Γράφει ο Κώστας Χριστοδουλίδης
(Ερευνητής σε θέματα Ευρωπαϊκής Ένωσης και ΝΑΤΟ)
Κάθε χρόνο, η λίστα του περιοδικού Forbes με τους πλουσιότερους ανθρώπους στον κόσμο μαστιγώνει το πρόσωπο όσων υποκρίνονται για το τι είναι η ανάπτυξη και το πώς διανέμεται. Σε μια περίοδο όπου το 27% των Κύπριων δρασκελά το κατώφλι της επίσημης φτώχειας (http://ec.europa.eu/eurostat/tgm/table.do?tab=table&init=1&language=en&pcode=tgs00107&plugin=1), τα περιουσιακά στοιχεία των δισεκατομμυριούχων στον κόσμο αυξήθηκαν μέσα στο 2015 πάνω από 15% και έφτασαν στα 7 τρισεκατομμύρια δολάρια! Το ζενίθ της πλουτοκρατίας λαμβάνει χώρα παρά τη διεθνή καπιταλιστική κρίση, παρά την πτώση των τιμών του πετρελαίου και την ανισορροπία του Ευρώ. Το ερώτημα πώς οι πλουσιότεροι επιχειρηματίες επωφελούνται από την κρίση μπορεί να απαντηθεί βλέποντας το υπόδειγμα του ιδρυτή της γνωστής φίρμας ένδυσης Zara. Ο ιδιοκτήτης Αμάνθιο Ορτέγα, νούμερο 4 στη λίστα των ζάμπλουτων, επωφελήθηκε από την κρίση αξιοποιώντας την ανάγκη και την ένδεια, αγοράζοντας ακίνητα σε όλες τις λαμπερές μητροπόλεις του κόσμου, πρώτα και κύρια στην ίδια του τη πατρίδα την Ισπανία, αυξάνοντας τα περιουσιακά του στοιχεία κατά 45 δισεκατομμύρια σε μια πενταετία μέχρι και το 2014.
Τα στοιχεία όμως που ξεχωρίζουν από την φετινή λίστα των δισεκατομμυριούχων αφορούν την συγκέντρωση οικονομικής ισχύς από τους μονάρχες της τεχνολογίας. Και ενώ το αποτέλεσμα και η χρήση της τεχνολογίας διαλαμβάνει μια κοινωνικοποιημένη μορφή μέσα από τη μαζική χρήση της πληροφορίας και της τεχνολογίας ανεξαρτήτως χρησιμότητας, η ατομική ιδιοποίηση του πλούτου στον τομέα της τεχνολογίας ξεπερνά κάθε προηγούμενο. Οι εταιρείες Microsoft, Oracle και Amazon συγκεντρώνουν για τους τρεις ιδιοκτήτες τους, πλούτο της τάξης των 200 δισεκατομμυρίων δολαρίων. Ποσό ικανό να αγοράσει 10 φορές ολόκληρο τον πλούτο της Κύπρου (http://knoema.com/nwnfkne/world-gdp-ranking-2015-data-and-charts).
Η τιτάνια ανάπτυξη της τεχνολογίας όσο σμικρύνει τις αποστάσεις, όσο δημιουργεί καινοτόμα προϊόντα, άλλο τόσο μεγεθύνει τη συγκέντρωση του πλούτου στα χέρια μερικών δεκάδων γητευτών της πατέντας δημιουργίας της. Επιπρόσθετα, άλλο τόσο υποτάσσεται στις εντολές παρακολουθητικών μηχανισμών, με ολέθριες συνέπειες για τα ατομικά και πολιτικά δικαιώματα των πολιτών.
Όπως αποκάλυψαν δύο πασίγνωστες εφημερίδες δημοσιοποιώντας τα απόρρητα έγγραφα που αποκάλυψε σε αυτές ο πρώην κατάσκοπος της CIA Έντουαρντ Σνόουντεν, σειρά εταιρειών της λεγόμενης “Silicon Valley” περιλαμβανομένης και της Microsoft έδωσαν πρόσβαση στην Αμερικανική κατασκοπεία, όχι για την πάταξη της τρομοκρατίας αλλά για την καθημερινή συλλογή των δεδομένων των πελατών των εταιρειών (http://www.theguardian.com/world/2013/jul/11/microsoft-nsa-collaboration-user-data).
Συμπερασματικά, μπορεί κανείς να τεκμηριώσει ότι από την κρίση αυξήθηκαν τα κέρδη των λίγων, οι οποίοι επωφελούνται από το νέο «αναπτυξιακό» περιβάλλον της κρίσης. Ακόμα, η εντατικοποίηση της εκμετάλλευσης της τεχνολογίας συνεπάγεται μεγαλύτερη ιδιοποίηση του πλούτου ανάλογα με το επίπεδο της κοινωνικοποίησης της χρήσης της τεχνολογίας. Ταυτόχρονα, έχει αποδειχθεί ότι οι κίνδυνοι για τα προσωπικά δεδομένα των χρηστών δεν αποτελούν προϊόν φαντασιώσεων αλλά πραγματικό γεγονός.