«Ενώ το χάσµα στην απασχόληση µεταξύ των φύλων στην Κύπρο είναι πιο χαµηλό από τον µέσο όρο της ΕΕ (9% έναντι 10,2%), το ποσοστό των γυναικών σε ανώτατες διοικητικές θέσεις είναι πολύ πιο χαµηλό (8,2% έναντι 33,8% στην ΕΕ)»
«Η δηµόσια χρηµατοδότηση για τη µακροχρόνια περίθαλψη (µόλις 0,33% του ΑΕΠ) είναι µικρότερη από το ένα πέµπτο του µέσου όρου της ΕΕ (1,74%), γεγονός που αναγκάζει τις οικογένειες να βρουν εναλλακτικές λύσεις και περιορίζει το ποσοστό απασχόλησης, ιδίως για τις γυναίκες»
«Η Κύπρος πρέπει να αυξήσει το ποσοστό συµµετοχής στη φροντίδα για παιδιά κάτω των 3 ετών, από 28% (την περίοδο 2017-2021) σε 40,6% µέχρι το 2030»
Του Κωνσταντίνου Ζαχαρίου
Η απουσία δοµών µέριµνας για τα παιδιά, τους ηλικιωµένους και ευάλωτα άτοµα είναι το µεγαλύτερο εµπόδιο για την επαγγελµατική ανέλιξη των γυναικών, όπως προκύπτει από την έκθεση µε τις συστάσεις της Κοµισιόν προς την Κύπρο. Όπως αναφέρεται χαρακτηριστικά, «ενώ το χάσµα στην απασχόληση µεταξύ των φύλων στην Κύπρο είναι πιο χαµηλό από τον µέσο όρο της ΕΕ (9% έναντι 10,2%), το ποσοστό των γυναικών σε ανώτατες διοικητικές θέσεις είναι πολύ πιο χαµηλό (8,2% έναντι 33,8% στην ΕΕ)». Σηµειώνεται µάλιστα ότι «αυτό εµποδίζει την ανάπτυξη των µισθών» και εξηγεί το µεγάλο χάσµα στις συντάξεις µεταξύ των φύλων (36,7% στην Κύπρο έναντι 26,1% που είναι ο µέσος όρος στην ΕΕ).
Η Κοµισιόν είναι ιδιαίτερα έντονη στην έκθεσή της σε σχέση µε το θέµα της απουσίας δοµών µέριµνας για τους ηλικιωµένους και ευάλωτα άτοµα τα οποία έχουν ανάγκη στήριξης από το κράτος. Αναφέρεται µάλιστα ότι «η δηµόσια χρηµατοδότηση για τη µακροχρόνια περίθαλψη (µόλις 0,33% του ΑΕΠ) είναι µικρότερη από το ένα πέµπτο του µέσου όρου της ΕΕ (1,74%), γεγονός που αναγκάζει τις οικογένειες να βρουν εναλλακτικές λύσεις και περιορίζει το ποσοστό απασχόλησης, ιδίως για τις γυναίκες, που σήµερα είναι στο 74,6%».
Σηµειώνεται επίσης ότι την ίδια ώρα «το µερίδιο του πληθυσµού που έχει ανάγκη φροντίδας υπερβαίνει κατά πολύ τον µέσο όρο της ΕΕ, µε πολύ έντονες διαφορές στη βάση του εισοδήµατος». ∆ηλαδή είναι πολύ πιο έντονο στους χαµηλά αµειβόµενους εργαζόµενους. Ακόµη, επισηµαίνεται ότι «αυτό επιβάλλει υποχρεώσεις φροντίδας στους ανθρώπους, κάτι που έχει αντίκτυπο στα ποσοστά δραστηριότητας».
Έντονη είναι η Κοµισιόν και για την απουσία δοµών µέριµνας για τα παιδιά. Αναφέρεται µάλιστα ότι «η περιορισµένη διαθεσιµότητα υπηρεσιών παιδικής µέριµνας µειώνει σηµαντικά το ποσοστό απασχόλησης των γυναικών, συµπεριλαµβανοµένων των γυναικών µεγαλύτερης ηλικίας και την ικανότητά τους να αποκτήσουν συνταξιοδοτικά δικαιώµατα». Σηµειώνεται επίσης ότι µε βάση τον αναθεωρηµένο στόχο της Βαρκελώνης, η Κύπρος πρέπει να αυξήσει το ποσοστό συµµετοχής στην επίσηµη παιδική φροντίδα για παιδιά κάτω των 3 ετών κατά 12,6% στα επόµενα χρόνια. Συγκεκριµένα, από 28% που ήταν ο µέσος όρος την περίοδο 2017 – 2021, το ποσοστό πρέπει να αυξηθεί στο 40,6% µέχρι το 2030.
Παρά ταύτα, προστίθεται, οι ενδείξεις δεν είναι αισιόδοξες. Ενδεικτικά αναφέρεται ότι το 2022 το ποσοστό µειώθηκε (αντί να αυξηθεί) στο 24,4%. Ελπιδοφόρο είναι το γεγονός, όπως αναφέρεται στην έκθεση, ότι το 2023 η Κύπρος εγκαινίασε το πρώτο από τα τέσσερα δηµόσια κέντρα παιδικής µέριµνας που κατασκευάζονται αυτή τη στιγµή µε στόχο την κάλυψη των αναγκών ευάλωτων οικογενειών, συµπεριλαµβανοµένων γονέων που εργάζονται σε βιοµηχανικές περιοχές. Όπως αναφέρεται, «αυτό βοηθά την Κύπρο να αξιοποιήσει τις οικονοµικές δυνατότητες τµηµάτων του πληθυσµού που έχουν χαµηλότερο ποσοστό απασχόλησης, όπως οι γυναίκες». Σηµειώνεται ωστόσο ότι απαιτούνται περισσότερες προσπάθειες.
Άτοµα µε αναπηρίες
Η Κοµισιόν στην έκθεσή της για την Κύπρο θέτει µε έντονο τρόπο και τα προβλήµατα τα οποία αντιµετωπίζουν τα άτοµα µε αναπηρία, κυρίως όσον αφορά τα εµπόδια τα οποία βρίσκουν µπροστά τους στην προσπάθειά τους να αναζητήσουν εργασία, αλλά και το πολύ ψηλό ποσοστό κινδύνου που διατρέχουν να περιπέσουν σε κατάσταση φτώχειας και κοινωνικού αποκλεισµού.
Όπως αναφέρεται, «το χάσµα που υπάρχει στην απασχόληση µεταξύ των ατόµων µε αναπηρία και χωρίς αναπηρία είναι πάνω από τον µέσο όρο της ΕΕ (25,7% στην Κύπρο έναντι 21,4% στην ΕΕ)».
Σηµειώνεται επίσης ότι ενώ στην ευρύτερη κοινωνία το ποσοστό όσων αντιµετωπίζουν τον κίνδυνο να περιπέσουν σε κατάσταση φτώχειας και κοινωνικού αποκλεισµού είναι 16,7%, στα άτοµα µε αναπηρία ανέρχεται στο 28%.
Αναφέρεται ακόµη ότι γενικά οι ευάλωτες οµάδες «αντιµετωπίζουν επίµονα εµπόδια για την πρόσβαση στην αγορά εργασίας και την εξεύρεση ποιοτικής απασχόλησης. Αυτό», προστίθεται, «περιορίζει επίσης την απασχόληση και την παραγωγικότητα, συµπεριλαµβανοµένης της ανάπτυξης της κοινωνικής οικονοµίας».
Σηµειώνεται ότι και η αρµόδια επιτροπή του ΟΗΕ έχει ασκήσει κριτική στην Κύπρο για τις πολιτικές της όσον αφορά το δικαίωµα των ΑµεΑ στην εργασία. Η ΚΥΣΟΑ έχει επανειληµµένα καλέσει την κυβέρνηση να διασφαλίσει το δικαίωµα των ατόµων µε αναπηρίες να εργάζονται σε ίση βάση µε άλλους σε περιβάλλον εργασίας που ενσωµατώνει και είναι προσβάσιµο στα άτοµα µε αναπηρίες. Προς την κατεύθυνση αυτή είναι απαραίτητη η λήψη µέτρων, περιλαµβανοµένων και νοµοθετικών, που, µεταξύ άλλων, να απαγορεύουν τη διάκριση µε βάση την αναπηρία και να προστατεύουν τα δικαιώµατα των ΑµεΑ για δίκαιες συνθήκες εργασίας, περιλαµβανοµένων ίσων ευκαιριών και ίσης αµοιβής για εργασία ίσης αξίας, ασφαλών και υγιεινών συνθηκών εργασίας.
Χάσµα στην παραγωγικότητα
Ένα άλλο θέµα για το οποίο η Κοµισιόν εκφράζει έντονες απόψεις στην έκθεσή της είναι το χάσµα στην παραγωγικότητα της εργασίας ανά απασχολούµενο, το οποίο κυµαίνεται από 137% του µέσου όρου της ΕΕ στον τοµέα της ενηµέρωσης και της επικοινωνίας έως το 58% στη βιοµηχανία (εξαιρουµένων των κατασκευών).
Όπως αναφέρεται, «η παραγωγικότητα της εργασίας της Κύπρου προσεγγίζει σιγά σιγά τα µέσα επίπεδα της ΕΕ και της ευρωζώνης, αν και εξακολουθεί να βρίσκεται πολύ κάτω από το σηµείο αναφοράς, του µέσου όρου της ΕΕ το 2023 (89,2%). Ωστόσο είναι αισθητές οι τοµεακές διαφορές οι οποίες υπάρχουν».
Σύµφωνα µε την Κοµισιόν, «ο τοµέας της ενηµέρωσης και της επικοινωνίας συνέχισε την αύξηση της παραγωγικότητάς του το 2022 και το 2023, υπερβαίνοντας σε µεγάλο βαθµό τον µέσο όρο της ΕΕ». Σηµειώνεται επίσης ότι «οι τοµείς του χονδρικού και λιανικού εµπορίου, της διαµονής και των υπηρεσιών τροφίµων τα πήγαν επίσης καλύτερα από τον µέσο όρο (κάτι το οποίο ενδεχοµένως να αντικατοπτρίζει την κάλυψη της διαφοράς του τουρισµού µετά την COVID-19 εποχή), ενώ στον τοµέα των κατασκευών η παραγωγικότητα άρχισε να ανακάµπτει το 2023 µετά από σηµαντική πτώση στα χρόνια της πανδηµίας.
Αντίθετα, προστίθεται, «οι επαγγελµατικές υπηρεσίες και οι χρηµατοοικονοµικές και ασφαλιστικές δραστηριότητες παρουσίασαν διακυµάνσεις παραγωγικότητας τα τελευταία χρόνια, αλλά παρουσιάζουν σηµαντική στασιµότητα σε σύγκριση µε τα µέσα της δεκαετίας του 2010, ενώ στον κλάδο η αύξηση της παραγωγικότητας ήταν συνολικά µέτρια τα τελευταία χρόνια, αν και εµφανίζει κάποια σηµάδια ανάκαµψης κατά τη διάρκεια του 2023». Αντίθετα, προστίθεται, «οι επαγγελµατικές υπηρεσίες και οι χρηµατοοικονοµικές και ασφαλιστικές δραστηριότητες παρουσίασαν διακυµάνσεις παραγωγικότητας τα τελευταία χρόνια, αλλά παρουσιάζουν σηµαντική στασιµότητα σε σύγκριση µε τα µέσα της δεκαετίας του 2010, ενώ στον κλάδο η αύξηση της παραγωγικότητας ήταν συνολικά µέτρια τα τελευταία χρόνια, αν και εµφανίζει κάποια σηµάδια ανάκαµψης κατά τη διάρκεια του 2023».
Πηγή: dialogos.com.cy
