Γράφει η Άντριαν Μενελάου
Κλινική Ψυχολόγος
Τηλέφωνο: 97 701703
Νιώθετε πως η καρδιά σας πάει να σπάσει; Νιώθετε πως βιώνετε κάποια καρδιακή προσβολή και πως θα πεθάνετε; Νιώθετε να χάνετε το μυαλό σας; Νιώθετε να χάνετε τον έλεγχο; Νιώθετε ότι πνίγεστε και καταρρέει ο κόσμος γύρω σας;
Αυτές είναι μόνο μερικές από τις πιο κοινές μαρτυρίες όσων έχουν βιώσει μια κρίση πανικού.
Η κρίση πανικού αποτελεί ένα αιφνίδιο επεισόδιο έντονου τρόμου και άγχους το οποίο συμβαίνει μετά από προφανή αιτία (π.χ εμφάνιση κατάθλιψης ἠ φοβίας) ή χωρίς εμφανή λόγο και πυροδοτεί έντονες σωματικές και ψυχολογικές αντιδράσεις.
Μερικά από τα βασικότερα συμπτώματα μιας κρίσης πανικού αποτελούν τα ακόλουθα:
-
Ταχυκαρδία
-
Δυσκολία στην αναπνοή
-
Πόνος στο στήθος
-
Πόνος στο στομάχι
-
Ξηροστομία
-
Εφίδρωση
-
Τρέμουλο
-
Εξάψεις
-
Μούδιασμα
-
Ρίγος
-
Ναυτία
-
Ζαλάδα / Τάση για λιποθυμία
-
Πονοκέφαλος
-
Αίσθημα τρόμου
-
Φόβος θανάτου
-
Αίσθημα πνιγμού
-
Αίσθημα απώλειας ελέγχου
Η κρίση πανικού δεν απειλεί κίνδυνο για τη ζωή του ατόμου, παρόλα αυτά, πρόκειται για μια απολύτως τρομακτική εμπειρία η οποία προκαλεί έντονο φόβο και άγχος με αποτέλεσμα να επηρεάζει σημαντικά την ποιότητα ζωής του ατόμου που τη βιώνει αλλά και του άμεσου υποστηρικτικού του περιβάλλοντος. Μια κρίση πανικού συμβαίνει απροειδοποίητα και διαρκεί συνήθως μερικά λεπτά της ώρας (5 εως 10 λεπτά). Παρόλα αυτά, κάποια συμπτώματα ενδέχεται να παραμείνουν για αρκετή ώρα προτού αρχίσουν να υποχωρούν. Τα συμπτώματα μιας κρίσης πανικού κορυφώνονται σε πολύ σύντομο χρονικό διάστημα και γενικότερα δεν μπορούμε να πούμε πως εμφανίζονται με τον ίδιο τρόπο σε όλους τους ανθρώπους.
Το πρώτο βήμα για την αντιμετώπιση των κρίσεων πανικού, αποτελεί η αποδοχή βοήθειας και η αναζήτησή της από έναν ειδικό ψυχικής υγείας. Αν οι κρίσεις πανικού παραμείνουν χωρίς θεραπεία, ίσως επιδεινωθούν και οδηγήσουν σε φοβίες ή διαταραχή πανικού. Είναι σημαντικό να αναφερθεί πως η θεραπεία και η αντιμετώπιση των κρίσεων πανικού είναι χρονοβόρα και δεν υπάρχει γρήγορη λύση. Στην περίπτωση που αντιμετωπίζετε κρίσεις πανικού, χρειάζεται να απευθυνθείτε σε ένα ψυχίατρο ή ψυχολόγο εφόσον οι βασικές θεραπείες αποτελούνται από τη ψυχοθεραπεία και την φαρμακευτική αγωγή. Η χορήγηση φαρμακευτικής αγωγής σε συνδυασμό με την ψυχοθεραπεία (π.χ: γνωστική συμπεριφορική θεραπεία) αποτελεί την πιο αποτελεσματική μέθοδο για την καταπολέμηση και την αντιμετώπιση του προβλήματος αυτού. Μπορεί να επιλεχθεί μια από τις δυο θεραπείες ή συνδυασμός αυτών, ανάλογα με την προτίμηση του ατόμου, το ατομικό του ιστορικό και την ένταση των συμπτωμάτων.
Επιπλέον, υπάρχουν διάφορες τεχνικές αυτοβοήθειας τις οποίες μπορείτε να θέσετε σε εφαρμογή έτσι ώστε να βοηθήσετε τον εαυτό σας κατά την διάρκεια μιας κρίσης πανικού:
-
Μείνετε εκεί που είστε: Εάν είναι εφικτό, μείνετε εκεί που είστε κατά τη διάρκεια μιας κρίσης πανικού μέχρι τα συμπτώματα να υποχωρήσουν εξ᾽ ολοκλήρου.
-
Εντοπίστε την αιτία: Εντοπίστε τι ευθύνεται πραγματικά για την κρίση πανικού. Προσπαθήστε να βρείτε τον κύριο λόγο ο οποίος ευθύνεται για τα συναισθήματα αυτά, αφού αποκλείσετε οποιαδήποτε οργανική πάθηση.
-
Εστιάστε την προσοχή σας: Κατά τη διάρκεια μιας κρίσης πανικού υπενθυμίστε στον εαυτό σας πως δεν απειλείται η ζωή σας και πως τα τρομακτικά αυτά συναισθήματα είναι παροδικά. Όταν νιώθετε το άγχος να σας καταβάλλει, εστιάστε την προσοχή σας σε ένα ουδέτερο γεγονός. Για παράδειγμα μπορείτε να επικεντρωθείτε σε κάτι που είναι μη απειλητικό και ορατό όπως το πέρασμα του χρόνου στο ρολόι.
-
Εφαρμόστε ασκήσεις αναπνοής: Εάν η αναπνοή σας είναι γρήγορη, το αίσθημα πανικού και φόβου που νιώθετε μπορεί να επιδεινωθεί σημαντικά. Σε καταστάσεις έντασης και άγχους, το άτομο τείνει να αναπνέει κοφτά χωρίς να εισπνέει την κανονική ποσότητα αέρα. Ως αποτέλεσμα, προκαλείται μια σειρά αρνητικών συμπτωμάτων όπως δυσφορία, ζαλάδα και πονοκέφαλος. Για τον λόγο αυτό, βελτιώστε τον ρυθμό της αναπνοής σας, ξεκινώντας να αναπνέετε αργά και βαθιά, μετρώντας μέχρι το 4 σε κάθε εισπνοή και εκπνοή. Για να γίνει αυτό, χρειάζεται να καθίσετε αναπαυτικά σε μια καρέκλα, η πλάτη να βρίσκεται σε ορθή γωνία και τα πόδια να ακουμπούν στο πάτωμα. Οι τεχνικές χαλάρωσης θεωρούνται πολύ σημαντικές στη διαχείριση του καθημερινού άγχους. Κατά τη διάρκεια μιας κρίσης πανικού μπορεί να μην είναι εύκολο να χαλαρώσει κανείς αλλά όταν τα συμπτώματα κοπάσουν και δεν είναι έντονα, θα ήταν ωφέλιμο τα άτομα να εξασκούν ασκήσεις συγκέντρωσης οι οποίες δίνουν έμφαση στην αναπνοή.
-
Προκαλέστε τον φόβο σας: Κατά τη διάρκεια μιας κρίσης πανικού προσπαθήστε να εντοπίσετε τι είναι αυτό το οποίο φοβάστε και υπενθυμίστε στον εαυτό σας πως ο φόβος αυτός δεν είναι πραγματικός.
-
Μην αντιστέκεστε: Το να προσπαθείτε να ῾῾βγείτε῾῾ από την κρίση πανικού με το ζόρι, μπορεί να επιδεινώσει την κατάσταση. Αντιθέτως, όταν βιώνετε μια κρίση πανικού, αποδεχτείτε τι σας συμβαίνει, επιβεβαιώστε στον εαυτό σας πως θα περάσει σε λίγα λεπτά και καθησυχάστε τον εαυτό σας πως δεν αποτελεί κίνδυνο για τη ζωή σας.
-
Εφαρμόστε την τεχνική της δημιουργικής απεικόνισης: Αντί να ενισχύετε τις αρνητικές σκέψεις οι οποίες δημιουργούνται κατά την διάρκεια μιας κρίσης πανικού, προσπαθήστε να επικεντρωθείτε σε θετικές εικόνες. Σκεφτείτε ένα μέρος στο οποίο νιώθετε ασφάλεια, ηρεμία και χαλάρωση. Δημιουργώντας αυτή την εικόνα στο μυαλό σας, βοηθάτε τον εαυτό σας να ξεφύγει από αυτό που του συμβαίνει, και συμβάλλει στην μείωση των συμπτωμάτων σας. Είναι σημαντικό να αναφερθεί πως η τεχνική αυτή απαιτεί εξάσκηση και παίρνει χρόνο.
-
Αποφύγετε την αποφυγή: Όσο περισσότερο αποφεύγετε μια κατάσταση η οποία σας κάνει να φοβάστε πως θα οδηγήσει σε κρίση πανικού, τόσο ενισχύεται το άγχος σας και η αντίληψη πως κινδυνεύετε.
