Εις το όνομα του Λυκούργου – Μιλτιάδης Μιχαλόπουλος
Γράφει ο Αλέξης Δημητρίου, ιδιοκτήτης βιβλιοπωλείου Bibliocosmos
Το βιβλίο αναφέρεται σταδιακά και με λεπτομέρεια στον αιώνα της παρακμής της Σπάρτης, παρουσιάζοντάς μας μέσα από αρχαίες πηγές τις τελευταίες προσπάθειες σπαρτιατικών κινημάτων μέσω των οποίων η Σπάρτη θα γινόταν για μια ακόμη φορά κυρίαρχος της Πελλοποννήσου και ίσως της Ελλάδας. Αυτές οι προσπάθειες, όπως αναφέρονται χρονολογικά στην εξαιρετική έρευνα του κ. Μιχαλόπουλου, είχαν κάποιο βαθμό επιτυχίας, όμως στο τέλος απέτυχαν όλες, παρόλο που ορισμένες στιγμές, στην πολυτάραχη ιστορία της ξακουστής αυτής πόλης, έμοιαζε πιθανό να επιστραφεί η χαμένη αίγλη του παρελθόντος. Οι εξεγέρσεις αυτές και τα κινήματα μοιάζουν τελικά σαν πράξεις απελπισμένες που γίνονταν έτσι ώστε η Σπάρτη να ξαναγίνει η σημαντική πόλη που κάποτε ήταν και να κυριαρχήσει στα θέματα που απασχολούσαν την Πελοπόννησο αλλά και πιο γενικά την Ελλάδα. Δυστυχώς για τους Σπαρτιάτες, τα μεγαλύτερα προβλήματα, που δεν επέτρεπαν σ’ αυτές τις προσπάθειες να ολοκληρωθούν με επιτυχία, ήταν η ίδια η λειτουργία και οι νόμοι της Σπαρτιατικής ζωής που περιόριζε την διατήρησή της σε μια σπουδαία πόλη και δύναμη. Η Σπάρτη δεν κατάφερε να προσαρμοστεί στα νέα δεδομένα των καιρών, και επέμενε παίρνοντας και διατηρώντας τα μέτρα που την είχαν καταστήσει σπουδαία και ξακουστή τους προηγούμενους αιώνες: εκεί ακριβώς βρίσκεται η αποτυχία των κινημάτων. Γιατί όσο φιλόδοξα και να ήταν τα κινήματα που προσπάθησαν να φέρουν την αλλαγή και επιστροφή της Σπάρτης σαν κυριάρχουσα δύναμη, τα εσωτερικά προβλήματα ήταν αυτά που συνήθως την έφερναν πίσω στην προσπάθεια αυτή.
Οι ιστορικές πηγές δυστυχώς είναι λιγοστές και η στήριξη των γεγονότων που αναφέρονται εξαρτώνται από τις αναφορές των αρχαίων ιστορικών.
Ο κ. Μιχαλόπουλος μας παρουσιάζει τον σκεπτικισμό και την σοβαρότητα που πρέπει να έχουμε όταν διαβάζουμε την ιστορία αυτή καθώς πολύ συχνά οι αρχαίοι ιστορικοί, υποστηρίζοντας πιθανώς κάποιο άτομο/ηγέτη, παρασύρονται γράφωντας έτσι χωρίς αντικειμενικότητα. Επειδή όμως δεν διασώζονται πολλές πηγές σχετικά με το συγκεκριμένο θέμα είναι καλό να αναφέρονται όλες οι πηγές που υπάρχουν και ακολούθως να επισυμανθεί η προσοχή που πρέπει να δίνεται στις αναφορές αυτές. Ο κ. Μιχαλόπουλος επιτυγχάνει να είναι προσεκτικός αλλά και συμβουλευτικός στην ιστορία που μας παρουσιάζει.
Οι χάρτες , σχεδιαγράμματα διατάξεων των μαχών και γενικα η λεπτομερής περιγραφή των μαχών παρουσιάζονται συνεχώς και βοηθούν τον αναγνώστη να φανταστεί αλλά και να κατανοήσει τις στρατηγικές των εκάστοτε ηγετών, πού πέτυχαν, πού απέτυχαν και πού δώθηκαν οι σημαντικές μάχες που θα έκριναν την τύχη και πορεία της Σπάρτης.
Τέλος, μέσα από πολλοστές αναφορές για τις επισυμάνσεις, απόψεις και συζητήσεις άλλων ιστορικών, άρα δευτερεύουσων πηγών, μας παρουσιάζεται μια πλήρης αντικειμενική άποψη. Η έρευνα του κ. Μιχαλόπουλου είναι εξαιρετική και αξίζει προσοχή καθώς πρόκειται για μακροχρόνια και σοβαρή μελέτη. Αξίζει να αναφερθεί ότι το συγκεκριμένο βιβλίο έχει τιμηθεί με το Βραβείο Αθηνών μετά από μεγάλο ανταγωνισμό.
