Ένας εξαίρετος καλλιτέχνης που «έχοντας για όπλο του το θέατρο, αμύνεται και πολεμά την νέα πραγματικότητα» και όπως ο ίδιος λέει ως ηθοποιός έχει στόχο να παράγει καλλιτεχνικό και πνευματικό έργο και να ωφελεί το κοινωνικό σύνολο. Πιστεύει πως ακόμα και τώρα στην μετα-κορωνοϊου εποχή το θέατρο θα δώσει όπως έδινε πάντα μια πραγματική διέξοδο στο αδιέξοδο της πνευματικής αδράνειας, ψυχική ανάταση και αίσθηση της ελευθερία. Μια τέτοια «Διέξοδο» λοιπόν δίνει τώρα και ο ίδιος με την συμμετοχή του στο θεατρικό «Δάφνες και Πικροδάφνες», που έχει ξεκινήσει τις παραστάσεις, σε σκηνοθεσία του Πέτρου Φιλιππίδη, στο Κατράκειο Θέατρο Νίκαιας, στην Αθήνα. Μια παράσταση για την οποία μίλησε στο SkalaTimes και μας αναλύει στο που έγκειται η κωμικότητα της, ποια στοιχεία της την κάνουν διαχρονική, ποια είναι τα αντιφατικά της στοιχεία και πολλά άλλα. Λίγο πριν κλείσουμε τη συνέντευξη, συγκινημένος, μας μιλά και για την ιδιαίτερη σχέση που έχει με την Κύπρο εδώ και 40 χρόνια.
Της Στέλλας Παπά
Κύριε Χαλκιά, το
φετινό καλοκαίρι σας βρίσκει να κρατάτε έναν από τους τέσσερις βασικούς
ρόλους της παράστασης «Δάφνες και Πικροδάφνες», μιας πολιτικής κωμωδίας διαχρονικής
επικαιρότητας. Θέλετε να μας μιλήσετε λίγο γι’ αυτήν;
Το θεατρικό έργο “Δάφνες και Πικροδάφνες” του Δημ.Κεχαΐδη και της
Ελ.Χαβιαρα, είναι ένα από τα
σημαντικότερα έργα της Νεοελληνικής Δραματουργίας. Προσωπικά θα έδινα στο έργο
τον εξής χαρακτηρισμό, είναι ένα σατυρικό πολιτικό θρίλερ, με έντονα στοιχεία
κωμωδίας ενίοτε μαύρης, που, πάντα κατά
την προσωπική μου γνώμη, εκφράζει απόλυτα την πολιτική κατάσταση στην Ελλάδα,
πρωτού γραφτεί, όταν γράφτηκε, στο παρόν,
αλλά πολύ φοβούμαι και στο μέλλον, αναδεικνύοντας έτσι περίτρανα την
διαχρονική-επικαιρική του διάσταση και αξία. Τέσσερεις κομματάρχες-πολιτικοί
παράγοντες, με τα συμφέροντα τους να συγκρούονται
μέσα στο ίδιο κόμμα, διεκδικούν ο καθένας για λογαριασμό, του δικού του υποψηφίου, την είσοδο του στο ψηφοδέλτιο του συνδυασμού, προκειμένου να τον βγάλουν βουλευτή, στις επερχόμενες εκλογές, και να δρέψουν έτσι τις δάφνες, της νίκης τους με τα συνεπάγοντα συμφέροντα-ρουσφέτια
φυσικά και με όποιο άλλο όφελος προκύψει για αυτούς!
Η παράσταση θεωρείται ένα από τα
σπουδαιότερα κείμενα της νεοελληνικής δραματουργίας, μια πολιτική κωμωδία
διαχρονικής επικαιρότητας. Τι είναι αυτό που κάνει την παράσταση ξεχωριστή;
Τα έργα προσεγγίζονται κάθε φορά, από διαφορετικούς καλλιτέχνες σε
διαφορετικές εποχές, με διαφορετικούς τρόπους. Τα μεγάλα έργα, είναι αυτά που
αντέχουν στο χρόνο γιατί πάντα κάτι έχουν να πουν, όπως οι Δάφνες μας! Η δική
μας παράσταση χαρακτηρίζεται από την παρουσίαση των γεγονότων, όπως ακριβώς αυτά διαδραματίζονται και
υπάρχουν, κι αυτό ακριβώς δημιουργεί την
μαγεία της παράστασης μας. Συγχρόνως όμως και η ζωή αυτού του ίδιου τού έργου, που κυλά σαν ορμητικό ποτάμι και σκορπά με
δύναμη, πάθος ομορφιά ανεκπλήρωτους
έρωτες, αλλά και δύνη και ίντριγκες και
συνομωσίες και απατηλή εξουσία χωρίς βεβαίως στο τέλος καμιά δικαίωση παρά
μόνον για μία ακόμη φορά, μια τυπική διεκπεραίωση, προς τέρψη και απατηλή ευχαρίστηση όλων των
ενδιαφερομένων. Ένα θαυμαστό Θεατρικό γεγονός.
Το έργο λοιπόν παραμένει επίκαιρο, 41 χρόνια μετά το πρώτο του ανέβασμα στο Θέατρο Τέχνης –για το οποίο και γράφτηκε–, τον Οκτώβριο του 1979, σε σκηνοθεσία Κάρολου Κουν. Σήμερα, στην παράσταση εσείς ποιο ήρωα υποδύεστε;
Υποδύομαι τον Κώστα τον παλαιότερο κομματάρχη-παράγοντα της Τρίπολης στο σπίτι του οποίου διαδραματίζεται το έργο και η παράσταση, με τις πολιτικές έριδες και φιλονικίες σε πρώτο πλάνο, “δυστυχώς” για καλοκαιρινή παράσταση το έργο μας διαδραματίζεται, σε χειμωνιάτικο περιβάλλον αλλά εν τέλει πιστεύω ότι αυτό θα λειτουργήσει θετικά για την παράσταση μας.
Ο κύριος Φιλιππίδης είναι η δεύτερη φορά που «συναντά» αυτή την παράσταση. Εσείς;
Και για μένα η δεύτερη, έχω ανεβάσει το έργο στην Θεατρική Λέσχη του Δήμου Χαϊδαρίου το 1986 με επαγγελματίες ηθοποιούς, έχοντας ερμηνεύσει τότε τον ρόλο του Βασίλη που τώρα ερμηνεύει ο Πέτρος Φιλιππίδης που υπογράφει και την Σκηνοθεσία της παράστασης μας.
Στο δελτίο τύπου λέει «είναι ένα θεατρικό δείγμα γραφής που προσεγγίζει τη νέα πραγματικότητα με ευαισθησία, κριτικό πνεύμα αλλά και καμία διάθεση συμβιβασμού με τα κακώς κείμενα της εκάστοτε εξουσίας και όσων επιθυμούν να την περιβληθούν». Εσείς αλήθεια πως «προσεγγίζετε» την νέα πραγματικότητα;
Με ομόφωνη γνώμη συμφωνώντας απόλυτα με το δελτίο τύπου το οποίο άλλωστε δεν συντάχτηκε ερήμην του έργου και της παράστασης μας, που θα παρουσιάσουμε σε πανελλαδική περιοδεία ξεκινώντας στα μέσα του Ιούλη του 2020. Το μήνυμα λοιπόν, αγωνιστικά, και με καμία διάθεση συμβιβασμού απέναντι στα κακώς κείμενα της όποιας εξουσίας… τουλάχιστον θεωρητικά και φιλοσοφικά. Μην ξεχνάμε, εμείς κάνουμε θέατρο, δεν λέμε ψέματα, όμως κάνουμε θέατρο, και μ’ αυτό σαν όπλο, αμυνόμαστε και πολεμάμε.
Στην παράσταση υποδύεστε έναν κομματάρχη, στην πραγματικότητα ποια η δική σας σχέση με την πολιτική;
Είμαστε όλοι κομματάρχες και πολιτικοί παράγοντες δηλαδή πατρονάρουμε και προωθούμε κάποια πρόσωπα για να τους βγάλουμε βουλευτές κατά το συμφέρον του κόμματος αλλά και του δικού μας. Εντελώς ιδιοτελώς και επ’ αμοιβή δηλαδή είμαστε επαγγελματίες πατρόνες. Η προσωπική μου σχέση με την πολιτική είναι ενός πολίτη που διαθέτει, πλήρη αντίληψη των νόμων ενός κοινοβουλευτικού κράτους, και κατ’ επέκταση των υποχρεώσεων αλλά και των δικαιωμάτων που απορρέουν από το Σύνταγμα ενός κράτους με πολίτευμα την κοινοβουλευτική Δημοκρατία.
Δεν είναι η πρώτη φορά που σας σκηνοθετεί ο κύριος
Φιλιππίδης…
Όχι, είναι η τέταρτη φορά και οσονούπω
θα υπάρξει και μια πέμπτη μέσα στον επόμενο θεατρικό χειμώνα.
Θα λέγατε είστε ηθοποιός που υπακούσει στους σκηνοθέτες και δεν κάνει επαναστάσεις; Οι επαναστάσεις δημιουργούνται και ξεσπούν από επαναστάτες που φιλοδοξούν και διακαώς επιθυμούν να αλλάξουν τον κόσμο και την κοινωνία, όπως ο Λένιν ο Τρότσκι ο Κάστρο ο Τσε Γκεβάρα. Εμείς δεν κάνουμε τέτοιες επαναστάσεις. Εμείς είμαστε καλλιτέχνες και παράγοντας καλλιτεχνικό πνευματικό έργο, ωφελούμε το κοινωνικό σύνολο.
Σε όλο αυτό το πολιτικό
παιχνίδι δεν υπάρχει κάποια γυναίκα;
Ως σκηνική οντότητα όχι, αλλά σε όλο
το έργο σε όλη την παράσταση, δεσπόζει
μια γυναικεία φυσιογνωμία η οποία παρά την σκηνική της απουσία, στο δεύτερο κυρίως μέρος του έργου γίνεται
καταλύτης και λειτουργώντας ως από μηχανής θεός, δίνει τη λύση και τη λύτρωση στους τέσσερεις
νικητές και συνάμα ηττημένους ήρωες του έργου και της παράστασης μας.
Η κωμικότητα της
ιστορίας που πιστεύεται ότι έγκειται;
Στην απόλυτη και κατά κανόνα σοβαρή αντιμετώπιση των παθών των ηρώων, δηλαδή των ρόλων μας. Όσο πιο σοβαρά παίζει ο
ηθοποιός τα παθήματα του ρόλου του επί σκηνής, τόσο πιο κωμικός γίνεται, τόσο πιο σωστή κωμωδία παράγεται, και εκεί ακριβώς είναι η επιτυχία της κωμικής
πλευράς του έργου.
Είναι ένα έργο
του 79΄ ποιο πιστεύετε είναι το μυστικό συστατικό που θα την κάνει να
«εφαρμόζει» στο σήμερα και να αγαπηθεί εξίσου από τους σημερινούς θεατές;
Είναι πολύ απλό…. Το μυστικό συστατικό και μάλιστα το απόλυτο, είναι ότι στην Ελλάδα από το 1979 μέχρι σήμερα,
δεν έχει αλλάξει δυστυχώς απολύτως
Τίποτα!!! (Γέλια).
Ο τίτλος της
παράστασης θα έλεγε κανείς είναι αντιφατικός ή πως προϊδεάζει για ένα κείμενο
με αντιθέσεις μιας και μιλά για δυο φυτά με σχεδόν ίδιο όνομα αλλά πολλές
διαφορές. Από την μια έχουμε την δάφνη ένα φυτό που κάνει πιο γευστικό το
φαγητό και από την άλλη η πικροδάφνη που είναι δηλητηριώδης.
Άλλη η σημασία της λέξης Αντίφαση και άλλη η σημασία της λέξης Αντίθεση. Το
να είναι κάτι αντιφατικό δεν σημαίνει ότι κάποιος οφείλει να σταθεί αντιθετικά
απέναντι του. Ο τίτλος του έργου το περιεχόμενο αλλά και το μήνυμα της
παράστασης είναι ανάλογα με τις έννοιες : καλό, κακό! Ομορφιά, ασχήμια! Νύχτα, μέρα! Μαύρο, άσπρο! Κ.λπ. Κατ’ επέκταση οτιδήποτε
αντιθετικό, δεν είναι απαραίτητα και
αντιφατικό.
Εσείς ήρθατε ποτέ
σε αντιπαράθεση για πολιτικά θέματα όπως οι ήρωες της παράστασης;
Επανειλημμένως και Κατ’ εξακολούθησην θα έλεγα.
Η παράσταση θα
κάνει περιοδεία σε όλη την Ελλάδα. Κύπρο να σας περιμένουμε;
Το ταξίδι στην Κύπρο είναι πάντα μέσα στους προορισμούς των περιοδειών μας και
ελπίζω ότι όλα θα πάνε κατ’ ευχήν, και
θα χαρούμε αντάμα με τους θεατρόφιλους του νησιού ξεχωριστά θεατρικά βράδια.
Θεωρείτε πως η μετα covid-19 εποχή θα είναι εύκολη για τα θέατρα;
Καθόλου εύκολη αντιθέτως η δυσκολότερη θα έλεγα πολλών τελευταίων ετών.
Σε εποχές κρίσεις
είτε λόγω πανδημίας, είτε λόγω οικονομίας, τι μπορεί να μας προσφέρει το θέατρο
και γενικότερα ο πολιτισμός;
Διέξοδο!! Πραγματική διέξοδο στο αδιέξοδο της πνευματικής αδράνειας, ψυχική ανάταση και αίσθηση της ελευθερίας, ο πολιτισμικός πλούτος διευρύνει τον ανθρώπινο
νου. Το διάβασμα η γνώση μέσα από την Λογοτεχνία την Ποίηση την Δραματουργία, η ενασχόληση με την Ζωγραφική, την
Μικρογλυπτική την Μουσική την συγγραφή γιατί όχι, τις τέχνες γενικότερα και μάλιστα μέσα από την
ελεύθερη χωρίς κανόνες ερασιτεχνική δημιουργία. Είναι δρόμος ανοιχτός προς μια
ελεύθερη ζωή.
Τέλος, θα ήθελα να κλείσουμε με ένα μήνυμα σας προς τους Κύπριους και κάτι για το αναγνωστικό κοινό του SkalaTimes μας
Το μακρυνό 1974 τελείωσα τις σπουδές μου στην Δραματική Σχολή του Εθνικού Θεάτρου, όταν η αγαπημένη μου αδελφή γνώρισε στη περιοχή του Ζωγράφου έναν Κύπριο φοιτητή της Νομικής από την Πάφο! Έγιναν ζευγάρι και κάναμε παρέα και ξαφνικά έμελλε να γνωρίσουμε κοντά του το δράμα της τουρκικής εισβολής τους αγνοούμενους συγγενείς του και γενικότερα την μαρτυρική ιστορία που εξελισσόταν στο νησί τα επόμενα χρόνια. Παντρεύτηκαν τον Μάη του 1981 και έζησαν από τότε σε ολόκληρη την ελεύθερη Κύπρο, σήμερα στην Λευκωσία έχοντας δημιουργήσει οικογένεια με δύο μεγάλα παλικάρια, αγαπημένα μου ανίψια. Αργότερα από τον Σοφοκλή τον γαμπρό μου γνώρισα τον αείμνηστο σύνθετη Μάριο Τόκα με τον οποίο συνδεθήκαμε με βαθιά φιλία. Είχα τη σπάνια τύχη να με σκηνοθετήσει στο Εθνικό Θέατρο ο Μιχάλης Κακογιάννης και ο Χρήστος Σιοπαχας, έχω έρθει πολλές φορές στην Κύπρο με παραστάσεις και συγχωρέσετε την πολυλογία μου αλλά για όλους αυτούς τους λόγους 40 χρόνια τώρα πηγαίνω έρχομαι στο νησί και νιώθω πια αρκετά Κύπριος. Ευχαριστώ για όλα, όλους σας, την αγάπη .μου .
———————————————————————————
ΣΧΕΤΙΚΑ ΜΕ ΤΗΝ ΠΑΡΑΣΤΑΣΗ
Δάφνες και πικροδάφνες των Κεχαΐδη – Χαβιαρά
Σε σκηνοθεσία Πέτρου Φιλιππίδη
Κατράκειο Θέατρο Νίκαιας
Πρεμιέρα Τετάρτη 15 Ιουλίου 2020
Ο Πέτρος Φιλιππίδης
επιλέγει για το φετινό καλοκαίρι ένα γνώριμό του έργο, που είχε παρουσιάσει
πριν από πέντε χρόνια με μεγάλη καλλιτεχνική και εμπορική επιτυχία. Πρόκειται
για τις «Δάφνες και Πικροδάφνες» των Δημήτρη Κεχαΐδη και Ελένης
Χαβιαρά, ένα από τα σπουδαιότερα κείμενα της νεοελληνικής δραματουργίας,
μια πολιτική κωμωδία διαχρονικής επικαιρότητας. Τους τέσσερις βασικούς
χαρακτήρες θα κρατήσουν, μαζί με τον Πέτρο Φιλιππίδη, ο οποίος θα υπογράψει και
τη σκηνοθεσία, και ένας ακόμη ηθοποιός με μακρά πορεία, ο Τάσος Χαλκιάς,
ένας από τους σημαντικότερους ηθοποιούς της νέας γενιάς, ο Κωνσταντίνος
Ασπιώτης, καθώς και ο Θανάσης Πατριαρχέας, ο οποίος διαγράφει μια
πολλά υποσχόμενη πορεία στο χώρο.
Η παράσταση αντιμετωπίζεται από τον Πέτρο Φιλιππίδη μέσα από μια νέα
οπτική, που παραμένει μεν πιστή στην αρχική σκηνοθετική του προσέγγιση, αλλά
δίνει νέες προεκτάσεις καθώς απευθύνεται σε μια Ελλάδα όπου πλέον ο πολιτισμός
προβάλλει ως προτεραιότητα. Κοινωνικά και πολιτικά ανήσυχο, πρόκειται για ένα
θεατρικό δείγμα γραφής που προσεγγίζει τη νέα πραγματικότητα με ευαισθησία,
κριτικό πνεύμα αλλά και καμία διάθεση συμβιβασμού με τα κακώς κείμενα της
εκάστοτε εξουσίας και όσων επιθυμούν να την περιβληθούν.
Στην Αθήνα του 2020 και των νέων κοινωνικών και πολιτικών δεδομένων, το έργο
των Δημήτρη Κεχαΐδη και Ελένης Χαβιαρά παραμένει επίκαιρο, 41 χρόνια μετά το
πρώτο του ανέβασμα στο Θέατρο Τέχνης –για το οποίο και γράφτηκε–, τον Οκτώβριο
του 1979, σε σκηνοθεσία Κάρολου Κουν, με πρωταγωνιστές τους Βάσο Ανδρονίδη,
Μίμη Κουγιουμτζή, Γιάννη Μόρτζο και Γιάννη Δεγαΐτη.
Το έργο
Η υπόθεση εκτυλίσσεται στην Τρίπολη κατά τη
διάρκεια προεκλογικής περιόδου. Ο Κώστας, ο Βασίλης, ο Τάσος και ο Αλέκος, οι
τοπικοί υποστηρικτές υποψήφιων βουλευτών, μαζεύονται μια χειμωνιάτικη νύχτα και
συζητούν για τις επερχόμενες εκλογές θέλοντας ο καθένας να αποδείξει την
ικανότητα, τη δύναμη και την εξουσία που διαθέτει. Πιστεύοντας ότι είναι μεγάλα
πολιτικά μυαλά και ισχυροί κομματάρχες, ονειρεύονται τη στιγμή που όλα και όλοι
θα υποταχθούν στην εξουσία τους. Ο καθένας τους κρατά κρυμμένα μυστικά, που θα
αποκαλύψει την κατάλληλη στιγμή για να πλήξει τη σιγουριά των υπόλοιπων.
Κεντρικό αλλά αόρατο πρόσωπο είναι μια γυναίκα, η Νόρα, η οποία φαίνεται ότι
βρίσκεται πίσω από κάθε σημαντικό πολιτικό του νομού και ελέγχει το πολιτικό
παιχνίδι. Σε αυτή την εκρηκτική συνάντηση στο σπίτι του Κώστα, οι τέσσερις
«ισχυροί άντρες» επιδίδονται σε έναν αγώνα επιβίωσης, που απαιτεί ετοιμότητα
και στρατηγική. Θα χρησιμοποιήσουν κάθε μέσο, θα ενστερνιστούν κάθε ιδεολογία
και θα αξιοποιήσουν κάθε πληροφορία προκειμένου να υπερασπιστούν το προσωπικό
τους συμφέρον. Είναι σαν να παίζουν μια παρτίδα πόκας με πονηριά και
καπατσοσύνη, με μπλόφες και κόντρα ρελάνς. Με υψηλό ηθικό, θεωρούν πως τους
ανοίγονται μεγάλες προοπτικές και μεθούν από ενθουσιασμό για τη σίγουρη
επιτυχία των επιδιώξεών τους.
Συντελεστές:
Σκηνοθεσία: Πέτρος Φιλιππίδης
Παραγωγή: Θεατρικές Επιχειρήσεις Τάγαρη
Παίζουν:
Πέτρος Φιλιππίδης (Βασίλης), Τάσος Χαλκιάς (Κώστας), Κωνσταντίνος Ασπιώτης (Αλέκος), Θανάσης Πατριαρχέας (Τάσος)
Πληροφορίες:
Προγραμματισμένη πρεμιέρα: Τετάρτη 15 Ιουλίου
Κατράκειο Θέατρο Νίκαιας, τηλέφωνο: +30 21 3207 5289
*Το Κατράκειο Θέατρο Νίκαιας, είναι ένα ανοιχτό θέατρο χωρητικότητας 5.500 θέσεων. Βρίσκεται στη Νίκαια, στο Λόφο Ανδρέα Παπανδρέου, γνωστός και ως «Σελεπίτσαρι» και συνορεύει με το Κερατσίνι. Κατασκευάστηκε το 1986 ανάμεσα στους βράχους παλιών λατομείων που υπήχαν στην περιοχή.
Είναι το μεγαλύτερο και αρτιότερο ανοιχτό θέατρο ολόκληρου του λεκανοπεδίου Αττικής, ενώ οι βράχοι που περιτριγυρίζουν το θέατρο, του δίνουν μία ακόμη πιο επιβλητική όψη. Στο θέατρο έχει πραγματοποιηθεί πλήθος σημαντικών συναυλίων και εκδηλώσεων, θεατρικές, μουσικές και χορευτικές, γνωστών καλλιτεχνών, με ιδιαίτερη επιτυχία.
Η κατασκευή του θεάτρου ήταν αρχική ιδέα του καλλιτέχνη Μίνου Βολανάκη και χρονολογείται από το 1982. Έπειτα από την πρωτοβουλία του Μίνου Βολανάκη και την απόλυτη στήριξη του Δήμου Νίκαιας επί δημαρχίας Στέλιου Λογοθέτη, η περιοχή των λατομείων, γνωστή επίσης και ως «Κοκκινόβραχος», απαλλοτριώνεται και το 1986, υπό την επίβλεψη του αρχιτέκτονα Νίκου Περδικάρη ολοκληρώνεται πλήρως το έργο της κατασκευής του θεάτρου και έκτοτε, ξεκινά η λειτουργία του. Ονομάστηκε «Κατράκειο», προς τιμήν του αείμνηστου καταξιωμένου ηθοποιού, Μάνου Κατράκη.
