότητα της Κυπριακής Δημοκρατίας. Τιμούμε όλες αυτές τι γυναίκες, τις βουβές ηρωίδες, που υπέφεραν και μαρτύρησαν στα χέρια του κατακτητή.
Αισθάνομαι επίσης την ανάγκη ν’ αναφερθώ ειδικά στους βετεράνους μας της Εθνικής Φρουράς και της ΕΛΔΥΚ που ρίχθηκαν στη λαίλαπα του πολέμου και πιστοί στο καθήκον αγωνίστηκαν για τις πανανθρώπινες αξίες, το δίκαιο, την ελευθερία, τα εθνικά μας ιδεώδη: «Εις οιωνός άριστος, αμύνεσθαι περί πάτρης». Η πολιτεία τους οφείλει, όλοι τους οφείλουμε αιώνια ευγνωμοσύνη. Είναι τα φωτεινά μας παραδείγματα, εκεί που όλα δείχνουν να κλονίζονται. Θεσμοί, αξίες, πρότυπα.
Φίλες και φίλοι,
Για 50 συνεχή χρόνια, παρακολουθούμε την Τουρκία να εφαρμόζει συστηματική πολιτική εποικισμού του κατεχόμενου τμήματος της Κύπρου, αλλάζοντας τα γεωγραφικά τοπωνύμια και καταστρέφοντας μνημεία πολιτιστικής και εκκλησιαστικής κληρονομιάς που μαρτυρούν τη μακραίωνη ιστορία και την ταυτότητα της πατρίδας μας. Απώτερος στόχος να αλλοιωθεί ο δημογραφικός χαρακτήρας και να εξαλειφθεί κάθε ελληνικό και χριστιανικό στοιχείο από την κατεχόμενη γη μας.
Συστηματικά και καθημερινά η Άγκυρα δημιουργεί νέα τετελεσμένα επί του εδάφους επιχειρώντας ειδικότερα την ανατροπή του status quo στην περίκλειστη περιοχή της Αμμοχώστου αλλά και στη νεκρή ζώνη. Οργανωμένα και μεθοδικά, με συνεχείς προκλητικές ενέργειες, αμφισβητεί τα κυριαρχικά δικαιώματα της Κυπριακής Δημοκρατίας, τόσο στην ΑΟΖ όσο και σε άλλες περιοχές. Η δε εμμονή του κατοχικού ηγέτη, αλλά και της Άγκυρας, στη ρητορική των δυο κρατών, αποτελεί την κορύφωση της τουρκικής αδιαλλαξίας. Η πρόταξη του όρου περί κυριαρχικής ισότητας, δυναμιτίζει την προοπτική επανέναρξης ουσιαστικών διαπραγματεύσεων, αφού βρίσκεται σε κάθετη και άμεση διάσταση με το συμφωνημένο πλαίσιο και τα ψηφίσματα του Συμβουλίου Ασφαλείας του Οργανισμού Ηνωμένων Εθνών.
Ο διορισμός, τον περασμένο Ιανουάριο της προσωπικής απεσταλμένης του ΓΓ των Ηνωμένων Εθνών, αποτελεί ένα θετικό βήμα. Εν αναμονή των αποφάσεων του Γενικού Γραμματέα μετά και από την επίδοση της έκθεσης της κυρίας Ολγκίν, οφείλουμε όλοι να δείξουμε με αποφασιστικότητα και πειστικότητα ότι είμαστε έτοιμοι να συμβάλουμε εποικοδομητικά στην άρση του υφιστάμενου αδιεξόδου και την επανέναρξη των διαπραγματεύσεων. Οι κίνδυνοι που ελλοχεύουν για την πατρίδα και τον λαό μας μέσα από τη διαιώνιση της στασιμότητας και του παρατεταμένου αδιεξόδου, πρέπει να είναι πλήρως αντιληπτοί και κατανοητοί από όλους.
Ιδιαίτερα εάν και η παρούσα πρωτοβουλία του ΓΓ του ΟΗΕ για επανέναρξη ουσιαστικών διαπραγματεύσεων στο πλαίσιο που καθορίζουν τα ψηφίσματα και οι παράμετροι του Συμβουλίου Ασφαλείας, δεν στεφθεί με επιτυχία. Σ’ ένα τέτοιο ενδεχόμενο, είναι κρίσιμο να καταγραφεί επισήμως η ειλικρινής και θετική στάση της δικής μας πλευράς, ανεξάρτητα από την όποια στάση θα επιλέξει τελικά να ακολουθήσει η Τουρκία. Η οποία θα πρέπει αναλόγως να χρεωθεί και την ευθύνη του αδιεξόδου. Σε διαφορετική περίπτωση, είναι πολύ πιθανόν ο Διεθνής Παράγοντας να προσεγγίσει τη θέση ότι πλέον δεν είναι εφικτή η εξεύρεση λύσης στη βάση της ΔΔΟ με Πολιτική Ισότητα. Και ότι θα πρέπει να εξεταστούν και άλλες επιλογές διευθέτησης του προβλήματος. Ένα ενδεχόμενο που θα φέρει αρνητικότατες συνέπειες για το εθνικό μας ζήτημα. Συνεπώς δεν πρέπει να αφήνουμε κανένα περιθώριο αμφισβήτησης για τις προθέσεις και την αποφασιστικότητα μας. Επιβάλλεται να δείξουμε την ετοιμότητα μας με πρωτοβουλίες, εισηγήσεις, προτάσεις και αντιπροτάσεις.
Ως Βουλή των Αντιπροσώπων, έχοντας πλήρη συνείδηση της αποστολής και του καθήκοντος μας, δηλώνουμε απερίφραστα τη βούληση και την αποφασιστικότητα μας να αξιοποιήσουμε στο έπακρο τις δυνατότητες που μας προσφέρει η κοινοβουλευτική διπλωματία. Σε αυτό το πλαίσιο σημειώνω την πρόσφατη έγκριση ψηφίσματος από την ολομέλεια της Κοινοβουλευτικής Συνέλευσης του Συμβουλίου της Ευρώπης, με θέμα «Έκκληση για επιστροφή των Βαρωσίων στους νόμιμους κατοίκους τους», όπου γίνεται ξεκάθαρη αναφορά σε εισβολή και κατοχή. Είναι σημαντικό ότι πετύχαμε η Κοινοβουλευτική Συνέλευση ν’ αναγνωρίσει την ουσία του κυπριακού προβλήματος και ευχαριστώ τους συναδέλφους για αυτό. Και έτσι θα συνεχίσουμε με σύμπλευση και συναίνεση προς όφελος της πατρίδας μας.
Κυρίες και κύριοι,
Πενήντα χρόνια κατοχής είναι ήδη πάρα πολλά. Και πρέπει να αντιληφθούμε ότι ο χρόνος δεν λειτουργεί υπέρ μας. Στην κρίσιμη αυτή καμπή για το Κυπριακό δεν έχουμε την πολυτέλεια να κρυβόμαστε πίσω από διαδικασίες και προσκόμματα. Δεν είναι η χρονική στιγμή για να εγκλωβιζόμαστε στον φαύλο κύκλο του παλαιοκομματισμού. Πρέπει να βρούμε τον τρόπο και τα μέσα να μιλήσουμε με σύγχρονη και απλή γλώσσα στην κοινωνία, να απευθυνθούμε με διαφάνεια στους πολίτες και δη τους νέους και τις νέες μας, να τους κάνουμε κοινωνούς και συμμέτοχους στην προσπάθεια επίλυσης του εθνικού μας ζητήματος. Ο κόσμος πρέπει να γνωρίζει τα διακυβεύματα και τα όσα έχουμε να αντιμετωπίσουμε και να διαχειριστούμε. Και αυτό μπορεί να γίνει μόνο με σαφήνεια και πλήρη διαφάνεια. Χρειάζεται να δημιουργήσουμε τις συνθήκες για να προχωρήσουμε πάρα πέρα. Να μην αφήσουμε πρόσφορο έδαφος στις ακρότητες και στον λαϊκισμό που αποπροσανατολίζουν. Χρειάζεται να τολμήσουμε να κάνουμε το επόμενο βήμα.
Κυρίες και κύριοι,
Οφείλουμε να μην αρνούμαστε τις αλήθειες όσο οδυνηρές και αν είναι. Όπως δήλωσε και η κ. Ολγκίν «το status quo έχει μεγαλώσει την απόσταση και έχει διευρύνει την έλλειψη γνώσης του ενός για τον άλλο, και αυτό μεγαλώνει κάθε μέρα που περνάει. […] Πολλοί άνθρωποι φαίνεται δυστυχώς να έχουν παραδοθεί στη θέση ότι δεν μπορεί να αλλάξει η τρέχουσα κατάσταση».
Δεν είναι εύκολο ν’ αλλάξει αλλά δεν είναι αδύνατο. Φτάνει να πορευόμαστε με ειλικρίνεια και σαφήνεια στον στόχο μας. Με πυξίδα για το μέλλον την κατανόηση της ιστορίας μας και με σεβασμό στη διαφορετικότητα της κάθε κοινότητας. Για να καταστεί η χώρα μας, ελεύθερη και ενωμένη, ένα πρότυπο σταθερότητας για την ευρύτερη περιοχή της Ανατολικής Μεσογείου και μια στέρεη γέφυρα πολιτισμών, ως το νοτιοανατολικότερο άκρο της Ευρωπαϊκής Ένωσης.
Μισός αιώνας δεν σημαίνει ότι τίποτα δεν αλλάζει (κάτι που έμπρακτα φαίνεται και σε άλλες παγωμένες κατά τα άλλα πολιτικές συγκρούσεις), αλλά ότι πολλά θα πρέπει να αλλάξουν. Και χρειάζεται να πεισμώσουμε και να κοπιάσουμε σήμερα περισσότερο από ποτέ.
Η διαίρεση και η διχοτόμηση δεν μπορεί να είναι το μέλλον αυτού του τόπου και του λαού μας. Σε αυτή την κρίσιμη στιγμή οφείλουμε να δημιουργήσουμε προοπτική και να δώσουμε ελπίδα. Και εδώ ακριβώς έγκειται και η ευθύνη εκάστου. Προσωπικά θεωρώ ότι μέσα από τη σύμπλευση και την ενότητα μπορούμε να το κατορθώσουμε, έξω από το κλίμα της αντιπαράθεσης και των αντεγκλήσεων. Και σε κάθε μας νέο βήμα, οι σκιές του παρελθόντος ας μικραίνουν αντί να μεγαλώνουν. Μόνο έτσι μπορούμε να εμπνεύσουμε τις νέες και τους νέους μας, για να κτίσουμε μαζί ένα φωτεινό και ευοίωνο μέλλον για τον τόπο μας.
…Γιατί μόνο για αυτό το μέλλον μπορούμε να εργαζόμαστε και μόνο αυτό το μέλλον μπορούμε να παραδώσουμε στις επόμενες γενιές..
(Το κείμενο ως απεστάλη από τη Βουλή των Αντιπροσώπων)
