Κυρία Πρόεδρε,
Κύριες και Κύριοι Συνάδελφοι,
Μέσα από την συζήτηση των προϋπολογισμών, μας δίνεται η ευκαιρία ανασκόπησης της στοχοθεσίας και των αποτελεσμάτων που τέθηκαν την προηγούμενη χρονιά, αλλά και ευκαιρία για αξιολόγηση του προγραμματισμού της κυβέρνησης για την επόμενη. Καταγράφεται στα θετικά και μας ικανοποιεί ο πλεονασματικός προϋπολογισμός που έχει παρουσιαστεί, οι προβλέψεις για θετικό ρυθμό ανάπτυξης 3,1% για το 2025, η πρόβλεψη για μείωση της ανεργίας στο 4,8%. καθώς και η μείωση του δημόσιο χρέους Τα αποτελέσματα θα φανούν στην πορεία υλοποίησης. Εμείς ως ΔΗΣΥ θα βρισκόμαστε εδώ, να υπηρετούμε το ρόλο που μας έταξε ο λαός, ως αντιπολίτευση, να παρακολουθούμε στενά τις πολιτικές που θα εφαρμοστούν, ασκώντας κριτική και κάνοντας εισηγήσεις στις αδυναμίες, τα λάθη και τις παραλήψεις της κυβέρνησης και επικροτώντας τις ορθές πολιτικές, ως υπεύθυνη και σοβαρή παράταξη.
Οφείλει να τονιστεί ότι η σημερινή δυνατότητα της κυβέρνησης να μπορεί να θέτει υψηλούς στόχους στα πλαίσια του προϋπολογισμού είναι αποτέλεσμα των ορθών και στοχευμένων πολιτικών που εφάρμοσε την προηγούμενη δεκαετία η κυβέρνηση του Δημοκρατικού Συναγερμού, με μεταρρυθμίσεις και πολιτικές ωφέλιμες για τον τόπο και την κοινωνία.
Κάθε πολιτική, κάθε νομοσχέδιο και πρόταση νόμου έχει άμεση επίδραση στην κοινωνία την οποία έχουμε τη μεγάλη τιμή να εκπροσωπούμε εντός της Βουλής των Αντιπροσώπων. Εξάλλου, έχουμε βαρύτατη υποχρέωση απέναντι στους πολίτες, απέναντι στον τόπο και στις επόμενες γενιές. Συνεχώς προσπαθώ να επικοινωνώ με τους συμπολίτες μου, να αφουγκράζομαι τις ανησυχίες και τους προβληματισμούς τους και, μέσα από το κοινοβουλευτικό μου έργο, να συνεισφέρω στην ευημερία και στη βελτίωση της ποιότητας ζωής τους.
Η παιδεία είναι η μεγαλύτερη επένδυση για το μέλλον ενός τόπου. Αποτελεί συνεπώς χρέος όλων μας απέναντι στις γενιές που θα έρθουν να θεμελιώσουμε στέρεες βάσεις για ένα εκπαιδευτικό σύστημα σύγχρονο, προσαρμοσμένο στις σημερινές απαιτήσεις που να διαμορφώνει πολίτες ικανούς να ανταποκριθούν στην κοινωνία του αύριο.
Μετά από σειρά επισκέψεων που πραγματοποίησε η Επιτροπή Παιδείας, κατά τη διάρκεια της σχολικής χρονιάς, με σκοπό την παρακολούθηση της καθημερινότητας των σχολικών μονάδων διαπιστώσαμε ότι πρέπει να εγκύψουμε στη βελτίωση των σχολικών υποδομών. Οφείλουμε να επενδύσουμε στις υποδομές για τα παιδιά μας, να τις βελτιώσουμε και να τις εκσυγχρονίσουμε. Θέλω να επισημάνω την υποστελέχωση των τεχνικών υπηρεσιών του Υπουργείου Παιδείας, τόσο σε ανθρώπινο δυναμικό όσο και σε οικονομικούς πόρους.
Χρειάζεται άμεση αντικατάσταση των υαλοπινάκων με γυαλί ή μεμβράνες ασφαλείας.
Η πρόσβαση όλων των μαθητών και των εκπαιδευτικών σε καθαρό, υγιεινό και δροσερό νερό πρέπει να διασφαλιστεί.
Το πρόγραμμα για την εγκατάσταση κλιματιστικών στις σχολικές αίθουσες πρέπει να ολοκληρωθεί το συντομότερο.
Η δημιουργία κλειστών αιθουσών σε όλα τα σχολεία είναι επιτακτική.
Επενδύση στις αθλητικές υποδομές, παρέχοντας ασφαλείς και σύγχρονους χώρους για τη φυσική άσκηση.
Κατάλληλες αίθουσες σε κάθε σχολείο για τη Ειδική εκπαίδευση.
Ιδιαίτερα, και σύμφωνα με τα δεδομένα της επαρχίας Λάρνακας, λόγω του υπερπληθυσμού που παρατηρείται σε αρκετά σχολεία, είναι αδήριτη η ανάγκη για δημιουργία νέων σχολικών μονάδων. Ενδεικτικά, θεωρώ αναγκαία τη δημιουργία Λυκείου στην περιοχή της Ορμήδειας, το οποίο θα εξυπηρετεί τις κοινότητες Ξυλοτύμβου, Ξυλοφάγου, καθώς και τη δημιουργία νέων Δημοτικών Σχολείων στις περιοχές της Αραδίππου, των Λιβαδιών και της Ορόκλινης. Παράλληλα, απαιτείται η δημιουργία νέων Γυμνασίων στην περιφέρεια της Λάρνακας, ώστε να αποσυμφορηθούν τα υπερπλήρη Γυμνάσια Λιβαδιών και Αραδίππου. Ένας μεγάλος στόχος όμως πρέπει να τεθεί ως προτεραιότητα είναι η δημιουργία ενός νέου Σύγχρονου Ειδικού Σχολείου στη Λάρνακα. Το υφιστάμενο σχολείο είναι υπερπλήρες και χρειάζεται ένα σύγχρονο σχολείο που να ανταποκρίνεται και να εξυπηρετεί τις ανάγκες των παιδιών. Επί της ευκαιρίας, το ανάφερα κι στην συζήτηση του προυπολογισμού του Υπουργειου Παιδείας, καλώ την Υπουργό Παιδείας να εγκρίνει άμεσα το απαιτούμενο κονδύλι για την υλοποίηση των απαραίτητων έργων στο Ειδικό Σχολείο του Αγίου Σπυρίδωνα.
Η πλήρης ψηφιοποιήση των σχολικών μονάδων, η ανάγκη για ολοκληρωμένη πολιτική για την Ειδική εκπαίδευση, η αναβάθμιση της Τεχνικής Εκπαίδευσης και η δημιουργία εξειδικευμένων προγραμμάτων κατάρτισης και εκπαίδευσης στα πράσινα επαγγέλματα, είναι αδιαμφισβήτητα πολιτικές οι οποίες βελτιώνουν την ποιότητα αλλά και το επίπεδο της παιδείας μας.
Η επέκταση του ολοήμερου σχολείου για να καλύψει το σύνολο της προδημοτικής, δημοτικής και μέσης εκπαίδευσης είναι αναγκαιότητα που θα βοηθήσει τόσο παιδαγωγικά όσο και κοινωνικά. Έγινε ένα σημαντικό βήμα και το χαιρετίζω. Πρέπει όμως να καταφέρουμε να ξεκινά με την έναρξη των μαθημάτων το Σεπτέμβριο, να εφαρμοστεί καθολικά σε όλα τα σχολεία, να λειτουργεί κάτω από την ευθύνη και την μέριμνα του Υπουργείου Παιδείας και να μη βρίσκεται στην ευχέρεια του εκάστοτε Συνδέσμου Γονέων αν θα λειτουργήσει ή αν θα κλείσει. Ήταν από τα θέματα τα οποία θεωρούσα προτεραιότητά μου και θα συνεχίσει μέχρι να εφαρμοστεί πλήρως.
Η σχολική βία, ο εκφοβισμός και η νεανική παραβατικότητα βρίσκονται, ομολογουμένως, σε έντονη έξαρση. Σύμφωνα με πρόσφατη έρευνα, ένας στους τέσσερις μαθητές ή μαθήτριες δηλώνει ότι έχει υπάρξει θύμα εκφοβισμού, είτε στο σχολείο είτε μέσω διαδικτύου. Τα πρόσφατα γεγονότα στη Λάρνακα, με επεισόδια που σημειώθηκαν μεταξύ νεαρών ατόμων και αστυνομικών, καθώς και οι καταστροφές σε σχολικές εγκαταστάσεις, αναδεικνύουν την ανάγκη για άμεση δράση. Ως Δημοκρατικός Συναγερμός, καταθέτουμε σειρά συγκεκριμένων μέτρων. Προτείνουμε την αυστηροποίηση των ποινών και την υποχρεωτική καταβολή αποζημιώσεων από τους υπαίτιους. Παράλληλα, θεωρούμε αναγκαία την εγκατάστασης κλειστών κυκλωμάτων ασφαλείας και φωτισμού, καθώς και τη διασφάλιση παρουσίας φύλακα κατά τις νυχτερινές ώρες. Επιπλέον, στηρίζουμε τη σαφή αναγνώριση της ευθύνης των γονέων για τη συμπεριφορά των παιδιών τους, ενώ παράλληλα ζητούμε την ενίσχυση των προσπαθειών για την υποστήριξή τους μέσα από ειδικά προγράμματα ενημέρωσης και εκπαίδευσης.
Έχουμε χρέος να στηρίξουμε οικονομικά τους φοιτητές μας και ιδιαίτερα όσους οικονομικά κλονίζονται στις συνθήκες της ακρίβειας και του αυξημένου κόστους ενοικίων. Προς τούτο, η φοιτητική χορηγία πρέπει να αποτελέσει το επίκεντρο ενός ολοκληρωμένου στρατηγικού σχεδιασμού, που θα διευρύνει την πρόσβαση σε περισσότερους δικαιούχους όπως επανειλημμένα πρεσβεύει και διατυπώνει η φοιτητική μας παράταξη, η ΦΠΚ Πρωτοπορία.
Παράλληλα, είναι επιβεβλημένη η ψήφιση του νομοθετικού πλαισίου για την δημιουργία ξενόγλωσσων προγραμμάτων από τα δημόσια μας πανεπιστήμια, έτσι ώστε να μπορούν να αναπτυχθούν. Πρέπει να επιδιώκουμε να καταστήσουμε τα πανεπιστήμια μας κέντρα αριστείας, καινοτομίας και έρευνας. Πρέπει να ενισχύσουμε τη σύνδεση των πανεπιστημίων μας με την αγορά εργασίας και τον επιχειρηματικό κόσμο. Μετά και την λειτουργία ιδιωτικών πανεπιστημίων στην Ελλάδα και με την ευκαιρία που δώσαμε με την υπερψήφιση την προηγουμένη Πέμπτη της Νομοθεσίας των παραρτημάτων των ξένων πανεπιστημίων στη Κύπρο, πρέπει επιτέλους να κάνουμε ένα ολοκληρωμένο στρατηγικό σχεδιασμό για την τριτοβάθμια εκπαίδευση.
Είναι πράγματι έκδηλες και εντόνως αισθητές, αγαπητοί συνάδελφοι, οι επιπτώσεις της κλιματικής αλλαγής στο παγκόσμιο σκηνικό. Στο πλαίσιο της Ευρωπαϊκής Πράσινης Συμφωνίας, με την ευρωπαϊκή νομοθεσία για το κλίμα, η Ευρωπαϊκή Ένωση θέτει ως δεσμευτικό στόχο την επίτευξη κλιματικής ουδετερότητας έως το 2050.
Οι προκλήσεις και οι απαιτήσεις της πράσινης μετάβασης είναι πολλές και δύσκολο να πετύχουμε τους φιλόδοξους στόχους που έχουν τεθεί. Στα πιο σημαντικά που καλείται το αρμόδιο Υπουργείο να ανταποκριθεί, είναι: η αναβάθμιση των ΟΕΔΑ Κοσιης και Πεντακώμο ώστε να αναστραφεί η απαράδεκτη κατάσταση που επικρατεί, η ορθολογική διαχείριση των δημοτικών αποβλήτων στη βάση της κυκλικής οικονομίας με την εφαρμογή του Συστήματος «Πληρώνω όσο Πετώ», η πρόληψη και η αντιμετώπιση των δασικών πυρκαγιών, ο έλεγχος θεμάτων ατμοσφαιρικής ρύπανσης και θορύβου, οι δράσεις και η ευαισθητοποίηση των πολιτών για θέματα που άπτονται της κλιματικής αλλαγής, η προώθηση της χρήσης ανανεώσιμων πηγών ενέργειας.
Κυρία Πρόεδρε,
κυρίες, κύριοι συνάδελφοι,
Το μεγαλύτερο πρόβλημα που αντιμετωπίζουμε μετά την εισβολή και κατοχή της πατρίδας μας είναι το δημογραφικό. Εξελίσσεται σε σοβαρή απειλή για τον Κυπριακό Ελληνισμό και την επιβίωση του στο τόπο μας, με επιπτώσεις που επεκτείνονται σε όλους τους τομείς και επηρεάζουν τόσο την κοινωνία όσο και την οικονομία θα υπάρξουν αρνητικές συνέπειες για τα ταμεια κοινωνικών ασφαλίσεων και στο γενικό σύστημα υγείας αλλά και πρόβλημα στην Εθνική φρουρά αφού θα έχουμε μείωση στους στρατεύσιμους νέους.
Η υπογεννητικότητα και η γήρανση του πληθυσμού είναι ζητήματα που απαιτούν άμεσες και ουσιαστικές λύσεις. Με τον δείκτη γονιμότητας να βρίσκεται στο 1,37, όταν για την αναπλήρωση του πληθυσμού χρειάζεται 2,1 – είναι προφανές πως δεν υπάρχει επαρκής ανανέωση του πληθυσμού. Οι οικογένειες διστάζουν να προχωρήσουν σε γέννηση περισσότερων παιδιών, κυρίως λόγω του αυξημένου κόστους διαβίωσης και της έλλειψης υποστήριξης.
Κάποια μέτρα που έχουν ληφθεί από την παρούσα κυβέρνηση βρίσκονται προς την ορθή κατεύθυνση (επέκταση γονικής άδειας και αύξηση βοηθήματος τοκετού) καθώς και την προηγούμενης (όπως η επέκταση της άδειας μητρότητας, η θέσπιση γονικής άδειας μετ’ απολαβών, η εφαρμογή της άδειας πατρότητας και η επιδότηση διδάκτρων σε βρεφονηπιακούς σταθμούς) Ωστόσο, χρειάζεται ένας στρατηγικός και ολοκληρωμένος σχεδιασμός στα πλαίσια του Φορέα Δημογραφικής και Οικογενειακής Πολιτικής, για την αντιμετώπιση του δημογραφικού προβλήματος. Δεν αρκούν αποσπασματικά μέτρα.
Στο πλαίσιο της κοινοβουλευτικής μου δράσης και ως αναπληρωτής πρόεδρος της ad hoc Επιτροπής της Βουλής για το Δημογραφικό, ζήτησα μελέτη για τον τρόπο που άλλες χώρες διαχειρίζονται την υπογεννητικότητα. Η έρευνα ανέδειξε καλές πρακτικές, όπως η επιδότηση στεγαστικών δανείων και τα άτοκα δάνεια για νέα ζευγάρια στην Κροατία και την Ουγγαρία, η παραχώρηση επιδόματος τέκνου χωρίς εισοδηματικά κριτήρια στη Λιθουανία και την Πολωνία, η φορολογία με βάση τη σύνθεση της οικογένειας στη Γαλλία και η χρηματοδότηση χώρων φιλοξενίας παιδιών στην Πολωνία.
Η Κύπρος μπορεί να υιοθετήσει και να προσαρμόσει τέτοιες πολιτικές. Προτείνουμε: η φορολόγηση του εισοδήματος με βάση τη σύνθεση της οικογένειας, η παραχώρηση γενναιόδωρου εφάπαξ ποσού για κάθε νέα γέννηση, ειδικά από το τρίτο παιδί και άνω, και η ουσιαστική διεύρυνση των εισοδηματικών κριτηρίων για την παραχώρηση επιδομάτων τέκνου και φοιτητικής χορηγίας.
Για να ενισχυθεί η οικογένεια και να αυξηθεί ο αριθμός των παιδιών ανά οικογένεια, πρέπει να ενισχύσουμε τα στεγαστικά σχέδια, να επεκτείνουμε τα ολοήμερα σχολεία, να στηρίξουμε τη μητρότητα και να προωθήσουμε μέτρα συμφιλίωσης επαγγελματικής και οικογενειακής ζωής.
Το δημογραφικό δεν είναι απλώς ένα στατιστικό ζήτημα. Είναι ζήτημα επιβίωσης. Η πολιτεία πρέπει να στηρίξει ουσιαστικά τις οικογένειες, ειδικά τις τρίτεκνες και πολύτεκνες, ώστε να εξασφαλίσει τη μακροπρόθεσμη επιβίωση του Κυπριακού Ελληνισμού. Η ευθύνη μας είναι έναντι των επόμενων γενιών είναι βαρύτατη.
Δεν θα μπορούσα, τέλος, να μην αναφερθώ στην Πόλη και την Επαρχία μου. Αναμένουμε από την κυβέρνηση, την υλοποίηση της υπόσχεσης του Προέδρου με την πολιτική απόφαση για τη δημιουργία πανεπιστημιακής σχολής στη Λάρνακα, της σχολή Θαλάσσιων Επιστημών, Τεχνολογίας και Βιώσιμης Ανάπτυξης. Η πόλη και επαρχία Λάρνακας δικαιούται το μερίδιο που της αναλογεί στο χάρτη της δημόσιας τριτοβάθμιας εκπαίδευσης του τόπου μας.
Από τον Πρόεδρο και την κυβέρνηση αναμένουμε την πολιτική βούληση για την υλοποίηση του έργου της ανάπτυξης του Λιμανιού και της Μαρίνας Λάρνακας, ένα έργο στρατηγικής σημασίας που παραμένει μετέωρο. Δυστυχώς οι τελευταίες εξελίξεις με την απόφαση υπουργικού για διαχειριστή πενταετίας παραπέμπουν την επένδυση στις ελληνικές καλένδες. Ελπίζουμε η καλή διάθεση που επέδειξαν οι φορείς της πόλης και επαρχίας Λάρνακας για ακύρωση της προγραμματισμένης εκδήλωσης διαμαρτυρίας μετά την πρόσκληση του Προέδρου της Δημοκρατίας σε συνάντηση να φέρουν αποτέλεσμα. Αναμένουμε υλοποίηση των υποσχέσεων για τα έργα υποδομής στη Μαρίνα, όπως τη δημιουργία του yacht club, την τοπιοτέχνηση, και συντήρηση αλλά και άμεσα την επιστροφή στην ομαλότητα στη λειτουργία του λιμανιού όπου παρατηρούνται αρκετές καθυστερήσεις.
Αναμένουμε την ολοκλήρωση της Γ φάσης του δρόμου Λάρνακας – Δεκέλειας και τον προγραμματισμό της Δ φάσης ώστε να ολοκληρωθεί το έργο. Ζητούμε όπως μελετηθεί σοβαρά και τεθεί σε πορεία υλοποίησης η διασύνδεση του παραλιακού μετώπου της Παραλίας Μακένζι με το Μενεού με τη διάνοιξη του δρόμου παρά το αεροδρόμιο.
Υπάρχουν διαφορά ζητήματα τα οποία αφορούν την πόλη και επαρχία της Λάρνακας τα οποία ανέδειξα είτε προσωπικά είτε άλλοι συνάδελφοι και τα οποία θα παρακολουθούμε και θα αναμένουμε να τροχοδρομηθούν λύσεις όπως;
Η υποστελέχωση σε τμήματα του Νοσοκομείου Λάρνακας και η καθυστέρηση στα έργα των πρώτων βοηθειών.
Η κατασκευή κυκλικών κόμβων επί της Λεωφόρου Ελλάδος για επίλυση των ζητημάτων ασφάλειας και τα έργα στη λεωφόρο Κυριάκου Μάτση στην Αραδίππου.
Η προστασία του παραλιακού μετώπου από το Μενεού μέχρι το Ζύγι με την κατασκευή κυματοθραυστών.
Η ενίσχυση της Αστυνομική Δύναμης Λάρνακας σε προσωπικό αλλά και σε νέες κτιριακές υποδομές.
Η ενίσχυση σε ανθρώπινο δυναμικό του Τμήματος Περιβάλλοντος για να μπορεί να ανταπεξέλθει στο ρόλο του.
Χαιρετίζω, έστω και την υστάτη, την συμπερίληψη κονδυλίου ύψους 250 χιλιάδων στον προϋπολογισμό για την επέκταση των υφισταμένων βιοτεχνικών περιοχών σε Κίτι, Ξυλοτύμβου.
Κυρία Πρόεδρε,
Αγαπητοί Συνάδελφοι,
Έχοντας πλήρη επίγνωση της βαρύτατης ευθύνης απέναντι στον τόπο και τους πολίτες, η παράταξη μας θα υπερψηφίσει τον προϋπολογισμό. Τονίζουμε ότι η υπέρτατη τιμή να εκπροσωπούμε τους πολίτες στο Κοινοβούλιο, μας επιβάλλει πιστή προσήλωση στο κοινοβουλευτικό μας έργο και στην παραγωγή πολιτικής. Βρισκόμαστε συνεπώς εδώ για να υπηρετήσουμε με αξιοπρέπεια και ευθυκρισία την Κυπριακή κοινωνία ασκώντας το ρολό μας σωστά και υπεύθυνα και ενεργώντας ως άτομα που συναισθάνονται το χρέος το οποίο αποτυπώνεται στους στίχους του Κωστή Παλαμά: «Χρωστάμε σε όσους ήρθαν, πέρασαν, θα έρθουν, θα περάσουν• κριτές θα μας δικάσουν οι αγέννητοι, οι νεκροί».
Καλά Χριστούγεννα και ελπιδοφόρο 2025
