Συνέντευξη Υπουργού Μεταφορών, Επικοινωνιών και Έργων κ. Αλέξη Βαφεάδη στο SkalaTimes για το καυτό θέμα του λιμανιού – μαρίνας Λάρνακας. Ο Υπουργός απάντησε σε όλες τις ερωτήσεις του SkalaTimes για το επίκαιρο αυτό θέμα.
Εμείς, χωρίς ιδιαίτερο πρόλογο, χωρίς πολλά λόγια, παρουσιάζουμε πιο κάτω τη συνέντευξη του Υπουργού στο SkalaTimes, που πιστεύουμε ότι θα αποτελέσει ένα από τα κομμάτια του παζλ της ιστορίας που γράφεται στη πόλη μας για το περιβόητο ζήτημα του λιμανιού και μαρίνας της. Ενα ζήτημα που κρατά χρόνια και που θυμίζει το γεφύρι της Άρτας.
Ιδιαίτερες και ειλικρινείς ευχαριστίες στον Υπουργό για τη συνέντευξη.
Της Γιώτας Δημητρίου
Κύριε Υπουργέ, με όλο το σεβασμό, ως Λάρνακα, μεγάλη μερίδα του κόσμου, νιώθουμε αδικημένοι και ένα τεράστιο εμπαιγμό όσον αφορά στο θέμα λιμάνι μαρίνα της πόλης μας. Γιατί τερματίσατε τη συνεργασία με ΚΙΤΙΟΝ αφού είχατε συμφωνία για ακόμη 24 ώρες μέχρι να έφερναν την εγγυητική;
Το Υπουργείο Μεταφορών, Επικοινωνιών και Έργων είχε δώσει στον ανάδοχο πολύ περισσότερο από 24 ώρες. Είχε δώσει τουλάχιστον 4 μήνες, από τον Ιανουάριο 2024 μέχρι και τον Μάϊο 2024, ευκαιρία για να συμμορφωθεί με τις υποχρεώσεις του σύμφωνα με τη μεταξύ μας σύμβαση.
Κατά την περίοδο αυτή, δόθηκαν στον ανάδοχο 4 ξεχωριστές προθεσμίες για να προχωρήσει σε καταβολή της εγγυητικής, με καμία θετική ανταπόκριση, επίσημα, από την πλευρά του. Το θέμα παραπέμφθηκε ακόμα και στον Πρόεδρο της Δημοκρατίας, και, παρά τις διαβεβαιώσεις του αναδόχου ενώπιον του ιδίου του Προέδρου της Δημοκρατίας, η εγγυητική δεν καταβλήθηκε. Τα γεγονότα μάς οδήγησαν αναπόφευκτα στη λήψη δύσκολων αποφάσεων, όσο οδυνηρές κι αν ήταν.
Κάποιοι λένε πως η ΚΙΤΙΟΝ δεν έκανε έργα εδώ και 2 χρόνια, τι έργα αναμένατε να γίνουν εντός των 2 χρόνων που δεν έγιναν; (πέρα από το να τελειώσει και να εγκρίνει ένα master plan του μεγαλύτερου έργου στην Κύπρο, να αναβαθμίσει τα παλαιωμένα συστήματα της ΑΛΚ, να εγκαταστήσει συστήματα για την διαχείριση της μαρίνας, να αναβαθμίσει όλους τους υφιστάμενους χώρους της μαρίνας, να κατεδαφίσει ένα εστιατόριο που λειτουργούσε για χρόνια χωρίς άδειες και να φτιάξει ένα άλλο καινούργιο εστιατόριο);
Διευκρινίζεται ότι η σύμβαση παραχώρησης δεν τερματίστηκε επειδή η Kition δεν έκανε τα έργα που όφειλε βάσει σύμβασης να κάνει, αλλά επειδή δεν ικανοποίησε ουσιώδη όρο της σύμβασης που αφορούσε την ανανέωση συγκεκριμένης εγγυητικής. Ισχύει ότι το Υπουργείο Μεταφορών, Επικοινωνιών και Έργων ανησυχούσε για την πρόοδο του έργου, και η ανησυχία αυτή είχε τεθεί στην εταιρεία από τον Μάιο 2023, αφού διαφαινόταν ότι δεν θα μπορούσε, με τους ρυθμούς που προωθούνταν οι μελέτες, να ικανοποιήσει έγκαιρα τις ελάχιστες απαιτήσεις της σύμβασης παραχώρησης: να ολοκληρώσει τις μελέτες που απαιτούνταν, να λάβει τις απαραίτητες άδειες και να εκτελέσει τα απαραίτητα υποχρεωτικά κατασκευαστικά έργα μέχρι 31/07/2024, σύμφωνα με τη σύμβαση παραχώρησης.
Πότε εκδόθηκε η άδεια για τα κατεδαφιστικά έργα υποδομών; Η ΚΙΤΙΟΝ είχε βγει σε προσφορές για εργολάβους πριν καν εκδοθούν οι άδειες γι αυτά τα έργα;
Δεν έχει σημασία εάν και πότε είχαν εκδοθεί άδειες για κατεδαφίσεις, ούτε και εάν η Kition είχε βγει σε προσφορές για την προώθηση των κατεδαφίσεων. Σημασία έχει ότι δεν θα μπορούσαν να γίνουν οποιεσδήποτε ουσιαστικές κατεδαφίσεις εάν δεν προχωρούσε πρώτα η κατασκευή των νέων κτιρίων. Δεν θα μπορούσε να μείνει η μαρίνα χωρίς γραφεία ή το λιμάνι χωρίς αίθουσα επιβατών. Η Kition όφειλε να ολοκληρώσει συγκεκριμένα νέα κτίρια και νέες υποδομές, προχωρώντας σταδιακά σε κατεδαφίσεις για λειτουργικούς λόγους. Μεμονωμένες κατεδαφίσεις, ούτως ή αλλιώς, δεν θα αποτελούσαν έργα ουσιαστικής αναβάθμισης.
Τι έργα πιστεύετε θα γίνουν με 30 εκατομμύρια τα οποία θα λειτουργήσουν σωστά έτσι ώστε να γίνει απόσβεση μιας τέτοιας επένδυσης με τις σημερινές τιμές που έχει η μαρίνα Λάρνακας; Έχετε κάνει σχεδιασμό και κοστολόγηση αυτών των έργων;
Όπως σημείωσα και στη δημοσιογραφική διάσκεψη την 1η Αυγούστου 2024, τα έργα που έχουν συζητηθεί με την ad hoc επιτροπή Λάρνακας για να προωθηθούν αφορούν το κτίριο του Ναυτικού Ομίλου (yacht club), τη διαμόρφωση των κοινόχρηστων χώρων και χώρων πρασίνου (landscaping), καθώς και κάποιες εργασίες αναβάθμισης και συντήρησης του θαλάσσιου χώρου της μαρίνας (εκβάθυνση, επιδιόρθωση σημείων πρόσδεσης, κ.ά.). Η προκαταρκτική εκτίμηση αυτών υπολογίζεται στα €30 εκ. Αναλόγως της εργασίας θα γίνεται και η σχετική επιμέρους εκτίμηση κόστους και θα εξετάζεται ο τρόπος χρηματοδότησης αλλά και διαχείρισης. Πρώτιστο μέλημά μας είναι η απρόσκοπτη και αποτελεσματική λειτουργία της μαρίνας στο μεσοδιάστημα.
Έχουν απολυθεί 15 εργαζόμενοι να μας πείτε κάτι γι αυτό;
Το κράτος, όπως είχε δεσμευτεί, κατάφερε μετά τον τερματισμό της σύμβασης παραχώρησης να διατηρήσει σε ικανοποιητικά, υπό τις περιστάσεις, επίπεδα την απρόσκοπτη λειτουργία τόσο της μαρίνας όσο και του λιμανιού και να αξιοποιηθούν για τους σκοπούς αυτούς 69 από τους 84 εργαζόμενους στην Kition. Οι εργαζόμενοι που έλαβαν σχετικές επιστολές πλεονασμού από τον εργοδότη τους είναι άτομα, τα οποία, λόγω θέσης, εμπειριών και τεχνικών γνώσεων δεν θα μπορούσαν να αξιοποιηθούν. Το κράτος και η Αρχή Λιμένων Κύπρου έχουν έσοδα από τη λειτουργία της μαρίνας και του λιμανιού, και το όποιο κόστος καλύπτεται από τα εν λόγω έσοδα που προκύπτουν από τις χρεώσεις για εργασίες και παροχή υπηρεσιών.
Διευκρινίζω και πάλι ότι ο τερματισμός της σύμβασης παραχώρησης δεν αποτελούσε επιλογή του κράτους, αλλά υποχρέωση έναντι της Νομοθεσίας, των προνοιών της σύμβασης παραχώρησης, καθώς και των ίδιων των φορολογούμενων πολιτών.
Έχετε πει σε δηλώσεις σας ότι οι εισηγήσεις σας είναι να διαχωριστεί το έργο σε πιο μικρά κομμάτια. Πριν τη δημιουργία των εγγράφων του διαγωνισμού, αλλά και κατά τη διάρκεια αδειοδότησης του master plan έγιναν αρκετές μελέτες βιωσιμότητας οι οποίες έδειχναν ότι το έργο ήταν βιώσιμο λόγω των διαφόρων χρήσεων που συμπεριλάμβανε. Αυτό είχε ειπωθεί και σε διάφορες δηλώσεις των αρμοδίων φορέων της Λάρνακας, του πρώην υπουργού μεταφορών, της εταιρείας ακόμη και του πρώην ΠτΔ. Ήταν όλοι λάθος;
Όπως πολύ καλά γνωρίζετε, η απόφαση για προώθηση του έργου ως ενιαία ανάπτυξη προωθήθηκε αρχές του 2000, και υιοθετήθηκε έκτοτε από όλους τους φορείς. Η βιωσιμότητα του έργου εξετάστηκε και το 2018 στη βάση των ελάχιστων απαιτήσεων που συμπεριλήφθηκαν στη σύμβαση παραχώρησης από το κράτος, για την προκήρυξη του διαγωνισμού που κατέληξε στην υπογραφή της σύμβασης παραχώρησης με την Kition. Τον Ιανουάριο 2024, η εταιρεία λαμβάνοντας υπόψη διάφορα δεδομένα ζητούσε αλλαγές στο έργο, με προτάσεις οι οποίες λόγω της μη υποβολής εγγυητικής δεν εξετάστηκαν ή αξιολογήθηκαν. Όπως ανέφερα και στη δημοσιογραφική διάσκεψη, τα δεδομένα και οι ανάγκες του κράτους σε αναπτύξεις αξιολογούνται αναλόγως των αναγκών της τοπικής κοινωνίας, καθώς και άλλων τάσεων. Οι όποιες δηλώσεις και ανακοινώσεις έγιναν στο παρελθόν λάμβαναν υπόψη τα δεδομένα της τότε περιόδου.
Ο Δήμος Λάρνακας και το Υπουργείο Μεταφορών και έργων δεν θα ήταν καλό να κάνουν μια δημόσια διαβούλευση εν παρουσία και της ΚΙΤΙΟΝ αλλά προπάντων με το κόσμο της Λάρνακας;
Από τη στιγμή που έγινε τερματισμός της σύμβασης παραχώρησης, η Kition πλέον αποτελεί παρελθόν για το έργο. Δεν βλέπω τον σκοπό που θα εξυπηρετούσε μια δημόσια διαβούλευση στην παρουσία της Kition. Οι προτάσεις που ανακοινώθηκαν στη δημοσιογραφική διάσκεψη έγιναν μετά από διαβούλευση με την ad hoc επιτροπή της Λάρνακας, η οποία αποτελείται από αντιπροσώπους του κόσμου της Λάρνακας (Δήμαρχος Λάρνακας, Βουλευτές, εκπροσώπους του Δημοτικού Συμβουλίου, εκπροσώπους του ΕΒΕ Λάρνακας). Δημόσια ανοικτή συγκέντρωση έγινε στη Λάρνακα τον Μάιο 2024, ενώ προγραμματίζονται και άλλες συναντήσεις με την ad hoc επιτροπή.
Μετά το σκάνδαλο με το Βασιλικό, δεν θα είναι πλήγμα για την νυν κυβέρνηση μια επιπρόσθετη αποτυχία στη Λάρνακα με το λιμάνι και μαρίνα της πόλης; Η ματαίωση ή επιπλέον καθυστέρηση χρόνων, του μεγαλύτερου έργου που ανέμενε η Λάρνακα;
Οι όροι «σκάνδαλο» και «αποτυχία» δεν είναι αποδεκτοί. Δεν αποτελεί «σκάνδαλο» να απαιτούμε ως κράτος από τους αντισυμβαλλόμενούς μας να σέβονται και να εκπληρώνουν τις δεσμεύσεις τους έναντι των συμβάσεων που υπογράφουν. Για εμάς δεν υπάρχουν αποτυχίες αλλά ευκαιρίες για διερεύνηση άλλων επιλογών. Το έργο της Λάρνακας δεν ματαιώνεται.
Αντίθετα, προωθούνται έργα σημασίας για την τοπική κοινωνία, έναντι άλλων, μεγαλύτερων, που θα προωθηθούν αργότερα.
Τέλος κ. Υπουργέ, σας παρακαλούμε με κάθε ειλικρινεια να μας απαντήσετε, το εξής: έχει τη δύναμη (πόρους, τεχνογνωσία, κτλ) το κράτος να υλοποιήσει τα σχέδια της ΚΙΤΙΟΝ, τα οποία είναι αδειοδοτημένα ή θα πρέπει να ξαναγίνουν νέοι σχεδιασμοί;
Που θα μας οδηγήσουν νέοι σχεδιασμοί; Δέκα χρόνια πίσω όπως χαρακτηριστικά είχε πει ο κ. Καρούσος;
Η Kition θα υλοποιούσε ένα πολύ μεγαλεπήβολο έργο, το οποίο τελικά όχι μόνο δεν εφάρμοσε, αλλά ζητούσε και την αλλαγή του. Το Υπουργείο Μεταφορών, Επικοινωνιών και Έργων θα αξιοποιήσει τη δουλειά που έχει γίνει μέχρι σήμερα, πάντοτε βάσει Νομιμότητας και διαδικασιών του Δημοσίου, από όπου ούτε μπορούμε, αλλά ούτε και θέλουμε να παρεκκλίνουμε.
Το Υπουργείο Μεταφορών, Επικοινωνιών και Έργων βλέπει μπροστά με αισιοδοξία, και, σε συνεργασία με την τοπική κοινωνία, προσβλέπει σε έργα που θα προσφέρουν στον πολίτη της Λάρνακας, και της Κύπρου γενικότερα, αξία και πραγματικό όφελος.
