Επιτρέψτε μου να ξεκινήσω, καλωσορίζοντάς σας και ευχαριστώντας σας θερμά για την εδώ παρουσία σας.
Έχουν παρέλθει τρεις και πλέον μήνες από τη μέρα ανάληψης των καθηκόντων μου και, ως η σχετική προεκλογική μου εξαγγελία για τακτική επικοινωνία και λογοδοσία, σας κάλεσα στο Προεδρικό για να παρουσιάσω, συνοπτικά, το μέχρι σήμερα έργο της Κυβέρνησής μας. Η ισχυρή λαϊκή εντολή που έλαβα στις προεδρικές εκλογές δεν ήταν ούτε γενική, ούτε αόριστη, αλλά μια ψήφος εμπιστοσύνης σε ένα καινούργιο κοινωνικό συμβόλαιο με επίκεντρο τον Άνθρωπο. Έχοντας, λοιπόν, ως αφετηρία το Πρόγραμμα Διακυβέρνησης που διαμορφώσαμε από κοινού με τον κυπριακό λαό, η εντολή που έλαβα είναι και η πυξίδα για μια συγκεκριμένη και στοχευμένη πορεία πλεύσης κατά τη διάρκεια της διακυβέρνησής μας.
Το Πρόγραμμα Διακυβέρνησης, με ορίζοντα πενταετίας, καλύπτει τις προσδοκίες της κυπριακής κοινωνίας σε πολιτικές και προτεραιότητες που αφορούν μεταξύ άλλων: την ανασύνταξη του κράτους, τη διασφάλιση μιας ανθεκτικής και καινοτόμου οικονομίας, την έμπρακτη και στοχευμένη κοινωνική πολιτική για όλες τις ευάλωτες ομάδες συμπατριωτών μας, την παιδεία και τον πολιτισμό για τους πολίτες του αύριο, την πρόσβαση σε ποιοτικές υπηρεσίες υγείας, πάντοτε εντός του πλαισίου του Γενικού Συστήματος Υγείας, τη διαφύλαξη της εργατικής ειρήνης, την επίσπευση του ψηφιακού μετασχηματισμού, την αποτελεσματική διαχείριση του σύνθετου μεταναστευτικού προβλήματος και την επίλυση καθημερινών προβλημάτων, όπως το κυκλοφοριακό, την πράσινη μετάβαση, και την καθαρή και προσιτή ενέργεια, και τον σεβασμό της διαφορετικότητας.
Υψίστης σημασίας στο Πρόγραμμα Διακυβέρνησής μας είναι και οι προτεραιότητες που αφορούν στην επίλυση του Κυπριακού, στην άσκηση μιας πολυθεματικής εξωτερικής πολιτικής που μας καθιστά ισχυρό εταίρο στην Ευρώπη και στην περιοχή, όπως επίσης στην ενίσχυση της αποτρεπτικής ισχύος της πατρίδας μας.
Τους λίγους αυτούς μήνες έχει παραχθεί και τροχοδρομηθεί σημαντικό και ουσιαστικό έργο, στη βάση του προεκλογικού μου προγράμματος που, θέλω να επαναλάβω, αποτελεί το κοινωνικό μου συμβόλαιο με τον κυπριακό λαό.
Εκλέγηκα στη βάση ενός Προγράμματος Διακυβέρνησης με επίκεντρο τον Άνθρωπο και από την πρώτη μέρα ανάληψης των καθηκόντων μου έδωσα ιδιαίτερη έμφαση στην επίλυση υφιστάμενων προβλημάτων και την προώθηση μεταρρυθμίσεων στους τομείς της παιδείας, της υγείας και της κοινωνικής πολιτικής, προς επίτευξη ενός εκ των βασικών στόχων που είχα θέσει, για βελτίωση της ποιότητας ζωής όλων των πολιτών σε όλη την Κύπρο.
Επιτρέψτε μου να ξεκινήσω με τον τομέα της Παιδείας, όχι μόνο λόγω της σημασίας που προσδίδω, αλλά και λόγω του γεγονότος ότι επηρεάζει οριζόντια όλους τους τομείς της διακυβέρνησης και το μέλλον του τόπου μας, που βρίσκεται στην ποιότητα των πολιτών και του ανθρωπίνου δυναμικού μας.
Η Κυβέρνηση, μέσα από τις δράσεις της, επιδιώκει ένα σύγχρονο εκπαιδευτικό σύστημα σταθερά προσηλωμένο στο να υπηρετεί τις ανάγκες των μαθητών μας και της κοινωνίας. Προάγουμε μια παιδεία ανοικτών οριζόντων με διευρυμένες επιλογές, παιδεία που δίνει στο νέο και στη νέα τα εργαλεία να αξιοποιήσουν τις δυνατότητες, τα ταλέντα και τις ικανότητές τους, δίνοντας έμφαση στο δημοκρατικό ήθος και στην κριτική σκέψη.
Μετά από σοβαρή εργασία και σχετική διαβούλευση, κατατέθηκε, τον Μάϊο, ολοκληρωμένη πρόταση αναφορικά με το νέο σύστημα αξιολόγησης των μαθητών για την ερχόμενη σχολική χρονιά. Μια πρόταση προϊόν ωφέλιμου και παραγωγικού διαλόγου, που χαιρέτισαν μαθητές, γονείς και εκπαιδευτικοί. Με το νέο σύστημα αξιολόγησης αντιμετωπίζονται οι προηγούμενες στρεβλώσεις, ενώ λειτουργήσαμε καταλυτικά και για την επίλυση του θέματος του 2ου τετραμήνου της σχολικής χρονιάς που μόλις ολοκληρώθηκε.
Αποφασίστηκε, επίσης, η επέκταση του θεσμού των προαιρετικών Ολοήμερων Σχολείων από τον Σεπτέμβριο με τη λειτουργία οκτώ νέων Προαιρετικών Ολοήμερων Σχολείων (δημοτικά και νηπιαγωγεία) καθώς και τριών νέων Ολοήμερων Σχολείων Διαθεματικής και Διεπιστημονικής Μάθησης σε γυμνάσια των Επαρχιών Λάρνακας, Αμμοχώστου και Πάφου. Η πιλοτική εφαρμογή του προγράμματος STEM στη δημοτική εκπαίδευση θα διευρυνθεί, ώστε να περιλαμβάνονται ακόμα πέντε δημοτικά σχολεία από τη νέα σχολική χρονιά.
Παράλληλα, λήφθηκε απόφαση από το Υπουργικό Συμβούλιο τον Ιούνιο, στο πλαίσιο της παιδαγωγικής αναδιοργάνωσης των προγραμμάτων ΔΡΑΣΕ και των Προαιρετικών Ολοήμερων Σχολείων στη δημοτική εκπαίδευση, για κατάργηση του καθεστώτος αγοράς υπηρεσιών στα συγκεκριμένα εκπαιδευτικά προγράμματα, επιλύοντας έτσι ένα χρονίζον ζήτημα. Ξεκινά, την ίδια στιγμή, εντατικός διάλογος για την παιδαγωγική αναδόμηση όλων των άλλων προγραμμάτων, αρχής γενομένης από τη σχολική χρονιά 2024-2025.
Τέλος, ως ένα πρώτο μέτρο για την προαγωγή του πολιτισμού στη νεολαία μας, ακολουθώντας τις καλές πρακτικές άλλων χωρών, εγκρίθηκε από το Υπουργικό Συμβούλιο, τον Ιούνιο, η παραχώρηση προπληρωμένης Κάρτας Πολιτισμού Νέων, με πιλοτική εφαρμογή τα €200 με τη συμπλήρωση του 18ου έτους, ως κίνητρο για πολιτιστική ψυχαγωγία. Μια δράση, η οποία θα υλοποιηθεί μέσω της συνεργασίας του Οργανισμού Νεολαίας με το Υφυπουργείου Πολιτισμού.
Το ΓεΣΥ, όπως έχω τονίσει κατ’ επανάληψη σε δημόσιές μου παρεμβάσεις, αποτελεί μια από τις σημαντικότερες κοινωνικές μεταρρυθμίσεις και θα το διαφυλάξουμε, αναβαθμίζοντάς το, με βασικό στόχο την ενίσχυση των προσφερόμενων υπηρεσιών. Στον τομέα της υγείας, από την περίοδο ανάληψης των καθηκόντων μας, υλοποιήθηκαν προς αυτή την κατεύθυνση τα ακόλουθα:
Μέτρα προς βελτίωση και ενίσχυση των ΤΑΕΠ στο Γενικό Νοσοκομείο Λευκωσίας, με θεσμοθέτηση διαδικασιών τύπου «fast track», ορισμού ειδικευόμενου ιατρού σε ώρες αιχμής, ανάπτυξης σχετικών πρωτοκόλλων, στελέχωσης νυκτερινής βάρδιας με επιπλέον ιατρό, περαιτέρω στελέχωση για συντονισμό των εργαστηριακών αναλύσεων και των ακτινογραφικών εξετάσεων και εκπαίδευση των νοσηλευτών ως προς το σύστημα διαλογής.
Διαδικασία αναβάθμισης των εξωτερικών ιατρείων και απογευματινών χειρουργείων, ώστε οι εξετάσεις και τα χειρουργεία να γίνονται πράγματι με βάση τις λίστες αναμονής ή την ένδειξη του επείγοντος. Περαιτέρω, έχει ήδη τροχοδρομηθεί η συμπερίληψη των περισσότερων ειδικοτήτων στα εξωτερικά ιατρεία καθώς επίσης η αύξηση των προσφερόμενων απογευματινών χειρουργείων.
Παράλληλα, με στόχο τον εκσυγχρονισμό και τη βελτίωση της ανταγωνιστικότητας των νοσηλευτηρίων, που θα βελτιώσει και την ποιότητα των προσφερόμενων υπηρεσιών, το Υπουργικό Συμβούλιο ενέκρινε δύο σχέδια χορηγιών συνολικού ύψους €7,5 εκ., τα οποία χρηματοδοτούνται από το Σχέδιο Ανάκαμψης και Ανθεκτικότητας. Συγκεκριμένα, το Σχέδιο Επιδότησης Ιατροτεχνολογικού Εξοπλισμού Ιδιωτικών Νοσηλευτηρίων για παροχή οικονομικών κινήτρων, σε ιδιωτικά νοσηλευτήρια για αγορά νέου ιατροτεχνολογικού εξοπλισμού, με έμφαση στην αγορά υψηλής ή ψηφιακής τεχνολογίας. Επίσης, το Σχέδιο Παροχής Κυβερνητικών Χορηγιών σε Ιδιωτικά και Δημόσια Νοσηλευτήρια μέσω της Διαπίστευσης, με σκοπό την αναβάθμιση της ποιότητας των παρεχόμενων υπηρεσιών υγείας, μέσω εφαρμογής προτύπων και της διαπίστευσής τους από σχετικούς φορείς.
Την ίδια στιγμή, στο πλαίσιο της πρόληψης, ξεκινά από τον Σεπτέμβρη η υλοποίηση του Πληθυσμιακού Ανιχνευτικού Προγράμματος σε παιδιά για την έγκαιρη διάγνωση και παρέμβαση σε περίπτωση Διαταραχής Αυτιστικού Φάσματος, ενώ έχει ήδη αποφασιστεί και η εφαρμογή πληθυσμιακών προληπτικών προγραμμάτων καρκίνου παχέος εντέρου και προστάτη από τον Οκτώβριο και τον Νοέμβριο του 2023, αντίστοιχα.
Σημαντική δράση αποτελεί επίσης η πιλοτική εφαρμογή του θεσμού του νοσηλευτή σε σχολεία απομακρυσμένων περιοχών, αρχής γενομένης με τις σχολικές μονάδες στον Αγρό, στα Λεύκαρα και το Πολέμι.
[Κοινωνική Πολιτική, Ισότητα, Διαφορετικότητα, Ένταξη]
Στο πλαίσιο πάντα των προεκλογικών μου εξαγγελιών, σημαντική ήταν και η υιοθέτηση άμεσων και στοχευμένων μέτρων προς επίτευξη του στόχου μιας δίκαιης, αποδοτικής και στοχευμένης κοινωνικής πολιτικής. Προς αυτή την κατεύθυνση, υιοθετήσαμε σειρά μέτρων με κοινωνικό προσανατολισμό, όπως:
Ανακοινώνω σήμερα την αύξηση κατά 5% του επιδόματος χαμηλοσυνταξιούχων με αναδρομική ισχύ από την 1η Ιουνίου 2023. Της αύξησης θα επωφεληθούν περίπου 22.400 νοικοκυριά.
Την ίδια στιγμή, με στόχο την καταπολέμηση της υπογεννητικότητας αλλά και τη στήριξη των πολύτεκνων, αυξήθηκαν οι κοινωνικές παροχές για τους πολύτεκνους, όπως το Τιμητικό Επίδομα Πολύτεκνης Μάνας κατά €50 προς όφελος 16.000 πολύτεκνων μητέρων. Εγκρίθηκε, επίσης, η παραχώρηση εφάπαξ ποσού σε οικογένειες με τρία ή περισσότερα εξαρτώμενα τέκνα που λαμβάνουν ήδη επίδομα τέκνου, για σκοπούς κάλυψης μέρους των εξόδων τους κατά τη θερινή περίοδο. Της εφάπαξ χορηγίας επωφελούνται πέραν των 25.000 παιδιών, με συνολική δαπάνη περίπου €2 εκ.
Σε σχέση με τους συμπολίτες μας με αναπηρία, στόχος είναι η υιοθέτηση μιας ολιστικής προσέγγισης στο πλαίσιο μιας νέας Εθνικής Στρατηγικής. Ως άμεσα ανακουφιστικά μέτρα, αναβαθμίζουμε το σύστημα αξιολόγησης αναπηρίας, ώστε κάθε μήνα, περίπου 500 συμπολίτες μας με αναπηρία να λαμβάνουν ένα ολοκληρωμένο πόρισμα για τα αιτήματα και δικαιώματά τους, μετά από αξιολόγηση που διενεργούν τα τρία Κέντρα Αξιολόγησης. Παράλληλα, επεκτείναμε και αυξήσαμε την οικονομική βοήθεια σε άτομα με αναπηρίες για αγορά τροχοκαθισμάτων, προς όφελος 500 ατόμων ετησίως.
Για τη βελτίωση των συνθηκών διαβίωσης στις Φυλακές, το Υπουργικό Συμβούλιο, ενέκρινε τον Ιούνιο, ολοκληρωμένο πλάνο για άμβλυνση του υπερπληθυσμού στις φυλακές με άμεσες λύσεις, περιλαμβανομένης αυτής της μετατροπής της Ανοικτής Φυλακής σε Κλειστή, αυξάνοντας τη χωρητικότητα κατά 240 κρατούμενους.
Η διαχείριση των αυξημένων μεταναστευτικών ροών αποτελεί μια από τις μεγαλύτερες προκλήσεις που η Κυβέρνησή μας κλήθηκε να αντιμετωπίσει από την πρώτη μέρα ανάληψης των καθηκόντων της. Ανταποκρινόμενοι στις διεθνείς µας υποχρεώσεις και µε πλήρη σεβασμό στα ανθρώπινα δικαιώματα, προβήκαμε αμέσως σε μια σειρά από ενέργειες, ώστε να καταστήσουμε τη χώρα µας μη ελκυστικό προορισμό παράτυπης μετανάστευσης, χτίζοντας και στη δουλειά που προηγήθηκε. Τα αποτελέσματα από την ενίσχυση του μηχανισμού επιστροφών είναι ήδη εμφανή. Κατά το τρίμηνο Μάρτιος – Μάιος 2023 οι επιστροφές, σε σύγκριση με το αντίστοιχο περσινό, έχουν διπλασιαστεί, φτάνοντας στους 2.310, έναντι 1.169 το ίδιο τρίμηνο πέρσι. Οι εθελούσιες και αναγκαστικές επιστροφές, μαζί με 406 άτομα που μετεγκαταστάθηκαν, αθροίζουν στο συνολικό αριθμό των 2.716 ατόμων που έφυγαν από την Κύπρο. Αξίζει να σημειωθεί ότι το τελευταίο δίμηνο, για πρώτη φορά μετά από αρκετά χρόνια, ο συνολικός αριθμός των μεταναστών που αποχώρησαν από την Κύπρο είναι μεγαλύτερος από τον συνολικό αριθμό των μεταναστών που αφίχθηκε.
Για να έχουμε γρήγορα αποτελέσματα επισπεύσαμε επίσης τις διαδικασίες που αφορούν τις αιτήσεις ασύλου, ενισχύοντας την Υπηρεσία Ασύλου τον Μάιο με 27 πρόσθετους εξεταστές, ενώ από τον Σεπτέμβριο η Υπηρεσία Ασύλου αναμένεται να στελεχωθεί με άλλους 25 εξεταστές.
Στην αντιμετώπιση του μεταναστευτικού προβλήματος χρειαζόμαστε την ουσιαστική στήριξη της ΕΕ. Μέσα σε αυτό το πλαίσιο, παρουσιάσαμε στους Ευρωπαίους εταίρους μας ολοκληρωμένη δέσμη αποτελεσματικών μέτρων και δράσεων, προκειμένου αυτά να περιληφθούν και να αξιοποιηθούν στο πλαίσιο ετοιμασίας του Ευρωπαϊκού Σχεδίου Δράσης για την Ανατολική Μεσόγειο.
Όπως είχα υποσχεθεί και προεκλογικά, προχωρήσαμε αμέσως στην ετοιμασία και αποστολή στη Βουλή στις 16 Ιουνίου του νομοσχεδίου για δημιουργία Υφυπουργείου Μετανάστευσης και Ασύλου. Το νέο Υφυπουργείο θα συστεγάσει όλες τις σχετικές συναρμόδιες υπηρεσίες με σκοπό τη χάραξη και εφαρμογή μιας ολοκληρωμένης και αποτελεσματικής στρατηγικής για τη μετανάστευση και το άσυλο.
Το όραμά μου για τη χώρα μας είναι να εξελιχθεί σε ένα κράτος-πρότυπο, με ευνοϊκές συνθήκες για την προσέλκυση ποιοτικών επενδύσεων και την προώθηση της επιχειρηματικότητας. Ένα κράτος κοινωνικό και δίκαιο που διασφαλίζει υψηλό βιοτικό επίπεδο για όλους τους πολίτες του. Μια χώρα που κάνει σταθερά και τολμηρά βήματα μπροστά, που λειτουργεί ως αξιόπιστο επιχειρηματικό και χρηματοοικονομικό κέντρο, απαλλαγμένο από κακές πρακτικές του παρελθόντος. Μια χώρα που αξιοποιεί τις δυνατότητες της τεχνολογίας, που καινοτομεί, που θέτει ψηλά τον πήχη για την ψηφιακή και πράσινη μετάβαση. Ένα κράτος που μπορεί να ανταποκριθεί στις διεθνείς γεωπολιτικές, οικονομικές και άλλες προκλήσεις, γρήγορα και αποτελεσματικά. Η διαμόρφωση και υλοποίηση ενός νέου αναπτυξιακού μοντέλου αποτελεί για την Κυβέρνησή μας σημαντικό στόχο, ώστε η χώρα, όπως ορθά καταγράφεται και στο «Όραμα 2035», να είναι σε θέση να αποτελεί «ιδανικό τόπο για να εργάζεται, να ζει και να αναπτύσσεται επιχειρηματικά ο καθένας». Μια εύρωστη οικονομία, άλλωστε, αποτελεί εχέγγυο, αλλά και προϋπόθεση για αποτελεσματική κοινωνική πολιτική και διαχείριση προκλήσεων, όπως είναι η ακρίβεια. Το τρίπτυχο της οικονομικής μας πολιτικής για μακροοικονομική σταθερότητα και ανθεκτικότητα είναι: δημοσιονομική πειθαρχία, σταθερό χρηματοπιστωτικό σύστημα και διαρθρωτικές μεταρρυθμίσεις.
Με ιδιαίτερη ικανοποίηση είδαμε ότι η έκδοση του βιώσιμου ομολόγου στην οποία προχωρήσαμε, σε συνέχεια και των προσπαθειών της προηγούμενης Κυβέρνησης, υπήρξε πετυχημένη. Η έκδοση ύψους €1 δις. δεκαετούς διάρκειας, επιτρέπει πρόσβαση σε νέους επενδυτές και διευρύνει τις χρηματοδοτικές επιλογές του κράτους, ενώ δίνει και ένα ισχυρό μήνυμα για την πράσινη μετάβαση. Αποτελεί δε, ξεκάθαρη ψήφο εμπιστοσύνης για την οικονομία της χώρας μας.
Σημαντική εξέλιξη προς την κατεύθυνση της πράσινης οικονομίας είναι και η έγκριση σχετικού νομοσχεδίου τον Μάιο από το Υπουργικό Συμβούλιο, το οποίο προνοεί σημαντικές κεφαλαιουχικές εκπτώσεις για ενθάρρυνση της ενεργειακής αναβάθμισης των επιχειρήσεων, συμπεριλαμβανομένων και μέτρων που αφορούν τα ηλεκτρικά οχήματα.
Οι ομαλές εργασιακές σχέσεις αποτελούν σημαντικό παράγοντα στην ανάπτυξη της οικονομίας και στην προσέλκυση ποιοτικών επενδύσεων. Ένα από τα επιτεύγματα των πρώτων 100 ημερών είναι και η επίτευξη της νέας μεταβατικής συμφωνίας για την ΑΤΑ, με το ποσοστό καταβολής της να αυξάνεται από 1η Ιουνίου στο 66.7%, έναντι του προηγούμενου 50%. Η συμφωνία είναι επωφελής για χιλιάδες συμπολίτες μας, αλλά το πιο σημαντικό, διασφαλίζει την εργατική ειρήνη και επιτρέπει στους κοινωνικούς εταίρους μέσα από ένα δομημένο διάλογο να καταλήξουν σε μια οριστική ρύθμιση μέχρι τον Ιούνιο του 2025.
Στο πεδίο των εργασιακών έχουν καταγραφεί και άλλες ουσιαστικές εξελίξεις, απόλυτα συμβατές με τις προεκλογικές μας εξαγγελίες, όπως η ετοιμασία και κατάθεση νομοσχεδίου για τη ρύθμιση της τηλεργασίας, η καταβολή ανεργιακού επιδόματος σε εργαζόμενους, των οποίων η εργασία τερματίστηκε με σχέδια εθελούσιας αποχώρησης, αλλά και η υιοθέτηση του Σχεδίου Δράσης για «Σύγχρονη Επαγγελματική Ανάπτυξη για την Πράσινη και την Ψηφιακή Μετάβαση», ένα σχέδιο το οποίο θέτει γερά θεμέλια για την αναβάθμιση των δεξιοτήτων του ανθρώπινου δυναμικού της χώρας και φιλοδοξεί να καταρτίσει 100.000 συμμετέχοντες. Ειδική αναφορά πρέπει να γίνει στη συμφωνία που επιτεύχθηκε μεταξύ του αρμόδιου Υπουργείου και του Παγκύπριου Δικηγορικού Συλλόγου και του ΕΤΕΚ, για αύξηση της αμοιβής των ασκούμενων δικηγόρων και μηχανικών κατά περίπου 15%, χωρίς την όποια οικονομική επιβάρυνση για το κράτος.
Ως πράξη πρώτης προτεραιότητας της διακυβέρνησης υπήρξε και η υιοθέτηση δέσμης μέτρων που στοχεύουν στην άμεση αντιμετώπιση της ακρίβειας και των πληθωριστικών πιέσεων που δοκιμάζουν τα νοικοκυριά. Ειδικότερα, η Κυβέρνηση εξέδωσε στις 2 Μαΐου Διάταγμα για εφαρμογή μηδενικού συντελεστή ΦΠΑ σε είδη πρώτης ανάγκης, όπως ψωμί, γάλα, αυγά, παιδικές τροφές και πάνες, πάνες ενηλίκων και είδη για τη γυναικεία υγιεινή προστασία, με ισχύ μέχρι την 31η Οκτωβρίου.
Επιπρόσθετα, εγκρίθηκε τον Ιούνιο τροποποιητικό νομοσχέδιο για την προώθηση επιβολής μηδενικού συντελεστή ΦΠΑ σε αγαθά που αφορούν είδη για προσωπική χρήση από συμπολίτες μας με αναπηρίες, καθώς, επίσης, την εφαρμογή μειωμένου συντελεστή ΦΠΑ 3% σε συγκεκριμένα προϊόντα και υπηρεσίες, όπως παράδοση βιβλίων, εφημερίδων και περιοδικών, σε αγαθά που αποσκοπούν στην εξυπηρέτηση πολιτών με αναπηρίες, στο δικαίωμα εισόδου από την πρώτη παράσταση θεατρικών και άλλων παραστάσεων, και στις υπηρεσίες διάθεσης και επεξεργασίας λυμάτων. Δόθηκε, επίσης, παράταση στην επιδότηση του κόστους κατανάλωσης ηλεκτρικής ενέργειας, καθώς και στη μείωση του φόρου κατανάλωσης καυσίμων κίνησης και θέρμανσης. Τα μέτρα αυτά επανεξετάζονται τώρα, λαμβάνοντας υπόψη τη σημαντική μείωση διεθνώς των τιμών του πετρελαίου, αλλά και την ανάγκη για δημοσιονομική πειθαρχία. Πρόσθετα, κατατέθηκε από την Κυβέρνηση το νομοσχέδιο για το ψηφιακό εργαλείο e-Καλάθι, στα πρότυπα πετυχημένης προώθησης σε άλλα κράτη μέλη της ΕΕ, μέσω του οποίου θα παρέχεται καλύτερη ενημέρωση των καταναλωτών για τις τιμές στην αγορά, γεγονός ιδιαίτερα σημαντικό σε περιόδους που εξωγενείς παράγοντες επηρεάζουν την αγοραστική δύναμη.
Tο θέμα επιβολής μειωμένου συντελεστή ΦΠΑ 5% στην απόκτηση πρώτης κατοικίας στο πλαίσιο άσκησης κοινωνικής πολιτικής, απασχολεί εδώ και δύο σχεδόν χρόνια την Κυβέρνηση, τη Βουλή, αλλά και την κοινωνία ευρύτερα. Με πρωτοβουλίες, από τις πρώτες μέρες ανάληψης της διακυβέρνησης του τόπου, μέσα από εντατικές επαφές και διαβουλεύσεις, τόσο με την Ευρωπαϊκή Επιτροπή όσο και με τη Βουλή, εργαζόμαστε προς την κατεύθυνση επίτευξης συμφωνίας προς όφελος της κοινωνίας και της οικονομίας, λαμβάνοντας υπόψη και το πλαίσιο των διατάξεων της σχετικής Κοινοτικής Οδηγίας. Θέλω να σας διαβεβαιώσω ότι συνεχίζουμε τις επαφές με την ΕΕ για επιτυχή κατάληξη και έγκριση του νόμου που ψηφίστηκε στη Βουλή, στις 8 Ιουνίου.
Στον σημαντικό για την οικονομία του τόπου μας τομέα του Τουρισμού, εγκρίθηκε από το Υπουργικό Συμβούλιο, υλοποιώντας προεκλογική μου εξαγγελία, η σύσταση Φορέα Προβολής Τουρισμού, ο οποίος θα ασκεί συμβουλευτικό ρόλο και θα συμβάλει σημαντικά στον καθορισμό πολιτικών και δράσεων προβολής και προώθησης της χώρας, με σύγχρονο τρόπο, ως τουριστικού προορισμού. Ταυτόχρονα, στοχεύοντας στην προσέλκυση τουρισμού υγείας και ευεξίας, που αποτελεί προτεραιότητα της Στρατηγικής Τουρισμού, εγκρίθηκε από το Υπουργικό Συμβούλιο, στις 15 Ιουνίου, Σχέδιο Κινήτρων με συνολικό προϋπολογισμό €5 εκ.
Ταυτόχρονα, δίνουμε ιδιαίτερη σημασία στην προσέλκυση ποιοτικών επενδύσεων στην Κύπρο. Στο πλαίσιο αυτό, αλλά και ως μέτρο υλοποίησης της στρατηγικής μας για τη δημόσια εικόνα της χώρας μας, ειδικότερα στο εξωτερικό, με απόφαση του Υπουργικού Συμβουλίου τον Απρίλιο, θωρακίσαμε το Πρόγραμμα Παροχής Αδειών Μετανάστευσης, με την εισαγωγή πιο αυστηρών παραμέτρων και μηχανισμών ελέγχου και επαληθεύσεων.
Η δημοσιονομική πειθαρχία, όπως κατ’ επανάληψην επισημαίνω στις παρεμβάσεις μου, είναι ιδιαίτερα σημαντική. Πριν από λίγες μέρες εγκρίθηκε από το Υπουργικό Συμβούλιο το Στρατηγικό Πλαίσιο Δημοσιονομικής Πολιτικής 2024-2026, το οποίο συνάδει πλήρως με τις υποχρεώσεις και τους στόχους που έχουμε θέσει και τους οποίους παρακολουθεί και η ίδια η ΕΕ, για πλεονασματικούς προϋπολογισμούς και μείωση του δημοσίου χρέους.
Τα Υπουργεία και Υφυπουργεία έχουν κληθεί, στο πλαίσιο της κατάρτισης του πρώτου μας Προϋπολογισμού του 2024, να εντοπίσουν τυχόν περιττές δαπάνες, ώστε να υπάρξει μεγαλύτερο περιθώριο για πιο παραγωγικές, αλλά και κοινωνικές δαπάνες, σύμφωνα πάντα και με το Πρόγραμμα Διακυβέρνησής μας.
H ανάγκη για την ανασύνταξη του κράτους και η θεμελίωση των αρχών της «χρηστής διακυβέρνησης» εντός της εκτελεστικής εξουσίας είναι επιτακτική όσο ποτέ προηγουμένως και αποτελεί απαίτηση της κοινωνίας. Προς την κατεύθυνση αυτή απαιτείται η ενίσχυση της σχέσης Πολίτη-Πολιτικής-Κράτους, η εφαρμογή κανόνων, η ανάπτυξη κουλτούρας διαφάνειας, ελέγχου, αξιοκρατίας και αποτελεσματικότητας, μέσω ανάληψης ενός επιτελικού και ρυθμιστικού ρόλου για συντονισμό των κυβερνητικών πολιτικών και παρακολούθησης της εφαρμογής τους. Προς επίτευξη των εν λόγω στόχων, κινηθήκαμε αμέσως, λαμβάνοντας σχετικές αποφάσεις και πολιτικές. Αναφέρω ενδεικτικά:
Τη σύσταση Γραμματείας Μηχανισμού Παρακολούθησης του Κυβερνητικού Έργου. Η Γραμματεία, μετά από προκήρυξη τον Μάιο, θα στελεχωθεί με προσωπικό από τον δημόσιο και ευρύτερο δημόσιο τομέα και θα έχει στη διάθεσή της κατάλληλα τεχνολογικά εργαλεία για συντονισμό και παρακολούθηση του κυβερνητικού έργου στα πρότυπα της Ευρωπαϊκής Επιτροπής. Αυτό θα βοηθήσει στην υλοποίηση του προγράμματός μας, διασφαλίζοντας ότι τα λόγια και οι αποφάσεις γίνονται πράξη.
Τη σύσταση και λειτουργία από τον Μάιο, για πρώτη φορά, πρότυπης Μονάδας Εσωτερικού Ελέγχου στην Προεδρία της Δημοκρατίας, εξέλιξη για την οποία ήδη υπήρξε θετική μνεία στην πρόσφατη έκθεση της Επιτροπής GRECO για την Κύπρο.
Την ετοιμασία για πρώτη φορά Νομοσχεδίου για τους Συμβούλους-Συνεργάτες των μελών της Κυβέρνησης και την κατάθεσή του στη Βουλή των Αντιπροσώπων τον Ιούνιο, ώστε να ρυθμιστεί το κενό που υπήρχε στην πρόσληψη των εν λόγω ατόμων από την εκάστοτε Κυβέρνηση. Με το Νομοσχέδιο προνοούνται διατάξεις που εδράζονται στις αρχές της διαφάνειας, όπως για παράδειγμα η δημοσίευση των στοιχείων του συμβούλου/συνεργάτη, των ακαδημαϊκών και επαγγελματικών του προσόντων.
Η ανάπτυξη του ψηφιακού κράτους αποτελεί μονόδρομο και μια από τις ισχυρότερες, δικαιολογημένα, απαιτήσεις των πολιτών, αλλά και προαπαιτούμενο για ενίσχυση της ανταγωνιστικότητας της οικονομίας μας, προσέλκυση ποιοτικών επενδύσεων και βασικό εργαλείο για καταπολέμηση της διαφθοράς. Γνωρίζω ότι το έργο που έχει να επιτελέσει το αρμόδιο Υφυπουργείο είναι τεράστιο, ενώ οι διαθέσιμοι οικονομικοί πόροι, αλλά και το ανθρώπινο δυναμικό είναι ακόμα περιορισμένο.
Με όραμα όλες οι υπηρεσίες προς τους πολίτες και τις επιχειρήσεις να παρέχονται ηλεκτρονικά, έχουν ολοκληρωθεί στο σύντομο διάστημα από την ανάληψη των καθηκόντων μας, οι εφαρμογές που αφορούν: το Πληροφοριακό Συστήμα για την ηλεκτρονική υποβολή δήλωσης/διαχείρισης των περιουσιακών στοιχείων των Δημόσια Εκτεθειμένων Προσώπων, ενώ σε δεύτερη φάση προνοείται η διασύνδεσή του με άλλες Υπηρεσίες για επιβεβαίωση των στοιχείων που υποβάλλονται. Ταυτόχρονα, τέθηκε σε λειτουργία το νέο πληροφοριακό σύστημα «Tax for All», όσον αφορά τον Φόρο Προστιθέμενης Αξίας, ενώ βρίσκεται σε εξέλιξη η λειτουργικότητα του συστήματος για την Άμεση Φορολογία.
Την ίδια στιγμή, από τα τέλη Μαρτίου λειτούργησε το Τηλεφωνικό Κέντρο Επικοινωνίας 1450 για εξυπηρέτηση του κοινού σε θέματα που αφορούν υπηρεσίες των Κοινωνικών Ασφαλίσεων και Κοινωνικής Πρόνοιας. Από την ημερομηνία έναρξής του μέχρι τις 22 Μαΐου έχει ανταποκριθεί σε 52.000 κλήσεις, κατά μέσο όρο περίπου 1.500 κλήσεις ημερησίως, που αναλογεί σε πέραν του 98% των συνολικών εισερχόμενων κλήσεων, με μέσο χρόνο αναμονής τα 27 δευτερόλεπτα και μέσο χρόνο εξυπηρέτησης τα τρία λεπτά.
Σε συνάρτηση με τον ψηφιακό μετασχηματισμό, ο στόχος επίτευξης της πράσινης μετάβασης, αποτελεί επίσης οριζόντιο άξονα του Προγράμματος Διακυβέρνησής μας. Η υλοποίηση της στρατηγικής μας για καθαρό περιβάλλον, η οποία περιλαμβάνει, μεταξύ άλλων, τη βελτίωση του αστικού περιβάλλοντος και της καθημερινότητας, αποτελεί για την Κυβέρνησή μας ύψιστη προτεραιότητα.
Μέσα σε αυτό το πλαίσιο, η επιτάχυνση της πορείας προς πράσινη και καθαρή ενέργεια αποτελεί άμεση αναγκαιότητα. Οι πρώτες μας ενέργειες έχουν στο επίκεντρό τους τον άνθρωπο και τις επιχειρήσεις, αφού η ενεργειακή κρίση επηρεάζει πρωτίστως τα νοικοκυριά, τις επιχειρήσεις αλλά και την ανταγωνιστικότητα της οικονομίας μας.
Ως εκ τούτου, προχωρήσαμε τον Μάϊο με την επαναπροκήρυξη του Σχεδίου Χορηγιών «Εξοικονομώ – Αναβαθμίζω στις Κατοικίες» προβαίνοντας, ωστόσο, σε συγκεκριμένες βελτιώσεις, όπως συμπερίληψη στους δικαιούχους αυξημένης χορηγίας και στους εκτοπισθέντες που διαμένουν μόνιμα σε κατοικίες που βρίσκονται σε προσφυγικούς συνοικισμούς, αυξημένα κίνητρα σε ευάλωτους καταναλωτές, καθώς επίσης σε ιδιοκτήτες και ενοίκους κατοικιών που βρίσκονται σε ορεινές περιοχές. Η συνολική ετήσια εξοικονόμηση, η οποία θα επιτευχθεί από το σύνολο των επενδύσεων που θα επιχορηγηθούν, εκτιμάται ότι θα είναι της τάξης των 192.000 μεγαβατώρων ετησίως, ενώ ο συνολικός προϋπολογισμός ανέρχεται σε €35 εκ.
Επιπλέον, στις αρχές Απριλίου θέσαμε σε ισχύ με σημαντικές βελτιώσεις το «Σχέδιο για Παραγωγή Ηλεκτρικής Ενέργειας από Ανανεώσιμες Πηγές Ενέργειας για Ιδία Κατανάλωση». Το Σχέδιο όχι μόνο απλοποιεί τη διαδικασία, αλλά παρέχει επιπλέον εργαλεία για μείωση του κόστους κατανάλωσης. Ενδεικτικά, αναφέρω τη δημιουργία της νέας κατηγορίας «Εικονικού Συμψηφισμού Λογαριασμού» και την εισαγωγή σημαντικών βελτιώσεων στις άλλες κατηγορίες του Σχεδίου, όπως αυτή της δυνατότητας μεταφοράς πλεονασμάτων παραγωγής στην επόμενη περίοδο τιμολόγησης, της συμπερίληψης στην κατηγορία του «Εικονικού Συμψηφισμού Μετρήσεων» των οινοποιητικών επιχειρήσεων ως δικαιούχων και την αύξηση του ορίου της εγκατεστημένης ισχύος για τους γεωργούς.
Οι προαναφερθείσες δράσεις, σε συνδυασμό με σειρά άλλων μέτρων, τα οποία θα ανακοινωθούν τις επόμενες βδομάδες, όπως για παράδειγμα Σχέδια για την αποθήκευση ενέργειας, συνάδουν με την επίτευξη των στόχων μας στο πλαίσιο της Ευρωπαϊκής Πράσινης Συμφωνίας, όπως θα αντικατοπτρίζονται και στο αναθεωρημένο Εθνικό Σχέδιο για την Ενέργεια και το Κλίμα, το οποίο αναμένεται να αποστείλουμε στην ΕΕ περί τα τέλη Ιουνίου.
Στον τομέα της Ενέργειας, από την πρώτη μέρα, έχουν αναληφθεί πρωτοβουλίες για την επίτευξη του στόχου κάλυψης των αναγκών της εσωτερικής αγοράς ηλεκτρισμού με φυσικό αέριο και μείωσης της τιμής του ηλεκτρισμού για τους καταναλωτές, μέσα από μια σειρά στοχευμένων δράσεων. Μέσα σε αυτό το πλαίσιο, συμφωνήθηκε η έναρξη διαβούλευσης με το Ισραήλ, κατά τη διάρκεια της εκεί επίσκεψής μου. Στη συνέχεια, κατά την επίσκεψη του αρμόδιου Υπουργού αποφασίστηκε η σύσταση δύο τεχνικών επιτροπών για συζήτηση των θεμάτων της ηλεκτρικής διασύνδεσης των δύο χωρών και της διασύνδεσης φυσικού αερίου/υδρογόνου.
Προηγήθηκε στα τέλη Μαΐου η πραγματοποίηση του εργαστηρίου, με τίτλο «The Cyprus Gateway: Natural Gas to Power and Liquefaction», όπου παρουσιάστηκε η προοπτική μεταφοράς φυσικού αερίου από την Ανατολική Μεσόγειο στην Κύπρο, με αγωγό για ηλεκτροπαραγωγή και, ενδεχομένως, εξαγωγή σε μορφή LNG.
Όσον αφορά ευρύτερα στην προστασία του περιβάλλοντος, έχουμε καταρτίσει συγκεκριμένο πλάνο για αντιμετώπιση του κυκλοφοριακού με βασικό στόχο την προσφορά στους πολίτες εναλλακτικών επιλογών διακίνησης. Πιο συγκεκριμένα, ξεκίνησε ήδη η εφαρμογή πιο ευέλικτου ωραρίου στη Δημόσια Υπηρεσία, που αποφασίστηκε από την προηγούμενη διακυβέρνηση, και προχωρούμε εντός του έτους, στην υλοποίηση του Park&Ride στους χώρους στάθμευσης του ΓΣΠ, σε συνδυασμό με συχνές γραμμές λεωφορείων που θα μεταφέρουν τους εργαζομένους προς το κέντρο της Λευκωσίας, εξετάζοντας παράλληλα την εφαρμογή του στο Μακάρειο Στάδιο, αλλά και σε άλλους χώρους σε Λεμεσό και Λάρνακα.
Πρόσθετα, αποφασίστηκε η επέκταση της χρήσης σχολικού λεωφορείου από πόρτα σε πόρτα σε δημοτικά και νηπιαγωγεία του Δήμου Στροβόλου από τον Σεπτέμβριο. Η υπηρεσία θα παρέχεται δωρεάν και πρόθεσή μας είναι να επεκταθεί, σε πρώτη φάση, σε ολόκληρη τη Λευκωσία και τη Λεμεσό.
Με στόχο την πρόληψη και πάταξη της λαθροθηρίας, επανασυστάθηκε με απόφαση του Υπουργικού Συμβουλίου, ο Ουλαμός Πάταξης της Λαθροθηρίας, που περιλαμβανόταν στο προεκλογικό μου πρόγραμμα και αποτελούσε αίτημα τόσο των οργανώσεων προστασίας της άγριας ζωής όσο και των οργανωμένων κυνηγών.
Ένα άλλο θέμα το οποίο η Κυβέρνηση προώθησε αμέσως με την ανάληψη των καθηκόντων της, ήταν η αντιμετώπιση του ζητήματος των επικίνδυνων συνθηκών διαβίωσης σε προσφυγικούς συνοικισμούς. Με γρήγορα αντανακλαστικά εκπονήσαμε το Σχέδιο «κτίΖΩ», συνολικού κόστους περίπου €130 εκατομμυρίων. Το Σχέδιο προσφέρει ολιστικές λύσεις σε δικαιούχους διαμερισμάτων 358 υφιστάμενων πολυκατοικιών των Κυβερνητικών Οικισμών Στέγασης Εκτοπισθέντων, παρέχοντας χορηγίες για επιδιόρθωση, ενίσχυση ή αναδόμηση των πολυκατοικιών τους. Το Σχέδιο «κτίΖΩ» εντάσσεται στην ευρύτερη προσφυγική πολιτική του κράτους, στο πλαίσιο της οποίας τροχοδρομούνται και θα ανακοινωθούν το επόμενο διάστημα και άλλες συγκεκριμένες αποφάσεις.
Πέραν των όσων προανέφερα, προβήκαμε και σε σειρά ενεργειών στο πλαίσιο των πολιτικών του Προγράμματος Διακυβέρνησής μας για την Άμυνα και την Ασφάλεια, με πιο σημαντική την απόφαση του Υπουργικού Συμβουλίου για σύσταση και λειτουργία Συμβουλίου Εθνικής Ασφαλείας, ως συμβουλευτικό όργανο του Προέδρου και του Υπουργικού Συμβουλίου για όλα τα θέματα που αφορούν στην εθνική ασφάλεια της χώρας. Την ίδια στιγμή, το Συμβούλιο Εθνικής Ασφαλείας, μεταξύ άλλων, θα ενημερώνει το Εθνικό Συμβούλιο, δια του Προέδρου της Δημοκρατίας, για θέματα που αφορούν στο Κυπριακό. Πιστεύω ακράδαντα ότι η σύσταση του ΣΕΑ, πέραν του ότι θα καλύψει μια διαχρονική αδυναμία της Κυπριακής Δημοκρατίας, θα συμβάλει στην αναβάθμιση του ρόλου του Εθνικού Συμβουλίου.
Από την πρώτη στιγμή ανάληψης των καθηκόντων μου, ανέφερα δημόσια ότι η υπέρτατη προτεραιότητα για την Κυβέρνηση είναι το σπάσιμο του αδιεξόδου στο Κυπριακό και η επανέναρξη ουσιαστικών διαπραγματεύσεων υπό την αιγίδα των ΗΕ, από εκεί που έμειναν στο Κραν Μοντανά, λαμβάνοντας υπόψη και την έντονή μου πεποίθηση ότι η παρούσα κατάσταση πραγμάτων δεν μπορεί να αποτελέσει τη λύση του Κυπριακού. Μέσα σε αυτό ακριβώς το πλαίσιο, αναλάβαμε αμέσως την πρωτοβουλία των κινήσεων, ξεκινώντας στη βάση συγκεκριμένου πλάνου και στρατηγικής, μια τεράστια διπλωματική πρωτοβουλία, με στόχο την ενεργότερη εμπλοκή της ΕΕ στο Κυπριακό, μέσω του διορισμού και μιας ισχυρής πολιτικής προσωπικότητας, με μοναδικό στόχο την επανέναρξη των συνομιλιών. Επιδίωξή μας μέσα από την ενεργότερη εμπλοκή της ΕΕ, είναι η ενίσχυση της προσπάθειας που καταβάλλεται από τον ΓΓ των ΗΕ. Στόχος η ανάδειξη μιας αμοιβαία επωφελούς κατάστασης πραγμάτων για όλους τους εμπλεκομένους, μέσα από μια ενδεχόμενη πρόοδο των ευρωτουρκικών θεμάτων μετά και την επανέναρξη συνομιλιών για το Κυπριακό, στη βάση του συμφωνημένου πλαισίου.
Προς αυτή την κατεύθυνση πραγματοποιήθηκαν, στοχευμένα, σημαντικές επαφές, τόσο στο δικό μου επίπεδο όσο και από τον Υπουργό Εξωτερικών, με Ευρωπαίους και ηγέτες τρίτων χωρών, αναδεικνύοντας τη βούληση και την ετοιμότητά μας όπως επίσης την ανάγκη σχετικής κινητικότητας από πλευράς της διεθνούς κοινότητας.
Την ίδια στιγμή, στην εξωτερική μας πολιτική, εργαστήκαμε μεθοδικά προς την κατεύθυνση ενίσχυσης της εξωστρέφειας και της παρουσίας της Κυπριακής Δημοκρατίας σε όλα τα σημαντικά διεθνή φόρα και κέντρα λήψης αποφάσεων, ώστε η χώρα μας να συμμετέχει ενεργά και εποικοδομητικά στα τρέχοντα περιφερειακά και διεθνή ζητήματα, στοχεύοντας με αυτό τον τρόπο και στην επίτευξη αμοιβαία επωφελών συνεργιών. Η πραγματοποίηση ήδη 29 διμερών επισκέψεων και επαφών του Υπουργού Εξωτερικών σε ευρωπαϊκό και διεθνές επίπεδο, αλλά και η διοργάνωση στη Λευκωσία, τον περασμένο Μάρτιο, της τριμερούς συνάντησης των Υπουργών Εξωτερικών Κύπρου, Ελλάδας και Ισραήλ, είναι ενδεικτικά του μεγέθους της προσπάθειας που καταβάλλεται.
Ταυτόχρονα, συστάθηκε με απόφαση του Υπουργικού Συμβουλίου και ξεκίνησε τις εργασίες της, Υπουργική Επιτροπή για προετοιμασία των αναγκαίων ενεργειών με αφορμή την ανάληψη της Προεδρίας του Συμβουλίου της ΕΕ το 2026, ενώ προς την ίδια κατεύθυνση θα προχωρήσω το επόμενο διάστημα με τον διορισμό Υφυπουργού παρά τω Προέδρω με αρμοδιότητα τις Ευρωπαϊκές Υποθέσεις.
Πριν ολοκληρώσω, επιτρέψτε μου να αναφερθώ σε τρία ακόμη θέματα, ιδιαίτερης για τη διακυβέρνησή μας σημασίας, για τα οποία βρίσκεται σε εξέλιξη σχετική προεργασία και σύντομα θα υπάρξουν ανακοινώσεις.
Το πρώτο αφορά τη Στεγαστική Πολιτική.
Η ανάγκη για παροχή προσιτής στέγασης είναι ένα από τα θέματα που μας απασχολούν έντονα. Πρόβλημα στέγασης, λόγω των υψηλών τιμών για απόκτηση ιδιόκτητης στέγης και της αύξησης των ενοικίων, αντιμετωπίζουν οι πολίτες, ειδικότερα οι νέοι μας, τόσο στις πόλεις, όσο και στην ύπαιθρο. Επομένως εγκύψαμε από την πρώτη μέρα στο ζήτημα. Μέχρι τον Σεπτέμβριο θα έχει ολοκληρωθεί σχέδιο δράσης για αξιοποίηση του υφιστάμενου πλαισίου στεγαστικής πολιτικής, αλλά και ενίσχυσή του με νέα Σχέδια, για αύξηση του οικιστικού αποθέματος και τη δημιουργία σχεδίου προσιτής κατοικίας είτε με ενοίκιο είτε για ιδιοκατοίκηση. Στόχος μας να ακολουθηθεί μια ενιαία στρατηγική για την προσιτή στέγαση, μέσα από ένα πλέγμα πολιτικών και δράσεων, ώστε με ολοκληρωμένο τρόπο να διασφαλίζεται η κοινωνική συνοχή και να διαμορφώνονται άμεσες, μεσοπρόθεσμες και μακροπρόθεσμες λύσεις για προσιτή στέγη.
Ο σχεδιασμός μας περιλαμβάνει, επίσης, πολεοδομικά κίνητρα που θα προσελκύουν το ενδιαφέρον του ιδιωτικού και ευρύτερου δημόσιου τομέα, ενώ, παράλληλα, θα αξιοποιεί και κρατική γη για την ικανοποίηση στεγαστικών αναγκών πολιτών, στη βάση των οικονομικών και οικογενειακών τους δεδομένων.
Ο ολιστικός αυτός σχεδιασμός θα απευθύνεται τόσο σε χαμηλά αμειβόμενους πολίτες όσο και στη μεσαία τάξη της χώρας μας.
Το δεύτερο θέμα αφορά τις πρόσφατες διεθνείς κυρώσεις.
Από τη μέρα ανάληψης των καθηκόντων μας είχαμε να διαχειριστούμε μια επιπρόσθετη πρόκληση, αυτή της διαφύλαξης του ονόματος της Κύπρου ως αξιόπιστου επιχειρηματικού και χρηματοοικονομικού κέντρου. Η Κυβέρνηση, σε συνεργασία με όλους τους εποπτικούς φορείς, λάβαμε τα απαραίτητα μέτρα και θα συνεχίσουμε να επιδεικνύουμε μηδενική ανοχή. Δημιουργείται μια ευκαιρία για την ανάδειξη ενός αναβαθμισμένου «Ονόματος» για την Κύπρο, και για πλήρη αξιοποίηση της στρατηγικής της θέσης, αναδεικνύοντας τον ρόλο της, ως η χώρα που συνδέει την Ανατολή με τη Δύση, την Ευρωπαϊκή αγορά με τη Μέση Ανατολή, την Ασία και την Αφρική. Με αποφασιστικά μέτρα, βελτίωση των μηχανισμών αλληλοτροφοδότησης, προληπτική προσέγγιση και βελτίωση του ρυθμιστικού μας πλαισίου, με βοήθεια που λαμβάνουμε και από τρίτες χώρες, δεν έχω καμία αμφιβολία ότι θα πετύχουμε τον στόχο μας.
Τέλος, θέλω να αναφερθώ στο θέμα των εκποιήσεων.
Αυτές τις μέρες επαναλαμβάνεται εντονότερα η συζήτηση τόσο στη Βουλή όσο και στην κοινωνία ευρύτερα για το συγκεκριμένο θέμα. Η αξιοπιστία της Κύπρου ως επενδυτικός προορισμός καθώς και η θωράκιση του χρηματοπιστωτικού μας συστήματος αποτελούν βασικές προϋποθέσεις για μια υγιή και ακμάζουσα οικονομία. Θέλω, λοιπόν, να ξεκαθαρίσω ότι δεν είμαι διατεθειμένος να παρουσιάσω και να προωθήσω οποιαδήποτε πρόταση η οποία θα παρέχει πέπλο προστασίας στους στρατηγικούς κακοπληρωτές ή θα ανατρέψει τη θετική εικόνα και τις αξιολογήσεις της Κύπρου στη διεθνή οικονομική κοινότητα. Οι προσπάθειες της Κυβέρνησης για αντιμετώπιση και ουσιαστική μείωση των Μη Εξυπηρετούμενων Δανείων, που είναι, ναι, ένα υπαρκτό πρόβλημα, ειδικά για τους ευάλωτους συμπολίτες μας, θα συνεχίσουν. Προς αυτή την κατεύθυνση, επεξεργαζόμαστε μια σειρά μέτρων όπως το Σχέδιο Ενοίκιο έναντι Δόσης, το οποίο έχει αξιολογηθεί θετικά από τη Γενική Διεύθυνση Ανταγωνισμού της Ευρωπαϊκής Επιτροπής και αναμένεται η επίσημη κοινοποίηση της απόφασης σε εμάς, το νομοσχέδιο που παρέχει την ευχέρεια προσφυγής στη δικαιοσύνη για διαφορές μεταξύ δανειολήπτη και πιστωτή για συγκεκριμένη κατηγορία δανειοληπτών με στόχο την γρήγορη εκδίκαση των υποθέσεων, το οποίο είναι έτοιμο για κατάθεση στη Βουλή, όπως επίσης και η ενίσχυση του χρηματοοικονομικού επιτρόπου, ώστε να εκτελεί αποτελεσματικότερα τον ρόλο του ως έντιμος διαμεσολαβητής.
Η Κυβέρνηση στο συγκεκριμένο θέμα, έχει επίσης συμφωνήσει με δύο προτάσεις νόμου, οι οποίες ενισχύουν τη διαφάνεια προς τους δανειολήπτες εφόσον οι πιστωτές οφείλουν να παρέχουν ανάλυση των υποχρεώσεων του δανειολήπτη και σε περιπτώσεις συναινετικής ανταλλαγής χρέους, το ακίνητο να αποτιμάται σύμφωνα με την αξία της αγοράς για δίκαιη επίλυση. Περαιτέρω αποφάσεις από εταιρείες εξαγοράς πιστώσεων για την απορρόφηση αυξήσεων στα τοκοχρεολύσια και για την επιβεβαίωση του ύψους του χρέους από ανεξάρτητο σύμβουλο, χωρίς επιβάρυνση του δανειολήπτη, είναι προς τη σωστή κατεύθυνση και φυσικά τις επικροτούμε. Επαναλαμβάνω ότι η οποιαδήποτε επιστροφή σε πλήρη αναστολή των εκποιήσεων εγκυμονεί κινδύνους για την πιστοληπτική αξιοπιστία της χώρας και την αποτελεσματική λειτουργία του χρηματοπιστωτικού συστήματος.
Με ικανοποίηση και αισιοδοξία στέκομαι ανάμεσά σας και δηλώνω ότι σε σύντομο χρονικό διάστημα έχουμε, το πιο σημαντικό, στη βάση του προεκλογικού μου προγράμματος, του Κοινωνικού Συμβολαίου με τον κυπριακό λαό, παράξει έργο σε όλους τους βασικούς πυλώνες και πολιτικές προτεραιότητές μας, όπως μπορείτε εύκολα να διαπιστώσετε από όλα όσα έχω προαναφέρει αλλά και από το αναλυτικό κείμενο που σας έχει κοινοποιηθεί. Αντιλαμβανόμαστε όλοι ότι είμαστε μόνο στην αρχή μιας πολύ μεγάλης προσπάθειας, που μοναδικό στόχο έχει να ανταποκριθούμε με επιτυχία στις προσδοκίες της κυπριακής κοινωνίας και να δημιουργήσουμε ελπίδα και προοπτική στο σύνολο του κυπριακού λαού μέσω της βελτίωσης της καθημερινότητας όλων και την παροχή ίσων ευκαιριών. Αναμφίβολα, στον απαιτητικό δρόμο που πορευόμαστε σημειώθηκαν, ναι, αστοχίες και παραλείψεις, οι οποίες διορθώθηκαν αμέσως.
Όλα τα μέλη της Κυβέρνησης μεθοδικά και με σαφή προσανατολισμό, αξιολόγησαν από την αρχή τις προκλήσεις που σχετίζονται με τα χαρτοφυλάκια τους και έθεσαν τις προτεραιότητές τους στη βάση και σύμφωνα με τη φιλοσοφία του προεκλογικού μας προγράμματος. Κατάρτισαν όλοι συγκεκριμένο πλάνο δράσης, το οποίο θα αποτυπώνεται, αρχής γενομένης με τον πρώτο μας Προϋπολογισμό του 2024. Δουλειά σημαντική και απαραίτητη που γίνεται αθόρυβα και οι καρποί της οποίας θα φανούν στην πορεία. Σήμερα προέβηκα σε ένα πρώτο απολογισμό, εγκαινιάζοντας τη διαδικασία λογοδοσίας την οποία σας έχω υποσχεθεί, και την οποία θα συνεχίσω, και το Φθινόπωρο όλα τα μέλη του Υπουργικού Συμβουλίου θα σας παρουσιάσουν τα Σχέδια Δράσης τους για τον επόμενο χρόνο.
Για την Κυβέρνηση, η πρόσφατη βούληση των πολιτών στις κάλπες δεν αφορά ένα τετελεσμένο γεγονός που μπορεί να προσεγγιστεί μονοσήμαντα ή ευκαιριακά. Αντίθετα, κάθε μέλος της Κυβέρνησης οφείλει να επικαλείται το εκλογικό αποτέλεσμα μόνο για να υπενθυμίζει στον εαυτό του ότι εξακολουθεί να αποτελεί φορέα διαρκών προσδοκιών και δικαιολογημένων απαιτήσεων της κοινωνίας που εναπόθεσε τις ελπίδες της σε εμάς. Και γι’ αυτό δεν υπάρχει άλλος δρόμος από αυτόν της αφοσίωσης, της εντιμότητας, της στοχοθέτησης, της διαρκούς αξιολόγησης και αυτοκριτικής για τη δουλειά που επιτελείται. Όλοι μας, εξάλλου, και πρώτος από όλους εγώ, θα κριθούμε εκ του αποτελέσματος, από την κοινωνία των πολιτών και τον κυπριακό λαό.
