Οι αξίες της δημοκρατίας και του κράτους δικαίου είναι «γυμνές» στα μάτια των πολιτών. Ακόμη πιο «γυμνή» όμως φαίνεται ότι είναι η εικόνα που υπάρχει για την κυβέρνηση, η οποία έχει θεσμικά την ευθύνη και την υποχρέωση να προστατεύει και να υποστηρίζει τις πιο πάνω αξίες.
Σε μεγάλη έρευνα η οποία πραγματοποιήθηκε από την Ευρωπαϊκή Επιτροπή (Ευρωβαρόμετρο), το 50% των ερωτηθέντων από την Κύπρο δήλωσαν ότι στη χώρα μας δεν προστατεύονται επαρκώς οι βασικές αξίες πάνω στις οποίες βασίζεται το οικοδόμημα της Ευρώπης, όπως τα θεμελιώδη δικαιώματα, η δημοκρατία και το κράτος δικαίου. Σημειώνεται μάλιστα ότι πρόκειται για το τρίτο υψηλότερο ποσοστό που καταγράφηκε μεταξύ των κρατών-μελών της Ε.Ε., πίσω από την Ελλάδα (65%) και τη Βουλγαρία (57%). Ο μέσος όρος όσων τοποθετήθηκαν με τον ίδιο αρνητικό τρόπο από τα υπόλοιπα κράτη-μέλη της Ε.Ε., ανήλθε μόλις στο 30%.
Επισημαίνεται ότι η έρευνα πραγματοποιήθηκε την περίοδο Μαρτίου – Απριλίου 2024, δηλαδή πριν από την κορύφωση της θεσμικής κόντρας μεταξύ της Νομικής και της Ελεγκτικής Υπηρεσίας, το αποτέλεσμα της οποίας κλόνισε ακόμη περισσότερο την εμπιστοσύνη των πολιτών για το κράτος δικαίου, αλλά και πριν από τις μεγάλες αποκαλύψεις για το σκάνδαλο στο τερματικό και την κατάσταση στις φυλακές, που επίσης κλόνισαν την εμπιστοσύνη των πολιτών απέναντι στους θεσμούς.
Επισημαίνεται επίσης ότι σε ανάλογη έρευνα η οποία πραγματοποιήθηκε το 2021 από τον ίδιο θεσμό (Ευρωπαϊκή Επιτροπή) και στην οποία είχε τεθεί ακριβώς το ίδιο ερώτημα, το ποσοστό των ερωτηθέντων από την Κύπρο που δήλωσαν ότι στη χώρα μας δεν προστατεύονται επαρκώς οι βασικές αξίες, όπως τα θεμελιώδη δικαιώματα, η δημοκρατία και το κράτος δικαίου, ανήλθε στο 49%.
Αυτό σημαίνει ότι στα μάτια των πολιτών δεν υπήρξε καμιά αλλαγή από την ανάληψη της εξουσίας, από την κυβέρνηση του Νίκου Χριστοδουλίδη. Αντίθετα η εικόνα που υπάρχει στην κοινωνία όσον αφορά τις αξίες της δημοκρατίας και του κράτους δικαίου, παραμένει εξίσου τραγική όπως επί της διακυβέρνησης του Νίκου Αναστασιάδη και του ΔΗΣΥ.
Καταναλωτικές επιλογές με πολιτικά κίνητρα
Εν τω μεταξύ, από την έρευνα προκύπτει επίσης ότι το ποσοστό των πολιτών στην Κύπρο που κάνουν «καταναλωτικές επιλογές με πολιτικά κίνητρα», είναι πολύ πιο υψηλό από τον μέσο όρο της Ε.Ε. (26% έναντι 16%). Σημειώνεται, επίσης, ότι παρόμοιο φαινόμενο παρατηρείται σε ακόμη πέντε χώρες: Σουηδία (48%), Δανία (46%), Ολλανδία (40%), Φινλανδία (32%) και Ελλάδα (26%).
Στα αξιοσημείωτα συγκαταλέγεται επίσης το γεγονός ότι οι απαντήσεις οι οποίες δόθηκαν από τους Κυπρίους είναι πολύ κοντά στον μέσο όρο της Ε.Ε. όσον αφορά τα ακόλουθα: Συμμετοχή στις τοπικές, εθνικές και ευρωπαϊκές εκλογές (63% στην Κύπρο έναντι 67% στην Ε.Ε.), συμμετοχή σε συνδικάτα και πολιτικά κόμματα και κινήματα (9% και στις δύο περιπτώσεις), συμμετοχή σε μη κυβερνητικές οργανώσεις (5% έναντι 10%), συμμετοχή σε εθελοντικές δραστηριότητες ή εκδηλώσεις της τοπικής κοινότητας (19% και στις δύο περιπτώσεις), δημοσίευση απόψεων στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης (14% έναντι 18%). Η μόνη δραστηριότητα -από αυτές που συμπεριλήφθηκαν στην έρευνα- στην οποία καταγράφηκε μεγάλη διαφορά μεταξύ των Κυπρίων και των πολιτών από άλλα κράτη-μέλη της Ε.Ε., είναι η ενημέρωση για τρέχοντα θέματα από τα μέσα κοινωνικής δικτύωσης (51% στην Κύπρο έναντι 36% στην Ε.Ε.).
Οι ευαισθησίες των Κυπρίων
Από την έρευνα προκύπτει ότι οι Κύπριοι είναι ευαίσθητοι σε ζητήματα τα οποία συνδέονται με τις βασικές αξίες, όπως τα θεμελιώδη δικαιώματα, η δημοκρατία και το κράτος δικαίου. Πιο συγκεκριμένα, η πλειοψηφία των Κυπρίων έχουν δηλώσει ότι γνωρίζουν για τον Κώδικα Δεοντολογίας για αντιμετώπιση της παράνομης ρητορικής μίσους από τα μέσα κοινωνικής δικτύωσης (54% στην Κύπρο έναντι 50% στην Ε.Ε.), την ευρωπαϊκή κάρτα αναπηρίας (77% έναντι 48%). Από την άλλη πλευρά, οι λιγότερο γνωστές στους Κύπριους πρωτοβουλίες της Ε.Ε. είναι ο θεσμός της Ευρωπαϊκής Πρωτοβουλίας Πολιτών (45% έναντι 41%), η ευρωπαϊκή πύλη ηλεκτρονικής δικαιοσύνης (41% έναντι 32%) και ο πίνακας αποτελεσμάτων για τη δικαιοσύνη της Ε.Ε. (39% έναντι 29%).
Επίσης στην ερώτηση κατά πόσον έχουν ακούσει, διαβάσει ή δει ποτέ κάτι σχετικό με εκδηλώσεις ευαισθητοποίησης, οι οποίες πραγματοποιούνται, οι ερωτηθέντες από την Κύπρο έδωσαν υψηλά ποσοστά στις ακόλουθες επιλογές: Την πανευρωπαϊκή εκδήλωση Europride η οποία είναι αφιερωμένη στη ΛΟΑΤΚΙ+ κοινότητα (63% στην Κύπρο έναντι 53% στην Ε.Ε.), την Ημέρα Ισότητας των Αμοιβών η οποία στοχεύει στην ευαισθητοποίηση για το γεγονός ότι οι γυναίκες εργαζόμενες στην Ευρώπη εξακολουθούν να αμείβονται με λιγότερα χρήματα κατά μέσο όρο από τους άνδρες συναδέλφους τους (62% έναντι 45%), και το Access City Award το οποίο επιβραβεύει τις πόλεις που δίνουν προτεραιότητα στην προσβασιμότητα για άτομα με αναπηρία και άτομα της τρίτης ηλικίας (54% στην Κύπρο έναντι 37%). Από την άλλη πλευρά, η λιγότερο γνωστή στους Κυπρίους είναι η Romani Week, η οποία στοχεύει στην προώθηση της ένταξης των Ρομά (45% έναντι 32% στην Ε.Ε.).
Γνώστες του νομοθετικού πλαισίου οι Κύπριοι
Από την έρευνα φαίνεται ότι οι Κύπριοι είναι γνώστες του νομοθετικού πλαισίου της Ε.Ε. για θέματα τα οποία σχετίζονται με τις βασικές αξίες, όπως η θεμελίωση των δικαιωμάτων, η δημοκρατία και το κράτος δικαίου. Στην ερώτηση κατά πόσον έχουν ακούσει, διαβάσει ή δει ποτέ κάτι σχετικά με το νομοθετικό πλαίσιο της Ε.Ε.,
Oι Κύπριοι έδωσαν υψηλά ποσοστά στα ακόλουθα:
- Το δικαίωμα των πολιτών της Ε.Ε. και των μελών των οικογενειών τους να διαμένουν ελεύθερα οπουδήποτε εντός της Ε.Ε. (82% έναντι 77% όσων έδωσαν την ίδια απάντηση από άλλη κράτη-μέλη της Ε.Ε.).
- Η ίση μεταχείριση στην απασχόληση και την επαγγελματική ανέλιξη, ανεξάρτητα από τη θρησκεία ή τις πεποιθήσεις του κάθε ατόμου, την αναπηρία, την ηλικία ή τον σεξουαλικό του προσανατολισμό (74% και στην Κύπρο και στην Ε.Ε.).
- Τη φυλετική ισότητα και την καταπολέμηση των διακρίσεων (73% έναντι 71%).
- Το πλαίσιο το οποίο αφορά τη συλλογή και επεξεργασία δεδομένων προσωπικού χαρακτήρα (71% έναντι 72%).
- Την ποινικοποίηση ορισμένων μορφών και εκφράσεων ρατσισμού και ξενοφοβίας (69% έναντι 72%).
Σημειώνεται πάντως ότι στο ερώτημα κατά πόσο γνωρίζουν για τα πιο κάτω κεφάλαια απάντησαν: - Την ισορροπία μεταξύ της επαγγελματικής και της οικογενειακής ζωής (68% έναντι 70% στην Ε.Ε.).
- Το Χάρτη Θεμελιωδών Δικαιωμάτων της Ε.Ε. (63% στην Κύπρο έναντι 62% στην Ε.Ε.).
- Τα δικαιώματα των θυμάτων εγκληματικών πράξεων (56% έναντι 63%).
Σημειώνεται πάντως ότι στο ερώτημα κατά πόσο γνωρίζουν για τα κεφάλαια της Ε.Ε. τα οποία είναι διαθέσιμα για τα πιο πάνω ζητήματα, οι Κύπριοι εμφανίστηκαν διχασμένοι (49% – 51%).
Πηγή: dialogos.com.cy
