Το οδόφραγμα της Δερύνειας πρέπει ν’ ανοίξει!

Της Μαρίας Χατζημιχαήλ
(Δρ. Θαλάσσιας Πολιτικής και Διακυβέρνησης – Ερευνήτρια Περιβαλλοντικής Πολιτικής, Τμήμα Κοινωνικών και Πολιτικών Επιστημών, Πανεπιστήμιο Κύπρου)

Κάτω απ’ τη γέρικη συκομουριά
στεγνός ο αγέρας γύρισε
οσμίζουνταν παντού φλουριά
και μας επούλησε.

Αν είχα την ευκαιρία να κάνω μία ερώτηση στον Γιώργο Σεφέρη, θα τον ρωτούσα τι τον ενέπνευσε να κλείσει με τους πιο πάνω στίχους το ποίημα του «Αγία Νάπα Β’». Είναι εκπληκτικό πάντως πόσο προφητικοί αποδείχτηκαν οι συγκεκριμένοι στίχοι σαράντα χρόνια μετά. Ως οικονομική μετανάστρια από την Αγία Νάπα ανακαλώ το ποίημα «Αγία Νάπα Β’» σχεδόν σε κάθε επίσκεψη μου στο χωριό.

Στην Αγία Νάπα έζησα μέχρι και τα 18 μου χρόνια, όταν έφυγα για σπουδές στην Αγγλία. Ήμουνα 3 εβδομάδων, όταν μετακομίσαμε στην Αγία Νάπα με τους γονείς μου και τον μεγαλύτερο μου αδερφό από την Αγγλία, για να έχουμε μια πιο όμορφη ζωή, κοντά στην υπόλοιπη οικογένεια, κοντά στην θάλασσα, γεμάτη με ήλιο. Ήταν στα μέσα της δεκαετίας του 1980 και το χωριό μου, η Αγία Νάπα έκανε «μπαμ» στον τουριστικό χάρτη. Όπως σχεδόν όλο το χωριό, έτσι και η οικογένειά μου ασχολήθηκε με τον τουρισμό. Τα καλοκαίρια δουλεύαμε όλα τα ξαδέρφια από μικρή ηλικία και διακοπές κάναμε κυρίως τον Χειμώνα, όταν το χωριό γινότανε και πάλι χωριό. Λόγω της ραγδαίας ανάπτυξης πολεοδομικά έγιναν πολλά λάθη, αλλά όπως λέει και πατέρας μου, τότε «σχεδόν όλο το χωριό δούλευε με τον τουρισμό και ζούσαμε καλά». Και περνούσαμε όμορφα· η παραλία της Λάντας και ο Μακρόνησσος είχαν ακόμη αμμόλοφους, το Κάβο Γκρέκο φάνταζε μακριά από το χωριό και οι φώκιες έκαναν ακόμη παρέα στους ψαράδες στο λιμάνι.

Τέλη του 1990 με αρχές του 2000 τα πράγματα ξεκίνησαν να αλλάζουν. Κάποιοι αποφάσισαν πως η Αγία Νάπα θα γινόταν η νέα Ίμπιζα. Αν και αυτό πέτυχε για μια χρονική περίοδο, σύντομα η καινούργια ταυτότητα της Αγίας Νάπας θα μετεξελισσόταν σε παρωδία.  Η κατάληξη γνωστή με τις σημερινές προσπάθειες για προσέλκυση ενός διαφορετικού είδους τουρίστα να βγαίνει εκτός ελέγχου. Η χρήση του «σχεδίου παροχής πολεοδομικών κινήτρων για σκοπούς ανάκαμψης της αναπτυξιακής δραστηριότητας στην Κύπρο» μας έχει επιτρέψει να καλύψουμε και να κτίσουμε όχι απλώς ολόκληρη την ακτογραμμή της Αγίας Νάπας, αλλά και να προσθέσουμε ορόφους σε υφιστάμενα ξενοδοχεία. Η οπτική πρόσβαση στη θάλασσα μπλοκάρεται από παντού! Θυσιάζουμε ακόμα και τις περιοχές προστασίας της φύσης της περιοχής. Το καινούργιο είδος τουρίστα που θέλουμε θέλει ουρανοξύστες και μεγαλεπήβολες μαρίνες αντί την μοναδική ακτογραμμή στην Αγία Θέκλα – Ποταμό Λιοπετρίου και πανάκριβες επαύλεις στη διαδρομή προς το Κάβο Γκρέκο.

Είναι αδιαμφισβήτητο ότι τα γεγονότα του 1974 έπαιξαν καθοριστικό ρόλο στη μετεξέλιξη της Αγίας Νάπας. Το ότι κάποιοι έχασαν τα πάντα σήμαινε κιόλας πως κάποιοι κέρδισαν πολλά. Ποιος ξέρει κατά πόσο θα είχα την ευκαιρία να σπουδάσω στην Αγγλία, εάν η Αγία Νάπα δεν γινότανε ένα από τα πιο γνωστά τουριστικά θέρετρα τις δεκαετίες του 1980 και 1990.  Ή αν ακόμα οι γονείς μου θα αποφάσιζαν να επιστρέψουν Κύπρο, εάν δεν υπήρχαν κάποιες οικονομικές προοπτικές. Γι’ αυτό και η πρόσφατη τοποθέτηση του Δημάρχου της Αγίας Νάπας για το οδόφραγμα της Δερύνειας, στην οποία εξέφρασε την άποψη πως το οδόφραγμα δεν πρέπει να ανοίξει, αφού με αυτόν τον τρόπο «επιδοτούμε τον τουρισμό στα κατεχόμενα», αποτελεί αυθάδεια και αλαζονεία προς αυτούς που εκτοπίσθηκαν το 1974 αφενός, αλλά και αφετέρου προς όλους τους Κύπριους οι οποίοι εργάζονται για την επανένωση του νησιού και ενάντια στη διχοτόμηση.   

Το οδόφραγμα της Δερύνειας πρέπει να ανοίξει! Πρώτα απ’ όλα για εμάς – επειδή η επανένωση θα έρθει «από τα κάτω» πριν να έρθει «από τους πάνω». Επειδή πρέπει να γνωρίσουμε ολόκληρο το νησί μας, τον τόπο, τη φύση και τους ανθρώπους. Και ναι, ακόμα και για τους τουρίστες. Επειδή οι πανέμορφες λίμνες του Άη Λουκά είναι ό,τι πρέπει για πτηνοπαρατήρηση (αφού την Λίμνη Παραλιμνίου και την περιοχή της Αγίας Θέκλας – Λιοπετρίου τις έχουμε διαλύσει), και επειδή η ακτογραμμή της Καρπασίας είναι ό,τι πιο φυσικό έχει να αναδείξει πλέον η επαρχία μας.

Το οδόφραγμα της Δερύνειας πρέπει να ανοίξει! Και το να επικαλούμαστε το αντίθετο, διότι θα επηρεαστούν τα οικονομικά μας συμφέροντα είναι απαράδεκτο. «Ο τρελός αγέρας θα μας κρίνει»…