ΓΙΑ ΤΗΝ ΠΑΓΚΟΣΜΙΑ ΗΜΕΡΑ ΤΗΣ ΓΥΝΑΙΚΑΣ ΠΟΥ ΓΙΟΡΤΑΣΤΗΚΕ ΧΘΕΣ
Γράφει και επιμελείται
ο Καθηγητής Ζαννέτος Τοφαλλής
(Κυπριακή Παροικία του Λονδίνου)
Γράφω αυτό το άρθρο με την ευκαιρία της Παγκόσμιας Ημέρας της Γυναίκας στις 8 Μαρτίου, κατά την οποία γιορτάζουν οι γυναίκες όλου του κόσμου τιμώντας αυτές που πρωτοστάτησαν για την ισότητα των φύλων και τη μεγάλη συμβολή της Γυναίκας στον Παγκόσμιο Πολιτισμό.
Μέσα στις άξιες γυναίκες κατατάσσω σήμερα και μερικές Ελληνίδες τις οποίες θαυμάζω, όπως τις θαυμάζουν και εκατοντάδες ‘Αγγλοι φιλέλληνες, διανοούμενοι, που πάντα μου τις αναφέρουν με αγάπη και θαυμασμό!
Με την ευκαιρία αυτή, ως ελάχιστο φόρο τιμής, αφιερώνω αυτό το άρθρο στη πολυαγαπημένη μου σύζυγο Βασούλα Τοφαλλή, που μου συμπαραστάθηκε σαν πραγματική ηρωίδα, όλα τα χρόνια της συμβίωσής μας. Σε ευχαριστώ, Βασούλα μου!
Και αρχιζω στο σημερινό αφιέρωμα σε Γυναίκες που δόξασαν την Ελλάδα και την έκαναν διάσημη στο εξωτερικό…
Λασκαρίνα Μπουμπουλίνα
Η Λασκαρίνα «Μπουμπουλίνα» Πινότση ήταν μια Ελληνίδα με μεγάλη επιρροή, η οποία έδρασε ως μέλος του Πολεμικού Ναυτικού κατά την Ελληνική Επανάσταση το 1821.
Η Λασκαρίνα Πινότση, γνωστή και ως «Μπουμπουλίνα», γεννήθηκε το 1771. Σε αντίθεση με κάθε κοινωνική κατηγορία που καταλάμβαναν οι γυναίκες εκείνης της εποχής, οι πράξεις και το
θάρρος της έπαιξαν ζωτικό ρόλο στην ελληνική ανεξαρτησία.
Η Πινότση πολέμησε στην Ελληνική Επανάσταση το 1821, υπηρετώντας ως ναυτικός κυβερνήτης του δικού της πλοίου που είχε εξοπλίσει με δικά της κεφάλαια. Η Μπουμπουλίνα σκοτώθηκε το
1825 ως αποτέλεσμα οικογενειακής βεντέτας στο νησί των Σπετσών.
Θεωρείται ευρέως μια από τις πιο σημαίνουσες Ελληνίδες όλων των εποχών και τιμάται σε όλη τη χώρα. Στο νησί των Σπετσών το Μουσείο Μπουμπουλίνας στεγάζεται στο αρχοντικό 300 ετών του δεύτερου συζύγου του ναυτικού ήρωα Μπούμπουλη και εκεί μένουν ακόμη οι απόγονοί της.
Το άγαλμά της στέκεται και στο λιμάνι στις Σπέτσες. Διάφοροι δρόμοι σε όλη την Ελλάδα και την Κύπρο ονομάζονται προς τιμήν της, κυρίως η οδός Μπουμπουλίνας κοντά στο Εθνικό Μετσόβιο
Πολυτεχνείο και το Εθνικό Αρχαιολογικό Μουσείο Αθηνών.

Πηνελόπη Δέλτα
Η Πηνελόπη Δέλτα είναι γνωστή ως μια από τις πιο αγαπημένες συγγραφείς της Ελλάδας.
Η Πηνελόπη Δέλτα ήταν μια από τις πιο δημοφιλείς και επιτυχημένες Ελληνίδες συγγραφείς του τέλους του 19ου και των αρχών του 20ου αιώνα. Έγινε γνωστή για τη συνεισφορά της στην ελληνική παιδική λογοτεχνία. Γεννημένη στην Αλεξάνδρεια της Αιγύπτου το 1874,
ήταν κόρη του Εμμανουήλ Μπενάκη, εξέχουσας φυσιογνωμίας και μέλους της ελίτ της ελληνικής κοινωνίας του 19ου αιώνα.
Τα ιστορικά μυθιστορήματα της Δέλτα επηρέασαν σημαντικά τις νεοελληνικές αντιλήψεις για την εθνική τους ταυτότητα και ιστορία.
Τα έργα της περιλαμβάνουν «Τα μυστικά του βάλτου», ένα συναρπαστικό βιβλίο που εξερευνά τον μακεδονικό αγώνα και την προσπάθεια της Ελλάδας να απελευθερώσει την περιοχή της
Μακεδονίας πριν από τους Βαλκανικούς Πολέμους.
Ένα άλλο σπουδαίο μυθιστόρημα της Δέλτα είναι το «Για την Πατρίδα» και το «Τον Καιρό του Βουλγαροκτόνου» (Στα χρόνια του Βουλγαροκτόνου). Η Δέλτα ήταν επίσης γνωστή για τη σχέση της με τον Ίωνα Δραγούμη και τη φιλία της με τον Ελευθέριο Βενιζέλο, τον εμβληματικό πολιτικό της Ελλάδας. Η Δέλτα πέθανε στην Αθήνα το 1941 σε ηλικία 67 ετών.
Η Κυρά της Ρω
Η Δέσποινα Αχλαδιώτου, κοινώς γνωστή στην Ελλάδα ως η Κυρά της Ρω, ήταν Ελληνίδα πατριώτης που ζούσε στο μικρό νησάκι Ρω στο Καστελόριζο, το ανατολικότερο νησιωτικό σύμπλεγμα της Ελλάδας.
Γεννημένη γύρω στο 1890, έγινε διάσημη σε όλη τη χώρα για την ύψωση της ελληνικής σημαίας καθημερινά στο νησί, ακόμη και όταν ήταν υπό ιταλικό έλεγχο, πριν από την απελευθέρωση των Δωδεκανήσων μετά τον Β’ Παγκόσμιο Πόλεμο.

Ελένη Σκούρα
Η Ελένη Σκούρα ήταν η πρώτη γυναίκα που εξελέγη βουλευτής.
Ήταν μια αληθινή πρωτοπόρος πολιτικός που έγινε η πρώτη γυναίκα που πήρε τέτοιο ρόλο το 1953. Γεννημένη στο Βόλο το 1896, δραστηριοποιήθηκε κατά τη διάρκεια του Ελληνοϊταλικού Πολέμου και της γερμανικής ναζιστικής κατοχής στην Ελλάδα, πρωτοστατώντας σε εθελοντικές οργανώσεις.
Η Σκούρα προτάθηκε από τον Αλέξανδρο Παπάγο, τον δεξιό μεταπολεμικό πρωθυπουργό της Ελλάδας και υπηρέτησε μέχρι το 1956. Συνέβαλε σημαντικά στα κοινωνικά και γυναικεία ζητήματα, αποδίδοντάς της το Στρατιωτικό Μετάλλιο για Έκτακτα Επιτεύγματα και το Τάγμα Ευεργεσίας. Η Σκούρα πέθανε το 1991 σε ηλικία 94 ετών.

Κατίνα Παξινού
Η Κατίνα Παξινού κατέπληξε το κοινό με τις απίστευτες ερμηνείες της, κερδίζοντας ένα Όσκαρ το 1943.
Η Κατίνα Παξινού ήταν ηθοποιός του κινηματογράφου και του θεάτρου. Γεννήθηκε το 1900 και έγινε μια από τις πιο διάσημες ηθοποιούς σε όλο τον κόσμο κατά το πρώτο μισό του 20ου αιώνα.
Κατά τη διάρκεια του Β’ Παγκοσμίου Πολέμου, έζησε στο Ηνωμένο Βασίλειο, αλλά σύντομα μετακόμισε στις Ηνωμένες Πολιτείες, όπου έκανε το κινηματογραφικό της ντεμπούτο στο “Για ποιον χτυπά η καμπάνα”. Η ερμηνεία της στην ταινία μεγάλου μήκους του 1943 εγκωμιάστηκε ευρέως και κέρδισε το Όσκαρ (Όσκαρ) Β’ Γυναικείου Ρόλου και το Βραβείο Χρυσής Σφαίρας Β’ Γυναικείου Ρόλου.

Σοφία Βέμπο
Η Σοφία Βέμπο, γνωστή στην Ελλάδα και ως «Τραγουδίστρια της Νίκης», ήταν μια πολύ δημοφιλής και αγαπημένη Ελληνίδα τραγουδίστρια και ηθοποιός. Γεννημένη στην Καλλίπολη το 1910, έγινε γνωστή κατά τη διάρκεια του Ελληνοϊταλικού Πολέμου με τα πατριωτικά και σατιρικά τραγούδια της που κράτησαν το ηθικό της Ελλάδας ψηλά κατά την επίθεση του Μουσολίνι στις 28 Οκτωβρίου 1940.
Οι παραστάσεις της Βέμπο ενέπνευσαν χιλιάδες Έλληνες στρατιώτες και πολίτες και δώρισε 2.000 χρυσές λίρες στο Ελληνικό Ναυτικό.
Μετά τον πόλεμο, απέκτησε το δικό της θέατρο στην Αθήνα και της απονεμήθηκε ο βαθμός της Ταγματάρχη στον Ελληνικό Στρατό για την προσφορά της κατά την κατοχή της χώρας από τον Άξονα. Η Βέμπο πέθανε το 1978 σε ηλικία 68 ετών.
Μελίνα Μερκούρη
Η Μελίνα Μερκούρη ήταν Ελληνίδα ηθοποιός, τραγουδίστρια και πολιτικός. Έλαβε υποψηφιότητα για Όσκαρ και κέρδισε το Βραβείο του Φεστιβάλ Καννών για την ερμηνεία της στην ταινία του 1960 «Ποτέ την Κυριακή». Η Μερκούρη ήταν επίσης υποψήφια για τρεις
Χρυσές Σφαίρες και δύο Βραβεία BAFTA στην υποκριτική της καριέρα.
Αργότερα στη ζωή της, η Μερκούρη έγινε πολιτικός. Εντάχθηκε στο κεντροαριστερό κόμμα του ΠΑΣΟΚ και ήταν φίλη του αρχηγού του κόμματος Ανδρέα Παπανδρέου. Εξελέγη βουλευτής και τον Οκτώβριο του 1981 η Μερκούρη έγινε η πρώτη γυναίκα Υπουργός Πολιτισμού
και Αθλητισμού στην Ελλάδα.

Μαρία Κάλλας
Η Μαρία Κάλλας, Ελληνίδα σοπράνο, ήταν μια από τις πιο διάσημες και επιδραστικές τραγουδίστριες της όπερας του 20ου αιώνα.
Γεννήθηκε από Έλληνες γονείς στις Ηνωμένες Πολιτείες το 1923, αλλά έλαβε τη μουσική της εκπαίδευση στην Ελλάδα και καθιέρωσε την καριέρα της στην Ιταλία.
Η σχέση της με τον Έλληνα μεγιστάνα Αριστοτέλη Ωνάση ήταν ένα καυτό θέμα συζήτησης για πολλά χρόνια σε όλο τον κόσμο και δυστυχώς πολλές φορές η πολυτάραχη προσωπική της ζωή επισκίαζε το εξαιρετικό ταλέντο της. Οι φήμες κυκλοφόρησαν για την ερωτική της ζωή, τις διαμάχες της με άλλους τραγουδιστές της όπερας και τη δραστική απώλεια βάρους – κάτι που πολλοί πιστεύουν ότι ήταν η αιτία της παρακμής της μουσικής της καριέρας.
Το 2006, η Opera News έγραψε γι ‘αυτήν: «Σχεδόν τριάντα χρόνια μετά τον θάνατό της, εξακολουθεί να είναι ο ορισμός της ντίβας ως καλλιτέχνης – και ακόμα μια από τις τραγουδίστριες με τις μεγαλύτερες πωλήσεις της κλασικής μουσικής». Το πραγματικό της
όνομα ήταν Σεσίλια Σοφία Άννα Μαρία Καλογεροπούλου.

Ειρήνη Παπά
Η Ειρήνη Παπά ήταν Ελληνίδα ηθοποιός και τραγουδίστρια που έπαιξε σε περισσότερες από 70 ταινίες κατά τη διάρκεια της ζωής της. Η καριέρα της διήρκεσε περισσότερα από 50 χρόνια. επέλεξε να αποσυρθεί το 2003, σε ηλικία 77 ετών.
Τραβήχτηκε στο διεθνές προσκήνιο όταν πρωταγωνίστησε στα “The Guns of Navarone” και “Zorba the Greek”. Κέρδισε το βραβείο καλύτερης ηθοποιού το 1961 στο Διεθνές Φεστιβάλ Κινηματογράφου του Βερολίνου για την Αντιγόνη και το ίδιο βραβείο το 1971 από το Εθνικό Συμβούλιο Κριτικής για τις Τρωικές Γυναίκες. Το πραγματικό της όνομα είναι Ειρήνη Λελέκου. Η Ειρήνη Παπάς πέθανε τον Σεπτέμβριο του 2022 σε ηλικία 93 ετών.