Με αφορμή το βιβλίο του Συμβουλίου Υδατοπρομήθειας Λάρνακας με θέμα την ιστορία του νερού στη Λάρνακα, το Skala Times συζητά με τον Διευθυντή του Συμβουλίου κ. Σοφοκλή Χριστοδουλίδη ο οποίος έγραψε το βιβλίο μαζί με τον πρώην Αντιδήμαρχο Λάρνακας κ. Αλέξη Μιχαηλίδη.
Ο κ. Χριστοδουλίδης μας υποδέχθηκε στο γραφείο του και μέσα από μια ενδιαφέρουσα συνέντευξη μιλήσαμε για αρκετά θέματα που αφορούν τους καταναλωτές νερού, τη Λάρνακα, αλλά και τα άμεσα σχέδια του Συμβουλίου Υδατοπρομήθειας Λάρνακας. Περισσότερα στη συνέντευξη που ακολουθεί.
Της Γιώτας Δημητρίου
Το βιβλίο σας “Η αλήθεια για το νερό της Λάρνακας/The truth about the water of Larnaca” πότε εκδόθηκε;
Το βιβλίο μας εκδόθηκε το τέλος του 2016 με την ευκαιρία της συμπλήρωσης των 50 χρόνων από την Ίδρυση του Συμβουλίου Υδατοπρομήθειας Λάρνακας (ΣΥΛ) και βασίζεται στην προηγούμενη έκδοση του βιβλίου μας με τον τίτλο “Υδατοπρομήθεια Λάρνακας: 4000 χρόνια ιστορίας” του 2005, περιέχει όμως πολλές νέες πληροφορίες και στοιχεία που αποκαλύπτουν νέες αλήθειες για το νερό της Λάρνακας.
Ποιο ήταν το έναυσμα για να γραφτεί το βιβλίο το 2005;
Καταρχάς να πούμε ότι το βιβλίο (κείμενα, έρευνα, μετάφραση στα αγγλικά, γενική επιμέλεια κειμένων) έχει γίνει από δύο πρόσωπα. Από τον πρώην Αντιδήμαρχο Λάρνακας κ. Αλέξη Μιχαηλίδη και από εμένα. Ήμασταν δυο στην υλοποίηση αυτού του βιβλίου. Η ιδέα γεννήθηκε μετά τις αξιώσεις του τουρκοκυπριακού θρησκευτικού ιδρύματος του Εβκάφ εναντίων του Συμβουλίου Υδατοπρομήθειας Λάρνακας και του Δήμου Λάρνακας για αποζημιώσεις ύψους 173 εκατομμυρίων δολαρίων.
Για ποιο λόγο;
Ισχυρίζονταν ότι το Συμβούλιο Υδατοπρομήθειας Λάρνακας χρησιμοποιούσε τις εγκαταστάσεις του υδραγωγείου του Μπεκίρ πασά (το παλιό υδραγωγείο των Καμάρων) και ήθελαν αποζημιώσεις για όλα αυτά τα χρόνια. Με αφορμή το αίτημα αυτό που υποβλήθηκε στο Συμβούλιο μας, είχαμε πει ότι είναι μια καλή ευκαιρία να ασχοληθούμε με το θέμα της χρονολόγησης και της πατρότητας του υδραγωγείου. Τότε στο Συμβούλιο ήταν μέλος ο Αντιδήμαρχος Λάρνακας κ. Μιχαηλίδης, ο οποίος είναι λάτρης της έρευνας και της ιστορίας πάνω σε τέτοια θέματα και δουλέψαμε μαζί και βρήκαμε το υλικό που μπήκε στο βιβλίο.
Άρα το σύγγραμμα είναι μια έρευνα, δουλειά του κ. Μιχαηλίδη και εσάς.
Ναι. Ήταν και σαν μία απάντηση στους ισχυρισμούς του Εβκάφ και γενικότερα στην εντύπωση που επικράτησε για πολλά χρόνια ότι το παλιό υδραγωγείο της Λάρνακας κατασκευάστηκε εκ θεμελίων το 1746-48 από τον τότε Οθωμανό διοικητή της Κύπρου Μπεκίρ πασά. Εμείς εξετάσαμε και ανασκευάσαμε μέσα στο βιβλίο ιστορικές ανακρίβειες και διαστρεβλώσεις προηγούμενων ιστορικών που ασχολήθηκαν με το θέμα. Είναι ένα βιβλίο μέσω του οποίου διασώζεται η κυπριακή ιστορία και παράδοση σχετικά με την υδατοπρομήθεια της Λάρνακας από τις εκ προθέσεως λανθασμένες διατυπώσεις ή τις ακούσιες, λόγω άγνοιας και περιορισμένων πληροφοριών, απόψεις προηγούμενων ιστορικών και περιηγητών της Λάρνακας.
Τι καινούριο βρίσκουμε στην δεύτερη έκδοση;
Η νέα έκδοση περιέχει πληθώρα νέων πληροφοριών, που συγκεντρώθηκαν στο διάστημα που μεσολάβησε μεταξύ των δύο εκδόσεων, οι οποίες αποκαλύπτουν κατά την άποψη μας νέες αλήθειες για το νερό της Λάρνακας γι αυτό δώσαμε και αυτό τον τίτλο. Επίσης στην πρώτη έκδοση είχαμε την πίεση του χρόνου, αφού θέλαμε να το εκδώσουμε έγκαιρα για τα σαραντάχρονα τότε του Συμβουλίου. Επιπλέον μέχρι την δεύτερη έκδοση είχαν προκύψει και κάποιες αποκαλύψεις από τις εκσκαφές του αποχετευτικού. Το τμήμα αρχαιοτήτων είχε έρθει σε πολλά σημεία των εκσκαφών και είχε αξιολογήσει αρχαιολογικά ευρήματα που εντοπίστηκαν, όπως παλιά υδραγωγεία με κυρίως ρωμαϊκές πήλινες σωλήνες.
Μέσα στο βιβλίο βρίσκουμε μια πληθώρα πληροφοριών αλλά και σπάνιες παλιές εικόνες, φωτογραφίες της Λάρνακας σχετικές με το θέμα του βιβλίου. Αλήθεια που βρήκατε το φωτογραφικό υλικό;
Φωτογραφίες αντλήσαμε από το φωτογραφικό αρχείο του δικού μας Συμβουλίου (Συμβούλιο Υδατοπρομήθειας Λάρνακας), απ’ το Δημαρχείο Λάρνακας, την Επαρχιακή Διοίκηση, αλλά και από διάφορα βιβλία ιστορικών και περιηγητών της Λάρνακας. Επίσης το 2003-2004 πριν την πρώτη έκδοση είχαμε βγει έξω με τον φωτογράφο Χάρη Παυλάκη και βγάλαμε κι εμείς πολλές φωτογραφίες για τις ανάγκες του βιβλίου.
Πού μπορεί να βρει κανείς το βιβλίο;
Καταρχάς να πω ότι έχουμε δώσει αρκετά αντίγραφα σε ΜΜΕ, οργανωμένα σύνολα, στο Δήμο Λάρνακας, στις Δημοτικές Βιβλιοθήκες όλης της Κύπρου, στα σχολεία της Λάρνακας κτλ. Αλλά μπορεί να το αγοράσει κάποιος από εμάς, εδώ στο Συμβούλιο Υδατοπρομήθειας Λάρνακας.
Πέρα απ’ το βιβλίο έχουμε κι άλλα πολλά να πούμε κύριε Χριστοδουλίδη….Ήθελα να ρωτήσω πόσο και πώς επηρέασε η οικονομική κρίση τόσο εσάς ως συμβούλιο, αλλά και τον κόσμο που έρχεται σε εσάς και ενδεχομένως να έχει δυσκολίες στο να πληρώσει τους λογαριασμούς του κτλ.
Οι νομοθεσίες και το μορατόριουμ που μπήκε απ’ την Τρόικα και κατ’ επέκταση απ’ την κυβέρνηση όσον αφορά στις προσλήψεις νέου προσωπικού μάς στέρησε το δικαίωμα να συμπληρώνουμε κενές θέσεις. Εκείνη την περίοδο είχαμε αρκετούς υπαλλήλους που οδηγήθηκαν στην πρόωρη αφυπηρέτηση λόγω της έγνοιας τους ότι θα επηρεάζονταν τα ωφελήματα τους με αποτέλεσμα να μείνουν κενές θέσεις τις οποίες δεν μπορέσαμε να καλύψουμε. Σήμερα έχουμε 48 υπαλλήλους, δηλαδή 25% λιγότερους απ’ ότι είχαμε πριν και δεν καταφέραμε να εξασφαλίσουμε την έγκριση των αρμόδιων υπουργείων (οικονομικών και εσωτερικών) για να καλύψουμε τις θέσεις. Η μείωση του προσωπικού έφερε πολλές δυσκολίες και καθυστέρησε ή και σταμάτησε κάποια αναπτυξιακά έργα που είχαμε στο πρόγραμμα μας. Πιστεύω ότι παρόλα αυτά αντεπεξήλθαμε πολύ καλά κυρίως στον τομέα διαχείρισης του δικτύου τόσο από πλευράς ποιότητας του νερού όσο και από πλευράς απωλειών. Πρέπει να πω ότι ως Συμβούλιο Υδατοπρομήθειας Λάρνακας έχουμε τα καλύτερα αποτελέσματα στη Κύπρο. Απώλειες της τάξεως του 15% όπως έχουμε εμείς θεωρούνται εξαιρετικό ποσοστό με τα δεδομένα της Κύπρου. Τα περισσότερα συμβούλια έχουν πέρα του 30% απώλειες. Όταν λέμε απώλεια εννοούμε τη διαφορά της ποσότητας νερού που αγοράζεται με αυτή που πωλείται. Αυτό λοιπόν το χαμηλό ποσοστό που είναι πολύ θετικό για το Συμβούλιο μας, το διατηρούμε τα τελευταία πέντε χρόνια. Το προσωπικό μας είναι συνεργάσιμο αλλά η αλήθεια είναι ότι κουράστηκε. Εκεί που είχαμε τέσσερα συνεργεία να εργάζονται έξω και να μοιράζονται τη δουλειά, σήμερα έχουμε μόνο δύο. Ελπίζω πως τώρα που η οικονομία έχει πάρει τα πάνω της θα μας δώσουν το πράσινο φως για να ανοίξουμε κάποιες θέσεις.
Τώρα όσον αφορά στον κόσμο, να πω ότι το τιμολόγιο του νερού είναι το πιο φτηνό σε σύγκριση με το τι πληρώνουν στην ΑΗΚ και στην ΑΤΗΚ και ευκολότερο να εξοφληθεί. Κατά τη διάρκεια της κρίσης δεν υπήρξαν αυξήσεις στους λογαριασμούς του νερού. Υπήρχε κόσμος ο οποίος ήθελε κάποιες διευκολύνσεις (εξόφληση του τριμηνιαίου τιμολογίου με δόσεις), βλέπαμε ότι πραγματικά κάποιοι είχαν πρόβλημα ανεργίας, ήταν χαμηλοσυνταξιούχοι, λήπτες δημοσίου βοηθήματος κτλ και το Συμβούλιο μας έδειξε το ανθρώπινο πρόσωπο του σε όλες αυτές τις περιπτώσεις με την παραχώρηση μεγάλων διευκολύνσεων στον κόσμο. Τα περιστατικά ήταν μεμονωμένα και κάτω από έλεγχο.
Σχετικά με κάποιες αυξήσεις στο νερό, να αναφέρω ότι εγκρίθηκε μια αύξηση των πέντε σεντς πάνω στη τιμή που αγοράζουμε εμείς το νερό απ’ την κυβέρνηση. Το αγοράζουμε 77σεντς τον τόνο και θα γίνει 82. Αποτελεί συμμόρφωση προς την Ευρωπαϊκή Οδηγία η οποία αναγκάζει τα κράτη μέλη να ανακτούν το κόστος του φυσικού πόρου και το κόστος περιβάλλοντος. Τα πέντε σεντς θα δίνονται στην κυβέρνηση για να ανακτά το κόστος πόρου και περιβάλλοντος. Παρόλα αυτά στη Λάρνακα ο καταναλωτής δεν θα επηρεαστεί. Ήδη μελετήθηκε η οικονομική κατάσταση του Συμβουλίου μας μέσα στα πλαίσια της οικονομικής διαχείρισης του οργανισμού και λόγω των εξαιρετικών αποτελεσμάτων σε σχέση και με την απώλεια νερού που προανέφερα, καταλήξαμε στην απόφαση πως μπορούμε να αφομοιώσουμε αυτή την αύξηση έτσι ώστε να μην επιβαρύνουμε τους καταναλωτές μας.
Πολύ θετικό αυτό για τους καταναλωτές.
Ναι, είναι.
Θέλω να ρωτήσω κ. Χριστοδουλίδη πόσο ήσυχοι μπορούμε να είμαστε για την ποιότητα του νερού μας σήμερα;
Το δικό μας νερό ελέγχεται καθημερινά και σε συχνά διαστήματα της μέρας λόγω του ότι παίρνουμε νερό απ’ το Τμήμα Αναπτύξεων Υδάτων το οποίο έχει δίπλα μας το διυλιστήριο Τερσεφάνου όπου καταλήγει και το νερό απ’ την αφαλάτωση της Λάρνακας. Πριν μας δώσει εμάς το νερό το ελέγχει κάθε δύο ώρες. Υπάρχει εργαστήριο στο διυλιστήριο Τερσεφάνου το οποίο ελέγχει την παροχή που έρχεται προς τις δεξαμενές μας και διαπιστώνει ότι πληρούνται οι παράμετροι των αντίστοιχων οδηγιών της Ευρωπαϊκής Ένωσης. Επίσης, όταν φτάσει το νερό στις δικές μας δεξαμενές γίνεται έλεγχος και από εμάς. Πέρα απ’ αυτό, σε διάφορα σημεία του δικτύου μία φορά τη βδομάδα κάνουμε έλεγχο με ένα ιδιωτικό εργαστήριο διαπιστευμένο το οποίο έρχεται παίρνει δείγματα και το ελέγχει. Είμαστε σίγουροι για την ποιότητα του νερού που προσφέρουμε. Σε αντίθεση βέβαια με τις μηχανές μέσα στους δρόμους που πουλούν νερό και οι έλεγχοι δεν είναι συχνοί.
Άρα μας λέτε ότι υπάρχει μεγαλύτερος έλεγχος στο νερό που προσφέρει η υδατοπρομήθεια απ’ το νερό που βρίσκουμε αλλού….
Βεβαίως, ακόμα και απ’ το εμφιαλωμένο νερό μέσα στις μπουκάλες, που τυχαίνει κάποτε να μεταφέρεται και να παραμένει στα περίπτερα για ώρες μέσα στον ήλιο κτλ.
Πάμε σε κάτι άλλο, υπάρχει περίπτωση η υδατοπρομήθεια να περάσει στις ιδιωτικοποιήσεις;
Όχι. Η Ε.Ε αποφάσισε ότι δεν μπορεί να γίνει αποδεκτή η ιδιωτικοποίηση ενός δημόσιου αγαθού, όπως είναι το νερό.
Ως συμβούλιο υδατοπρομήθειας Λάρνακας ποια είναι τα μελλοντικά σας σχέδια;
Μέσα στις συνεχείς μας προσπάθειες για βελτίωση σύντομα ξεκινάμε να χτίζουμε νέες δεξαμενές διότι θέλουμε να διασφαλίσουμε τους πελάτες μας ότι σε περίπτωση διακοπής της υδατοπρομήθειας από το Τμήμα Αναπτύξεως Υδάτων, για παράδειγμα λόγω κάποιας βλάβης, θα έχουν νερό από τους δικούς μας αποθηκευτικούς χώρους για τουλάχιστον 48ώρες χωρίς οποιοδήποτε πρόβλημα. Επίσης προχωράμε στην εγκατάσταση σύγχρονων μηχανογραφημένων συστημάτων που θα βοηθήσουν στην καλύτερη εξυπηρέτηση του πολίτη. Θα έρχεται εδώ ο πελάτης, θα μπορούμε να δούμε το σπίτι του σε ηλεκτρονική εικόνα πάνω στο σύστημα για πιο γρήγορη εξυπηρέτηση, αν υπάρχει διακοπή νερού στην περιοχή του θα του στέλνεται μήνυμα, θα μπορεί να παραλαμβάνει και να πληρώνει τον λογαριασμό του ηλεκτρονικά. Τα έξοδα γι αυτά τα έργα/υπηρεσίες θα συμπληρωθούν με δαπάνες του Συμβουλίου. Γι αυτό είναι σημαντικό το ότι τα οικονομικά του Συμβουλίου βρίσκονται σε πολύ καλή κατάσταση κι έτσι μπορούμε να επενδύουμε στην ποιότητα και στις υπηρεσίες που προσφέρουμε.
Θα ήθελα επίσης να μιλήσουμε λίγο για τις δράσεις του Συμβουλίου Υδατοπρομήθειας Λάρνακας….
Είναι γεγονός πως συχνά το Συμβούλιο διοργανώνει εκδηλώσεις με σκοπό να καταφέρουμε τόσο ο κόσμος όσο και ειδικότερα τα μικρότερα παιδιά να αποκτήσουν υδατική συνείδηση. Αν δεν μάθουν τα παιδιά πόσο σημαντική είναι η εξοικονόμηση νερού πώς θα αποκτήσουμε πολίτες με υδατική συνείδηση; Συχνά διοργανώνουμε διαγωνισμούς ζωγραφικής, συγγραφής παραμυθιού, κτλ και λαμβάνουν μέρος παιδιά και διάφορα σχολεία. Οι εκδηλώσεις μας συνήθως δημοσιεύονται στην ιστοσελίδα μας και στον εγχώριο τύπο.
Εσείς πόσα χρόνια είστε Διευθυντής του Συμβουλίου Υδατοπρομήθειας Λάρνακας κ. Χριστοδουλίδη;
Εδώ και δεκαπέντε χρόνια. Είναι μια θέση με μεγάλη ευθύνη αλλά συνάμα είναι και πρόκληση, αν και βέβαια εξαρτάται απ’ την προσωπικότητα του καθενός πως θα ανταπεξέλθει σε μια τέτοια ευθύνη, θέση. Πριν έρθω στο Συμβούλιο εργαζόμουν για χρόνια στο Δημαρχείο Λάρνακας στα αναπτυξιακά έργα της πόλης. Ξεκίνησα επί Δημαρχίας Χριστοδουλίδη, προσλήφθηκα για τις Φοινικούδες, μετά συνέχισα επί Δημαρχίας Λυκούργου. Όταν έφυγα απ’ τον Δήμο, με την άδεια του Συμβουλίου Υδατοπρομήθειας, συνέχισα να παρακολουθώ μέσα από επιτροπές κάποια έργα που γίνονταν στο Δήμο.
Όταν ήρθα στον Οργανισμό στρώθηκα στη μελέτη και στο διάβασμα διότι ήταν ένας εντελώς νέος τομέας για μένα. Με ενδιαφέρει να μαθαίνω κάθε καινούριο στον τομέα του νερού έτσι ώστε να εφαρμόζουμε τη σύγχρονη τεχνολογία και να βελτιωνόμαστε ως οργανισμός. Λαμβάνω μέρος σε διάφορα ευρωπαϊκά φόρουμ και εκπροσωπώ την Κύπρο στον Διεθνή Σύνδεσμο Νερού και είναι σημαντική η επαφή μου με έμπειρους ανθρώπους και οργανισμούς.
Αφού έχετε δουλέψει και στα αναπτυξιακά έργα του Δήμου θα κλείσω με μια ερώτηση για τη Λάρνακα και τα αναπτυξιακά της έργα. Πώς βλέπετε την κατάσταση σήμερα;
Είναι γεγονός πως έχουμε μείνει πίσω από άλλες πόλεις και η τελευταία πενταετία μας πήρε ακόμα πιο πίσω στην ανάπτυξη, λόγω της οικονομικής κρίσης, ίσως και για άλλους λόγους και παράγοντες. Παρόλα αυτά εγώ είμαι αισιόδοξος και πιστεύω πως το γεγονός ότι καθυστερήσαμε ίσως να λειτουργήσει θετικά και να γίνουν καλύτερα μελετημένα και στοχευμένα έργα. Γνωρίζω ότι υπάρχουν πολλά ώριμα έργα για να υλοποιηθούν στη Λάρνακα και ευελπιστώ ότι ο Δήμος μας θα ενεργήσει μεθοδικά και δυναμικά για την πραγματοποίησή τους την επόμενη πενταετία.
