Του Νίκου Κατσουρίδη
Από την ώρα που εκλέγηκε ως ο νέος Πρόεδρος των ΗΠΑ, ο Ντόναλντ Τράμπ έχει μονοπωλήσει το διεθνές ενδιαφέρον. Φυσιολογικό θα έλεγα, από τη στιγμή που επιδιώκει μια μεγάλη ανατροπή τόσον στο εσωτερικό της χώρας, όσον και στο διεθνές πεδίο. Μια ανατροπή της οποίας βέβαια τα δύο σκέλη συνδυάζονται και αλληλοεπιδρούν.
Δεν μπορεί κανένα κράτος να σχεδιάσει και υλοποιήσει μια οποιαδήποτε εξωτερική πολιτική αν δεν έχει την οικονομική ευρωστία να τη χρηματοδοτήσει. Και αν μιλάμε για μεγάλα κράτη την στρατιωτική ισχύ για να την υπερασπιστεί και να την επιβάλει. Πολύ περισσότερο αφού αναφερόμαστε στην υπερδύναμη, η προϋπόθεση να διαδραματίζει παγκόσμιο ηγεμονικό ρόλο απαιτεί πριν από οτιδήποτε άλλο ισχυρή οικονομία. Προϋποθέτει και πολίτες οι οποίοι να συμμερίζονται το όραμα της ηγεσίας του. Προϋποθέτει οι εγχώριες ανάγκες του πληθυσμού να είναι ικανοποιημένες από αρκούντως αποδεκτό επίπεδο διαβίωσης και άλλα. Όλα αυτά προϋποθέτουν, ως βάση, μια ισχυρή οικονομία, που να στηρίζεται στη δική της, πρωτίστως, παραγωγική δύναμη και όχι στα χαρτιά χωρίς σταθερό και ουσιαστικό αντίκρισμα σε αξίες. Όχι σε μια οικονομία με ένα απύθμενο χρέος το οποίο και πάλιν για πολλά χρόνια αντιμετωπίζεται με την εκτύπωση εκατοντάδων εκατομμυρίων χαρτιού χωρίς πραγματικό αντίκρισμα. Χαρτονομίσματα κατά κυριολεξία και άλλα πολλά.
Το πρώτο λοιπόν το οποίο οφείλει κάποιος να απαντήσει είναι το γιατί ο κ. Τραμπ εκλέγηκε ως ο νέος Πρόεδρος των ΗΠΑ. Γιατί κέρδισε τις εκλογές. Μάλιστα όχι απλά κέρδισε αλλά σάρωσε.Γιατί λοιπόν εκλέγηκε με άνεση ο Ντόναλτ Τραμπ; Προφανώς διότι οι αντίπαλοι του, οι Δημοκρατικοί που έλεγχαν τη χώρα για μεγάλο χρονικό διάστημα απογοήτευσαν τον μέσο Αμερικανό πολίτη. Το δε σαρωτικό μέγεθος της νίκης του κ. Τραμπ, καταδεικνύει ότι αυτή η απογοήτευση ήταν εξαιρετικά μεγάλη. Είχε απέναντι του τη συντριπτική πλειοψηφία των ΜΜΕ, τους πλείστους μη κυβερνητικούς οργανισμούς με μεγάλη επιρροή στις ΗΠΑ και διεθνώς, σχεδόν όλο το καλλιτεχνικό και αθλητικό σύστημα των αστέρων, τη συντριπτική πλειοψηφία των ευρωπαίων ηγετών (αυτό κρατείστε το) και πολλούς άλλους παράγοντες. Έχει και μια φήμη απρόβλεπτου, ακραίου, συντηρητικού, και κ.ο.κ. να τον συνοδεύει και, όμως, νίκησε. Αυτό από μόνο του λέει πολλά.
Πως νίκησε ο Ντόναλντ Τραμπ; Νίκησε κατά τρόπο σαρωτικό. Κέρδισε την αντίπαλο του σε ψήφους, σχεδόν σε όλες τις Πολιτείες, σε όλες τις Πολιτείες κλειδιά, στη Βουλή, στη Γερουσία. Παντού! Έχει δηλαδή ως αποτέλεσμα της σαρωτικής του νίκης τον έλεγχο όλων των θεσμών εξουσίας στις ΗΠΑ. Εκτελεστική, νομοθετική, δικαστική και την λαϊκή ψήφο.
Τι του επιτρέπει αυτός ο θρίαμβος; Αυτός ο θρίαμβος του επιτρέπει να προχωρήσει να εφαρμόζει το προεκλογικό του πρόγραμμα. Πράγμα το οποίο έθεσε σε εφαρμογή από την ίδια στιγμή της ορκωμοσίας του, υπογράφοντας εκείνη την ώρα, πάνω από επτακόσια (700) διατάγματα! Και συνεχίζει να υλοποιεί τις εξαγγελίες του επι καθημερινής βάσης. Αυτό αποδεικνύει από τη μια την αποφασιστικότητα του να εφαρμόσει τις πολιτικές του και από την άλλη μια συνέπεια λόγων και έργων. Ως αποτέλεσμα, εδραιώνεται στη συνείδηση όσων των ψήφισαν και προκαλεί δέος σε πολλούς κύκλους εντός αλλά και εκτός ΗΠΑ.
>Πως θα λειτουργήσει
Πολλοί διερωτούνται πως θα λειτουργήσει ο ιδιόρρυθμος και απρόβλεπτος νέος Πρόεδρος από εδώ και πέρα. Οι πρώτες ενδείξεις καταδεικνύουν πως θα λειτουργήσει με βάση τις βασικές του θέσεις. Πρωτίστως υλοποιώντας το βασικό του σύνθημα «Κάνε την Αμερική Μεγάλη και πάλιν». Οι πρώτες του κινήσεις φανερώνουν την πρόθεση του να υλοποιήσει αυτή τη βασική του θέση μέσον κυρίως της ανασυγκρότησης και ενδυνάμωσης της αμερικανικής οικονομίας, όπως ο ίδιος και το επιτελείο του, αντιλαμβάνεται αυτή τη διαδικασία. Είναι μάλιστα αποφασισμένος, από ότι οι πρώτες αποφάσεις του ιδίου και των συνεργατών του καταδεικνύουν, να υλοποιήσει το εσωτερικό του πρόγραμμα καταφέροντας συντριπτικά πλήγματα κατά των εσωτερικών του αντιπάλων. Για παράδειγμα η απόφαση της νέας διοίκησης να ανοίξει το φάκελο της περιβόητης υπόθεσης Επσταϊν, η πρόθεση της να ανοίξει τους φακέλους των δολοφονιών Τζον και Ρόμπερτ Κένεντι, οι αποκαλύψεις στις οποίες έχει ήδη προβεί ενώπιον του Κογκρέσου η νέα διευθύντρια της CIA για το σκοτεινό (δικός της όρος) παρελθόν της Οργάνωσης (π.χ. αναφορά στον πόλεμο κατά του Ιράκ), η διάλυση τεραστίων μη κερδοσκοπικών οργανισμών και άλλα πολλά. Για παράδειγμα δεν θεωρώ καθόλου τυχαία την πρόσφατη δήλωση Ζελένσκι ότι το 65% από τα 177 δις. βοήθεια των ΗΠΑ προς την Ουκρανία δεν έφτασαν ποτέ στο Κίεβο! Που πήγαν; Σίγουρα η διοίκηση Τραμπ θα το ψάξει, όπως και πολλά άλλα.
Διεθνώς πως θα πορευθεί ο Πρόεδρος των ΗΠΑ. Πως θα εφαρμόσει τις εξαγγελίες του; Το έχει ξεκαθαρίσει ο ίδιος τόσον προεκλογικά, όσον και μετεκλογικά. Ο Ντόναλντ Τραμπ έχει δηλώσει κατ΄ επανάληψη πριν και μετά την εκλογή του ότι δεν θα διεξάγει πολέμους. Πως λοιπόν θα εφαρμόσει ορισμένες πραγματικά απίστευτες εξαγγελίες του, είτε αφορούν τον Παναμά, την Γροιλανδία, το Μεξικό, τον Καναδά, την Ε.Ε. κλπ. Το δήλωσε ο ίδιος. Δια της ισχύος!! Μάλιστα έχει επιλέξει ως τακτική μέθοδο όχι τις πολυμερείς διαπραγματεύσεις αλλά βασικά τις διμερείς.
Πως είναι πιθανόν να εξελιχθεί αυτή η αντιπαράθεση των ΗΠΑ με διάφορες χώρες και διεθνείς οργανισμούς ή και ενώσεις κρατών όπως η Ε.Ε.; Θα είναι κατά την άποψη μου ένα κυνηγητό του δυνατού προς τον πιο αδύνατο με ολομέτωπες επιθέσεις από τη μια και τακτικές υποχωρήσεις από την άλλη. Σε μια τέτοια διαμάχη, πολλοί παράγοντες διαδραματίζουν ρόλο για την έκβαση της. Ένας βασικός είναι η ικανότητα των αντιπάλων να αντέξουν σε βάθος χρόνου. Αυτό βασικά εξαρτάται από τα «πολεμοφόδια» που έχει αποθηκευμένα ένας έκαστος αντίπαλος, και παράλληλα την ικανότητα του να παράγει νέα κατά τη διάρκεια της σύγκρουσης. Απώλειες θα έχουν όλοι. Θα νικήσει όποιος αντέξει στο χρόνο. Το σημείο εκκίνησης είναι υπερ των ΗΠΑ. Εννοώ την οικονομική τους ισχύ. Για παράδειγμα στη διαμάχη με τον Καναδά η βάση εκκίνησης, το ετήσιο παραγόμενο ΑΕΠ των ΗΠΑ είναι δεκάδες φορές πολλαπλάσιο από εκείνον του Καναδά. Επιπρόσθετα οι ΗΠΑ διαθέτουν ακόμα δύο φοβερά όπλα. Το ένα είναι ο αμυντικός εκβιασμός. Τι εννοώ;
>Προς ΝΑΤΟ και ΕΕ
Λέει ο κ. Τραμπ στους συμμάχους του στο ΝΑΤΟ και την Ε.Ε. Θέλετε την αμερικανική προστασία; Να πληρώσετε! Να ανεβάσετε τις αμυντικές σας δαπάνες στο 5% αλλιώς ξεχάστε τις ΗΠΑ, οπότε θα σας φάει ο «κακός λύκος»!! Η Ρωσία του Πούτιν δηλαδή, την οποία οι ηγέτες του ΝΑΤΟ και της Ε.Ε. έχουν στο μεταξύ πείσει τους λαούς τους, ότι είναι όντως ο «κακός λύκος» που θα τους κατασπαράξει. Τι θα κάνουν λοιπόν αυτά τα Κράτη; Θα ανεβάσουν τους στρατιωτικούς προϋπολογισμούς στο 5% του ΑΕΠ τους; Μπορούν άραγε; Αν το κάνουν θα είναι ανυπεράσπιστα στον οικονομικό πόλεμο με τις ΗΠΑ. Αν δεν το κάνουν θα είναι εκτεθειμένα στη Ρωσική «απειλή» και δέσμια έναντι της δικής τους κοινής γνώμης την οποία έπεισαν ότι κινδυνεύουν από τη Ρωσία. Δεύτερο όπλο στο οπλοστάσιο των ΗΠΑ ο ενεργειακός εκβιασμός. Αφού απέκοψαν τις προμήθειες τους με φθηνό ρωσικό αέριο οι δυτικοί σύμμαχοι των ΗΠΑ, έχουν ένα δίλημμα να αντιμετωπίσουν. Ή επιστρέφουν στο ρωσικό αέριο και καταρρέει το βασικό πολιτικό τους αφήγημα με ότι συνεπάγεται και ταυτόχρονα σημαίνει εντελώς νέα στάση απέναντι στη Ρωσία ή αγοράζουν το πολύ πιο ακριβό αμερικανικό φυσικό αέριο και άρα και πάλιν αποδυναμώνονται στο οικονομικό μέτωπο με τις ΗΠΑ. Τη Δευτέρα που πέρασε ο Πρόεδρος Τραμπ δήλωσε ότι οι ΗΠΑ μπορούν να χάνουν 500 δις. το χρόνο στη διαμάχη με τον Καναδά. Ο Καναδάς σε τέτοια περίπτωση πόσα θα χάνει; Πόσο θα αντέξει; Ποιο άλλο Κράτος θα βοηθήσει τον Καναδά ή είναι σε θέση να τον βοηθήσει; Κατά τη γνώμη μου μόνο η Κίνα!
Τα ίδια ισχύουν και για την Ε.Ε. και χειρότερα. Ήδη οι οικονομίες των δύο μεγαλύτερων κρατών της Ένωσης, Γαλλίας και Γερμανίας κλονίζονται, κυρίως λόγω του πολέμου στην Ουκρανία, στον οποίο οι Ευρωπαίοι θέλουν να συνεχίσουν να ενισχύουν την Ουκρανία. Η Ε.Ε. βρίσκεται λοιπόν ήδη σε πλήρη σύρραξη με την Ρωσία. Όπως και οικονομικά με την Κίνα. Ο ΥΠΕΞ των ΗΠΑ, όμως δήλωσε πριν λίγες μέρες σε συνέντευξη του, ότι η νέα προσέγγιση της χώρας του στα διάφορα ζητήματα εδράζεται στη διαπίστωση του Προέδρου Τραμπ και των Ρεπουμπλικάνων ότι οι ΗΠΑ δεν μπορούν να στηρίξουν πλέον ένα μονοπωλιακό κόσμο υπο την ηγεμονία τους και ότι ο κόσμος έχει καταστεί τριπολικός. ΗΠΑ, Κίνα και Ρωσία. Μπορεί η Ε.Ε. να αντιμετωπίσει μόνη της τη Ρωσία, τη Κίνα και τις ΗΠΑ; Προσωπικά λέω αδύνατον. Αρα η Ε.Ε. είτε τα βρίσκει με τις ΗΠΑ του Τραμπ, είτε αναζητεί συνεργασία με κάποιον άλλο πόλο, μάλλον την Κίνα. Τι θα κάνει η Ε.Ε; Θα το δούμε στην πράξη.
Η πίεση και τα μέτρα κατά της Ευρώπης
Ρωτούν πολλοί πόσο θα αντέξει της συνέπειες του πολυμέτωπου αγώνα Τραμπ ο Αμερικανός πολίτης; Απαντώ. Πόσο θα τις αντέξει ο Καναδός ή ο Μεξικανός πολίτης ή Παναμέζος; Που έχουν οικονομίες απείρως πιο αδύνατες; Πόσο θα αντέξει ο ευρωπαίος πολίτης, όπου μάλιστα οι δυνάμεις που επιθυμούν λιγότερες Βρυξέλλες και περισσότερο Έθνος Κράτος, εντός Ε.Ε., ανεβαίνουν διαρκώς; Είναι όμως και ένας άλλος παράγοντας υπερ των ΗΠΑ. Η βασική μάζα των ψηφοφόρων του Τραμπ, μοιράζεται το ίδιο όραμα με τον Πρόεδρο τους. Αυτό είναι πολύ βασικό.
Τι καταδεικνύουν οι ενδείξεις των πρώτων κινήσεων Τραμπ; Αρχίζοντας από την Ε.Ε. ήδη υπάρχουν ευρωπαίοι ηγέτες, οι οποίοι φανερά τάσσονταν υπερ των Δημοκρατικών, να κάνουν προληπτικές, «κωλοτούμπες» πριν ακόμα η νέα Ρώμη εξαγγείλει επίσημα μέτρα κατά της Ένωσης. Για του λόγου το αληθές ρίξτε μια ματιά μόνο στην Ελλάδα, που μπορούμε πιο εύκολα να παρακολουθούμε τις εξελίξεις. Δέστε και συγκρίνετε την αρχική στάση π.χ. του Παναμά και της Βενεζουέλας και την αμέσως επόμενη τους κίνηση. Δέστε τι συμβαίνει με Καναδά και Μεξικό. Αντέδρασαν με αντίποινα στους δασμούς 25% στις ΗΠΑ. Μπήκαν όμως σε συνομιλίες εκτός δημοσιότητας με ΗΠΑ και ο Τραμπ προχώρησε σε αναστολή των δασμών για ένα μήνα. Άρα θα αρχίσουν διαπραγματεύσεις. Ποιος λέτε θα κερδίσει την μερίδα του λέοντος; Ίδωμεν.
Και ενώ οι ΗΠΑ ανακοίνωσαν δασμούς 25% για το σύμμαχο Καναδά, μόνο 10% ήταν οι δασμοί για την Κίνα. Τον στρατηγικό τους αντίπαλο. Άλλη μια ένδειξη της τακτικής Τραμπ. Είναι προφανές ότι ο Τραμπ θέλει πρώτα να τακτοποιήσει τα του οίκου του πριν δώσει τη μέγιστη μάχη με την Κίνα. Ποιο είναι το σπίτι των ΗΠΑ, κατά Τραμπ. Το εσωτερικό του σπιτιού είναι ΗΠΑ και η αυλή και το περιτοίχισμα η Κεντρική Αμερική, ο Καναδάς, η Ε.Ε. και το ΝΑΤΟ.
Ως προς τα πιο πάνω δεν θεωρώ τυχαία την εκτίμηση Πούτιν στην οποία προέβηκε τη Δευτέρα, ότι ένας – ένας οι Δυτικοί ηγέτες θα υποκύπτουν στον Τραμπ. Φυσικά να σημειώσω ότι πάντα όταν υπάρχει σύγκρουση γιγάντων υπάρχουν παράπλευρες απώλειες για τους μικρούς. Συνεπώς οι τελευταίοι οφείλουν να λάβουν όσα προληπτικά μέτρα μπορούν.
Υ.Γ. Οι πιο πάνω εκτιμήσεις και διαπιστώσεις, δεν συνεπάγονται συμφωνία με οποιανδήποτε αντιμαχόμενη πλευρά και τις θέσεις της. Είναι μόνο εκτιμήσεις.
