Η Υπηρεσία Προστασίας Καταναλωτή επιθυμεί να ενημερώσει τους καταναλωτές για τις υποχρεώσεις/δικαιώματα που προκύπτουν από την πρόωρη εξόφληση στεγαστικών δανείων. Σημειώνεται ότι καθοριστικό ρόλο διαδραματίζει ο χρόνος σύναψης των δανείων.
Συγκεκριμένα για δάνεια που συνάφθηκαν:
(1) Πριν από τον Ιούνιο του 2002 εφαρμόζονται οι όροι που είχαν συμφωνήσει η Τράπεζα και ο καταναλωτής κατά την ημερομηνία υπογραφής της δανειακής σύμβασης.
(2) Από τον Ιούνιο του 2002 μέχρι τον Μάιο του 2017 εφαρμόζονται οι πρόνοιες του περί Καταναλωτικής Πίστης (Συμφωνίες Στεγαστικών Δανείων και Ενοικιαγορών) Νόμου του 2001. Στις περιπτώσεις αυτές ο καταναλωτής έχει τη δυνατότητα να αποπληρώσει το στεγαστικό του δάνειο είτε στο σύνολό του είτε εν μέρει.
Στην περίπτωση αυτή, η Τράπεζα δικαιούται να χρεώσει τον καταναλωτή με διοικητικά έξοδα, τα οποία όμως δεν μπορούν να ξεπερνούν το 1,25% της μείωσης που θα επωφεληθεί ο καταναλωτής, στη βάση μαθηματικού τύπου που περιλαμβάνεται στον Νόμο. Δηλαδή, εάν για παράδειγμα προκύψει όφελος στον καταναλωτή €4.000 στο κόστος του δανείου του (τόκοι και χρεώσεις για το υπόλοιπο διάστημα της σύμβασης), τότε η τράπεζα δικαιούται να του αποκόψει ως διοικητικά έξοδα ποσό μέχρι €50 (€4.000 x 1,25%).
Θα πρέπει να σημειωθεί ότι ο Νόμος εφαρμοζόταν αρχικά σε στεγαστικά δάνεια μέχρι €85.500, ενώ από το Νοέμβριο του 2010 ο Νόμος τροποποιήθηκε, αυξάνοντας το όριο στις €200.000. Εάν το ποσό του στεγαστικού δανείου είναι μεγαλύτερο από €85.500 ή €200.000, ανάλογα με τη χρονική περίοδο σύναψής του, τότε το δάνειο δεν εμπίπτει στον Νόμο και εφαρμόζονται οι όροι της δανειακής σύμβασης που έχουν υπογράψει η Τράπεζα και ο καταναλωτής.
(3) Από τον Μάιο του 2017 εφαρμόζονται οι πρόνοιες του περί Συμβάσεων Πίστωσης για Καταναλωτές σε Σχέση με Ακίνητα που Προορίζονται για Κατοικία Νόμος του 2017. Ο καταναλωτής και σε αυτή την περίπτωση έχει τη δυνατότητα να αποπληρώσει το στεγαστικό του δάνειο είτε στο σύνολό του είτε εν μέρει, με βάση τις πιο κάτω προϋποθέσεις:
I. Όταν το δάνειο αποπληρώνεται πλήρως και το επιτόκιο είναι σταθερό κατά το χρόνο της αποπληρωμής, η Τράπεζα δικαιούται αποζημίωση σύμφωνα με μαθηματικό τύπο που προβλέπεται στο νόμο και διοικητικά έξοδα τα οποία όμως δεν υπερβαίνουν το ποσό των €100. Το ποσό της αποζημίωσης εξαρτάται από διάφορους παράγοντες, όπως το ποσό που θα αποπληρωθεί, το επιτόκιο κατά τη στιγμή της πρόωρης αποπληρωμής και τη χρονική περίοδο που γίνεται η αποπληρωμή. Ενδεικτικά, εάν για παράδειγμα το υπόλοιπο ενός στεγαστικού δανείου, κατά την ημερομηνία της προεξόφλησής του είναι €180.000, θα μπορούσε να υπάρξει μια χρέωση από την Τράπεζα €1.300 (με βάση το μαθηματικό τύπο συν τα διοικητικά έξοδα).
II. Όταν το δάνειο αποπληρώνεται πλήρως και το επιτόκιο είναι κυμαινόμενο, η Τράπεζα δεν δικαιούται να ζητήσει αποζημίωση για πρόωρη αποπληρωμή. Δικαιούται μόνο να επιβάλει χρέωση για διοικητικά έξοδα μέχρι €100.
III.Όταν το δάνειο αποπληρώνεται μερικώς και το επιτόκιο είναι σταθερό, η Τράπεζα δικαιούται εύλογη αποζημίωση για ενδεχόμενα έξοδα που έχουν άμεση σχέση με την πρόωρη αποπληρωμή και διοικητικά έξοδα μέχρι €100. Για παράδειγμα, εάν και πάλι το υπόλοιπο ενός στεγαστικού δανείου, κατά την ημερομηνία της προεξόφλησης του, είναι €180.000 και ο καταναλωτής θα προεξοφλήσει €150.000, τότε είναι πιθανή μια χρέωση της τάξης των €1.100 (αποζημίωση συν διοικητικά έξοδα).
Τονίζεται ότι σε περίπτωση που ο καταναλωτής ζητήσει να εξοφλήσει πρόωρα το δάνειό του η Τράπεζα θα πρέπει να του δώσει όλες τις πληροφορίες που χρειάζεται για να μπορέσει να εξετάσει την επιλογή αυτή.
